Wojtek z Roztoki. : Litwa

Litwa (lit. Lietuva ) jeden z krajów bałtyckich, członek Unii Europejskiej i NATO;

graniczy od zachodu z Rosją (obwodem kaliningradzkim), od południowego

zachodu z Polską, od wschodu z Białorusią, od północy z Łotwą.

Pierwsza wzmianka o Litwie pochodzi z 14 lutego 1009,
jednak państwo litewskie powstało dopiero w XIII wieku.

Pierwsza wzmianka o Litwie pojawiła się w tzw. rocznikach kwedlinburskich powstałych

w klasztorze Św. Serwacego w Quedlinburgu w Niemczech ,zapisana pod 1009 r, i odnosiła się do tragicznej śmierci św. Brunona z Kwerfurtu.

Ten późniejszy święty wyprawił się w misji chrystianizacyjnej, w trakcie której został zamordowany " in confinio Rusciae et Lituae" (na pograniczu Rusi i Litwy).
( Sanctus Bruno qui cognominatur Bonifacius archepiscopus et monachus XI. suæ conuersionis anno in confinio Rusciæ

et Lituæ a paganis capite plexus cum suis XVIII, VII. Id. Martij petijt coelos.)

W połowie XIII w plemiona litewskie zjednoczone przez Mendoga

( połączył Auksztotę , Żmudź i Ruś Czarną),wyruszyły na podbój Europy Wschodniej zdobywając część dzisiejszej Białorusi.

Mi 825

Za twórcę potęgi państwa litewskiego uważa się Giedymina (1275-1341)

,zdobywcę zachodnich i południowo -zachodnich ziem ruskich oraz jego synów

Olgierda (1344-1377) i Kiejstuta.

Mi 80 .Giedymin

Mi 91 Kiejstut

Mi 354

Kiejstut i Olgierd

W XIV wieku ówczesne Wielkie Księstwo Litewskie było największym państwem w Europie (Litwini podbili ziemie słowiańskie stanowiące tereny obecnej Białorusi,

Ukrainy i fragmenty Polski (Podlasie) oraz Rosji.
Litwa stała się właściwie państwem białoruskim z książętami litewskimi na tronie
Większość ziem wchodzących w skład Wielkiego Księstwa była ziemiami ruskimi,

które zostały schrystianizowane w 988 w obrządku prawosławnym, wraz z przyjęciem chrztu przez Ruś Kijowską.

Za panowania Jagiełły Wlk.Ks. Litewskie było państwem pogańskim jedynie

na ziemiach rdzennie litewskich, które stanowiły około 10% powierzchni państwa.

Chrztem prowadzonym w latach 1387–1388 objęta została tylko Auksztota;

Żmudź przyjęła chrzest ćwierć wieku później, w 1413.

Mi 334

W 1385 weszło w związki z Polską (unia krewska), które przerodziły się w 1569

w trwałą unię realną (unia lubelska).

Mi 879

W latach 1795–1918 etniczna Litwa znajdowała się pod władzą rosyjską.

Gubernie

Kowieńska

(Ковенская губеpния )

Wileńska
( Виленская губерния )

i suwalska
(Сувалкская губерния).

****
Republika niepodległa od 16 II 1918 r.
(Litwa kowieńska)

*******

Następnie, na mocy uchwały Rady Najwyższej Związku Radzieckiego z 3 VIII 1940 r., włączona w skład ZSRR jako Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka.

Faktu tego nie uznała większość państw Zachodu .

1941-1945 Litwa znajdowała się pod okupacją niemiecką
(Komisariat Rzeszy Ostland)

11 III 1990 r. Rada Najwyższa Republiki Litewskiej proklamowała akt
"O przywróceniu niepodległości państwa litewskiego"

Moc prawną uzyskała dopiero 29 lipca 1991 r.

*********
Herby

Unia personalna polsko- litewska u schyłku XIV wieku (1385-1569) i realna (1569 -1791) wprowadziła do heraldyki państwowej herb Wielkiego Księstwa Litewskiego - Pogoń .

Herb przedstawia w czerwonym polu jeźdźca pędzącego na koniu w prawo z uniesionym mieczem w prawej ręce i tarczą w lewej, na której występuje podwójny krzyż,

używany od XIV wieku

Podwójny złoty krzyż na niebieskim tle (tzw. krzyż jagielloński)
(1384),początkowo równolegle z innym herbem ,który nazywano “Kolumny” lub

“Słupy Giedymina” wykształcił się z wyobrażenia napieczętnego książąt litewskich ukazujących konnego władcę.

Kolumny Giedymina

Po raz pierwszy Pogoń została przedstawiona (przypuszczalnie) w 1366 r. jako znak wielkiego księcia litewskiego – Olgierda. W 1384 r. Pogoń stała się herbem Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Nazwa Pogoń (od czasownika gonić) po raz pierwszy w dokumentach pojawia

się w XVI w.