– wieś w powiecie nowosądeckim, w gminie Łącko,
( 8 km na pd.-wsch.od Łącka, ok.12 km na zach od Starego Sącza )
na wys.ok 330 m n p m ,nad Dunajcem,
poniżej przełomu rzeki, która przewija się pomiędzy masywem Lubania
i lesistym pasem Radziejowej
Największa po Łącku wieś w gminie ( 1,7 tyś. mieszkańców)
Powierzchnia - 7,87 km²
W skład wsi Jazowsko administracyjnie wchodzi 39 części, m.in.:
Zawieśnia, Ptaszniki, Migostów, Dołki, Gruszów, Chałupina, Sopatówka
, Potoki, Stece, Za Górką, Nowakówka, Za Cmentarzem,
Obłazy, Krawędy, Bielówka Niżna, Leonówka, Bielówka Wyżna, Podgwizdówka,
Pasternik, Turchałówka.
*********
Nazwa wsi wywodzi się od jazu zapory, stawianej w poprzek rzeki dla zatrzymania
i odłowienia przepływających łososi.
Połów tej cennej ryby zastrzeżony był dla dworu
Jaz istniał jeszcze w XVIII w. niszczyły go powodzie lub on sam powodował
groźne rozlewiska wód po okolicznych polach.
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Jazowszko wymienia
w latach (1470–1480) Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis
*********
Nieformalny herb Jazowska (od 2019 r)
Srebrne lilie i błękitne pole tarczy nawiązuje do wezwania miejscowego
kościoła parafialnego - Narodzenia NMP z XVIII w.
Podkowa ze złotym krzyżem - nawiązuje do najstarszego (1286) znanego
herbu szlacheckiego z tego terenu -Pobóg
( Mściwój i Piotr, synowie Mirosława, herbu Pobóg. )
****
Jazowsko zaczęło istnieć ok. poł. XIII w (1225)
Pierwszy dokument wspominającym wsi pochodzi z 1310 r.,
Prowadzono tu gospodarkę rolną, leśną, rybacką i flisacką.
Wieś stanowiła od średniowiecza własność rycerską,potem szlachecką,
z pocz. XVII w dostał się w ręce magnackie
rodu Lubomirskich, następnie Sanguszków i Tyszkiewiczów
W skład klucza dóbr jazowskich poza Jazowskiem wchodziły wsie Gruszów, Obidza,
Brzyna i kilka okolicznych małych przysiółków
Od 1770 r - 1918 w zaborze austriackim (Galicja)
Jasowsko -w cyrkule sądeckim
1855 - w powiecie starosądeckim
od 1867 -w powiecie nowosądeckim
gmina Jazowsko z Gruszowem
Obszar dworski (1136 mórg austriackich) z młynem,
gorzelnią i tartakiem parowym
1875 -zakup dóbr jazowskich przez żydowską spółkę
„Ader et Robinson "
W 1894 r Michał Ader. uruchomił fabrykę mebli giętych
, gdzie produkowano towary na eksport.
W trakcie wojny Niemcy przejęli fabrykę, a jej produkcję przestawili
na potrzeby wojskowe.
Została spalona przez partyzantów radzieckich w grudniu 1944 r.
Dla robotników Ader zbudował osiedle mieszkalne „Opiłówka (Opijówka)
******
Od 1920 w woj. krakowskim
W okresie międzywojennym i zaraz po II wojnie światowej planowano budowę
zapory wodnej Brzyna–Jazowsko, stanowiącej element tzw. „kaskady Dunajca”
Na wstrzymanie decyzji o budowie wpłyną argument o konieczności utrzymania
w rejonie Łącka stabilnego klimatu,niezbędnego dla zagłębia owocowego .
Od 1934 w gminie zbiorowej Łącko
1939-1945 okupacja niemiecka (GG)
1949- propozycja utworzenia gminy Jazowsko (Jazowsko, Brzyna,Obidza, Kadcza)
1954 -1972 Gromada Jazowsko (Jazowsko,Brzyna,Obida i Kadcza)
1975 -1989 w woj. nowosądeckim
1.I.1999 - w woj. małopolskim
w powiecie nowosądeckim ,gmina Łącko
**********
Znaczki pocztowe
Jazowsko obsługiwała stacja pocztowa z Łącka ( powstała w 1853)
Placówka pocztowa w Jazowsku powstała w 1891 r
Obecnie.- wieś obywa się bez placówki pocztowej
*****
Znaczki Austrii
1.VI. 1850- 20.I.1919
Znaczek z ces. Franciszkiem Józefem
skasowany w Łącku
*******
Znaczki Polski
styczeń 1919-1939, od 1945
********
Łosoś -ryba której odłów (jaz) dał nazwę
miejscowości
*****
Znaczki okupacyjne niemieckie (GG )
XII. 1939 - I.1945
. *********
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz