Dania -podział administracyjny

            Od 1 stycznia 2007 w Danii obowiązuje podział administracyjny na 5 regionów

                                                                     ****
                                                     1. Region Stołeczny
                                                               (Region Hovestaden)

              W jego skład weszły dotychczasowe okręgi Kopenhaga i Frederiksborg Amt,
                   a także gminy wydzielone Kopenhaga, Frederiksberg i Bornholm.

                                                         Powierzchnia - 2 561 km²

                                            Największym miastem jest Kopenhaga,
                                                władze regionu rezydują w Hillerød.

                                                                    logo  regionu

***

herb  Hillerød

****

Herby  okręgów istniejących 

 w latach 1970-2006

                                                          Københavns Amt

                                                                         od 1959 r
                              Na tarczy w polu błękitnym złota  korona  pomiędzy                                                                                           trzema liśćmi  lilii wodnej (grzybienia)
                                 Korona symbolizuje królewską własność na tym terenie
                         Liście lilii wodnej symbolizują  jeziora i cieki wodne , a także wybrzeża.

                             W latach 1998-2006  używano (nieformalnie ) herbu z koroną
                                                          i liśćmi w kolorze srebrnym.
                                     

                                                                           ******
                                                        Frederiksborg Amt 
                                                   Herb

                                                                           od 1938 r
                              W polu czerwonym złota korona flankowana złotymi drzewami
                                 Królewska korona i dwa drzewa, symbolizują zespół zamkowy
                                    Frederiksborg ( Frederiksborg Slot) z rozleglym parkiem.

                                                                              ****
                                                   Københavns Kommune

                              Herb  oparty jest na najstarszej pieczęci miasta, znanej od 1254 r.
                                          Obecna wersja  herbu  oficjalnie przyznana w 1661 r.
                                                                  przez króla Fryderyka III

                                                                            ******
                                                Frederiksberg Kommune

                                          Jest wydzieloną dzielnicą Kopenhagi.
                                    Ma prawa miejskie, własne władze, ratusz itp.
                              Leży wewnątrz granic miejskich stolicy jako enklawa.

                                                                            Od 1899 r.
                                     Mury i drzewa  symbolizują  miasto z wieloma parkami,             
                         Korona jest symbolem króla Fryderyka IV który zbudował tu swoją rezydencję
                                      Trzy sokoły  symbol jedynego centrum skolnictwa w Danii,
                                               które mieściło się w jednym z parków  miasta.

                                                                                 ***
                                                 Bornholms Regionskommune 

                                                                Herb przyznany  w 1942 r
                                Smok  jako oficjalny symbol wyspy  w użyciu od końca XVI wieku

                                                                         *******
                                                    2.Jutlandia Środkowa
                                                                (Region Midtjylland)

                   W jego skład weszły dotychczasowe okręgi Ringkjøbing Amt i Århus Amt
          (ten ostatni bez części jednej gminy), a także część okręgów Viborg Amt i Vejle Amt.

                                                    Powierzchnia - 13 053 km²
                                                Siedzibą władz regionu jest Viborg

                                                                  logo regionu

                                                                            ****
                                                            Ringkjøbing Amt

                                                                   Od  25 .I. 1960 r.
                             Głowa jelenia nawiązuje  do pieczęci Ginding Herred  z 1648 r.
                               Gwiazdy  pochodzą z  dawnych pieczęci  Herred Vandfuld, Hjerm i Bølling,
                                                          pochodzących  z około 1500 r

                                                           Herb  Ginding Herred (1648 )

                                                                              ****
                                                                   Århus Amt

                                                   Od 1970 r
                         Srebrna  falisty lewy  skos symbolizuje  najdłuższą rzekę Danii - Gudenå,
                                                 która  przepływa przez ten obszar.
                                Kotwica jest symbolem św. Klemensa, patrona diecezji Århus.
                                                 Kotwica figuruje w herbie  Ning Herre

                                                                              ****

                                                  1959-1970
                                                ******
                                     3.Jutlandia Północna 
                                           (Region Nordjylland)
                              W jego skład wszedł dotychczasowy okręg Jutlandia Północna,
                                        a także część okręgu Viborg Amt i gminy Mariager,
                                            należącej przed reformą do okręgu Århus Amt.
                                                             
                                                             Powierzchnia - 8020 km²
                                                                  Stolica - Aalborg

.                                                                       logo regionu

***

Herb miasta Aalborg

                                                                            ****
                                                          Nordjyllands Amt

                                                                        od 1985 roku.
                                                             Tarcza dwudzielna w pas.
                        W polu górnym kroczący lew  pochodzi dawnego herbu  Hjørring Amt.
           W polu dolnym złoty klin na opak -symbolizuje  połnocną część Danii. otoczoną morzem.
                                Liście lilii wodnej (grzybienii) reprezentują trzy regiony
                                                    Himmersyssel, Vendsyssel i Thyssyssel.

                                                                   inna wrsja herbu
                                                        
                                                                             ****

                                                                   Herb Hjørring Amt.

                                                                             ****
                                                                   Viborg Amt

  Od 1977 r.

Złota tarcza  dzielona  błękitynm falistym pasem. 

U góry dwa kormorany.

U dołu cietrzew  (Lyrurus tetrix)   

 Falisty  pas  to Limfjord, który dzieli okręg

 Kormorany pochodza z  dawnego  herbu  Thisted Amt

i symbolizują faunę występującą  na wybrzeżu.

 Cietrzew oznacza dawny Viborg Amt i faunę w lasach tego regionu.

Herb  1959 -1977

Trzy cietrzewie reprezentowały wrzosowiska i lasy w regionie.

 Korona odnosi się do byłego Viborg Landsting, regionalnego parlamentu dla 

zachodniej Danii i jednego z parlamentów, który zatwierdzał  nowego króla.

******

                                                                    4.Zelandia 
                                                                   (Region Sjælland)

                                 W jego skład weszły dotychczasowe okręgi Roskilde Amt,
                                              Storstrøms Amt i Zelandia Zachodnia.
                                                       
                                                           Powierzchnia - 7 273 km²,.
                                                       Władze regionu rezydują w Sorø.

                                                                         logo regionu

******

Herb  miasta Sorø.

                                                                             ***
                                                                 Roskilde Amt

Od 1959 r.

Na tarczy w polu czerwonym złota -biskupia mitra między trzema różami .

 Mitra symbolizuje  siedzibę biskupa (od ok.1020)  i centrum Kościoła duńskiego

w średniowiecznej Danii.

Róże  pochodzą z herbu miasta Roskilde gdzie  mają symbolizować Trójcę Świętą.

***

Herb Roskilde

                                                                              ***
                                                             Storstrøms Amt

Od 1973 r.

Błękitna tarcza  dzielona  srebrnym falistym pasem

u gory złoty wiatrowskaz  z gęsią ,u dolu dwa złote smoki.

Nazwa Storstrøm - Storstrømmen, części wód między wyspami Falstar,

 Lolland, Møn i Sjælland -symbolizuje je srebrny falisty pas.

Wiatrowzkaz  z Wieży Gęsi  pochodzi z  herbu  dawnego okręgu  Præstø

 

   Symbolizuje  obszary regionu  na północ od Storstrømme

Smoki  z herbu  byłego okręgu  Maribo  symbolizują południową część regionu.

                                                                              ****
                                                       Zelandia Zachodnia
                                                                 (Vestsjællands Amt) 

                                                                            od 1981
                                                       Herb  przedstawia  szczyt domu
                                          wikingów  w dawnej twierdzy wikingów  Trelleborg .
                                     w  zach. Zelandii  ok.7 km od centrum miasta Slagelsew
                                                             
                                                                              ****
                                                       5. Dania Południowa
                                                                    ( Syddanmark) 

                                             okręgi Fionia, Ribe Amt i Sønderjyllands Amt,
                                                   a także część okręgu Vejle Amt.

                                                               Powierzchnia- 12 191 km²
                                                         Władze regionu rezydują w Vejle.


                                                                      logo regionu

***

  Herb  miasta Vejle

od 1938 r

                                                                              ***
                                                              Okręg Fionia
                                                                     ( Fyns Amt)

od 1976 r

Złote liście  chmielu   symbolizują  trzy  dawne amtskommuner, 

okręgu Fionia.

            Chmiel pochodzi z opisu wyspy  Fionia -autorstwa  H.Ch. Andersena,

                                                                        *********
                                                                     Ribe Amt 

Od 1960 r.

. Zamek symbolizuje zamek Riberhus, lwie głowy  pochodzą z duńskiego

 herbu królewskiego,.

 zamek był własnością  królów Danii.

                                                   ****
                                       Jutlandia Południowa
                                            (Sønderjyllands Amt)

                                                                         od 1980 r.,
                                                                  był używany od 1245

             . Dwa niebieskie lwy są historycznym herbem  książąt  Szlezwiku ( Schleswig-Holstein ).
                           Lwy trzymają duńską flagą  symbol przynależność do Danii.

                                                  ****
                                              Vejle Amt 

od  1959 r.

Na tarczy w polu złotym czerwony krzyż ,

u dołu czerwone dwa wzgórza z skrzyżowanymi złotymi toporami.

Wzgórza -symbolizują kurhany  w Jelling  związane z duńskimi pochówkami

 królewskimi w X w. ( Gorma Starego i jego żony, królowęj Thyre).

Gorm Stary (Gorm den Gamle ) uważany jest  za pierwszego króla Danii.

 Krzyż  - ustanowienie chrześcijaństwa w Danii.przez  króla   Haralda Sinozębęgo 

                                                   ***
                                       Znaczki pocztowe

              

                 

             

                                                                               ********

Dania

           Nie było postu o Danii.
 Państwo położone w Europie Północnej (Skandynawia), najmniejsze z państw nordyckich.
 W jej skład wchodzą też formalnie Grenlandia oraz Wyspy Owcze, które posiadając szeroką 

autonomię tworzą z kontynentalną Danią - Wspólnotowe Królestwo Danii (Rigsfællesskabet).

                                          Dania graniczy od południa z Niemcami (68 km),
                                               zaś przez cieśninę Sund sąsiaduje ze Szwecją.

                                                                      ****
                        Dania jest krajem nizinnym – najwyższym punktem jest wzgórze
                                                    Yding Skovhøj (172,54 m n.p.m.)
                                             ( w gminie Skanderborg we wschodniej Jutlandii)

70% powierzchni Danii przypada na Półwysep Jutlandzki (Jutlandię, Jylland).
 Reszta kraju położona jest na 406 wyspach, z czego zamieszkanych jest 79.
 Największe i najważniejsze wyspy to Zelandia 7031 km² (Sjælland, na której znajduje

 się stolica kraju, Kopenhaga), Fionia (Fyn) 2984 km², Lolland 1243 km², Bornholm 588,5 km², Falster  514 km², Morsø 363,3 km², Als 321,0 km², Langeland 284,0 km², Møn 237,5 km² i Rømø 128,9 km².

                                                                   ************
                                                         Królestwo Danii
                                                            Kongeriget Danmark

                                                           Powierzchnia -43 094 km²
                                                               Stolica -Kopenhaga
                                                          Jezyk urzedowy-duński (Dansk)

                                                Jedn monetarna -Korona duńska =100 øre

                                                                               ***
Nazwa kraju pochodzi od plemion Danów,ktorzy osiedlili sie na wyspach oddzielających
Morze Północne od Morza Bałtyckiego.
Przez krótki czas sięgała tu władza Karola Wielkiego który ustanowił  tzw. Marchię Danów 

czyli Danmark -to zachowana do  dziś nazwa państwa.

                                                                     **********
                                                                            Herb

"rigsvåben"                  "lille våben".

Trzy lwy kroczace błękitne w polu złotym usianym czerwonymi figurami,

które są liśćmi,choć przesdtawiono je w kształcie serc.

Korony nałożył  lwom na głowy król Waldemar II Zwycięzca (1202-1241).

**

Najstarszy wizerunek herbu duńskiego jest znany z pieczęci 

króla Kanuta VI z 1190 r.

***

Herb królewski

Od 1972- królową Danii jest Małgorzata II.

Herb od 1972 r

W wielopolowym herbie 

Herb Szlezwiku

**

Herb Oldenburga

W Danii od 1863 r panuje młodsza linia Oldenburgów-

Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg

 (duń.: Slesvig-Holsten-Sønderborg-Lyksborg)

*****

W polu 3 - trzy korony, które pierwotnie symbolizowały trzy królestwa

 zjednoczone w Unii Kalmarskiej: Danię, Szwecję i Norwegię.

 Poniżej koron znajdują się symbole Grenlandii (niedźwiedź polarny)

 i Wysp Owczych (owca)

**********

Herb w l.1903-1948

***

Flaga Danii 

Dannebrog -czerwone płótno

W użyciu od XIIIw. 

oficjalnie potwierdzona w 1625 r

(1.V.1893)

                                          Jest czerwonym prostokątem z białym krzyżem.
                                   
           Według legendy flaga spadła z nieba 15 czerwca 1219 w czasie krucjaty liwońskiej
                                       duńskiego króla Waldemara II do Estonii
                           . Z nią w ręku wygrał bitwę niedaleko dzisiejszego Tallinna
  .

             Przyjmuje się, że jest ona najstarszą spośród używanych obecnie w Europie flag
                       suwerennych  państw (pierwsza wzmianka w roku 1481).

               Duński sztandar, nazywany Dannebrog był wzorem dla flag: Finlandii, Islandii,
                     Norwegii i Szwecji, a także Wysp Owczych, Wysp Alandzkich i Szetlandów.

                                                                            ****
                                 V–VI w. n.e. Jutowie, Anglowie i Sasi,przesiedlili się na
                                                               Wyspy Brytyjskie.
                                                           
                                      Na ich miejsce  napłynęli z pd. Skandynawii
                                       plemiona duńskie (protoplaści Duńczyków)
                                                         

        W VIII–XI w. podejmowali oni wyprawy morskie na wybrzeża państwa Franków,
                                             Anglię, pol. wybrzeże Bałtyku (wikingowie)
.
                                                  
          Proces jednoczenia kraju: w reakcji na zagrożenie ze strony monarchii Karola Wielkiego,
                       na początku IX w. powstało państwo Godfreda na południu Jutlandii,
                       w 1. połowie X w. lokalne państewka duńskie zjednoczył Gorm Star.

                                          W X–XI w. dokonała się chrystianizacja kraju
                                              (ok. 960 chrzest Haralda I Sinozębego).

                          Dania objęła Półwysep Jutlandzki, sąsiednie wyspy i południową część
                                  Półwyspu Skandynawskiego (Skania, Halland, Blekinge).

W X–XI w. królowie duńscy kilkakrotnie narzucali zwierzchnictwo ziemiom norweskim,
              a w 1. połowie XI w. przejściowo opanowali również Anglię (Kanut Wielki).

 W 2. połowie XII w. Dania rozpoczęła ekspansję na południowe wybrzeża Morza Bałtyckiego
— od ujścia Łaby po Estonię, ale zdobyte ziemie utraciła po klęsce 1227 pod Bornhöved.

                                                 W 1346 sprzedała Estonię Krzyżakom

                                            od 1380 -1944 -Islandia posiadłością Danii
                     od 1397- w unii personalnej  z Norwegią i Szwecją (unia kalmarska)
                                                   1523-zerwanie unii przez Szwecję

                                                         1536 -reformacja(luteranizm)

Wojny w okresie 1563–1660 o dominację polityczna i gospodarczą w basenie Morza Bałtyckiego,

 w których głównym rywalem była Szwecja, zakończyły się utratą przez Danię posiadłości na 

Półwyspie Skandynawskim oraz pozycji mocarstwa (1645 pokój w Brömsebro i 1658 w Roskilde).

                    1648- utrata na rzecz Szwecji terytorii na pd. Płw.Skandynawskiego
                                        -Skania, Blekinge, Bornholm (do 8 .XII. 1658)

                                      do 1814- wspólne państwo duńsko-norweskie

                                                  1864 -utrata Szlezwiku-Holsztynu
           
                                        1920-powrót pn. części Szlezwiku (plebiscyt)

                                                9.IV.1940- 5.V.1945 -okupacja niemiecka
                                                                       1949-  do NATO

     

                                               1973-1993 - w Wspólnocie Europejskiej
                                              Od    1.XI. 1993 r. część Unii Europejskiej


                                                                     *************
                                                           Znaczki pocztowe
                                  Pierwsze znaczki ukazały sie 1.IV.1851 r
                                                                   bez nazwy  państwa

                                              1854-pojawia sie napis Kngl.post.Frim.

                                                                        Od  1870 r
                                                                    nazwa Danmark

   

                                                                                 ****
                                           W latach 1962-1994  polski grawer  Czesław Słania                                                                                 zaprojektował  241 duńskich  znaczków pocztowych

                                        Pierwszy i ostatni znaczek rytowany przez Cz. Słanię
                                                                   dla poczty duńskiej

                                                                             ***

                                                                               ***
                                              Duński element  w polskim hymnie.

                                             

                                                     Jak Czarniecki do Poznania
                                                       Po szwedzkim zaborze,
                                                      Dla ojczyzny ratowania
                                                      Wrócim się przez morze.

                                                                  w oryginale
                                                       Jak Czarnecki do Poznania
                                                           wracał się przez morze
                                                           dla ojczyzny ratowania
                                                          po szwedzkim rozbiorze.

                                                                             **
          Józef  Wybicki opisał tu  wydarzenie z 1658 r w czasie wypadu polskich wojsk pod                                                                dowództwem  Czarnieckiego do Danii.
                     Polacy mieli pomóc Duńczykom w ich wojnie ze Szwedami
               Żołnierze Czarnieckiego zaskoczyli  Szwedów  nie spodziewających się ataku
            od strony wody i  zdobyli twierdzę Sonderborg   na wyspie Als ( 14.XII.1658 r).
                                             

Wyspa Als  oddzielona jest od stałego lądu cieśniną Als Sund, o szerokości od kilkuset metrów do kilku kilometrów.  Przeprawa na wyspę odbywała się w miejscu, gdzie szerokość cieśniny wynosi około 420-500 metrów, a głębokość 10 metrów.

                                                                              ***