Wyspa grecka na Morzu Egejskim, położona na azjatyckim
szelfie kontynentalnym, u wybrzeży Turcji (naprzeciwko płw. Çeşme )
, oddzielona cieśniną Chios ( szer.od 7 do 13 km )
Wyspa ma kształt półksiężyca, o długości ok. 50 km,
maksymalna szerokość wynosi ok. 20 km.
długość linii brzegowej wynosi 213 km
Najwyższy punkt na wyspie to szczyt Pelineo (1297 m.n.p.m)
– położony w północnej części wyspy.
Innymi ważnymi górami na wyspie są: Prowatas, Epos (1188 m .n. p m.)
i Oros
Środkiem wyspy biegnie łańcuch niskich gór Provatas.
składających się głównie z wapienia i łupków.
Jedyna znacząca równina, znajduje się na środku wschodniego brzegu,
wokół miasta Chios
Klimat t śródziemnomorski
********
Gmina Chios
Δήμος Χίου
Powierzchnia - 842,54 km²
Centrum administracyjnym i gospodarczym jest miasto Chios
Emblemat
Sfinks z amforą i kiścią winogron - jest to nawiązanie do monet
bitych od końca VII w p n e przez miasto Chios.
Monety o takim wzorze był używany przez okres ok.800 lat
.
*****
Jednostka regionalna Chios
Περιφερειακή Ενότητα Χίου
od 1 stycznia 2011 r
Powierzchnia -904 km²
1. Chios ( Δήμος Χίου )
powstała w 2011 z połączenia 8 byłych gmin
2.Inuses (Δήμος Οινουσσών )
- 14,3 km²
3.Psara (Δήμος Ψαρών ) -44,5 km²
znajduje się około 20 km na zachód od pn-zach. wybrzeża. Chios
Ludność Psary dołączyła się do greckiej wojny o niepodległość 10 .IV. 1821 roku,
2 tygodnie po wybuchu powstania
Udział w greckim powstaniu spowodował turecki odwet .
Wojska osmańskie pod dowództwem Mechmeda Chosrefa Paszy,
21 .VI. 1824 dokonały . masakry na Psarze, w wyniku której 17 tysięcy ludzi
zginęło lub uprowadzono w niewolę.
Z wyspy pochodził słynny bohater walk o niepodległość Grecji, przyszły premier
Konstandinos Kanaris
.
*******
Region Wyspy Egejskie Północne
gr. Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου,
Periféreia Voreíou Aigaíou
*******
Wyspa miała otrzymać swoją nazwę od Chiosa , syna Posejdona
W starożytności jznana jako Ophoussa(„wyspa węży”) i Pityoussa ( „wyspa sosnowa”),
w średniowieczu jako Scio ( gen. ), Chio (wł.)
Po zajęciu przez Turków - Sakiz
*********
W IX w.p.n.e wyspę zasiedlili koloniści z Eubei
W II tysiącleciu . p.n.e. zasiedlona przez Achajów, później Jonów;
Ważny ośrodek handlu (m.in. wino, figi, oliwa) i rzemiosła (ceramika);
w VI w. szkoła rzeźbiarska i obróbki metali szlachetnych
Na Chios pojawił się pierwszy rynek niewolników w Grecji.
Kontakty handlowe z basenem Morza Czarnego, Egiptem,Grecją właściwą
546–480 p.n.e. pod władzą Persji;
Członek I i II Ateńskiego Związku Morskiego
Pod kontrolą Aten do 356 roku p.n.e.
Za panowania Aleksandra Wielkiego na wyspie stacjonował
garnizon macedoński
Następnie pod panowaniem Seleucydów
190 p n e przymierze z z Rzymianami
84 r p n e podbita przez Rzym (Sulla)
Od 395 r należała do Bizancjum
Walczyli o nią Arabowie (od VII w.), Seldżucy (koniec XI w.),
1204 -w obrębie Cesarstwa Łacińskiego
(Nominalnie własność Republiki Weneckiej)
1225 -powrót pod panowanie bizantyjskie
1261 - posiadłość Genui
W XII–XIII w. kilkakrotnie okupowana przez Wenecjan;
W latach 1304–1325. Księstwo Chios
obejmowało Chios, kilka innych wysp u wybrzeży Azji Mniejszej,
pod panowaniem genueńskiej rodziny Zaccaria .
Oficjalnie byli wasalami Cesarstwa Bizantyjskiego
Herb rodziny Zaccaria
W 1346 przeszła pod panowanie Genueńczyków, którzy
od 1415 płacąc trybut sułtanowi tureckiemu., utrzymali ją do 15 .IV. 1566 r
Wyspą zarządzała - Maona di Chio e di Focea ( rodzaj spółki akcyjnej )
, kontrolowana przez rodzinę Giustiniani
.svg.png)
Herb rodziny Giustiniani
Wyspa stała się częścią imperium osmańskiego (osobiste lenno sułtanów)
, zachowując jednak znaczną autonomię
XVIII w - rozkwit gospodarczy
W kwietniu 1822 r w odwecie za udział w powstaniu greckim,
chrześcijańska ludność Chios została przez Turków w większości
wymordowana lub sprzedana w niewolę;
. Po 1822 roku wyspa była praktycznie niezamieszkana przez kilka dziesięcioleci
Pierwsi uchodźcy zaczęli wracać na Chios w 1832 roku.
22 .III. 1881 roku katastrofalne trzęsienie ziemi
11.XI.1912 r wyzwolona przez gr. flotę i przyłączona do Grecji
1913- departament (nomos) Grecji
12.II.1916 - brytyjska okupacja ,blokowanie tureckiego miasta Izmir
1923 - traktatem lozańskim przyznana Grecji.
W latach 1922-1923 Chios, stał się punktem wymiany ludności
między Grecją a Turcją
Część greckich uchodźców z Azji Mniejszej ( Ionia) osiedliła się na wyspie.
4.V. 1941 - X.1944 -okupacja niemiecka
„Befehlshaber Saloniki-Ägäis"
od 2011 obecny status wyspy
. ********
Znaczki pocztowe
Znaczki Imperium Osmańskiego
1863-1912
****
Znaczki Grecji
od 1912 -
Administracja Grecka
Fresk z bizantyjskiego klasztoru Nea Moni
- 15 km na zach . od miasta Chios
W 1990 roku został wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.
******
Zagraniczne placówki pocztowe
Austria
1851 - 15 .XII. 1914 roku.
Scio-Cesme
_AH_b.jpg)
_AH_d.jpg)
********
Poczta egipska
V.R. Poste Egiziane SCIO
1865 (oficjalnie 14.VII.1870 ) - 1879
obsługiwana przez firmę Steamers Azizieh Misri
Język włoski był lingua franca w pocztach Levantu
******
Poczta rosyjska
1863-1914
agencja Rosyjskiego Towarzystwa Żeglugowo-Handlowego
Ру́сское о́бщество парохо́дства и торго́вли
1863-1868 własne znaczki
Od 1868 znaczki rosyjskiej poczty państwowej
«Восточная корреспонденция»
i okolicznościowe znaczki R.O.P i T (1900-1914)
*********
Pistacja lentyszek , mastyksowe drzewo (Pistacia lentiscus)
Uprawiana tradycyjnie na wyspie Chios w jej południowej
części (Mastichochoria )
Wydziela pachnącą żywicę zwaną mastyksem.
substancję o szerokim zastosowaniu w farmacji,
produkcji żywności i kosmetykach
*******
Krzysztof Kolumb odkrywca Ameryki , miałby pochodzić wyspy Chios
Tradycję o pochodzeniu żeglarza z Chios pielęgnują mieszkańcy miejscowości
Pyrgi na południu wyspy
Kolumb miał być urodzonym w 1439 r. synem bizantyjskiego szlachcica
Jana Paleologa Dishypatosa.
Matką odkrywcy Ameryki była Maria Sacoma-Colom z kupieckiej rodziny
z katalońskiej Girony, która na początku XV w.
przeniosła się na Chios
*******
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz