niedziela, 6 października 2019

Krym

Półwysep Krymski, Krym – półwysep pomiędzy częścią północną Morza Czarnego częścią 

zachodnią Morza Azowskiego, zwany w starożytności Chersonezem Taurydzkim bądź Taurydą,

 połączony 

jest z lądem tylko wąskim Przesmykiem Perekopskim, pomiędzy Morzem Czarnym i Azowskim,

 a na wschodzie oddzielony od lądu Cieśniną Kerczeńską.


Powierzchnia ponad 27 tys. km².

Większa część nizinna, na południu wznoszą się Góry Krymskie (najwyższy szczyt Roman-Kosz, 

1545 m), opadające stromo ku wąskiej strefie nadbrzeżnej (zwanej Południowym Wybrzeżem Krymu); 

z lądem połączony Przesmykiem Perekopskim (szerokość do 8 km); na wschodzie i zachodzie 

drugorzędne półwyspy: Kerczeński i Tarchankucki; wzdłuż północno-wschodniego wybrzeża 

system zalewów Siwasz. 

Klimat umiarkowany ciepły, na południowym wybrzeżu śródziemnomorski;

                                                      Płw.   Krymski  na  mapie  ZSRR z 1987 r

Krym de iure należy do Ukrainy, de facto zaś w 2014 r. Rada Najwyższa Republiki Autonomicznej

 Krymu ogłosiła deklarację niepodległości Autonomicznej Republiki Krymu, a następnie

 Republika Krymu po referendum została anektowana przez Rosję w postaci nowo powołanego

 Krymskiego Okręgu Federalnego Rosji (2014-2016)

De iure Republika Krymu jest nadal częścią Ukrainy jako Autonomiczna Republika Krymu 

i miasto o osobnym statusie Sewastopol.

                                                                          ******

                                    Autonomiczna Republika Krymu

                                              ukr. Автономна Республіка Крим 
                                                  ros. Автономная Республика Крым
                                       krymskotat. Къырым Мухтар Джумхуриети

                                                             Powierzchnia-26 945 km²
                                                               Stolica- Symferopol
                                           Języki urzędowe :rosyjski, ukraiński, tatarski krymski
                                                              Jedn. monetarna -Rubel rosyjski ( od 1.VI. 2014)
                                               Ludność - 1, 9 mln

                                    Rosjanie-67%.Ukraińcy- 15%,Tatarzy krymscy-10,5%
                                               
Do końca lat 20-tych XX w. język krymsko-tatarski zapisywano alfabetem arabskim. 

Następnie zmieniano alfabet począwszy od łacińskiego po cyrylice, aż w końcu w 1991

 przyjęto zapis w alfabecie łacińskim.

                                                                       ********

              Herb i flaga Republiki Autonomicznej Krymu zostały przyjęte 24 września 1992 r.
                             na IX sesji Rady Najwyższej Republiki Autonomicznej Krymu.


Herb  przedstawia w polu czerwonym srebrnego idącego gryfa trzymającego w łapie muszlę z błękitną perłą. Nad tarczą (normańską) złote wschodzące promieniste słońce. Po bokach tarczy dwie kolumny jońskie połączone wstęgą w barwach flagi krymskiej. Pośrodku wstęgi dewiza "Procwietanie w jedinstwie"

 ("Rozkwit w jedności").

Czerwona barwa tarczy nawiązuje do dramatycznej historii Krymu

Kolumny jońskie nawiązują do starożytnych kolonii greckich na terenie Krymu.
Wizerunek gryfa (strażnik kopalni złota) wywodzi się z rewersu greckich złotych monet, 

bitych w Pantikapaionie (obec. Kercz) od V do I wieku p.n.e.

                                                                          ****
                                                                    Flaga


                     Składa się z trzech poziomych pasów: granatowego, białego i czerwonego,
                                                             o szerokościach 1:5:1.
               Barwa czerwona oznacza przeszłość, biała teraźniejszość, niebieska przyszłość.
                             Duży płat bieli podkreśla znaczenie teraźniejszości.

                                                                       ****
                5 czerwca 2014 r. Rada stanu Republiki Krymu przyjęła ustawę potwierdzającą
                                        herb ARK jako oficjalny emblemat Republiki Krymu
                                                         

                                                                         **********
                                                           Krymska ASRR

                                                                         1938-1944

                                                                           1921-1937


                                                               1938-42, 1944-30.VI 1945

                                                                            1938

                                                                      1929-1937


                                                                         1921-1928

                                                                            ******
                                                            Herb gubernii taurydzkiej
                                                                          1857-1918
                                                                       
                                                                   *************
                                                                   Sewastopol

                                                                    город Севастополь
                                                                   місто Севастополь


                                  Miasto w południowo-zachodniej części Półwyspu Krymskiego ,
                                                          na wybrzeżu Morza Czarnego


       Wielki port wojenny na Morzu Czarnym, baza rosyjskiej Floty Czarnomorskiej (do 2047)

                 na mocy porozumień zawartych między Ukrainą i Rosją po rozpadzie ZSRR.

                                                                 Obszar-1079 km²

           Według federalnej struktury Rosji - Sewastopol jest podmiotem Federacji Rosyjskiej
                                                - miasto o znaczeniu federalnym .

        Według podziału administracyjnego Ukrainy Sewastopol jest regionem Ukrainy - miastem o                                                specjalnym statusie

                                                                             *****

                                                 Herb

Herb pochodzi z 1969 roku, a w obecnej wersji przyjęty został 21 marca 2000 roku.

 Przedstawia na tarczy dzielonej w skos w polu prawym górnym srebrnym medal Złotej Gwiazdy, 

w polu lewym dolnym błękitnym srebrną kolumnę na skalistej wysepce i gałązkę wawrzynu.

Kolumna wzniesiona na skalistej wysepce przy Bulwarze Przymorskim w 1905 r. zwie się

 Pomnikiem Zatopionych Okrętów, a przypomina lata wojny krymskiej – 1854-1855.
 Autorem pomnika był estoński rzeźbiarz Amandus Adamson.
Złotą Gwiazdę miasto otrzymało za bohaterską obronę podczas II wojny światowej (w 1941 roku).


Poprzedni herb, nadany w 1893 roku, przedstawiał srebrnego gryfa na czerwonym polu,
                             udostojniony w narożniku dwugłowym orłem guberni taurydzkiej.

                              W latach 1994-2000 też był herbem miasta.


                                                                          Flaga

Od 12.IV.2000 r


***


***
Miasto zostało założone przez rosyjskiego kontradmirała Thomasa Mackenzie 3 (14) czerwca 1783 jako baza marynarki wojennej i ważny port handlowy.
 Pierwotna, tatarska nazwa miasta Akjar została zmieniona na Sewastopol -Miasto chwały ) dekretem carycy Katarzyny II z 10 (23) lutego 1784 roku. 
W dekrecie tym caryca nakazała księciu taurydzkiemu Grigorijowi Potiomkinowi budowę w tym miejscu wielkiej twierdzy.

Podczas wojny krymskiej w latach 1853–1856 było przez 11 miesięcy oblegane,
 a następnie zajęte przez siły koalicji brytyjsko- francusko- włosko- tureckiej.


V-XI 1918--okupacja niemiecka,
1919-20   naprzemian rzady" białych" i "czerwonych"
wojska  Denikina i Wrangla
1920  -wojska  angielskie, i francuskie
  15 listopada 1920 r. Sewastopol został zajęty przez Armię Czerwoną .
W czasie II wojny światowej port został zdobyty przez wojska niemieckie i rumuńskie
 w lipcu 1942, tym razem po 8-miesięcznym oblężeniu.
 ( 30 października 1941 r. - 4 lipca 1942 r 

 Sewastopol został wyzwolony przez Armię Czerwoną w maju 1944


 W 1945 otrzymał tytuł „miasta-bohatera” ZSRR.

1948 r. - dekretem Prezydium Sił Zbrojnych RSFSR miasto Sewastopol zostaje przydzielone do odrębnego centrum administracyjnego i gospodarczego (miasto podporządkowania republikańskiego)

W 1954 r. Sewastopol nie przeszedł z Rosyjskiej F S R R w skład Ukraińskiej S R R
     – w przeciwieństwie do reszty Krymu pozostawał miastem o specjalnym statusie, podporządkowany rządowi i organom cywilno-wojskowym RFSRR


 Po przekształceniu Ukraińskiej SFRR w niepodległą Ukrainę w 1991 r. znalazł się 
pod bezpośrednią kontrolą Kijowa, nie wchodząc w skład republiki autonomicznej.

6 marca 2014 roku rada miasta jednostronnie ogłosiła, że „miasto Sewastopol będzie częścią 
Federacji Rosyjskiej jako podmiotu Federacji Rosyjskiej”

Sewastopol  -ukraińska mapa turystyczna

*****

                   Najstarszymi mieszkańcami Krymu byli Kimeryjczycy i Taurowie 
                              (od nich Krym nosił nazwę Tauryki, Taurydy)


                              Obecna nazwa,używana od XVw, pochodzi od tureckiego
                                                                 kerim - forteca


                                      VII w. p.n.e. wyparli ich irańscy Scytowie. 



      W VII–VI w. p.n.e  kolonizacja  grecka z ośrodkami w  Chersonezie (obecnie                  Sewastopol) i Teodozji; najstarszą i jednocześnie główną kolonią nad Bosforem                   Kimeryjskim  (Cieśn. Kerczeńska)  był Pantikapajon (obecnie Kercz).
   


     W połowie V w. p .e (ok. 480 r.p.n.e ) - wszystkie osiedla greckie zjednoczyły się
                                   i utworzyły Królestwo Bosporańskie.
W III–II w. p.n.e  Scytowie, wyparci przez swych wschodnich sąsiadów Sarmatów do stepowej części Krymu, zjednoczyli się z miejscową ludnością i utworzyli własne

 państwo z osrodkiem w Neapolu Scytyjskim (Symferopol) , wkrótce podbite

 przez króla Pontu, Mitrydatesa VI Eupatora.

  W 2. połowie I w. p.n.e (63 r). Królestwo Bosporańskie zostało uzależnione od Rzymu.
                         W III w. n.e. część Krymu opanowali Goci 
                                              375 r -Hunowie
                              Od IV w. Krym był obiektem ekspansji Bizancjum.
.              ok. 680 r. rozpoczęło się aktywne wkraczanie na Krym Chazarów 
        W X w. Chazarów wyparli Pieczyngowie, a tych w XI w. Połowcowie.
           W 988 r   -książę Rusi kijowskiej  -Włodzimierz Wielki przyjmuje 
                                                      chrzest w Chersonezie     


  Na początku XI stulecia w okolicach Kerkinitydy próbowali się osiedlić Słowianie
                               z Rusi Kijowskiej,jednak prześladowani przez Połowców,
                                               zmuszeni byli wrócić do ojczyzny.
           W X–XII w. część Krymu (Półwysep Tamański) zajmowało ruskie księstwo                                                                       tmutarakańskie.
                     W XIII w. Krym wszedł w skład Złotej Ordy
                U schyłku XIII w. kupcy genueńscy nabyli od chana Złotej Ordy pozwolenie
                                       na założenie faktorii handlowej w Kaffie (Teodozja). 
                                         Wenecjanie usadowili się w Sugdei (obecnie Sudak)
                                     W 1443 -Tatarzy  utworzyli samodzielny
                               chanat krymski (Hadżi Girej - potomek Czyngis-chana)


                                                                                                                            Od  1475–1774 w zależności wasalnej od Turcji.
                                   Południowa część półwyspu znajdowała się bezpośrednio
                                                             w granicach Imperium.
                          1475 - Armia osmańska pod dowództwem Paszy Gedike Ahmeda
                               zdobywa posiadłości  genueńskie i Księstwo Teodoro. 
                                 1736-1737,1771 najazdy rosyjskie
                                                    1774 -formalnie niepodległy
                                             W 1783- Krym przyłączono do Rosji

                            
                                     1802-1921-gubernia taurydzka (Таврическая губерния)

                                     1853–56 był głównym terenem działań krymskiej wojny.


                         W latach 1918-1920 istniały tu  liczne tymczasowe twory państwowe
                                                                  oraz quasi-państwowe

                                   Krymska Republika Ludowa (grudzień 1917-styczeń 1918)


                          Radziecka Socjalistyczna Republika Taurydy (marzec-kwiecień 1918)

                                     Krymski Rząd Krajowy (czerwiec 1918-kwiecień 1919)


                                         Krymska Radziecka Republika Socjalistyczna w
                                     składzie Rosyjskiej FSRR (kwiecień-czerwiec 1919)

                              Siły Zbrojne Południa Rosji (czerwiec 1919-kwiecień 1920)
                                Armia Rosyjska Wrangla (kwiecień-listopad 1920).

                                   18 .X. 1921 w  południowej części guberni taurydzkiej
                               proklamowano w ramach Rosyjskiej FSRR Krymską ASRR                                             
                             

                                  Krym był okupowany w latach 1941–1944
                                                przez wojska niemieckie,
                                                     
                                                   
                         1942- 1944  formalnie do  Reichskommissariat Ukraina,
                                                       faktycznie  adm wojskowa
                                                    Plan kolonizacyjny -Gothengau
                 V 1944- pod zarzutem sprzyjania Niemcom deportowano ludność tatarską
                                         do Azji Środkowej (Uzbekistan)
                     od 26.VI. 1944 r. także Greków,Ormian i Bułgarów                   
                           Z  Krymskiej ASRR wywieziono ponad 191 tys. osób
                         1989 r-  oficjalne pozwolenie powrotu  przyznane Tatarom Krymskim

                  25.VI. 1946 - 26.IV. 1954   Obwód krymski Rosyjskiej FSRR
                         26.IV.1954- 19.VI. 1991 roku w składzie Ukraińskiej SRR
                                Od  12 .II. 1991 Krymska ASRR 

               5.V. 1992 r. na terenie Krymu proklamowano powstanie Republiki Krymu, 
                                będącej autonomicznym terytorium w obrębie Ukrainy.


                                          od III 2014 pod kontrolą rosyjską.

               17.III. 2014 r. ogłoszono niepodległość (Republika Krymu) i wniosek o
                                        przystąpienie do Rosji; uznany przez Rosję.
        21.III. 2014 r. Krym został przyłączony do Rosji , tworząc dwa nowe podmioty federalne:
                             Republikę Krymu i federalne miasto Sewastopol ”
                  (Республика Крым  ,Город федерального значения Севастополь)


                                                 ******

                                          Znaczki pocztowe
                                                 Znaczki rosyjskie
                                                                     1858-1920








                                             wojna domowa
                                                   VI 1918- IV. 1919
                                                   Крымское краевое правительство . 

                   


                                                                             ****
                                                                             1920
                                                                    Armia Denikina
                                                               VI.1919 - 27.III. 1920


**
  Rząd Rosji Południowej w Sewastopolu
 (Правительство Юга России )
     w kwietniu 1920 r.
        



 X-XI 1920  Armia Wrangla
      Piotr Nikołajewicz Wrangel 
 
    ****
                                             

                                         Znaczki ZSRR
                                                1923-1992





    




                                                ***                                                                                              Znaczki  niemieckie
                                 Reichskommissariat Ukrainie 

                                          listopad 1941 - maj 1944

                                                     ***                                 
                                       Znaczki ukraińskie

                                                                   *****
                                                 Od 1992 r
   















                                                   ****                                                                                             Znaczki rosyjskie
                                              o tematyce krymskiej
                                                 od 19.VI. 2014








**

Ługańska Rep. Ludowa


                                                   *****
                                             Nibyznaczki








                                                 ****

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz