czwartek, 23 lutego 2017

Inflanty



                           Herby ziem historycznie 
                                  z Polską związanych

    Inflanty  – nazwa krainy historycznej nad Dźwiną i Zatoką Ryską powstałej 

           w średniowieczu w obrębie posiadłości zakonu kawalerów mieczowych, 

           a zamieszkanej przez plemiona bałtyckie (przodków obecnych Łotyszów)

     i ugrofińskie (przodków obecnych Estończyków), na których kulturę na przestrzeni 

              wieków wpływała kultura niemiecka, a także skandynawska i polska

          (szczególnie w Inflantach Polskich/Łatgalii).

 
            Nazwa Inflanty pochodzi od zniekształconej niemieckiej nazwy Livland.

 
 Dawne Inflanty obejmują terytoria dzisiejszej Estonii (część południowa) i Łotwy.


   Od XII wieku były terenem ekspansji Niemców i Duńczyków, 

od XIII wieku zostały podbite przez niemiecki zakon rycerski kawalerów mieczowych.

 
 W roku 1561 wielki mistrz zakonu Gotthard Kettler poddał ziemie Inflant królowi 

polskiemu Zygmuntowi Augustowi.


Inflanty stały się trzecią obok Korony Królestwa Polskiego i Wielkiego Księstwa 

Litewskiego częścią składową Rzeczypospolitej Obojga Narodów,

 będąc wspólną własnością Polski i Litwy(1569). Gotthard Kettler,

 będąc lennikiem Polski, otrzymał Księstwo Kurlandii i Semigalii  

wydzielone z Inflant.

 
 Polskie panowanie na Inflantach umocnił Stefan Batory 

(wojny z Moskwą  1578-1582).




W XVII wieku toczyły się walki polsko-szwedzkie o Inflanty, w wyniku których 

         znaczna,północno-zachodnia część tego obszaru przypadła Szwecji (1621), 

 
                co zostało potwierdzone  rozejmem altmarskim (1629) i następne

             pokojem oliwskim (1660). 

                                     Svenska Livland



              Część południowo-wschodnia Inflant, która została przy Polsce,

 
                                nazywano Inflantami Polskimi.

 Inflanty szwedzkie oraz Estonia zostały zabrane przez Rosję Piotra Wielkiego

   
                    w 1721 roku na podstawie pokoju w Nystad


 Po pierwszym rozbiorze Polski w roku 1772 Inflanty Polskie przyłączono

                 do Imperium Rosyjskiego. 

Całość Inflant znalazła się pod panowaniem Rosji w wyniku III rozbioru w roku 1795.

              W ten sposób Rosja władała – do czasów I wojny światowej 

 (1917)– całymi historycznymi Inflantami (gubernie inflancka, kurlandzka,

 część gubernii witebskiej)



              18 listopada 1918 w Rydze nastąpiło proklamowanie niepodległości Łotwy

                           Od 1921 roku w składzie niepodległej Łotwy i  część Estonii.

                                                                       ******
                                        Inflanty Polskie



Nazwa Inflanty Polskie pojawiła się po pokoju w Oliwie 1660, gdy Łatgalia,

 jako jedyna część Inflant, pozostała w granicach Rzeczypospolitej 

 (Kurlandia i Semigalia stanowiły lenne, jednakże odrębne od federacji, księstwo). 


 Inflanty Polskie okupowane w latach 1655-1666 przez carską armię,

 
 odzyskane układem andruszowskim 1667, postanowieniem sejmu z 1677 roku

 otrzymały tytuł księstwa, a ustrój województwa

. Po I rozbiorze w granicach Rosji stała się częścią guberni witebskiej.

                                   Od 1920 w  w niepodległej Łotwie


****************
 Heraldyka


Herb Inflant


 - ustanowiony został przez króla Zygmunta Augusta 26 grudnia 1566 roku. 
Przedstawiał na tarczy w polu czerwonym gryfa srebrnego wspiętego,

 z mieczem w prawej łapie, przeplecionego przez pierś złotymi literami "SA" pod koroną.

Po utracie na mocy pokoju oliwskiego 1660 roku znacznej części Inflant 

 na rzecz Szwecji herb ten pozostawiono Inflantom polskim. 

Pozostał w użyciu aż do I rozbioru Polski (1772).

 Sejm warszawski 1677 roku ustalił ostateczną ordynację Inflant nadając im tytuł

 Księstwa. Tarczę herbu zwieńczono mitrą książęcą.

Herb ten pozostał też w użyciu w Inflantach szwedzkich (Svenska Livland)

w latach 1660-1721, lecz bez liter "SA" na piersi gryfa.

 

Od 1800 (ze zmianami w 1857) roku gryf wspięty z mieczem w prawej łapie,

 z cyfrą cesarską Piotra II (ПВИВ - Piotr Drugi Imperator Wszechrosji)

 na piersi pozostał w herbie guberni inflanckiej obejmującej tzw. Inflanty szwedzkie 

zdobyte przez Rosję w 1721 roku.


            Od 1921 roku gryf inflancki jest jednym z godeł herbu niepodległej Łotwy.
                     


*******

                                       Znaczki   pocztowe

                                               Łotwa
                                               1921 . Mi  77-86

 

Mi 79


                                                    1922

                                                  Mi 87-88


W herbie wielkim Łotwy przyjętym 15 czerwca 1921 roku a przywróconym 
17 lipca 1990 roku pod słońcem niepodległości połączono herby głównych
 części tego państwa 
Kurlandii i Semigalii (czerwony lew) oraz ziemi widzemskiej
 i Łatgalii (srebrny gryf).


                                                  1938 
                                              Mi 264,265

                                                          Herby Łatgali i Inflant



                                           1994. Mi  373, 374


                    Na znaczkach herby Inflant i Łatgali wprowadzone 26.IV.1930 
                                      Przywrócone  zostały w 1993 roku.

                                             Vidzeme - łotewska nazwa Inflant.
                                             Latgale-   łotewska nazwa Inflant Polskich


                                             ****** 
                                                                     Polska

                                             1999. Fi 3608

                                           
           Na  znaczku - Onufry Zagłoba główny bohater trylogii Henryka Sienkiewicza,
                     na tle mapy Polski z XVII w. z wyróżnionymi Inflantami.
   

                  "- Byle z tymi Szwedami prędzej skończyć, byle skończyć! - rzekł Zagłoba. 
       - Jechał ich sęk! Niech ustąpią Inflanty i miliony pozwolą, darujemy ich zdrowiem "

                                                                 ****
                                           Herby miast

                                                          Mi 604 
                                                        Herb miasta Valka

                                     
                                                                        Wersja od 1925,pon. od 1993 r.




                  Valga – miasto w południowej Estonii, przy granicy z Łotwą
                                245 km na południe od stolicy kraju Tallinna.
              
                      Do 1920 tworzyło razem z położonym po stronie łotewskiej
                                           miastem Valka jedno miasto – Walk 
        


                      Wałk (Walk) został pierwszy raz wspomniany w 1286 roku,
                 prawa miejskie i herb  nadał miastu dopiero król Polski Stefan I Batory
                                                            w roku 1584.

                                                                ***

                    Inflanckiego gryfa spotkać można w herbie miasta Ainażi.

Mi 400

***
Inflancki gryf  figurował też na znaczkach lokalnego
 samorządu w Cesis  ( d. Wenden) w 1864 i 1880 r.


***********



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz