– miasto na prawach powiatu, położone w centrum Górnośląskiego Okręgu
Przemysłowego (GOP).
Ruda Śląska została utworzona 1 stycznia 1959 r. z połączenia miast Ruda i Nowy Bytom.
Jest jednym z ośrodków centralnych konurbacji górnośląskiej.
Graniczy z Zabrzem, Bytomiem, Świętochłowicami, Chorzowem, Katowicami,
Mikołowem i Paniówkami w gminie Gierałtowice.
Powierzchnia -77,73 km²
Herb miasta
dwupolowy (dwudzielny w słup). Przedstawia w heraldycznie prawym, błękitnym polu połowę
złotego orła śląskiego, skierowanego w prawo, a lewym, srebrnym polu postać świętej Barbary.
Święta ubrana jest w czerwono-błękitne szaty. Ma złote włosy, na głowie złotą królewską koronę
i złoty nimb. W lewej ręce trzyma miecz o srebrnym ostrzu i złotej rękojeści i jelcu, oparty o podłoże.
W prawej – złoty kielich z hostią na nim. Zza niewiasty (z jej lewej strony, na wysokości nóg)
wyłania się fragment niewielkiej czerwonej, ceglanej, blankowanej baszty z trzema oknami
w układzie jedno nad drugim
Święta Barbara jest patronką górników oraz miasta.
Flaga miasta
*************
Poprzedni herb
**************************
Dzielnice Rudy Śląskiej
Ruda Śląska powstała z połączenia sąsiadujących ze sobą gmin wiejskich, które w przeszłości -
jako samodzielne jednostki administracyjne - posiadały własne godła.
Obszar obecnego miasta Ruda Śląska tworzy jedenaście dzielnic
Nowy Bytom
W latach 1947–1958 odrębne miasto.
Herb
Herb posłużył za wzór do tworzenia obecnego herbu Rudy Śląskiej
Tereny dzisiejszego Nowego Bytomia były na przełomie XVIII i XIX wieku porośnięte lasem, zwanym Czarnym Lasem (niem. Beuthener Schwarzwald)
W XIX wieku na terenie Czarnego Lasu zaczęły powstawać huty i kopalnie a przy nich kolonie Friedenshütte (Frydenshuta), Eintrachthütte (Zgoda) i Schwarzwald (Czarny Las)
1922 – Przyłączenie w wyniku podziału poplebiscytowego Frydenshuty do Polski.
Przejściowo nazwano ją Polskim Bytomiem. Nazwa nawiązywała do Bytomia który
pozostał po drugiej stronie granicy polsko-niemieckiej
do 1946 – siedziba wiejskiej gminy Nowy Bytom
1 stycznia 1947 – prawa miejskie
1951 – przyłączenie miasta Wirek
1951 – przyłączenie Starej Kuźni
Od 1959 – Nowy Bytom wraz z Rudą tworzą miasto Ruda Śląska
********
Wirek
niem. Antonienhütte;
do 1948 Nowa Wieś
od ......?
Herb przedstawia osełkę, strug i kowadło
Wirek to dawna kolonia hutnicza, położona nad potokiem, stąd podstawą nazwy
jest wyraz wir, wirek w znaczeniu „wir wodny, głębokie miejsce w wodzie, ruch powietrza, odmęt”
Obszary, na których powstał dzisiejszy Wirek pierwotnie należały do Nowej Wsi
Niemiecką nazwę Antonienhütte (pol. huta Antonia) nadano dla upamiętnienia Antoniny,
żony Łazarza III Henckla von Donnersmarcka, założyciela i właściciela huty
Obszar dworski Wirek (Antonienhütte) włączono do gminy Nowa Wieś (Neudorf) 1.VII. 1924
. Nazwę gminy Nowa Wieś zmieniono 7 marca 1948 na gmina Wirek,
która otrzymała prawa miejskie 1 stycznia 1949
Miasto Wirek przyłączono do Nowego Bytomia w 1951, a wraz z Nowym Bytomiem
został włączony jako jedna z dzielnic do Rudy Śląskiej w 1959 r
*********
Bielszowice
niem. Bielschowitz
dzielnica w zachodniej części Rudy Śląskiej
Herb
skrzyżowany topór z siekierą.
Pieczęć gminy z XVIII w
Pierwsza wzmianka o Bielszowicach (Bielschowitz) pochodzi z 1436 r
Nazwa mieszowicki) lub od bielenia płótna nad potokiem
1805 roku wybudowano Hutę cynku „Deutsche Hütte”.
W latach 1896-1904 w Bielszowicach zbudowano kopalnię węgla kamiennego.
Kopalnia jest czynna do dzisiaj, a jej aktualna nazwa to KWK Bielszowice
Po powstaniach śląskich w 1922 Bielszowice przyłączono do Polski
W latach 1922-1924 w powiecie rudzkim, od 1924 -katowickim
1945- 1951 roku miejscowość była siedzibą gminy Bielszowice.
Bielszowice przyłączono do Nowego Bytomia w 1951 roku, a wraz z Nowym Bytomiem
zostały włączone jako jedna z dzielnic do Rudy Śląskiej w 1959 roku
*************
Bykowina
dzielnica położona na pn od Kochłowic i pd. od Świętochłowic
Powierzchnia - 1.6 km2
Herb
nawiązanie do pieczęci gminnej z XVIII w (1789)
Zalążkiem Bykowiny jest części zabudowań kopca kochłowickiego i folwarku
Istnieje spór o to, czy pierwotna nazwa brzmiała „Bykowina” czy „Bukowina"
W drugim przypadku - nazwa pochodziłaby od lasu bukowego
Gmina Bykowina powstała przed 1789 rokiem
W 1825 roku wybudowano na terenie Bykowiny cynkownię Turzo,
która działała do roku 1919
W 1907 roku nadano Bykowinie niemiecką nazwę Friedrichsdorf,
którą nosiła do 1922 r. oraz w latach 1939–1945
Po powstaniach śląskich Bykowina została przejęta przez
władze polskie 20 czerwca 1922 roku.
W 1951 roku obszar Bykowiny włączono do miasta Nowy Bytom,
a w 1959 Bykowina stała się jedną z dzielnic Rudy Śląskiej.
************
Chebzie
niem. Morgenroth
dzielnica Rudy Śląskiej, położona w północno-wschodniej części miasta
Chebzie jest najmniejszą dzielnicą Rudy Śląskiej.
, Herb
Od...?
Herb nawiązuje do
„Karczmy w chebziach”, o której wspominają dokumenty z II poł. XVII w.,
Pod koniec XVIII wieku na terenie obecnego Chebzia powstała karczma.
W latach 1825–1830 w pobliżu karczmy w czterech domkach osiedlili
się pierwsi mieszkańcy Chebzia
Nazwa „Chebzie” pochodzi od „gwarowego” słowa „chebzie” oznaczającego
odpad drzewa w postaci kory, a także oznacza obrzynek gałęzi, itd.
Staropolskim słowem „chebdzie”, określono zarośla, popularne chwasty,
dziki bez występujący na obrzeżach lasuW 1822 roku powstała huta cynku „Gute Hoffnung” (Dobra Nadzieja),
kolejna o nazwie „Morgenroth” (Jutrzenka) powstała w roku 1825
Od 1845 oficjalna nazwano „Morgenroth”
Po wojnie Chebzie wchodziło w skład gminy Godula
1 kwietnia 1951 gmina Godula została
zniesiona, a jej obszar włączony do miasta Rudy oprócz Chebzia,
które włączono do leżącego na południe miasta Nowego Bytomia
. Nowy Bytom, wraz z Chebziem, wszedł 31 grudnia 1958 w skład nowego miasta Ruda Śląsk
*****
Czarny Las
Herb
Teren obecnego Czarnego Lasu był własnością miasta Bytomia
(Beuthener Schwarzwald) oddalonym o 9 km
nazwa „Czarny Las” pojawia się w dokumencie z 1624 w 1668 r. pod polską nazwą "Miejski Czarny Las"
Teren dzielnicy odłączono od Bytomia dopiero w 1922 roku,
po rozstrzygnięciu plebiscytu.
Czarny Las został wówczas wcielony do gminy Nowy Bytom.
12.01.2006 r. Rada Miasta Ruda Śląska wyodrębniła teren historycznego
Czarnego Lasu z dzielnic Nowy Bytom i Wirek jako 11 dzielnicę Rudy Śląskiej
***********
Godula
, niem. Godullahütte
Dzielnica wzięła swoją nazwę od Karola Goduli (1781-1848)
– górnośląskiego przedsiębiorcy który położył znaczne zasługi dla
rozwoju gospodarczego Górnego Śląska
Herb
Johanny Gryczik von Schomberg-Godulla
dziedziczki fortuny Karola Goduli, nobilitowanej w 1858 r
W 1822 r. powstała w Chebziu huta cynku "Gute Hoffnung" (Dobra Nadzieja).
Kolejną zwaną "Morgenroth" (Jutrzenka), zbudowano w 1825 r.
1854 – budowa huty cynku ,,Godulahutte”(zalążek Goduli)
W 1875 utworzono obszar dworski Orzegów, w którego skład wchodziła
między innymi Godula.
Uległ on likwidacji w 1924 i wtedy oficjalnie powstała gmina Godula
Godulę przyłączono do Polski w 1922.
Do 1951 miejscowość była siedzibą gminy Godula.
W 1951 Godulę przyłączono do Rudy, a wraz z nią w 1959 została jedną
z dzielnic Rudy Śląskiej
*******
Halemba
stanowi południową część miasta Ruda Śląska. Od północy i wschodu graniczy z jego
dzielnicami: Bielszowicami, Wirkiem i Kochłowicami.
Od południa sąsiaduje z miastem Mikołów, natomiast od zachodu z Zabrzem
Herb
Halemba stanowi część historycznego Górnego Śląska, geograficznie natomiast
fragment Wyżyny Śląskiej.
Przez Halembę przepływa rzeka Kłodnica, stanowiąca prawy dopływ Odry.
Początki osadnictwa w Halembie przypadają na XV w.
Teren ten należał wówczas do wsi Kochłowice.
Obszar dzielnicy składa się z trzech historycznie różnych miejscowości:
Halemba,Kłodnica (Kodnitz) ,Stara Kuźnia (Althammer)
Każda z nich posiadała własny herb:
Halemba : naczynie z płynnym żelazem nad formą odlewniczą
Kłodnica: ptak siedzący na gałązce
Stara Kuźnia - grabie wbite w ziemię
Halemba bierze swą nazwę od kowala o takim nazwisku.
Cały obszar dzisiejszej dzielnicy w 1922 r. przyłączono do Polski
Halembę, Starą Kuźnię i Kłodnicę połączono i jako Halemba przyłączono
do Nowego Bytomia w 1951 r
W 1959 wraz z Nowym Bytomiem obszar ten włączono jako jedną z dzielnic
do Rudy Śląskiej
**********
Kochłowice
niem. Kochlowitz
Stanowią południową część miasta Ruda Śląska. Graniczą z jego dzielnicami:
Bykowiną, Wirkiem i Halembą.
Od wschodu sąsiadują z miastem Chorzów, natomiast od południa z Ktowicami
Herb
nawiązuje do powstałego tu w 1623 r folwarku zwanego Niedźwiedziniec
Dawny herb gminny przedstawiał budynek kościoła
O Kochłowicach źródła wspominają w 1360 r
W jednym z nich jest mowa o „kochłowych łąkach”.
Folwark i okoliczne lasy należały do Radoszów, który jest wzmiankowany w 1629 r.
W 1906 r. gminę Radoszowy (Radoschowy) przyłączono do Kochłowic
, natomiast obszar dworski Radoszowy (Radoschowy) przyłączono do Kochłowic
1 lipca 1924 (w Polsce)
Obszar dzisiejszej dzielnicy w 1922 r. przyłączono do Polski
Kochłowice przyłączono do Nowego Bytomia w 1951 r., a w 1959 r.
wraz z Nowym Bytomiem zostały włączone jako jedna z dzielnic do Rudy Śląskiej
********
Orzegów
niem. Orzegow
Najdalej na północ wysunięta dzielnica Rudy Śląskiej
Dawniej samodzielna gmina (1856-1951)
Herb gminy (dzielnicy) Orzegów
Wg. mojego uznania jest to zniekształcony herb westfalskiego rodu Bentheim- Tecklenburg
Orzegów był określany jako dobra rycerskie. Istniał tu dwór.
Właścicielami byli między innymi: Gierałtowscy, baron von Voglar.
Terytorium przynależne do Orzegowa, obejmowało tereny dzisiejszej Goduli,
Chebzia i Czarnego Lasu
Na starych mapach nazwa przybiera np. formę Osokov – od osoków, czyli krzewów
W 1826 roku cały Orzegów wykupił Karol Godula.
1829 – budowa kopalni ,,Orzegów
1856 roku Orzegów staje się gminą wiejską
Do 1951 roku miejscowość była siedzibą gminy Orzegów.
Orzegów przyłączono do Rudy w 1951 roku, a wraz z Rudą została włączona
jako jedna z dzielnic do Rudy Śląskiej w 1959 roku
*********
Ruda
najstarsza dzielnica Rudy Śląskiej.
W latach 1947–1958 samodzielne miasto
Herb dzielnicy
Jest to herb rodziny von Ballestrem
właściceli majoratu rudzko-biskupicko-pławniowickiego
w latach 1798-1945
Gmina Ruda nie posiadała herbu,używała pieczęci napisowych
Nazwa "Ruda" łączy się z rudami żelaza, które dawniej wydobywano
na tym terenie
Obecna dzielnica Ruda istniała jako wieś już w 1243 r.
Na mocy ustawy z dnia 10 lipca 1939 roku wydanej przez Sejm Śląski Ruda
otrzymała prawa miejskie, które jednak weszły w życie dopiero po II wojnie światowej.
Do Rudy przyłączono wówczas Godulę, Orzegów i Chebzie.
W 1959 Ruda wraz z Nowym Bytomiem stworzyły miasto Ruda Śląska.
********
******
Znaczki pocztowe
Królestwo Prus
1850-1867
Północnoniemiecki Związek Pocztowy
1868-1871
Niemcy
1872-1920,1939-1945
Znaczki plebiscytowe
1920-1922
Znaczki polskie
1922- 1939, 1945
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz