Serbia (Wojwodina)

                                                 Autonomiczny okręg w północnej Serbii

                                Teren Wojwodiny stanowi część Wielkiej Niziny Węgierskiej

 .                     Głównymi rzekami są tu Dunaj i Cisa; dzielą one Wojwodinę na trzy krainy:

                                                       Bačkę (Baczka), Banat i Srem (Syrmia)

     

                                  Powierzchnia nizinna urozmaicona wzniesieniami niewysokich gór

                                        (Vršačke planine, 641 m.n.p.m ,   Fruška gora, 539 m)

                                  , poprzecinana licznymi kanałami żeglownymi i nawadniającymi

                                            (m.in. Kanał Dunaj–Cisa–Dunaj, Kanał Begejski),

                                           Klimat pośredni między morskim i kontynentalnym

                                                                   *****

                                      Prowincja Autonomiczna Wojwodiny

 

                                        ser. Аутономна Покрајина Војводина

                                                Autonomna Pokrajina Vojvodina

                                           chr.    Autonomna Pokrajina Vojvodina

                                            węg.Vajdaság Autonóm Tartomány

 
                                                sł. Autonómna Pokrajina Vojvodina

                                           rum. Provincia Autonomă Voivodina

                                            ruś.   Автономна Покраїна Войводина

 

                                                    Powierzchnia-21 614 km²

 

                                                          Stolica - Nowy Sad

 

                                                          Ludność -1,7 mln (2022)

 

                        Za oficjalne uznaje się sześć języków ,serbski, węgierski, chorwacki, 

 

                                                   rumuński,słowacki i rusiński

                                                    

                . Prowincja posiada własny parlament oraz rząd, które działały również w czasach 

                                        ograniczonej autonomii

                                                                             ******

                                                                      Herb Wojwodiny

 

                                                                      od 28.VI.2002 r

    

                 . Herb składa się z 3 herbów historycznych regionów: Baczki, Banatu i Sremu. 

 

       W pierwszym polu - herb Baczki (św. Paweł), herb nadany przez cesarza Leopolda I w 1699 r.

 

                            Od 1861 przejęty jako herb węgierskiego komitatu Bács-Bodrog.

 

                                   Pole drugie-herb Banatu (wspięty lew z szablą), od 1718 r.

 

                  Lew pochodzi z herbu Habsburgów, miecz symbolizuje położenie przy granicy

 

                               z Turcją (w XVIII w).

 

                Pole trzecie - herb Sremu nadany w 1747 przez cesarzową Marię Teresę.

 

                 Trzy faliste błękitne linie symbolizują trzy rzeki Sremu: Bosut, Sawę i Dunaj. 

     

                        Drzewo to topola. W wersji oryginalnej z 1747 r. był to cyprys.

                                    

 

                                                                           ******

 

                                                                             Flaga

 

                                                                        od 27.II.2004 r

                         .        Kolorystyka flagi symbolizuje związek Serbii i Wojwodiny                                         

                          Trzy żółte gwiazdy w centrum flagi reprezentują Baczkę, Banat i Srem,

                                         trzy mniejsze regiony  składające  się na Wojwodinę.

                        

 

                                                       Tzw.   flaga tradycyjna  -15.IX.2016 r

                                                                            **********

        

                                                                                            Srpska Vojvodina

                                                                          **********

                                                         

                                                 Woiwodschaft Serbien und Temeser Banat

                                                  Војводство Србија и Тамишки Банат

                                                       Szerb Vajdaság és Temesi Bánság

                                                                               *****

 

                                                        Wojwodina podzielona jest na 7 okręgów:

 

                                                     Obecne granice okręgów od  29 stycznia 1992 r.

 

                                               

 

                                                               Okręg Południowobacki

 

                                                        Južnobački okrug / Јужнобачки округ

 

                                                              węg. Dél Bácskai Körzet

 

                                                                  Powierzchnia -4 016 km²

 

                                                               Stolica okręgu-   Nowy Sad

 

                                                                   Нови Сад ,Újvidék

 

                                                                  

                                                                           Herb miasta

                                                 

   

                                                               Herb nadany  1.II. 1748 r

 

                                                              przez cesarzową Marię Teresę

 

                          Powstało w  końcu XVII wieku jako osada Petrovaradinski  Šanac

                            ( Racka Varoš)  związana z budową twierdzy Petrovaradin (1692)

 

                      Swoją nazwę obecną otrzymał 1 lutego 1748 roku, kiedy mieszkańcy kupili 

 

                                         na dworze w Wiedniu   status wolnego miasta dla

 

                                            -  Neoplanta, Neu Satz i Uj Videgh

 

                                       („Nowe Miejsce”,  po serbsku „Nowy Sad”.)

 

                            Do 1918 r i w trakcie II wojny światowej, od 1941 do 1945 r

 

                                               w granicach Węgier.

                                Od 1929 -1941 roku stolica Banoviny dunajskiej

 

                                                                           ****

 

                                             Okręg Południowobanacki

 

                                                 Južnobanatski okrug / Јужнобанатски округ,

 

                                                         węg. Dél Bánsági Körzet,

                                                          

                                                          Powierzchnia -   4 245 km²

 

                                                           Stolica okręgu -Pančevo 

 

                                                           węg. Pancsova, rum. Panciova

 

                                                                         Herb miasta

 

                                                                     nadany 16.I.1881 r

 

                                                                          ******

                                                           Okręg Północnobacki                                                        

 

                                              serb. Severnobački okrug / Севернобачки округ,

 

                                                        węg. Észak Bácskai Körzet,

 

                                                               Powierzchnia-1 784 km²

 

                                                               Stolica okręgu - Subotica

 

                                                                         Herb miasta

 

                                                                   nadany 1.V.1779 r

                                                             przywrócony w 1997 r

                                     Przedstawia Maryję z Dzieciątkiem i św. Teresę z Avila 

 

                                             . i złotego lwa z mieczem w dolnej części

 

                         Nawiązanie do pierwotnej nazwy miasta - Maria-Theresiopolis

                     1740–1918  niem. Maria-Theresiopel,  położonego w Banacie (lew z mieczem)                       

 

                              Miasto zostało oficjalnie nazwane Szent-Maria w 1743 roku.

 

                                                                          *********

                                                               Okręg Północnobanacki 

                                                        

                                    Severnobanatski okrug / Севернобанатски округ, 

 

                                                                węg. Észak Bánsági Körzet, 

 

                                                                 Powierzchnia- 2 329  km²

 

                                                                 Stolica okręgu -Kikinda

 

                                                                    Herb wielki  miasta

 

                                                              Herb wielki miasta od 2019 r

                                    

 

Herb średni

***

Herb pierwotnie nadany w 1893 r

*****

 

                                                                           *****

                                             Okręg  Środkowobanacki  

 

                                          serb. Srednjebanatski okrug / Srednjebanatski okrug,

 

                                                          węg. Közép Bánsági Körzet,

 

                                                               Powierzchnia- 3 256 km²

 

                                                              Stolica okręgu -Zrenjanin 

 

                                                                       Herb miasta

                                                    Herb nadany przez cesarzową Marię Teresę

 

                                                          6.VII. 1769  r przedstawiający

 

                                           Zaśnięcie Matki Bożej (Uspenja presvete Bogorodice),

 

                                            w użyciu  do 1919 r ,  przyjęty   ponownie 8 .VII..2008 r

  

                                                                       ******

                                                              

                                                                  Herb od 1968 r

 

                  Obecna   nazwa (od 1946) miasta pochodzi od nazwiska Žarko Zrenjanina. 

                                           (1902-1942)

 

                1935-1946   Petrovgrad ( Петровград )  na cześć jugosłowiańskiego króla Piotra I. 

 

 

 

                                                 Veliki Bečkerek – Велики Бечкерек, 

 

                                                        węg. Nagybecskerek

 

                                                       niem. Grossbetschkerek

 

                                                                          *****

                                                       Okręg  Sremski 

                                                   serb. Sremski okrug / Сремски округ,

                                                            węg. Szerémségi Körzet,

                                                             chor. Srijemski okrug

 

                                                              Powierzchnia-3 486 km²

                                                        Stolica okręgu -Sremska Mitrovica

                                                            chorw. Srijemska Mitrovica,

                                                             węg. Szávaszentdemeter

                                                                          Herb miasta        

                                                                  wersja od 1967 r

                                                            pierwotnie nadany w 1880 r

                                                 przedstawia postać św. Demetriusza

                                                     od którego   pochodzi nazwa miasta

                                      ( Demetriusz, Demetrios, Dimitrios, Dimitris, Dymitr)

.

                                                             Poprzednie wersje herbu

       Według legendy i tradycji zachowanej w kilku rękopisach, Demetriusz był chrześcijańskim 

                         oficerem armii rzymskiej w Salonikach na przełomie III i IV wieku

                                                 

                                                                       *********                      

                                                         Okręg zachodniobacki 

                                 serb. Zapadnobački okrug / Западнобачки округ, 

                                                      węg. Nyugat Bácskai Körzet, 

                                                            chor. Zapadnobački okrug, 

                                                                 Powierzchnia - 2 420 km²

                                                            Stolica okręgu  -Sombor

                                                                        Herb miasta

                                                       

                                                             Herb nadany 17.II.1749 r

                                                        przez  cesarzową Marię Teresę

                                                           przyjęty ponownie w 1998 r
,

                                                                                      

                                                                        **********                       

                                      Wojwodina - kraina pod władzą wojewody

                           . Po raz pierwszy nazwy Wojwodina użyto w maju 1848 r.

                          gdy  utworzono   Wojwodinę  Serbów i Banat Temeszwaru

                                                                ****

                                   Rzymianie  (Panonia Inferior, Moesia Superior)

                                                 Po upadku Cesarstwa Rzymskiego

                        Awarowie, Bułgarzy i Bizantyjczycy walczyli o posiadanie tego  regionu.

                                             VI w - Słowianie

                              W  X w  całkowicie pod panowaniem Bizancjum                                

                                           IX–XI w. weszła w skład  Węgier

             Do pol. XV w. obszar Wojwodiny był jednym z najbogatszych regionów Węgier. 

                         Czasy wojen z Turcją  doprowadziły do wyludnienia regionu

                . Nowożytna historia tego regionu, umiejscowionego na granicy Bałkanów

                         i Europy Środkowej, rozpoczyna się  pod koniec XVII wieku, 

             Po wojnie  austriacko-tureckiej (1683–1699) oraz wyparciu Turków  po podpisaniu

                     pokoju karłowickiego (1699), a potem także pożarewackiego (1718

                          teren obecnej Wojwodiny włączono do Imperium Habsburgów

                          . Po austriackiej stronie powstała jednostka terytorialna zwana 

                Wojskowym Pograniczem,(niem. Militärgrenze, serb. Војна Крајина)

                     Po 1690 i 1739 r władze zezwoliły na osiedlenie się 35 tys. rodzin serbskich

                      z terenów starej Serbii i Kosowa,pod przewodnictwem swoich patriarchów

                                          (Velika seoba Srba ) 

                Na wyludnione  tereny napływały  rzesze Niemców, Węgrów, Słowaków i Rusinów

                         też   Chorwaci,Rumuni,Bułgarzy, Francuzi,Żydzi,Cyganie..... 

                        W XIX w. nastąpił wzrost serbskiej  świadomości narodowej

                   Od 1826 działa w Nowym Sadzie nim nieprzerwanie „Matica Srpska”

                       instytucja edukacyjna  z gazetą o najdłuższym stażu w Europie          

          W czasie węgierskiej rewolucji 1848–49 Serbowie proklamowali autonomię Wojwodiny; 

              Po upadku rewolucji Habsburgowie utworzyli z ziem Wojwodiny odrębną jednostkę

                 administracyjną  -  Wojwodina  Serbów i Banat Temeszwaru  (1849-1860 )

 

                               W 1860 r  -Wojwodinę i Banat wcielono w większości do Węgier

                                                     komitaty Bacs -Bodrog , Torontal

                                     1.XII.1918 r  włączenie  do Królestwa Serbów, Chorwatów 

                                                             i Słoweńców

                                                    

                                                1918-1922 -kraina Banat,Baczka i Baranja

                                 

                                                                   1922-1929 okręgi

                                                                       **********                                                  

                                                 1929-1941 w składzie  banowiny dunajskiej

                                            

                             W 1941  - okupowaną Wojwodinę podzieliły między siebie Niemcy 

               Banat znajdował się pod bezpośrednią kontrolą Niemiec i był zarządzany autonomicznie

                                    przez zamieszkującą tam mniejszość niemiecką, choć formalnie

                                            pozostał częścią Serbii                                        

                                                                            ******

                                               Węgry (Baczka- Subotica,Sombor, Nowy Sad) 

                 

                                                            i Niezależne Państwo Chorwackie

                                                                (Zemun, Sremska Mitrovica)

                                                                      ********                                                             ;

                             1944–45 opanowana przez Armię Czerwoną i partyzantów Tity.  

                                 W kwietniu 1945 roku Wojwodina została ostatecznie przejęta

                                                    przez Armię Czerwoną

 

                               1.IX.1945  utworzono Autonomiczną Prowincję Wojwodiny 

                                                w składzie  Ludowej  Republiki Serbii

                           

                           Od 1963- Socjalistyczna Autonomiczna Prowincja Wojwodina

                                                        w   SFRJ                

               W  1974 - konstytucja Jugosławii rozszerzyła znacząco autonomię Wojwodiny, 

                                 przyznając jej m.in.   prawo do własnego rządu                                  

                                                  1990 -ograniczenie autonomii

                                     2002-przywrócenie znacznego zakresu autonomii

                                                                         *********

                                                            Znaczki pocztowe

                                             Znaczki Austrii

                                                1850-1871

                                               Zemun                                       Nowy Sad

                                                   Subotica                                      Pančevo

                                                                               Kikinda

                                                                         ******

                                           Znaczki Węgier

                                        1872 -1919,   1941-1945

                                                1941-1945

                                                   ******

                                                  Znaczki SHS

                                                  1918-1929                                                  

                                                          

                                                                         **********

                                                                     Znaczki  Serbii

                                                                           1941-1944                                    

 

                                                                                 *****

                                             Znaczki Jugosławii

                                              1929-1941,1945-2003                                                                           

      

                

                                                                                                   

   

                            

          

        

                                               

                                               *******

                                      Znaczki Serbii i Czarnogóry

                                                     2003-2006

                                                             

                                                *****

                                               Znaczki Serbii 

                                                 od 2006 r 

                                                      

 

 

   

                                  
  
                                 

                                                              

                                                                        ***********

                                                                 Znaczki lokalne

                                                                            Senta

                                            miasto  w Wojwodinie, w okręgu północnobanackim

                                                    20.X.1944 - nadruki na znaczkach węgierskich

                                          czerwonej gwiazdy ,daty 8.X.1944, Југославијa

                     

       

                                   

                                                                           ***** 

                                                                 Niby znaczki

                                                   Nadruki na znaczkach Jugosławii

                              wykonane w Wlk. Brytanii w 1993 r w celach handlu filatelistycznego

               

 

******