Teren obecnego powiatu braniewskiego, powstały 29 maja 1946 r . z części historycznych ziem Warmii, Natangii i Pogezanii, będących później pod władaniem Krzyżaków i biskupów warmińskich,
a przed II wojną światową wchodzącą w skład niemieckich
powiatów: braniewskiego, świętomiejskiego (z 1/3 pd.
części która znalazła się po polskiej stronie granicy) i pasłęckiego.
Zlikwidowany w wyniku reformy administracyjnej z 1975 roku,
przywrócony 1 stycznia 1999 roku.
*******
Braniewo
– miasto na Warmii , siedziba powiatu braniewskiego.
Położone jest na Równinie Warmińskiej, nad rzeką Pasłęką w pobliżu ujścia
do Zalewu Wiślanego
Powierzchnia-12,4 km²
Herb miasta
wersja od 2000 r (Statut Miasta Braniewa)
potwierdzony w 2015 r
Herb przedstawia drzewo lipowe na srebrnym tle z trzynastoma liśćmi,
rosnące na zielonym wzgórzu
Pod drzewem stoją zwrócone do siebie z lewej strony uskrzydlony
dwunożny smok, a z prawej jeleń.
Zwierzęta są koloru czerwonego, mają złote rogi, pazury, kopyta.
Głowy zwierząt podniesione są do góry
Smok symbolizuje pogaństwo, jeleń – chrześcijaństwo.
Trzynaście liści to symbol trzynastu lip stojących przed bramami miasta.
Flaga
*********
Poprzednie herby
Przywilejem z roku 1748 król August III przyozdobił herb
miasta trzema kłosami
Podczas lokacji w roku 1254 miastu nadano nazwę Brunsberg
która z czasem przybrała stałą formę Braunsberg.
Obecna nazwa Braniewo przyjęta została oficjalnie 19 maja 1946 r
*******
W roku 1239 Krzyżacy podbili plemienną Warmię
Początki powstania miasta to wybudowanie przez Krzyżaków około roku 1240 drewnianej
warowni. Obok, na wyspie nieco powyżej obecnego Braniewa kupcy założyli osadę targową.
W 1254 r. owa osada otrzymała prawa miejskie lubeckie jako Braunsberg,
ale już w 1260 r. została zniszczona podczas powstania Prusów.
Po stłumieniu powstania, w roku 1273 rozpoczęto odbudowę miasta, zaś w 1280 roku
wzniesiono zamek biskupi.
W 1284 roku Braniewo ponownie otrzymało przywilej lokacyjny na prawie lubeckim.
W 1243 roku teren wokół miasta wszedł w obręb dominium biskupa warmińskiego,
jedynym warmińskim portem morskim (dopiero pod koniec XVIII wieku zdegradowanym
przez port w Piławie).
Od 1358 roku było członkiem Hanzy, co zapewniało mu kupiecką autonomię
w granicach warmińskiego dominium biskupiego
W 1342 r. na przeciwnym brzegu Pasłęki powstało drugie miasto Braniewo,
określane jako Nowe, a poprzednio opisane zaczęto określać jako Stare
Oba miasta zostały połączone po I rozbiorze Polski w 1772 r.
1466–1772 oba miasta znajdowały się w granicach księstwa warmińskiego,
będącego częścią Prus Królewskich Korony Królestwa Polskiego
Biskup Stanisław Hozjusz w 1565 r. założył w mieście jezuickie
Collegium Hosianum (zlikwidowane w 1780 r)
Było to pierwsze na ziemiach polskich kolegium jezuickie.
1626–1635 okupacja szwedzka
1655-1663 okupacja brandenburska
W wyniku pierwszego rozbioru oraz sekularyzacji Warmii w 1772 roku anektowane
przez Prusy Braniewo w 1773 r zostało stolicą powiatu
obejmującego Braniewo, Frombork, Pieniężno, Ornetę i Dobre Miasto
w prowincji Prusy Wschodnie
1818-1945 - powiat Braunsberg
część: Królestwa Prus, Cesarstwa Niemieckiego,
Republiki
Weimarskiej i III Rzeszy .
20.III.1945 -zdobyte przez wojska radzieckie
zniszczenie ok.85 % zabudowy miasta
7.VII.1945 -przejęcie miasta przez władze polskie
W latach 1975–1998 miasto należało do województwa elbląskiego.
*********
Gmina Braniewo
Gmina położona jest w północno-zachodniej części woj. warmińsko-mazurskiego,
u ujścia dwóch rzek: Pasłęki i częściowo Baudy.
Jest to gmina przygraniczna leżąca nad Zalewem Wiślanym.
Najbardziej wysunięta na północny zachód gmina w województwie
Powierzchnia -306,9 km²
Ośrodek administracyjny - miasto Braniewo.
Herb ?
Logo
od 2011 r
1945-1954 gmina Braniewo
1954 - z gminy wiejskiej Braniewo utworzono 3 gromady: Braniewo, Rogity i Szyleny
1 stycznia 1973 r powołano gminę Braniewo z siedzibą w Braniewie.
1975 -gmina bezpośrednio częścią województwa elbląskiego
.
Gmina wiejska Braniewo graniczy od północy z Rosją (obwód kaliningradzki).
Od północnego zachodu naturalną granicą gminy jest Zalew Wiślany.
Sąsiaduje z czterema gminami: miejsko-wiejskimi Frombork i Pieniężno oraz
wiejskimi Płoskinia i Lelkowo.
Sołectwa: Bobrowiec, Garbina, Gronowo, Grzechotki, Jarocin, Krasnolipie, Klejnowo,
Krzewno, Lipowina, Mikołajewo, Nowa Pasłęka, Podgórze, Pęciszewo, Rodowo, Rogity,
Rusy, Stępień, Świętochowo, Szyleny, Wola Lipowska, Zakrzewiec, Zawierz, Żelazna Góra
*******
Miasto i Gmina Frombork
położona nad Zalewem Wiślanym, na pograniczu Wysoczyzny Elbląskiej
i Niziny Warmińskiej
Gmina graniczy z: gminą Braniewo, gminą Płoskinia, gminą Młynary, gminą Tolkmicko,
część północno-zachodniej granicy gminy stanowi Zalew Wiślany
Powierzchnia -124,10 km²
miasto- 7,59 km²
Herb
przyjęty 27 września 2007 r..
w polu czerwonym mury miejskie złote z dwoma takimiż wieżami i zamkniętymi wrotami
Nad nią, między wieżami postać Madonny od pasa w górę w płaszczu niebieskim z
dzieciątkiem na ręku.
Madonna na bramie miejskiej jest godłem mówiącym. Nawiązuje do niemieckiej nazwy
Fromborka – Frauenburg (pol. Gród Pani).
Flaga
***********
Poprzednie herby
Nazwę miasta przyjęto od Najświętszej Marii Panny, patronki katedry. Osadnicy niemieccy
nazywali je – Frauenburg (polska nazwa Frombork stanowi fonetyczne przyswojenie formy niemieckiej), a kanonicy warmińscy w swoich dokumentach pisali
Castrum Dominae Nostrae – Gród Naszej Pani.
***********
Miasto założył ok.1278 r bp. warmiński Henryk Fleming
który przeniósł tu z Braniewa stolicę biskupstwa
Pierwszymi osadnikami byli mieszczanie z Lubeki
1310 - lokacja z prawie lubeckim ( bp. Eberhard z Nysy)
Zespół katedralny na wzgórzu, który stał się siedzibą kanoników,
i miasto nad Zalewem Wiślanym rozwijały się odrębnie i przez stulecia formalnie
stanowiły niezależne jednostki.
Administracyjne scalenie nastąpiło dopiero w 1926 roku.
1466 - wraz z całą Warmią przeszedł pod panowanie polskie
Od 1772 w rękach pruskich
1818-1945 w powiecie braniewskim (Kreis Braunsberg)
Stadt Frauenburg
9.II.1945 - zdobycie miasta przez armię radziecką
Z powodu zniszczenia zabudowy i infrastruktury w 80% oraz niewielkiej liczby
mieszkańców, Frombork pozbawiono praw miejskich w październiku 1945 r
1946-1975 w woj. olsztyńskim
9 listopada 1957 r prawa osiedla
W 1959 roku przywrócono prawa miejskie.
1966–1973 prowadzono odbudowę Fromborka, w ramach akcji ZHP
pod kryptonimem „Operacja 1001-Frombork"
1973 - miasto i gmina Frombork
1975-1998 w woj. elbląskim
Sołectwa: Bogdany, Drewnowo, Narusa, Wielkie Wierzno, Nowe Sadłuki, Baranówka,
Biedkowo, Jędrychowo, Ronin-Nowiny, Krzywiec, Krzyżewo
******
Miasto i Gmina Pieniężno
położona w północno-zachodniej części województwa warmińsko-mazurskiego,
w południowo-wschodniej części powiatu braniewskiego.
Tereny gminy położone są na obszarze Wzniesień Górowskich nad rzeką Wałszą
Siedziba gminy znajduje się w Pieniężnie
Powierzchnia -242 km²
| |
Herb miasta
wersja przyjęta 22 maja 2003 r. .
Herb przedstawia w błękitnej tarczy skrzyżowane ze sobą srebrny miecz i złoty klucz;
pomiędzy nimi znajdują się trzy srebrne worki z mąką.
Pierwotnie był to herb mówiący – worki mąki nawiązują do niemieckiej nazwy Pieniężna:
„Mehlsack” (Mehl – mąka, Sack – worek, Worek mąki )
Klucz i miecz to atrybuty patronów kościoła parafialnego, odpowiednio
św. Piotra i św. Pawła
Godło herbu znane jest z pieczęci miejskiej z XIV wieku.
Flaga
22 maja 2003 r.
Barwy wywodzą się z herbu
*******
Nazwa Mehlsack występuje w źródłach historycznych już pod koniec XII w.,
Po raz pierwszy Melzak nazwano Civitas w 1312 roku.
Nie jest dokładnie znana data nadania miastu praw miejskich.
Zniszczenia w czasie II wojny światowej (90%) spowodowały utratę praw miejskich
a ich odzyskanie nastąpiło dopiero w 1973 r.
15 .VII. 1945 - 1947 r nosiło nazwę Mąkowory.
Pieniężno jest to nazwa upamiętniająca postać Seweryna Pieniężnego (1890-1940) -
polskiego działacza na Warmii, wydawcy przedwojennej "Gazety Olsztyńskiej".
1954 -1972 Gromada Pieniężno
19 .XI.1959 roku z terenu gromady wydzielono obszar miejscowości Pieniężno
w jej dawnych granicach i nadano mu prawa osiedla.
1973 miasto i gmina Pieniężno
Sołectwa: Białczyn, Bornity, Cieszęta, Glebiska, Jesionowo, Jeziorko, Kajnity, Kierpajny Wielkie, Kowale, Lechowo, Łajsy, Łoźnik, Niedbałki, Pakosze, Piotrowiec, Pluty, Posady, Radziejewo, Różaniec, Sawity, Wojnity, Wopy, Wyrębiska, Żugieni
*******
Gmina Lelkowo
położona w północnej części woj.warmińsko- mazurskiego Gmina graniczy: od strony zachodniej z terenem gminy Braniewo,
południowej z gminą Pieniężno, wschodniej gminą Górowo Iławeckie,
od północy zaś z obwodem kaliningradzkim
Powierzchnia - 198,16 km²
. Siedziba gminy znajduje się w Lelkowie
Herb gminy
w polu srebrnym pod krzyżami łacińskimi i greckokatolickimi w pas wilka
kroczącego czerwonego.
Czerwony wilk pochodzi z chorągwi krzyżackiego komturstwa w Bałdze,
na terenie którego leży obecnie gmina Lelkowo.
Dwa krzyże informują o pokojowej koegzystencji na terenie gminy dwóch społeczności chrześcijańskich (katolicy i grekokatolicy)
Gmina Lelkowo jest gminą o największym udziale osób narodowości ukraińskiej
w ogóle mieszkańców (18,52%) spośród wszystkich polskich gmin
Flaga
*******
Wieś została założona w latach 1320-1330
1361 r pierwsza wzmianka o Lelkowie
Lichtenfeld –„Świetliste Pole”
do 1525 w państwie zakonu krzyżackiego
1525-1701 w Księstwie Pruskim
od 1701 w Królestwie Pruskim
1874 - 1945 - Gemeinde Lichtenfeld
w Landkreis Heiligenbeil
W latach 1885-1945 stacja kolejowa na trasie z Królewca
przez Zinten do Allenstein (Olsztyn)
Od VII.1945 w granicach Polski jako Szczepkowo
W 1947 r zmiana nazwy na Lelkowo.
1954-1972 Gromada Lelkowo
1 stycznia 1973 r reaktywowano gminę Lelkowo
1975–1998 w województwie elbląskim
1.I.1999 w woj warmińsko-mazurskim
Sołectwa :Bieńkowo, Dębowiec, Głębock, Grabowiec, Jachowo, Jarzeń, Krzekoty,
Kwiatkowo, Lelkowo, Lutkowo, Sówki, Wilknity, Wołowo, Wyszkowo, Zagaje.
*****
Gmina Płoskinia
gmina położona w pn-wsch. części województwa warmińsko-mazurskiego
w powiecie braniewskim
Jej tereny rozciągają się wzdłuż rzek Pasłęki i Wałszy.
Gmina graniczy: od północy z gminą Braniewo, od wschodu z gminą Pieniężno, od południa
z gminą Orneta (pow. lidzbarski) i gminą Wilczęta, od zachodu z gminą Młynary (pow. elbląski)
i gminą Frombork.
Powierzchnia - 172,05 km²
Siedziba gminy - Płoskinia
Herb gminy
od 2003 r
Na tarczy dwudzielnej w słup w polu prawym zielonym złoty kłos pszenicy,
w polu lewym błękitnym pół głowy byka barwy czarnej z pierścieniem w nozdrzu
i rogiem barwy złotej.
Flaga
*****
Wieś znajduje się w historycznym regionie Warmia
Po raz pierwszy wzmiankowana była w źródłach z 1301 roku (jako Scolyten)
Założona na początku XIV w. przez kapitułę warmińską, początkowo nosiła miano
w języku pruskim Scolyten, później nazwy: Plaswick, Plaswisch
Landgemeinde Plaßwich
1935- 1945 Gemeinde Plaßwich
w Landkreis Braunsberg.
Po 1945 r mimo istnienia przedwojennego spolszczenia Plaswik, nadano
miejscowości nową nazwę Płoskinia
1945-1954 gmina Płoskinia
1954-1972 gromada
Od 1973 - gmina Płoskinia
1975 - 1998 częścią województwa elbląskiego
1.I. 1999 r w woj. warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim.
Sołectwa: Chruściel, Dąbrowa, Długobór, Jarzębiec, Lubnowo, Łozy, Pielgrzymowo,
Pierzchały, Płoskinia, Podlechy, Robuzy, Strubno, Tolkowiec, Wysoka Braniewska.
*****
Gmina Wilczęta
położona jest w południowej części powiatu braniewskiego
na obszarze Równiny Warmińskiej i Wysoczyzny Elbląskiej
Gmina graniczy: od północy z gminą Płoskinia,
od wschodu z gminą Orneta (pow. lidzbarski), od południa z gminami Godkowo i Pasłęk
(pow.elbląski), od zachodu z gminą Młynary (pow. elbląski)
Powierzchnia- 147,99 km²
Siedziba gminy znajduje się w Wilczętach.
Herb gminy
ustanowiono wraz ze Statutem gminy uchwałą Rady Gminy nr IV/25/03
z 8 lutego 2003.
Na tarczy w polu błękitnym poroże o siedmiu odnogach, skrzyżowane
z kłosami trzech gatunków zbóż:
owsa, pszenicy i jęczmienia
Zboża - symbolizują rolniczy charakter gminy
Poroże nawiązuje do herbu rodu Dohna
,do którego ziemie te w przeszłości należały
Miejscowość leży w historycznym regionie Prus Górnych
Wieś została założona w latach 1304–1312.
( niem. Deutschendorf)
Od roku 1469 stanowiła własność magnackiej rodziny zu Dohna
pochodzącej z Górnej Saksonii, która swoje zasługi dla Zakonu krzyżackiego otrzymała
nadanie ziemskie w Wilczętach (niem.
Deutschendorf, Villa Teutonica).
Grafschaft Dohna
Od 1818 w Landkreis Preußisch Holland
1881 - Gemeinden Deutschendorf
24 stycznia 1945 Deutschendorf zajęła Armia Czerwona
? nadanie nazwy Wilczęta
Obecne tereny gminy należały w l. 1945 -1975 powiatu pasłęckiego
Tereny te zasiedlone zostały przez mieszkańców centralnej Polski, kresów wschodnich
oraz po wojnie przez ludność pochodzenia ukraińskiego i Łemków (po akcji „Wisła”).
1954-1972 gromada Wilczęta
Od 1 stycznia 1973 gmina Wilczęta
1.VI. 1975 częścią województwa elbląskiego
Od 1.I. 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim,
w powiecie braniewskim. .
Sołectwa: Bardyny, Dębień-Karwiny, Dębiny, Gładysze, Księżno, Ławki, Nowica, Słobity
Słobity Stacja, Sopoty, Spędy, Stare Siedlisko, Tatarki, Wilczęta.
**********
Znaczki pocztowe
Królestwo Prus
1850-1867
******
Związek Północnoniemiecki
1868-1871
Niemcy
1872-1945
****
Znaczki polskie
od VII.1945
W Fromborku w latach 1510-1543 (z małymi przerwami) przebywał
Mikołaj Kopernik jako kanonik kapituły warmińskiej
. Zwłoki jego spoczywają w podziemiach katedry.
******
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz