poniedziałek, 25 września 2023

Przyczółek bratysławski

                                                          Przyczółek bratysławski 

                                                    słow. Bratislavské predmostie

                                                             węg. Pozsonyi hídfő

                                  niem. Pressburger (Bratislavaer) Brückenkopf

                     dawna potoczna nazwa jedynej części Słowacji (wcześniej – Czechosłowacji)

                          położonej na południe od Dunaju. W całości leży w granicach Bratysławy

                                                  


                 Przyczółek bratysławski powstał w wyniku rozbioru Królestwa Węgier na mocy

                         traktatu w Trianon. 

                      14 sierpnia 1919 wojsko czechosłowackie zajęło leżącą na południowym

                            brzegu Dunaju, naprzeciwko Bratysławy, wieś Petržalka

                                          (węg. Pozsonyligetfalu, niem. Engerau).

             Na żądanie delegacji czechosłowackiej na konferencji pokojowej w Wersalu przyznano

                               ten teren Czechosłowacji.

                 Powodem było to, że mieszkańcy Bratysławy mieli tu ogrody, pola uprawne i letniska. 

                   Przed przyłączeniem do Czechosłowacji teren ten należał do komitatu Pozsony

                                

                      Po rozbiorze Czechosłowacji 10.X. 1938 Petržalka (wraz z Devínem po drugiej

                                 stronie Dunaju) została przyłączona do Niemiec                                    

                                                            

                                .     W maju  1945 powróciła do odtworzonej Czechosłowacji.

               Na konferencji pokojowej w Paryżu delegacja czechosłowacka ze względów 

                           strategicznych   żądała powiększenia przyczółka o kolejnych

                         pięć wsi:  Rusovce , Jarovce , Čunovo , Rajka  i Bezenye                             

                                   z węgierskiego komitatu Moson.                                               


                Pokój paryski z 10 lutego 1947 przyznał Czechosłowacji trzy pierwsze miejscowości

                                               i pozostawił dwie ostatnie przy Węgrzech. 

 

                                Po wejściu pokoju paryskiego w życie 15 października 1947 

                                 przyczółek bratysławski   powiększono  w ten sposób o 65 km²

                                                           , do dzisiejszych 94 km²

                                        

 .               W 1946 włączono do Bratysławy Petržalkę, a w 1972 Jarovce, Rusovce i Čunovo.

                             Obecnie przyczółek bratysławski stanowi powiat Bratysława V, 

                       dzielący się na cztery dzielnice:  Petržalka, Jarovce, Rusovce i Čunovo.

                                      

                                                                                *****

                                                                       Dzielnica Petržalka

                                                           Bratislava – mestská časť Petržalka

                                    Największa dzielnica mieszkaniowa,  leży na prawym brzegu Dunaju

                                                                         Herb dzielnicy

      
                                                                       od 16.II.1993 r

                                                              nawiązuje do pieczęci z 1832 r

                                                    Herb symbolizuje założony tu  w 1776 r park

                                                      na dotychczasowych terenach myśliwskich.

                                                  Jest to jeden z najstarszych parków w Europie. 

                                                                               ****

                                                                 Poprzednia wersja herbu



                                                                              *****

                                                                       Flaga dzielnicy

                                                                     ********

                      Pierwsza wzmianka pochodzi z 1225 –  osada zwana  Flantschendorf

                  Na przełomie średniowiecza i renesansu – pojawiła się po raz pierwszy niemiecka

                    nazwa  Engerau, występująca także jako Ungarau (w wolnym tłumaczeniu

                         „węgierska wieś”)           

                Węgierskie nazwy zaczęły występować dopiero w XIX wieku – w 1863 Ligetfalva

                  przekształcone później na Ligetfalu (stosowane także z przedrostkiem Pozsony-).

 W 1891 miejscowość poprzez Most Franciszka Józefa (obecnie Stary Most) zyskała połączenie 

z Bratysławą i Szombathely, a tuż przed I wojną światową z Wiedniem dzięki Pressburger Bahn

 

                             15.VIII.1919- X,1938  w Czechosłowacji

                           10.X.1939 -IV.1945  włączenie do Niemiec

              W kwietniu 1945 Armia Czerwona zajęła Petrzalkę i ta ponownie znalazła

                                     się w Czechosłowacji, 

                                   a 1.IV.1946 stała się jedną z dzielnic Bratysławy.

                                                                        *******

                                                           Dzielnica Jarovce

                                                 Bratislava – mestská časť Jarovce

                                 dzielnica Bratysławy położona w południowej części miasta

                                                  11 km od centrum Bratysławy

                                                               Powierzchnia-21,342 km² 

                                                                        Herb dzielnicy

                                                                              od 1994. 

                                                                        Flaga dzielnicy

                                                                

        

            Osadę założyli Chorwaci, uciekający w XVI przed Turkami ze swoich ojczystych stron 

                           i przesiedlani w okolice Bratysławy przez swoich panów. 

                           Miejscowość nazwali Chorvatska VesHorváth falu

                 Stąd wzięły się także nazwy niemieckie (Kroatisch-Jarendorf, Kroatisch-Jándorf

.                      W XVIII wieku obok społeczności chorwackiej pojawili się Niemcy i Węgrzy 

                       Na Węgrzech Jarovce leżały w komitacie Moson (niem. Wieselburg),

                         po reformie administracyjnej w 1925 w komitacie Győr-Moson-Pozsony, 

                                        a w latach 1945–1947 – Győr-Moson. 

 

                    W 1947 po paryskim traktacie pokojowym przyłączono je do Czechosłowacji 

                               wraz z sąsiednimi wsiami Rusovce (Oroszvár) i Čunnovo 

                        W latach 1947–1950 Jarovce należały administracyjnie do Rusovców,

                           a od 1950 jako samodzielna wieś do powiatu Bratislava-vidiek.

                                    W 1972 -włączono je w granice Bratysławy.

                                                                                              ******

                                                                                   Dzielnica Rusovce

                                                Bratislava – mestská časť Rusovce

                                  dzielnica Bratysławy położona na prawym brzegu Dunaju

                                                     12 km od centrum  Bratysławy

                                                              Powierzchnia-  25,56 km²

                                                                        Herb dzielnicy

                                                                      od 4 .VI.1998 r
                                              
                            Herb nawiązuje do   herbu ostatnich  właścicieli (w l.1906-1945)
                          neogotyckiego  pałacu w Rusovcach - rodziny  Elmera i Stefanii  Lónyay

                                                      (  Elemér Ödön Lónyay de Nagy-Lónya i Vásáros-Namény)

                                                                      Flaga dzielnicy


                                                         Pierwsza pisana wzmianka 1208 r

                              Nazwa pochodzi od średniowiecznego zamku, który istniał od XIII w

                                         w miejscu dawnej Gerulaty. rzymskiej osady z I w n .e

.                                 Później ustaliły się nazwy Oroszvár, Karlburg i Rosvar.

                           W 1925 Rusovce włączono do nowo utworzonego komitatu 

                                                    Győr-Moson-Pozsony,

                                  a w latach 1945–1947 leżały w komitacie Győr-Moson.

                            Od 1 stycznia 1972 zostały włączone w granice administracyjne Bratysławy –

                                                   obecnie znajdują się w powiecie Bratysława V.

                                                                        ******

                                                              Dzielnica Čunovo

                                                    Bratislava - mestská časť Čunovo

                                            Położona na prawym brzegu Dunaju

                                                          18 km od centrum Bratysławy

                                         Znajduje się tuż przy granicy węgierskiej i austriackiej, 

                            oraz w pobliżu zbiornika wodnego Gabčíkovo (Vodné dielo Gabčíkovo).

                                                   Powierzchnia -18,6 km²

                                                         Herb dzielnicy

                                                                             od 1994.

                                                Nawiązuje do pieczęci z 1689 r

                                                              ***

                                      Po raz pierwszy wzmiankowane w 1232 r - Chun

                         Była miejscowością na granicy pomiędzy Dolnymi a Górnymi Węgrami

                                           W XVI wieku we wsi osiedlili się Chorwaci                                             

                             Miejscowy majątek w   1905 kupił  hrabia Elemér Lónay (1863-1945)                                  

                               drugi małżonek arcyksiężnej Stefanii Koburg (1864-1945)                                                                

                                   Od 1972 Čunovo jest jedną z dzielnic stolicy Słowacji,

                                               najbardziej wysuniętą na południe

 


                                                        *********

                                                     Znaczki pocztowe

                                                      Znaczki Austrii

                                                           1850-1871


                                                             *******

                                                       Znaczki Węgier

                                                          1871-1946


                                                                  Zn. skasowane w Oroszvár (Rusovce)

                                                             Rajka

                                                          ******

                                                 Znaczki Czechosłowacji

                                                 1919-1938,1945-1992

Znaczki czechosłowackie skasowane węgierskim datownikiem

                                           

   

                                                              *****

                                                       Znaczki Niemiec

                                                       X.1938- V.1945

                                                                  Engerau an der Donau

                                                            ******

                                                     Znaczki Słowacji

                                                            od 1993 r

                                                       

                                

                                          Zapora i elektrownia na Dunaju, na granicy węgiersko-słowackiej

                           W 1993 stopień wodny pod nazwą Gabčíkovo/Čunovo został ukończony.

                                                                            ******


.


Brak komentarzy:

Prześlij komentarz