niedziela, 30 czerwca 2024

Ślęża

                              Ślęża to najwyższy szczyt Masywu Ślęży leżący na Przedgórzu Sudeckim,

                                                   na północ od właściwych Sudetów. 

                                                 Od  góry Ślęża swą nazwę wziął Śląsk

                                        

                          Masyw ma imponujący wygląd ze względu na znaczną wysokość względną 

                                               (ponad 500 m).

                                                   

                         Jest jednym z najniższych szczytów należących do Korony Gór Polski.

                    Wierzchołek Ślęży stanowi ogromna polana, na której stoi zabytkowy kościół

            p w. Nawiedzenia NMP ( z 1852 r ) schronisko Dom Turysty PTTK „Góra Ślęża” 

                              oraz betonowa wieża widokowa.

               Jest tu również  136 m wieża Radiowo-Telewizyjnego Centrum Nadawczego 

              Szczyt Ślęży charakteryzuje kamienna rzeźba niedźwiedzia, a także krzyż milenijny

                              (z 2000 r).

                    Ślęża zwana „Śląskim Olimpem” to miejsce kultu pogańskiego.

       Ślęża była w czasach przedchrześcijańskich   ważnym ośrodkiem kultów pogańskich

                        była wtedy uważana za siedzibę bogów – świętą górę Słowian                          

                                  . Ku ich czci miejscowa ludność składała ofiary. 

                       Pamiątką tamtych czasów są pozostałości kamiennych wałów

                           i wiekowe rzeźby

 

                    Szczyt Ślęży, porośnięty naturalnym lasem bukowym i bukowo-świerkowym 

                                   stanowi rezerwat przyrody

               Slęża (wraz z Radunią, Wzgórzami Oleszeńskimi, Wzgórzami Kiełczyńskimi 

             oraz Jańską Górą) położona jest w granicach Ślężańskiego Parku Krajobrazowego –

                             utworzonego w 1988 r.            



.                                                                             *****

W kronice Thietmara w dziale dotyczącym wojny Bolesława Chrobrego z Henrykiem II 

          (zob. Obrona Niemczy) czytamy

Owa góra [łac. posita est autem haec in pago Silensi, vocabulo hoc a quodam monte nimis

 excelso et grandi olim sibi indito

          -wielkiej doznawała czci u wszystkich mieszkańców z powodu swego ogromu oraz przeznaczenia,

               jako że odprawiano na niej pogańskie obrzędy

                                     

                                                                   ********

                                             Administracyjnie leży  w granicach

                                                 gminy miejsko -wiejskiej Sobótka

                                                       w powiecie wrocławskim 

                                                    w  województwie dolnośląskim 

                                                                          ****

                                                          Miasto i Gmina Sobótka

                                             30 km na południowy-zachód od Wrocławia 

                                                     na skraju Równiny Wrocławskiej .

                                                              u stóp Masywu Ślęży

                                                       Historycznie leży na Dolnym Śląsku

                                                      Obejmuje miasto i 23 wsie(sołectwa)

                                                                Powierzchnia -135,35 km²

                                                                     miasto -32,20 km²

       

                                                                   Herb miasta i gminy


                                                                  od 3 .II. 2003 r

                                              W herbie  postać świętego Jakuba Starszego

                               Herb jest związany z kultem św. Jakuba i średniowieczną drogą 

                                                           pielgrzymkową św. Jakuba,

                                       której dolnośląskie odgałęzienie przebiega przez Sobótkę.

                                                                             ****

                                                                      Poprzedni herb

                                                                          1960–2003

                               orzeł dolnośląski.  przedhistoryczna kamienna rzeźba niedźwiedzia

                             , z ukośnym krzyżem na grzbiecie. Niedźwiedź nawiązywał do rzeźby 

                                                                 z pobliskiej góry Ślęży

                                                                              ******

                                                                      

                                                              Przedwojenny herb Sobótki

                                                                               ****


                                                                             *****

                                       Na pieczęci rady  miejskiej  z 1448 , przypuszczalnie 

                                                      figuruje postać N M Panny

                                                                             ***

                                                                            Flaga


                                                                    ******

                                                              Sobótka                      

             Nazwa Sobótka pochodzi od zdrobnienia polskiej nazwy szóstego dnia tygodnia 

                           soboty  i odbywających się tutaj w ten dzień targów

            Nazwa miejscowości została później fonetycznie zgermanizowana na Zobten

 

             Pierwsza wzmianka o Sobótce jako osadzie targowej (forum sub monte)

                       pochodzi z bulli papieża Eugeniusza III z 19. X. 1148 r.                  

       Bulla owa adresowana jest do Arnulfa – opata ecclesie sancte Marie de monte Silencii,

         znajdującego się wówczas na szczycie Ślęży albo pod tym szczytem kościoła kanoników

               regularnych fundacji Piotra Włostowica, sprowadzonych z Arrovaise

       . Przywilej odbywania targów nadał osadzie książę Bolesław I Wysoki w 1193 roku

                  W 1221 Henryk Brodaty na prośbę opata Witosława nadał jej prawa miejskie

                                       na prawie średzkim.

                        Początkowo osada należała do księstwa wrocławskiego, w 1296 przeszła

                                 do księstwa świdnickiego.

                      W 1353 jako wiano księżniczki śląskiej przeszła w ręce królów czeskich.

                      W 1399 król czeski Wacław IV ponownie lokował miasto na prawie magdeburskim. 

                           Podobnie jak większość Śląska splądrowana przez husytów w 1428 r

                                   W 1494 r. augustianie odkupili miasto

                 Przeżywała rozkwit w czasie habsburskich rządów w Czechach od 1526 roku.

                  . Poważnie zniszczona i wyludniona w czasie wojny trzydziestoletniej (1618-1648

                                 Od 1745 wraz z większością Śląska w granicach Prus

                  Do 1810 roku (sekularyzacja dóbr kościelnych w Prusach) pozostawała

                        własnością klasztorną.


                                                    1816-1932  w Landkreis Schweidnitz

                                                   

                                                    od  1932   w powiecie wrocławskim

                                                           Bezirk Breslau Land

                                                           1938 – Zobten am Berg                                                        

                                              7 V.1945- zdobyta przez Armię Czerwoną 

                                                                 zniszczona ponad 50% 

                                                        15 .V. 1945 r  polska administracją

                                                       1945-1998  w woj. wrocławskim



                                                                          ****

                                                          Od  1973  r miasto i gmina

                             

                            W 1999 r zostało włączone do nowego województwa dolnośląskiego                            

   

                               Herby  powiatu wrocławskiego i województwa dolnośląskiego

                                                                    *********

                                                          Znaczki pocztowe

                                                                  Znaczki Prus

                                                            15.XI.1850 -31.XII 1867

 

                                                         stempel numerowy 1717 (Zobten)

                                                                             ***


                                                                               ***

                                                      Znaczki Północnoniemieckiego 

                                                  Związku Pocztowego

                                                                  1.I.1868- 31.XII.1871


                                                                           **

                                                               Znaczki Niemiec

                                                                   1.I.1872-1945

 


                                                                            ***

                                                               Znaczki Polski

                                                                         od VI.1945



                                                                            ********


                                                                                 *****

czwartek, 20 czerwca 2024

Miasta polskie (2002-2008)

                                Od 2002 r ukazują się znaczki obiegowe z serii  Miasta polskie

                                                              Pierwsze  znaczki z serii  

                                               Gniezno, Kraków , Warszawa , Kalisz ,Płock

Fi 3805 ,Gniezno
 
Na znaczku katedra gnieźnieńska
 
( Bazylika prymasowska Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny 
w Gnieźnie)
 
i  sarkofag z relikwiami św. Wojciecha

Prawa miejskie  1243 r
 

Herb miasta

***
 
Fi 3806 , Kraków

     Na znaczku Bazylika archikatedralna św. Stanisława
 
 i św. Wacława   i Lajkonik

Prawa miejskie 1257 r
 
Herb miasta

**
 
  
Fi 3807 ,Warszawa
 
Na znaczku Zamek Królewski i Syrenka
 
Prawa miejskie   XIV w 
 


Herb miasta

***

Fi 3830,Kalisz
 
      Na znaczku  patena  z 1193 r  przechowywana w skarbcu
 
bazyliki  p.w.Wniebowzięcia NMP.
 
Fasada  sanktuarium Św  Józefa 

Prawa miejskie ok.1268 r
 
Herb miasta (2018)
 
***
 
 
Fi 3831 ,Płock
 
Na znaczku relikwiarz  św. Zygmunta 
 
i założenie zamkowo- katedralne  na Wzgórzu Tumskim
 
Prawa miejskie - 1237 r
 
Herb miasta
 
                                                                            ******

                                                                             2003                                                                 

 
Fi 3865 , Toruń
 
Na znaczku fragment pomnika  Mikołaja Kopernika
 
i Ratusz Staromiejski
 
Prawa miejskie 1233 r 
 

Herb miasta
 
**
 
 

                                                             Fi 3896 ,  Kazimierz Dolny

                                      Na znaczku kościół św. Jana Chrzciciela i św. Bartłomieja.

                                                               i studnia w rynku.

                                                Prawa miejskie  ok 1370- 1869 ,  pon.1927 r

                                                                         Herb miasta

                                                                          *******

                                                                             2004                                                                         

 
Fi 3941,   Sandomierz
 
Na znaczku portal kościoła p.w. Św. Jakuba 
 
i fragment  ratusza.
 
Prawa miejskie ok 1227 
 
 
Herb miasta  (od 2016 r)

**
 
 
 Fi 3943 , Gdańsk
 
Na znaczku  fontanna Neptuna  oraz ratusz główny

Prawa miejskie ok 1261 r 
 

Herb miasta

**
        
       

                                                                       Fi  3946 , Lublin

                                                      Na znaczku fragment pomnika Unii Lubelskiej 

i Zamku w Lublinie
 
Prawa miejskie  1317 r
 

Herb miasta 
 
**
 
   

                                                                     Fi 3958,  Łódź

                                         Na znaczku  fragment kościoła p.w. Zesłania Ducha Świętego 

                                                          i pałac Izraela Poznańskiego

                                                                  Prawa miejskie  1423 r

                                                                          Herb miasta

                                                                            *******

                                                                            2005                                              

                                                                    Fi 4016,  Poznań

                                      Na znaczku pomnik Hygiei na tle klasycystycznego budynku

                                                               Biblioteki Raczyńskich

                                                              Prawa miejskie  1253 r

                                                                           Herb miasta

                                                                                 **

 
Fi 4032,  Przemyśl
 
Na znaczku Archikatedra Świętego Jana Chrzciciela 

Prawa miejskie -ok.1339 r
 
1389 – lokacja na prawie niemieckim 
 

Herb miasta

****
 
  
Fi 4035 ,  Szczecin
 
Na znaczku  budynek Urzędu Wojewódzkiego od strony Wałów Chrobrego 
 
W 1243 książę Barnim I nadał Szczecinowi prawa miejskie.
 
Nazwa Szczecin została urzędowo ustalona w 1946. 
 

Herb miasta 

                                                                                 **

Fi  4040 ,Sopot
 
 Na znaczku molo w Sopocie jedna z największych atrakcji miasta.
 
Prawa miejskie 8.X. 1901 ( Zoppot)
 
1945 – wcielenie Sopotu do Polski
 
 
Herb miasta

**
 
Fi  4049 ,Sieradz

Na znaczku kościół p.w.Wszystkich Świętych
 
Prawa miejskie  I pol. XIII w 
 
Herb miasta
**

                             Na znaczku  budynek Teatru Śląskiego im. Stanisława Wyspiańskiego

                                                    Prawa miejskie od 11 września 1865 r 

                                                          1922, 1939-1945 Kattowitz

                                                            1953–1956  Stalinogród

 

                                                                         Herb miasta

                                                                         *****

                                                                                                                                                                 2006

                                                                                         

                                                               Fi 4088,  Częstochowa

                                                     Klasztor Jasnogórski w Częstochowie

                                                             Prawa miejskie ok 1377 r

 

                                                        Herb miasta  ( 1944-1992  i  od 2020 )

                                                                          ********

                                                                             2007                                                           

                                                           Fi 4148 ,  Gorzów Wielkopolski

                                 Kościół p.w. Wniebowstąpienia NMP i  fontanna Pauckscha

                      Prawa miejskie 2 lipca 1257  ( margrabia brandenburski   Jan I Askańczyk )

                                  Do 1945  -  Landsberg an der Warthe ( w Brandenburgii)

                                                  7 lipca 1945 r. Gorzów nad Wartą

                                                Od 2 marca 1946 Gorzów Wielkopolski

                                                                          Herb miasta

                                                                               ****

                                                     

                                                                    Fi 4171 ,Chorzów

                                                Planetarium i Obserwatorium Astronomiczne 

                                                     im. Mikołaja Kopernika w Chorzowie

                                                 Prawa miejskie- 1868 ( Königshütte)

                                         Chorzów powstał z połączenia Królewskiej Huty

                                       oraz dwóch gmin wiejskich – Chorzowa ( Chorzów Stary)

                                                    i Wielkich Hajduk. 

 

                                                                            Herb miasta                                         

                                                                           *********

                                                                            2008  

Fi 4217, Racibórz 
 
Na znaczku  renesansowa baszta  miejska (więzienna)
 
i późnobarokowa  kolumna maryjna

Prawa miejskie Racibórz otrzymał w pierwszej ćwierci XIII w. (ok. 1217 r.,
 kiedy gród został zlokalizowany na prawach flamandzkich).
 
 W dniu 17 czerwca 1299 Przemysław (książę raciborski) nadał Raciborzowi 
prawa miejskie według prawa magdeburskiego
 
 Obecna nazwa od  7 maja 1946
 

Herb miasta 
 
**
 
                                                             

                                                                Fi  4222  ,Jelenia Góra

                                          Na znaczku ratusz i posąg Neptuna w Jeleniej Górze

                                                          Prawa  miejskie przed 1281 r

                                            do 1945    Hirschberg im Riesengebirge,

                                                           Od  maja 1946 obecna nazwa

 

                                                                           Herb miasta

                                                                                *****