poniedziałek, 29 kwietnia 2024

Taba

                                                            Ṭābā

                  Miejscowość turystyczna  w Egipcie, w północnej części czerwonomorskiej 

                  Zatoki Akaba (Riwiera Morza Czerwonego), ok. 8 km od Ejlatu w Izraelu.,

                 15 km od Akaby  w Jordanii  i 230 km na północny wschód od Szarm el-Szejk.

 



 


                                    Nadmorski kurort, słynie z luksusowych hoteli. 

                              Obiekty zlokalizowane są w turystycznej dzielnicy  Taba Heights,

                                        około 20 km  na południe od Taby

                              W Tabie działa przejście graniczne z Izraelem - Taba-Ejlat

 

                                  Administracyjnie należy do muhafazy Synaj Południowy. 

                                                  (okręg Nuwajbi)                    

                                                       

                                                                    ******

                                                             Mała beduińska wioska,

                                               Od 1906 - na  granicy uzgodnionej między  

                                              imperium osmańskim  i brytyjskim Egiptem    

 

                            

                                          Od  1923   na granicy  Egiptu i mandatu Palestyna

                                    Od 24.II.1949 -po egipskiej stronie linii zawieszenia broni

                 

 

                                            1956-1957, 1967 -1988  okupacja izraelska

                                                     

                   W marcu 1989 doszło do izraelsko-egipskiego porozumienia w sprawie przebiegu 

                                    granicy w obszarze Taby

                    Na mocy zawartego porozumienia Izraelczycy przekazali Egiptowi publiczną 

                             plażę przy przejściu granicznym, wieś Rafi Nelson oraz Hotel Sonesta

                                                             


                                                           

                                                                     ***********

                                                            Znaczki pocztowe

                                                                   Znaczki Izraela

                                                 Coral Island   popularna nazwa   Wyspy Faraona

                                                                  leżącej na   pd. od Taby

                                                                        ***********

                                                              

                                   Marsa al-Marach/Marsa Murach turystycznie zwana The Fjord

                                               ok. 15 km na południe od centrum  Taby

                                                                           *******

                                                                     Znaczki Egiptu

                    




                                                                             ********

                


Akaba


                              Miasto w południowo-zachodniej Jordanii, stolica muhafazy Akaba,

                                nad Zatoką Akaba (Morze Czerwone) , będące jedynym portem 

                                         morskim kraju                                          

                                                                        ********

                                                                 العقبة‎‎ / al-ʿAq

                                                                 Powierzchnia - 375 km²

                                                                  Ludność -. ok.150 tyś

 

                                                                          Symbolika 

                                                                        (herb , logo ?)

                                                                        ***********

                         Obecna nazwa miasta  jest skrótem od ʿaqabat Aylah, czyli „przełęcz Ayla”,

                                            i po raz pierwszy pojawiła się w XII wieku.

                          Pierwotnie Akaba nosiła nazwę Elath, wywodzącą się od semickiej 

                                         nazwy drzewa   z rodzaju pistacji,

                                    zaś w okresie helleńskim przemianowano ją na Berenice

                                           Pod panowaniem rzymskim jako Aila lub Haila.

                                                     Krzyżowcy nazwali miasto Elyn.


                                                                           ********

                                  W starożytności  Elath zamieszkany przez Edomitów

                                    X wiek p.n.e. – ośrodek wytopu miedzi i wioska rybacka

                                                                                 

                                             III – II wiek p.n.e. – zdobyty przez Egipt

                          I w p.n.e. – pod panowaniem Nabatejczyków znana pod nazwą Aila

               W czasach rzymskich przemianowana na Ailanę   (Alia, Aleana ) była ważnym miastem

                        na szlaku z Damaszku  do Egiptu i Palestyny  (Via Nova Traiana)

                                Od IV w - pod panowaniem Bizancjum

                                          630/31 -zdobycie przez Arabów

                     Po zajęciu przez Umajjadów (661 r) miastu przywrócono nazwę Aila 

                                         i otoczono fortyfikacjami. 

                Miasto stało się ważnym miejscem przesiadkowym dla pielgrzymów do Mekki

                              1068 – zniszczone w wyniku trzęsienia ziemi

                                1116 – zdobyte przez krzyżowców  (Elyn)

                               1170 – odbicie miasta przez Saladyna  (1183)

                               1250 – zdobycie miasta przez wojska mameluckie.

                      W ciągu następnych wieków pod panowaniem muzułmańskich dynastii Egiptu 

 

                                    

                     Początek XVI w – miasto przechodzi w obszar wpływu Imperium Osmańskiego

                                      i traci na znaczeniu  (Kalat el Akaba)

                                                 

                                                                     Fort Akaba (1839)

                                                             XIX w -   w wilajecie Hidżaz


                                           Od 1906 r ustalenie granicy brytyjskiego Egiptu i

                                                                   państwa osmańskiego         


                                                                          

                                 6.VII.1917 - oddziały Beduinów dowodzonych przez brytyjskiego 

                                    oficera wywiadu T.E. Lawrence’a zajęły turecką twierdzę w Akabie

 


                                                 -- sporne  między Transjordanią i Hidżazem

 


                                             1918-1925  w składzie królestwa Hidżazu (El-Akaba)

                                             2.V.1925 - włączenie do Transjordanii (1949 Jordanii)

                                           10.VIII.1965 -korekta granicy z Arabią Saudyjską

                                         zwiększenie  dostępu do Zatoki Akaba o 12 km (18 km)


                                              1975  -połączenie kolejowe Akaby z Ma'an

                                                  X.1994-   układ pokojowy z Izraelem ,

                                                otwarcie  przejścia granicznego  z Izraelem

                                                       ( Wadi Araba / Yitzhak Rabin)

 

                                                     


                                            

                                                                           ********

                                                                   Muhafaza Akaba

                            Prowincja (muhafaza) w Jordanii w południowo-zachodniej części kraju.

                           Na północy graniczy z gubernatorstwem At Tafila na wschodzie z Maan 

,                                na południu z Arabią Saudyjską, na zachodzie z  Izraelem

                          Na południowym zachodzie  27 km  dostęp do  wybrzeża Zatoki Akaba 

                                                                 

                                                                                  ****

                                                               Muḥāfaẓat al-ʿAqaba

                                                            Powierzchnia-6904,7 km². 

                                                          Stolica -Akaba (Al -Akaba)


                                               Prowincja składa się z 2 okręgów ( liw)-

                                 -   Kasaba al-Akaba (w którym znajduje się stolica prowincji Akaba)

                                                   od 2001 wchodzi też były okręg  Wadi Araba

                                           - Al- Kuwajra

                                

                                                                   *******


                                   1994 ( 1996) wydzielenie prowincji   Akaba ( z prow. Maan)

                                              

                                                                    ************

                                                    Znaczki pocztowe

                                                            Znaczki Imperium Osmańskiego

                                                                            ?  -1917


                                                                           ******

                                                                Znaczki Hidżazu

                                                                        1918-1925                                                    



                                                                      *******

                                                            Znaczki Transjordanii

                                                                     1925 - 1949

                                                              

                                                                        *******

                                                                  Znaczki Jordanii

                                                                        od 1949 r

                                                            


                                                  

                                 




                                                           

                                                                          ******

                                          


                                                                       *******

                                      

                                                  Maszt o wys. 130 m  z flagą Jordanii

                                               jeden  6 najwyższych wolnostojący masztów

                                                   na .świecie. Otwarty   3 października 2004 r

                                                                                *****


                                                                               


 


 


 


niedziela, 28 kwietnia 2024

Wzgórza Golan

 Górzysty region o powierzchni 1800 km², zlokalizowany na pograniczu Izraela, Syrii i Libanu.

 Jego przynależność państwowa jest sporna pomiędzy Izraelem (1200 km²), a Syrią (600 km²)

 Od czasu wojny sześciodniowej i (1967) i wojny Jom Kipur (1973),

 kiedy to został z pogwałceniem prawa międzynarodowego odebrany Syrii

          w  większości de facto znajduje się pod władzą Izraela.

 


                           Górzysty płaskowyż z kopulastymi wzgórzami o wysokości do 500 m n.p.m

                         .liczne suche doliny (wadi); suche stepy i zbiorowiska roślinności półpustynnej.

                    Od zachodu wzgórza są ograniczone Jeziorem Tyberiadzkim i Rowem Jordanu, 

                                 do którego spadają stromą skarpą o wysokości 500 metrów. 

       Na południu wzgórza opadają do rzeki Jarmuk. Na wschodzie wzgórza przechodzą

                        w wyżynny  płaskowyż, nazwany Hauran

                  .           Przebiega tędy granica izraelsko-syryjska.                 

             Na północy Wzgórza Golan dochodzą do masywu góry Hermon i granicy z Libanem.

                                                                          *******

                                                 Obszar był zajmowany przez wiele cywilizacji. 

                                                -zamieszkiwali tutaj Amoryci i Aramejczycy.

                          Później region nazwany Baszan znalazł się pod kontrolą Izraelitów –

                                          zamieszkiwało tu pokolenie Dana

                    Po rozbiciu wewnętrznym królestwa, Golan znalazł się w północnej części, 

                                      w Królestwie Izraela. 

                                             

                             W VIII wieku p.n.e. kontrolę nad tymi terenami przejęła Babilonia 

                                           , a następnie Persja.

                W V wieku p.n.e. osiedlili się tutaj Żydzi powracający z niewoli babilońskiej.

                            W 332 p.n.e. Wzgórza Golan i cały region został zdobyty przez 

                                 Aleksandra Macedońskiego. 

                           Po śmierci Aleksandra, Golan wszedł w skład państwa Seleucydów.

                            To właśnie wówczas nadano mu nazwę: Golan (gr. Gaulanitis).


                      Podczas powstania Machabeuszów Golan pozostał w rękach Seleucydów. 

                            W 34 r. n.e. Rzymianie włączyli Golan w skład prowincji Syrii.

                                i  kilkakrotnie  do  królestwa  Machabeuszy (Hasmoneuszy);       

                                                część cesarstwa bizantyńskiego

                                         Od 636 pod panowaniem arabskim                           

                       Między XIII a XVI wiekiem należała do państwa Mameluków     

                                                 

                        W XVI wieku Golan został podbity przez Imperium Osmańskie. 

                                     W obrębie osmańskiej Syrii, Golan był częścią 

                    osmańskiego  wilajetu Damaszku (sandżak Damaszku i  sandżak Hauran )

                  stopniowo wyludniały się i w XIX w. stały się prawie bezludną pustynią;

                                Na podstawie układu brytyjsko-francuskiego

                                   (zwanego układem Sykes-Picot z 1916)

                                    obszar dzisiejszej Syrii i Libanu przypadł Francji. 

                    W 1920 r   Wzgórza Golan   stały się  częścią mandatu francuskiego w Syrii                               

                                          w   Okręgu Damaszku ( État de Damas)                                                                                                                        

                                        

                       Kiedy mandat wygasł w 1946 roku, stał się częścią nowo niepodległej

                          Syryjskiej Republiki Arabskiej. zostały włączone do prowincji

                                  Al-Kunajtira

                    Po wojnie arabsko-izraelskiej w latach 1948-49 Wzgórza Golan zostały

                             częściowo  zdemilitaryzowane

                   

                 W czerwcu  1967 podczas wojny sześciodniowej Wzgórza Golan zostały

                             zdobyte przez wojska Izraela;

                                 Próba odzyskania ich przez wojska syryjskie podczas

                               wojny Jom Kipur w 1973 zakończyła się niepowodzeniem

 

 ;                   31 maja  1974 zawarto porozumienie o rozdzieleniu wojsk syryjskich i izraelskich

                                   ustalono pas neutralny kontrolowany przez siły ONZ

                                  (UNDOF), oddzielający Syrię od ziem pod kontrolą izraelską.

                   14 .XII. 1981  Wzgórza Golan zostały anektowane do państwa Izrael.

                                     Fakt ten nie został uznany przez ONZ

              W 2019 roku Stany Zjednoczone, jako pierwsze państwo na świecie jednostronnie 

                                   uznały izraelską aneksję Wzgórz Golan

                      Syria domaga się zwrotu całego terytorium Wzgórz Golan. 

                        Liban domaga się zwrotu małego obszaru Farm Shebaa, położonego 

                                 w obszarze góry Hermon.

 

                         Władze Izraela są przeciwne wycofaniu się z terenów Wzgórz Golan, 

                    uważając je za niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa państwu Izraela

                           Panowanie nad wzgórzami umożliwia Izraelowi ostrzał Damaszku,

                                            a Syrii ostrzał północnego Izraela.

                                                                           ******

                     Pod względem administracyjnym Izrael zalicza je do Dystryktu Północnego,

                                       natomiast Syria do części muhafazy Al-Kunajtira.

 

                                                             Dystrykt Północny

 ,                                                             Mechoz ha-Cafon

                                                              Powierzchnia - 4478 km²

                                                   Stolica-  Nof ha-Galil ( do2019 -Nacerat Illit)


                                                                       *************

                                                              Pod -dystrykt Golan

                                                        Samorząd Regionu Golan

                                                    „mo'aca ezorit Golanמועצה אזורית גולן

                                                                مجلس الجولان الإقليمي

                                                              Powierzchnia -1090 km2 

                                               Znajduje się tutaj 10 kibuców i 20 moszawów. 

                                             Stolicą administracyjną i gospodarczą regionu

                                           jest miasto Kacrin  leżące  w centrum Wzgórz Golan

                                                                         Logo Kacrin

                                                                               Od....

                                                                                *****

                                                                             Flaga


                                                 starożytna osada Katsrin ( Kisrin )

                           Od końca XIX wieku do 1967 roku wieś zamieszkana  przez Beduinów

                             Od 1920 r 1944 roku, obszar ten był pod jurysdykcją mandatu francuskiego

                                  1946-1967 w Syrii ,od 1967  okupacja izraelska

                                           Od  1976 - budowa miasta

                                   Pierwsi mieszkańcy pochodzili z Tel Awiwu i Hajfy

                                     Pod koniec lat 80  osiedlili się  tu żydzi z byłego ZSRR

   

                                                                  *****

                             Na  Wzgórzach Golan mieszka 24 000 Żydów oraz 26 600 Arabów

                  . Osadnicy zamieszkują 32 miejscowości, a Arabowie (większość z nich Druzowie)

                          zamieszkują  pięć miejscowości.

                                                                    ***********

                                                           Muhafaza  Al-Kunajtira 

                                                              Muḥāfaẓat Al-Qunayṭrah

 

                                      Jest położona w południowo-zachodniej części kraju.

                      Graniczy od wschodu z Dara, od północy z  Libanem i z muhafazą Damaszku,

                                                a od zachodu z Izraelem. 

                    Duża część powierzchni muhafazy została zajęta przez Izrael w 1967 roku

                         podczas wojny sześciodniowej i w 1973 podczas wojny Jom Kipur.

                             Obejmuje   strefę zdemilitaryzowaną UNDOF ( 235 km²).

   

                                              Powierzchnia -od 685 km 2 do 1 861 km 2

                                                    Ośr. adm.-  formalnie Al-Kunajtira;

                                           de facto Al-Bas (Madinat al-Baas ) (od 1986)

                                                             ( 12 km na pn .od Al -Kunajtiry)

                     Muhafaza  została ustanowiona w 1964 r przez połączenie dystryktu  Al -Kunajtira

           który należał do muhafazy Rif Dimasszk  i dystryktu  Fik który należał do muhafazy  Dara.

 

                                                                       **********

                                                                         Farmy Sziba

                                                               Mazāri' Šib'ā

                                                                  Havot Sheba',  Har Dov


                            Terytorium  znajduje  się na południu Libanu, w pobliżu pasma górskiego

                                            Hermon ,   (na pd.zach od Hermonu)

                           ma ok.14 km długości  i 2,5 km szerokości ,  pow. 22  km²   (28 km² )    

                                                                                           

                                     Mieści się  tu kilkanaście opuszczonych (w 1967 r)  gospodarstw

                                    rolnych których właściciele mieszkali w libańskiej  Szebaa (fr.Chebaa)

                                    Terytorium to jest obecnie sporne jako okupowane terytorium libańskie 

                                                        lub okupowane terytorium syryjskie

                                                     Izrael uważa je za część Wzgórz Golan

                                           

                               

       


                                           

                                   Spór wokół  terytorium wynikł z powodu braku dokładnego 

                                    wytyczenia granicy  mandatów francuskich  w Syrii i Libanie

                                                   , a później rządów Libanu i Syrii   

                                             

                                        W 1946  terytorium było administrowane przez Syrię

                               . W 1964 r Liban i Syria nie zdołały wytyczyć wspólnej granicy

                               Od 1967 r i wojny arabsko-izraelskiej Izrael zajmuje ten region,

                                                chociaż Liban nie uczestniczył w tej wojnie.

                              Izraela opiera się na francusko-angielskiej linii demarkacyjnej z 1923 r.

                            i na linii zawieszenia broni z 1949 r., która określa region jako terytorium Syrii

                             Izrael zaanektował ten obszar w tym samym czasie co Golan w 1981 roku.

                                Od 2000 r  oficjalne stanowisko ONZ - terytorium syryjskie 

                                     okupowane przez Izrael

 

                                                                          **********

                                                     Strefa rozdzielenia (buforowa)

                                       United Nations Disengagement Observer Force Zone

                                              Długość 80 km i szerokość od pół do 10 km.

                           Przygraniczna strefa leżąca po stronie izraelskiej jest znana jako linia Alfa,

                                            zaś po stronie syryjskiej linia Bravo

 

                                                                   ****************

                                                              Znaczki pocztowe

                                                                           Znaczki Imperium Osmańskiego

                                                            1883  - XI.1918

                                                  

                                                  ***********************

                                                       Okupacja francuska

                                                              XI 1919

                                                                 . "Territoires Ennemis Occupes".

       
                                                                *****

                                                         Królestwo Syrii

                                                               III -VII 1920

                                                                      Nadruki na zn. tureckich

                                                          Hakuma el Arabia”

          

                                                              *****

                                                                         Znaczki francuskiego mandatu Syrii

                                                           1920-1946

                                           "Occupation Miltaire Francaise"

                                                                               ****

                                                     Syria -Wielki Liban

                                                               1923

                                                             ******

                                                           Znaczki Syrii

                                                                 1924


                                                    

  

                                                                                                          


                                                                ******

                                                          Znaczki Izraela

                                                                               X.1967 r

 




                                                                              ********



                                                                             *****

                                           

                                                   

                                                     Polski Kontyngent Wojskowy w Syrii,

                                    działał od 1974 r   początkowo do zabezpieczenia logistycznego,

                            a od 1993 do rozdzielenia wojsk izraelsko-syryjskich na Wzgórzach Golan

 

                                                 18 listopada 2009, został wycofany do kraju

                       

                                                                                ******