Powiat leży w pn. części woj. warmińsko- mazurskiego
Powiat od strony północnej graniczy z obwodem kaliningradzkim w Rosji, od wschodu
z powiatem kętrzyńskim, od południa z powiatem olsztyńskim i lidzbarskim,
a od zachodu z powiatem braniewskim.
Na terenie powiatu znajduje się przejście graniczne z Federacją Rosyjską w Bezledach.
Powierzchnia- 1308 km²
Siedzibą powiatu są Bartoszyce
Herb powiatu
z dnia 26 września 2003 r
Przedstawia w czerwonej tarczy dwa topory (berdysze) obuchami do siebie w słup,
w podstawie tarczy piramida z piętnastu kamieni barwy srebrnej
(bartosze, kliny kamienne wielkości dłoni używane do walki) w układzie 1-2-3-4-5.
Ponad kamieniami korona złota wysadzana kamieniami zielonymi i czerwonymi.
Symbolika nawiązuje do tradycji pruskiego plemienia Bartów, a także do tłumaczenia
niemieckiej nazwy Bartoszyc - "Bartenstein", to jest Toporzy Kamień.
Nazwę Bartenstein, co można tłumaczyć na różne sposoby – jako kamień lub skałę Barcji (Bartów), bądź „toporowy kamień"
Flaga powiatu
*****
Do 1945 r tereny obecnego powiatu znajdowały się w granicach powiatów
Landkreis Bartenstein i Landkreis Preußisch Eylau
W 1945 r powiaty te zostały przecięte nową granicą polsko-radziecką
Polsce przypadły południowe 2/3 części powiatu frydlądzko-bartoszyckiego
z siedzibą powiatu Bartoszycami po południowej, polskiej stronie granicy
. Z polskiej części powiatu frydlądzko-bartoszyckiego utworzono powiat bartoszycki,
który wszedł w skład nowo utworzonego woj. olsztyńskiego (1946)
Polsce przypadła południowa połowa powiatu iławeckiego
Z polskiej części powiatu iławeckiego utworzono mniejszy powiat iławecki
z siedzibą w Górowie Iławeckim
. Powiat przemianowano na powiat górowski z początkiem 1959 roku
29 maja 1946 roku stał się częścią województwa olsztyńskiego
W 1961 roku tereny powiatu górowskiego,włączono do
powiatu bartoszyckiego
Zlikwidowany w wyniku reformy administracyjnej z 1975 roku,
przywrócony w 1999 roku. jako jeden z powiatów nowego
województwa warmińsko-mazurskiego.
*************
Bartoszyce
Miasto w pd.-zach. części Niziny Sępopolskiej w dolinie (pętli) rzeki Łyny
, graniczy ze wszystkich stron z gminą wiejską Bartoszyce
Powierzchnia - 11 km2
Herb miasta
przedstawia na czarnej tarczy dwa skrzyżowane białe topory na białej podstawie podzielonej poziomo czarnymi liniami na trzy białe pasy, z których górny jest najkrótszy a dolny najdłuższy
Herb jest herbem mówiącym – nazwa miasta Bartoszyce bierze się z języka staroniemieckiego
Barte oraz staropolskiego Barta oznaczających topór z szerokim ostrzem.
kowany w 1409 r.
Pod względem historycznym Bartoszyce leżą w Prusach Dolnych
Krzyżacy wybudowali tu w 1240 r. jeden z pierwszych zamków warownych w Prusach Dolnych
murowany zamek wybudowano po 1274.
W 1326 nadano miastu przywilej lokacyjny i nazwę Rosenthal.
W 1332 miasto lokowano ponownie, nadając mu nową nazwę Bartenstein.
1332-1525 w składzie państwa Krzyżackiego
i Prus Książecych
1818 r Bartoszyce trafiają do okręgu – powiatu ziemskiego (landkreis) Frydland.
W 1902 r. Bartenstein stał się siedzibą powiatu powiatu o tej samej nazwie
W ich efekcie 4 lutego około 4 nad ranem Armia Czerwona weszła do miasta.
Szacuje się, iż podczas działań wojennych i wywołanych nimi pożarami miasto zostało
zniszczone w około 50%
niemiecką ludność zastąpiono polskimi i ukraińskimi przesiedleńcami.
Od 1946 roku siedziba powiatu.
Po włączeniu miasta do Polski dzisiejszą formę ustalono oficjalnie 19 maja 1946 r
*****
Gmina Bartoszyce
leży w centralnej części powiatu bartoszyckiego.
Sąsiaduje z: gminą miejską Bartoszyce, gminami Bisztynek, Górowo Iławeckie, Kiwity,
Lidzbark Warmiński, Sępopol oraz z Rosją.
Powierzchnia- 427,2 km²
Siedziba gminy znajduje się w Bartoszycach
Herb gminy
Gmina posługuje się herbem miasta
z innym kształtem dołu tarczy (zaokrąglonym)
Od 1 stycznia 1973 r.. gmina Bartoszyce z siedzibą w Bartoszycach
1 stycznia 1999 r. województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim.
Sołectwa:
Barciszewo, Bąsze, Bezledy ,Dąbrowa, Galiny, Gromki, Kiersity, Kiertyny Wielkie, Kinkajmy, Krawczyki, Łabędnik, Łojdy, Maszewy, Minty, Nalikajmy, Osieka, Połęcze, Rodnowo, Skitno, Sokolica, Spytajny, Szylina Wielka, Tolko, Tapilkajmy, Trutnowo, Wajsnory, Węgoryty,
Witki, Wirwilty, Wojciechy ,Żydowo
******
Górowo Iławeckie
miasto 20 km na zachód od Bartoszyc
graniczy ze wszystkich stron z gminą wiejską Górowo Iławeckie
Powierzchnia -3,32 km2
Herb miasta
przedstawia na złotej tarczy czerwonego lisa na zielonej murawie z białą gęsią w pysku
. Po heraldycznie prawej stronie widnieje połowa zielonego drzewa, po lewej ceglany mur.
Przez otwór w murze widać kościelne wieże
******
Najstarsza pieczęć miejska, przyłożona na dokumencie przystąpienia Górowa do
Związku Pruskiego datowana jest na rok 1440.
herb przedstawiał wilka porywającego jagnię.
Od połowy XVII wieku wilka zastąpił czerwony lis z białą gęsią w pysku
Górowo Iławeckie leży w historycznych Prusach Dolnych, na obszarze dawnej Natangii
wschodniej części Wzniesień Górowskich
Początkowo miasto nazywano Landsberg. Po przyłączeniu miasta do Polski w 1945 r.,
zapadła decyzja o nadaniu mu nowej, polskiej nazwy. Komisja nazewnicza, nawiązując do znaczenia nazwy niemieckiej, utworzyła formę Górowo i dołożyła przymiotnik iławecki (początkowo Pruski)
od historycznej stolicy powiatu.
Do XIII wieku okolice te zamieszkiwali Prusowie z plemienia Natangów.
Po zakończeniu podboju Prus w 1283 na terenie Prus Dolnych nastąpiło intensywne osadnictwo.
5 lutego 1335 Górowo Iławeckie dostaje prawa miejskie od komtura bałgijskiego
Henryka de Muro
W latach 1482–1809 miastem lennym, prywatnym, należącym początkowo do rodziny
Truchess-Waldburg, a następnie do rodziny von Schwerin.
Od 1818 miasto należało do powiatu Iława Pruska ( Kreis Preußisch Eylau )
2 lutego 1945 Górowo zostało zdobyte przez wojska radzieckie.
VI.1945 przejęcie miasta przez administrację polską.
1946 -przesiedleńcy z Białorusi, Litwy, Wileńszczyzny oraz Litwy Kowieńskiej
zasiedlają miasto w miejsce wysiedlonej ludności niemieckiej
1947 przybył znaczny transport osadników narodowości ukraińskiej
osiedlonych w ramach akcji „Wisła"
Miasto Górowo Iławeckie zostało siedzibą nowo powstałego powiatu iławeckiego,
który stał się częścią województwa olsztyńskiego ,
w 1958 roku został przemianowany na powiat górowski
W 1961 roku tereny powiatu górowskiego, a wraz z nim Górowo Iławeckie,
włączono do powiatu bartoszyckiego
W latach 1945–1975 miasto należało do starego województwa olsztyńskiego,
w 1975 roku stało się częścią mniejszego województwa olsztyńskiego
. 1973 -Miasto i gmina Górowo Iławeckie
Od 1 stycznia 1999 roku województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie bartoszyckim.
Podział na gminę wiejską i miejską.
******
Gmina Górowo Iławeckie
w północno-zachodniej części powiatu bartoszyckiego.
Siedziba gminy znajduje się w Górowie Iławeckim.
Powierzchnia -416 km²
Herb
?
Gmina wiejska Górowo Iławeckie sąsiaduje z: gminą miejską Górowo Iławeckie,
gminami Bartoszyce, Lelkowo, Pieniężno, Lidzbark Warmiński oraz z Rosją.
******
Bisztynek
Miasto i Gmina Bisztynek
– miasto na Warmii siedziba gminy miejsko-wiejskiej Bisztynek.
lezy 25 km na pn. od Biskupca
Powierzchnia -2,16 km²(miasto)
| - | 203,55 km² (gmina) |
|---|
Herb miasta
Herb przedstawia w polu błękitnym tarczę z herbem osobistym biskupa Henryka III Sorboma
(w polu czerwonym, srebrny mur łamany w kształcie dwustronnych schodów), za nią złoty pastorał biskupi w skos na opak ze zwieszającą się z niego chustą srebrną (pannisellus) o trzech chwostach.
nawiązuje do najstarszej zachowanej pieczęci miejskiej z końca XIV w
****
Flaga
*****
Od XIX w. do 2017 r. miasto używało herbu przedstawiającego w czerwonym polu złoty
pastorał biskupi przepasany niebieską wstęgą.
Pastorał tkwił w skale koloru srebrnego. Był to tzw. herb mówiący.
Ukształtowany w XIX w., nawiązujący on do niemieckiej nazwy miasta
(Bischofstein – "biskupi kamień")
Nazwa miasta wiąże się z największym głazem narzutowym na Warmii i Mazurach
(niemiecka nazwa Bischofstein oznacza biskupi kamień).
Kamień ten nazywany jest Diabelskim Kamieniem
Nazwa Bisztynek (Bisschofsteyn) po raz pierwszy została wymieniona w dokumencie
lokacyjnym z 1448 r
Polska nazwa Bisztynek powstała w czasie przynależności Warmii do Rzeczypospolitej.
Obecna nazwa Bisztynka została zatwierdzona administracyjnie 12 listopada 1946
Bisztynek założony został najpierw jako wieś w 1346 na miejscu wcześniejszej
osady pruskiej o nazwie Strowangen.
Przez niemieckich kolonistów wieś nazwana została Schöneflys (Piękny Strumień)
Prawa miejskie Bisztynka w dniu 26 grudnia 1448 r. potwierdził biskup Franciszek Kuhschmalz.
. Bisztynek od 1466 roku (pokój Toruński) po rok 1772 (I Rozbiór Polski) znajdował się w
granicach Królestwa Polskiego.
Wskutek I rozbioru Rzeczypospolitej w 1772 r. Bisztynek przeszedł pod władzę Prus.
Bisztynek zajęty został przez armię sowiecką 31 stycznia 1945 roku.
w powiecie reszelskim
Od 1973 gmina
do 1975 - w powiecie biskupieckim
Bisztynek-Kolonia, Dąbrowa, Grzęda, Księżno, Lądek, Łędławki, Nowa Wieś Reszelska
, Paluzy, Pleśno, Prosity, Sątopy, Sułowo, Troksy, Troszkowo, Unikowo, Warmiany, Wojkowo, Wozławki.
Sępopol
Miasto i Gmina Sępopol
Miasto położone jest na Nizinie Sępopolskiej, nad Łyną, przy ujściu rzeki Guber
Gmina sąsiaduje z gminami: Barciany, Bartoszyce, Korsze.
Graniczy z rosyjskim obwodem kaliningradzkim.
Powierzchnia gminy - 246,58 km²
miasta- 4,63 km²
Herb miasta
przedstawia na srebrnej tarczy herbowej czerwoną, ceglaną i blankowaną bramę miejską z takąż
basztą po lewej stronie, pływające na złotej łodzi po błękitnych wodach. Baszta dodatkowo posiada szpiczasty dach.
Jest to herb mówiący, odwołujący się do pierwotnej postaci niemieckiej nazwy miasta
Schiffenburg - warownia okręt)
*****
Sępopol dawniej otoczony był wodami, z trzech stron bowiem otaczała miejscowość rzeka
Łyna i Guber, a z czwartej - kanał przekopany między rzekami.
W języku niemieckim nazwa miasta ustaliła się jednak ostatecznie w formie Schippenbeil,
Polska nazwa Sępopol jest fonetycznym przyswojeniem formy Schippenbeil, powstałym
w procesie osadnictwa mazurskiego w Prusach Książęcych.
Sępopol leży w historycznych Prusach Dolnych, na obszarze dawnej Barcji.
1319 - zamek krzyżacki
1351 -prawa miejskie
Od 1525 w Prusach Książęcych
Od 1657 pod panowaniem brandenbursko-pruskim,
w 1701 weszło w skład Królestwa Prus
2 .II. 1945 -zajęcie przez wojska radzieckie
zniszczenie w 75 % miasta
utrata praw miejskich
1959 - prawa osiedla
W 1973 miejscowość odzyskała prawa miejskie.
1975-1998 w woj olsztyńskim
*******
Znaczki pocztowe
Królestwo Prus
1650-1867
*****
Związek Północnoniemiecki
1868-1871
Niemcy
1872-1945
Plebiscytowe (Okręg Olsztyn)
III -IX. 1920
*****
Znaczki polskie
od 1945 r
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz