O Kindze i złocie w ryterskich górach.

 

Wizerunek św. Kingi na obrazie w klasztorze klarysek w Starym Sączu.

 

Legenda  “Księżna Kinga i  wierchy  ryterskie“ opowiada…. 

otóż gdy Kinga zbliżała się do kresu swego żywota, wierchy ryterskie :

Prehyba ,Radziejowa i Konieczna daremnie oczekiwały jej odwiedzin. Powodowane tęsknotą wysłały do Starego Sącza swoich posłańców : najpierw wiatr, który zapędził się w inne strony, później promień światła, 

który także zmylił drogę .

 Postanowiły tedy wierchy ryterskie  zejść same do miasta pod postacią mgły. Jak postanowiły tak uczyniły, dotarły do wszystkich miejsc, trafiły w każdy zaułek, weszły też do klasztoru, gdzie zastały Kingę wyczerpaną w przededniu śmierci.

 Uradowała się Kinga z przybycia Prehyby, Koniecznej i Radziejowej , 

ale nie mogła już spełnić ich prośby o odwiedziny. 

Pani sądecka odesłała wierchy ryterskie na swoje miejsce ,nakazując im stróżować w swoim królestwie po wieczne czasy. 

Zgodnie z wolą Kingi po dzień dzisiejszy stoją ryterskie wierchy tam gdzie przyrzekły, a gdy dobrzy ludzie przechodzą koło nich w pogodny wieczór 

,nad każdym świeci jedna gwiazdka na pamiątkę Kingi- 

Przesławnej Księżnej , zapisanej we wdzięcznej pamięci ludzi.

 

Z ryterskich wierchów z tej legendy w całości na terenie Roztoki znajduje się Konieczna (1095 m n p m ), Radziejowa (1262 m n p m)  na granicy ze Szczawnicą a Prehyba  (1175 m n p m ) znajdowała się “

 w punkcie zbiegu gmin :Gabonia, Jaworek, Szlachtowy, Rostoki  “ jak podawał XIX wieczny “Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych ziem słowiańskich “

Literatura.

Kornelia Dobkiewiczowa.

“Księżna Kinga i wierchy ryterskie” w “Drogocenne wiano”. 

 Katowice.1988. 

            *********************


W trzecim tomie Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis 

 (Księga uposażeń diecezji krakowskiej), powstałym 

w latach 1470–1480, Jan Długosz przytoczył polski tekst 

wyznania,

 jakie miał spisać przed śmiercią bogaty szlachcic 

z Sądeczczyzny, Piotr Wydżga.

 
 Być może szlachcic ów, przewożący towary z Węgier do Prus,

 ukrył w lasach zawłaszczone przez siebie kosztowności, 

a na łożu śmierci, pragnąc oczyścić sumienie, sporządził swoistą instrukcję 

(tzw. spisek), jak ów skarb można odnaleźć.

Ja z Torunia, gdy sem umrzeć imiał, proto sem to kazał popisać, żeby to na mej 

duszy nie zostało. Napirwej się pytajcie do Krakowa, a z Krakowa do Nowego Sądcza, 

a z Sądcza Nowego

 do Starego Miasta, a z Starego Miasta do Rytra. A pod tym hradem pod Rytrem 

stoji jedna karczma a jeden młyn, a tam jedna woda wpada, co jej dzieją Roztoka. 

Pofolgujże wodzie tej a jidzi po niej, a gdy budesz w lesie daleko, tegdy przydzie 

tam druga woda z lewej ręki

. Opuść tę na prawo, a folguj tej na lewo, a tą jidzi aż do wirzchu. 

A pod tym wirzchem jest łączka, a ta woda jidzie przez nię

, a tej wodzie jaskinia pod ziemią.

 A jidziż jedno stajanie, a potem tę wodę znajdziesz,

 bo tam sem ją cemrował cisem.

 A tu gdzie w samej głowie, tuć sem porąbał drzewie do jednej doliny, aby nikt nie poznał. 

A tu nad tą doliną jest jeden potoczek, co ji zową Sucha Roztoka. A tu stoi miesiąc i gwiazdy napisane.

 Poli[e]czy mi pięć i masz posięgnąć, albo co masz i wziąć.

 A tam jest kaganiec i miska. A gdy na to mieśćce przydziesz, poklęknij a daj Bogu chwałę etc.

 Jestli cię Pan Bog upamięta, mej dusze nie zapamiętaj. A to jest dobro jako groch 

i jako siemię a rzadko jako bob.

 A to Panu Bogu polecam.

                                           **********************************

Lesław Morawicki “O Wydżdze z Czorsztyna, który miał szukać złota” .

 w “Rocznik Sądecki” . Tom XV/XVI r. 1974-1977.

 

                                                  Gdzieś tutaj jest ukryty skarb  Wydżgi.

Legendarny Piotr Wydżga identyfikowany jest z Wydżgą podkomorzym krakowskim  (1234 r.

) i kasztelanem  sądeckim (1243 r)   lub z Wydżgą z Tęgoborza starostą  sądeckim  w latach 1350-1359. 

                         ****************************************

 

Fi 4658

*********