Wojtek z Roztoki. : Prekmurje

Prekomurje

niewielki region historyczny w północno-wschodniej Słowenii .
Zajmuje skrajny północno-wschodni zakątek Słowenii, wciśnięty między granice
z Austrią, Węgrami i Chorwacją.

    skan map z lat 80 -XXw

Prekomurje ma powierzchnię -1093 km².
Od reszty Słoweni oddziela je rzeka Mura.

Na południu sąsiaduje z chorwackim regionem Medimurje o podobnej historii.
Północ Prekmurja zajmuje pagórkowate przedgórze Alp Goričko (najwyższy szczyt
Tromejnik (Dreiländereck ,Hármashatárkő) na granicy z Węgrami i Austrią – 387 m n.p.m.),
Południową część stanowią doliny rzek Ledavy i Mury.

****
Nazwa prekmurje lub prekomurje - pochodzi od rzeki Mura
" przed Murą."
Węgierska nazwa - murántúl, ale węgrzy używają nazwy muravidék. Nazwa niemiecka -Übermurgebiet

*****
Ludność
W przeważającej większości są to Słoweńcy,
posługujący się dialektem języka słoweńskiego.

Spora liczba Romów.
Węgierska mniejszość mieszka w przygranicznych gminach
Hodoš (węg. Hodos), Moravske Toplice, Šalovci, Lendava (Lendva)
i Dobrovnik (Dobrónak)

********
Od najwcześniejszego średnowiecza Prekmurje było zasiedlone
przez Słowian  południowych ( panońskich)

Zostało opanowane przez Węgrów w latach 899‑900.
   (Vendvidék, Szlovenszka krajina, Szlovén krajina)
Od XI w. Prekmurje było częścią historycznego Królestwa Węgier,
w którym było rozdzielone między komitaty Vas (Železna županija)
i Zala(Žalská županija)

Prekmurje powstało z połączenia dwóch byłych węgierskich powiatów:
Murska Sobota (Muraszombat járás) zkomitatu Vas
i Lendava (Alsólendva járás) z komitatu Zala.

********

Herb komitatu Vas

Herb komitatu Zala

********

W XIX wieku wśród tutejszych autochtonicznych Słoweńców
(„węgierskich”) pojawiła się świadomość wspólnoty narodowej
ze Słoweńcami austriackimi.

29.V. 1919 - 3. VI.1919 - efemeryczna Republika Murska
„ Rada robotników, żołnierzy i rolników Republiki Vendvidék”

****

9 .VII. 1919 r. Rada Najwyższa paryskiej konferencji pokojowej uchwaliła,

że granica Królestwa SHS z Węgrami na północnym wschodzie

będzie przebiegała zgodnie z działem wodnym dorzeczy Mury i Raby.

12.VIII. 1919 Prekmurje zajęły wojska serbskie.
pod dowództwem gen. Krste Smiljanića

4.VI. 1920 -Prekmurje zostało przyłączone
Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców
1922-1929 - w obwodzie Maribor

1929-1941 - w banowinie drawskiej

16.IV.1941 okupacja węgierska

16 .XII.1941- włączenie Prekmurja do Węgier.

3. IV.1945 - zajęcie przez Armię Czerwoną
V. 1945- w składzie Jugosławii
Okraj Murska Sobota. Okraj Lendava

1947 - w Sołweńskiej Republice Ludowej
1963 r. w Socjalistycznej Republice Słowenii