Wojtek z Roztoki. : Trochę o Starym Sączu

O Starym Sączu -krótka historia , herby i znaczki

Miasto w województwie małopolskim,w powiecie nowosądeckim,

siedziba gminy miejsko-wiejskiej

Jedno z najstarszych miast w Polsce, uzyskało prawa miejskie w XIII w. (ok.1270).

Stary Sącz położony jest na wypłaszczeniu Kotliny Sądeckiej,w widłach

rzek Dunajca i Popradu, na wysokości ok.320 m n.p.pm

Miasto i Gmina Stary Sącz (od 1973 r)

Pierwsza wzmianka na temat Starego Sącza datowana jest na 1257 r., kiedy to książę krakowsko-sandomierski Bolesław Wstydliwy nadał księżniczce węgierskiej Kindze ziemię sądecką obejmującą

tereny w trójkącie:

Biecz – Limanowa – Podoliniec (obecnie Słowacja) jako zastaw za posag wniesiony

do Polski.

Kinga uwłaszczyła otrzymanymi dobrami założony przez siebie starosądecki

klasztor klarysek.

W Starym Sączu znajduje się klasztor Klarysek założony przez księżną Kingę,

żonę Bolesława Wstydliwego.

Księżna po śmierci męża sama wstąpiła do klasztoru w 1279 r

Fi 3289

Klaryski gospodarowały w miasteczku i 28 wsiach Kotliny Sądeckiej,
z których znaczną część założyły.
( Biegonice, Bielowice,Myślec,Łazy ,Mostki,Popowice,
Moszczenica Niżna i Wyżna, Gołkowice, Skrudzina, Opalana, Gaboń, Praczka, Bącza,Kadcza, Olszanka,Naszacowice,Stanęcin, Juraszowa, Mokra Wieś, Świerkla, Długołęka, Podegrodzie, Stadła, Gostwica, Chochorowice, Wyglanowice, Podrzecze, Świniarsko, Mała Wieś ).

Klaryski utraciły swoje dobra w 1782 roku.

Z biegiem lat miasto stopniowo traciło na znaczeniu na na rzecz założonego

w 1292 r. Nowego Sącza.

W 1358 r Kazimierz III Wielki zezwolił na lokację Starego Sącza

na prawie magdeburskim, jednocześnie zwolnił miasto od danin.

W 1683 r. król Jan III Sobieski po stoczonej bitwie pod Wiedniem, w drodze

powrotnej do Warszawy odwiedził miasto, by pokłonić się szczątkom księżnej Kingi.

W 1770 r. cesarzowa austriacka Maria Teresa zajęła starostwa czorsztyńskie,

nowotarskie i sądeckie wraz ze Starym Sączem;

Po I rozbiorze Polski Stary Sącz wszedł w skład Galicji.

Do Polski wrócił w 1918 r.

WIG

W PRL szczególny nacisk położono na zachowanie zabytkowego charakteru
miasteczka (" miasto muzeum" ).

Tradycję muzyczną miejscowych klasztorów kontynuują starosądeckie
festiwale muzyki dawnej (od 1974 r).
Mieszkańców tego miasteczka zwano kiedyś bryjokami.

lata 70 -XX w.

*****

Herby i znaczki pocztowe

Herb Starego Sącza

Herb został ustanowiony przez Radę Miejską 24 maja 2016 r.

Przedstawia w polu błękitnym św. Kingę w czarnym welonie i habicie klarysek,

z nimbem wokół głowy złotym, z miniaturą kościoła i lilią o trzech kwiatach srebrnymi

u stóp mitra książęca

Autorem proiektu herbu jest Włodzimierz Chorązki

****

Historia herbu miejskiego

W XVI w. używany był herb składający się z dwóch liter A S, odnoszących się

do obydwu członów nazwy miasta, utworzonych od łacińskiej formy nazwy miasta

Antiqua Sandecz.

Od 1700 r. miasto posługiwało się pieczęcią z wizerunkiem św. Elżbiety,

podającej jałmużnę biedakowi. Zgodnie ze średniowiecznym zwyczajem,

na godło miasta wybrano patronkę miejscowego kościoła farnego.

Taka sytuacja utrzymywała się aż do 1812 r., kiedy to pod zaborem władze austriackie nakazały

zmianę herbu miasta.

Zaproponowany został wówczas wzór z orłem i mostem, który z pewnymi zmianami obowiązywał

do 2016 r.

Przyjęty został 14 maja 1812 r.

W roku 1867 malarz Tomasz Ostrowski namalował ostatnio używaną wersję tego herbu.

Most symbolizował połączenie Galicji i Lodomerii z Austrią Habsburgów.

Siedzący na nim orzeł, nawiązujący do godła Polski, miał w swojej wymowie

akceptować to połączenie. Barwy pola tarczy (czerwony i niebieski) pochodziły

z flagi Galicji.

***

Znaczki pocztowe

Jak na razie nie ma znaczków pocztowych poświęconych Staremu Sączowi

W roku 2000 - ukazała się kartka pocztowa (Cp 1230)

Tysiąc lat przyjaźni polsko - węgierskiej na której m i n. widnieje

Brama Seklerska przy klasztorze Klarysek.
.

Cp 1230

****

Istnieje za to sporo różnego rodzaju datowników
okolicznościowych

****
Papież w Starym Sączu

Papież Jan Paweł II przyjechał by ogłosić kanonizację Św. Kingi
Msza św. z udziałem papieża odbyła się 16.06 1999 r.
W czasie tej uroczystości Ojciec Święty kanonizował bł. Kingę.
We mszy św. udział wzięło ponad 500 tysięcy pielgrzymów.

Pamiątką wizyty Jana Pawła II jest Ołtarz Papieski poniżej klasztoru,
po drugiej stronie torów kolejowych

                                                                              ******

   W 1992 r na węgierskim znaczku ( Mi 4201)- poświęconym
św.Małgorzacie Węgierskiej-
na przywieszce podobizna jej siostry bł. Kingi (Kunegundy)

Święta Kinga (również Kunegunda; ur. 5 marca 1234 w Ostrzyhomiu, zm. 24 lipca 1292

w Starym Sączu) – węgierska królewna z dynastii Arpadów, księżna krakowska i sandomierska,

a następnie zakonnica w Zakonie Świętej Klary (klarysek), dziewica, córka króla Węgier Beli IV

i Marii Laskariny, żona polskiego władcy, Bolesława V Wstydliwego oraz święta Kościoła katolickiego.

*****************

3 czerwca 2009 r w Starym Sączu gościł prezydent RP Lech Kaczyński.
Starosądeczanie upamiętnili ten ważny fakt w historii miasta tablicą umieszczoną na frontonie zabytkowego Domu Na Dołkach, który stoi przy rynku.

Nowa tablica sąsiaduje z wcześniejszą, sławiącą zatrzymanie się w tym mieście króla

Jana III Sobieskiego wracającego do Polski ze zwycięskiej Odsieczy Wiedeńskiej.