Nie było postu o Danii.
Państwo położone w Europie Północnej (Skandynawia), najmniejsze z państw nordyckich.
W jej skład wchodzą też formalnie Grenlandia oraz Wyspy Owcze, które posiadając szeroką
autonomię tworzą z kontynentalną Danią - Wspólnotowe Królestwo Danii (Rigsfællesskabet).
Dania graniczy od południa z Niemcami (68 km),
zaś przez cieśninę Sund sąsiaduje ze Szwecją.
****
Dania jest krajem nizinnym – najwyższym punktem jest wzgórze
Yding Skovhøj (172,54 m n.p.m.)
( w gminie Skanderborg we wschodniej Jutlandii)
70% powierzchni Danii przypada na Półwysep Jutlandzki (Jutlandię, Jylland).
Reszta kraju położona jest na 406 wyspach, z czego zamieszkanych jest 79.
Największe i najważniejsze wyspy to Zelandia 7031 km² (Sjælland, na której znajduje
się stolica kraju, Kopenhaga), Fionia (Fyn) 2984 km², Lolland 1243 km², Bornholm 588,5 km², Falster 514 km², Morsø 363,3 km², Als 321,0 km², Langeland 284,0 km², Møn 237,5 km² i Rømø 128,9 km².
************
Królestwo Danii
Kongeriget Danmark
Powierzchnia -43 094 km²
Stolica -Kopenhaga
Jezyk urzedowy-duński (Dansk)
Jedn monetarna -Korona duńska =100 øre
***
Nazwa kraju pochodzi od plemion Danów,ktorzy osiedlili sie na wyspach oddzielających
Morze Północne od Morza Bałtyckiego.
Przez krótki czas sięgała tu władza Karola Wielkiego który ustanowił tzw. Marchię Danów
czyli Danmark -to zachowana do dziś nazwa państwa.
**********
Herb
Według legendy flaga spadła z nieba 15 czerwca 1219 w czasie krucjaty liwońskiej
duńskiego króla Waldemara II do Estonii
. Z nią w ręku wygrał bitwę niedaleko dzisiejszego Tallinna
.
Przyjmuje się, że jest ona najstarszą spośród używanych obecnie w Europie flag
suwerennych państw (pierwsza wzmianka w roku 1481).
Duński sztandar, nazywany Dannebrog był wzorem dla flag: Finlandii, Islandii,
Norwegii i Szwecji, a także Wysp Owczych, Wysp Alandzkich i Szetlandów.
V–VI w. n.e. Jutowie, Anglowie i Sasi,przesiedlili się na
Wyspy Brytyjskie.
Na ich miejsce napłynęli z pd. Skandynawii
plemiona duńskie (protoplaści Duńczyków)
W VIII–XI w. podejmowali oni wyprawy morskie na wybrzeża państwa Franków,
Anglię, pol. wybrzeże Bałtyku (wikingowie)
.
Proces jednoczenia kraju: w reakcji na zagrożenie ze strony monarchii Karola Wielkiego,
na początku IX w. powstało państwo Godfreda na południu Jutlandii,
w 1. połowie X w. lokalne państewka duńskie zjednoczył Gorm Star.
W X–XI w. dokonała się chrystianizacja kraju
(ok. 960 chrzest Haralda I Sinozębego).
Dania objęła Półwysep Jutlandzki, sąsiednie wyspy i południową część
Półwyspu Skandynawskiego (Skania, Halland, Blekinge).
W X–XI w. królowie duńscy kilkakrotnie narzucali zwierzchnictwo ziemiom norweskim,
a w 1. połowie XI w. przejściowo opanowali również Anglię (Kanut Wielki).
W 2. połowie XII w. Dania rozpoczęła ekspansję na południowe wybrzeża Morza Bałtyckiego
— od ujścia Łaby po Estonię, ale zdobyte ziemie utraciła po klęsce 1227 pod Bornhöved.
W 1346 sprzedała Estonię Krzyżakom
od 1380 -1944 -Islandia posiadłością Danii
od 1397- w unii personalnej z Norwegią i Szwecją (unia kalmarska)
1523-zerwanie unii przez Szwecję
1536 -reformacja(luteranizm)
Wojny w okresie 1563–1660 o dominację polityczna i gospodarczą w basenie Morza Bałtyckiego,
w których głównym rywalem była Szwecja, zakończyły się utratą przez Danię posiadłości na
Półwyspie Skandynawskim oraz pozycji mocarstwa (1645 pokój w Brömsebro i 1658 w Roskilde).
1648- utrata na rzecz Szwecji terytorii na pd. Płw.Skandynawskiego
-Skania, Blekinge, Bornholm (do 8 .XII. 1658)
do 1814- wspólne państwo duńsko-norweskie
1864 -utrata Szlezwiku-Holsztynu
1920-powrót pn. części Szlezwiku (plebiscyt)
9.IV.1940- 5.V.1945 -okupacja niemiecka
1949- do NATO
Od 1.XI. 1993 r. część Unii Europejskiej
*************
Znaczki pocztowe
Pierwsze znaczki ukazały sie 1.IV.1851 r
bez nazwy państwa
1854-pojawia sie napis Kngl.post.Frim.
Od 1870 r
nazwa Danmark
****
W latach 1962-1994 polski grawer Czesław Słania zaprojektował 241 duńskich znaczków pocztowych
dla poczty duńskiej
***
***
Duński element w polskim hymnie.
Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.
w oryginale
Jak Czarnecki do Poznania
wracał się przez morze
dla ojczyzny ratowania
po szwedzkim rozbiorze.
**
Józef Wybicki opisał tu wydarzenie z 1658 r w czasie wypadu polskich wojsk pod dowództwem Czarnieckiego do Danii.
Polacy mieli pomóc Duńczykom w ich wojnie ze Szwedami
Żołnierze Czarnieckiego zaskoczyli Szwedów nie spodziewających się ataku
od strony wody i zdobyli twierdzę Sonderborg na wyspie Als ( 14.XII.1658 r).
Wyspa Als oddzielona jest od stałego lądu cieśniną Als Sund, o szerokości od kilkuset metrów do kilku kilometrów. Przeprawa na wyspę odbywała się w miejscu, gdzie szerokość cieśniny wynosi około 420-500 metrów, a głębokość 10 metrów.
***
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz