Budapeszt

                        Budapeszt (węg. Budapest) 

– stolica i największe miasto Węgier, położone w północnej części kraju, nad Dunajem.

 Formalnie stworzony został w latach 1872–1873 z trzech połączonych ze sobą miast: Budy i Óbudy

 na prawym brzegu Dunaju (geograficznie – Średniogórze Zadunajskie) oraz Pesztu –

 na lewym (geograficznie – Średniogórze Północnowęgierskie i Wielka Nizina Węgierska).

                                                          Fováros Budapest 

  
                                                              Powierzchnia -525,16 km²

                                                         od 1873- 1964, pon.1990 r.
          Srebrny, pofalowany pas oznacza rzekę Dunaj. Górny zamek z jedną wieżą jest symbolem
                       Pesztu, dolny, trójwieżowy natomiast Budy.

                             Błękitne tło bram symbolizuje Óbudę.
                             Korona jest odniesieniem do państwowości węgierskiej.
                     Trzymacze - Lew pochodzi z herbu Budy za czasów panowania króla Jana Zápolyi,
                                                  a gryf z herbu Pesztu.
                                           Kolorami herbu są: czerwony, złoty, niebieski i srebrny.

                                                                            ***

 

                   Projekt  herbu  zatwierdzony przez Zarząd Pesztu Budy i Óbudy 29 maja 1873 roku
                                   autorstwa - Lajosa Fridricha i  Gusztáva Altenburgera

                                                                        *********

                                                                       Herb  1964-1990
                                                                         *********
                           Budapeszt  (od 1994 roku)  jest podzielony na 23 dzielnice ( kerület)

                                                I. Várkerület ( Budapest I.Budavar )
                                                                    „dzielnica zamkowa”
                                                               
                                                                             Herb

od 1995 r

 Zamek i miasto zostały zbudowane przez króla Belę IV

******

Budapest Főváros II. kerület 

Rózsadomb 

Herb

od 2000 r

Zielone pole tarczy i drzewa nawiązują do charakterystyki dzielnicy, do jej  zielonego charakteru 

 Korzenie - szacunek  dla tradycji, krzyż -  nawiązuje do starej  pieczęci kościelnej i sądowej 

(znalezisko archeologiczne) oraz znaczące instytucje kościelne.

*****

                                              III. Óbuda-Békásmegyer
                                                 Stara Buda                     

 od 1991 r

Srebrny zamek  symbolizuje

 zamek królowej Elżbiety  Łokietkówny  - matki króla Ludwika Wielkiego ( I. Nagy Lajos)

Po stronach wieży ,herb Andegawenów (Harmadik Anjou-ház )

 Po drugiej stronie  tarcza z  srebrnym orłem  - symbolizującym piastowskie pochodzenie 

 Królowej Elżbiety (Lengyelországi Erzsébet )

 Nad herbem mniejsza wersja srebrnego orła 

**

Pieczęć  Óbudy(1387)

Dzielnica zajmuje obszar  dawnego miasta Óbuda 

i  wsi Békásmegyer 

                                                  ****
                                                IV. Újpest
                                                        Nowy Peszt
                                                      Herb

       

                                                                             od 1993 r
                                                                1907-1950 - osobne miasto

                                                   ****
                                     V. Belváros- Lipótváros
                                              „Nowe Miasto Leopolda”
                                                     Herb

   

od 1994 r

. Dzielnica używa zmodyfikowanego herbu dawnego 

       miasta Pesztu (1703-1873)

***

                                           VI.Terézváros 
                                                Miasto Teresy               

od 2011 r

 Herb symbolizuje 

Oktogon - ośmiokątny plac  na skrzyżowaniu alei Andrássy (Andrássy út )

 i Wielkiego Bulwaru (Nagykörút)

****

VII.Erzsébetváros

 miasto Elżbiety 

od 2004 r

                                                    ***
                                         VIII. Józsefváros 
                                            Budapeszt VIII. kerület
                                               pol. Miasto Józefa 
                                                                             Herb

                                                     od 2012 r

                                               Lew symbolizuje Budę, gryf symbolizuje Peszt.
                                              Nazwa dzielnicy  -  na cześć cesarza  Józefa   II

                                                   **
                                          IX.Ferencváros 
                                     Budapest Főváros IX. kerület Ferencváros
                                                              pol.  miasto  Franciszka

                                                                            Herb

                                                 od 1999 r
                                             nazwa nadana  w 1792 roku z okazji wstąpienia
                                                             na tron  cesarza Franciszka I
                                                       
                                                             Zielone pole - ogrody dzielnicy.
                       Srebrna falista  linia - Dunaj,  srebrny młyn wodny - typowy dawny  przemysł ,
                srebrna  brama  - granica miasta, urzędy publiczne, złote pasy  wskazują słońce i ważn drogi
                                                      Nad tarczą  baszta  symbolizująca  Pest
                                                    ***
                                              X.Kőbánya 
                                 Budapest Főváros X. kerület Kőbányai
                                             ( pol. Kamieniołom)
                                                                             Herb

                                                od 7.XII.2000 r
                                     Lew z  górniczym  kilofem   nawiązuje do nazwy  dzielnicy.
                                        Lew trzymający kłos zboża,  nawiązuje do rolnictwa,
                       które istniało  w przeszłości, przemysłu spożywczego i piwowarskiego.
                                      W polu sercowym,  XIX- wieczna  wieża strażnicza  winnicy
                                                        charakterystyczny zabytek Kőbánya

                                                                               ***
                                                                XI. Újbuda
                                             ( pol.  Nowa Buda)

od  2013 ??

 W górnym niebieskim polu słońce  i księżyc są symbolami trwałości, ochrony i opieki.

 W zlotym skośnym  pasie  10 srebrnych lilii, symbolizujących 10 osiedli dzielnicy.

 W dolnym  polu zamek nawiązujący  do herbu  Budapesztu . 

Dwa zielone kopce  są symbolem Wzgórza Gellerta i Wzgórza Orłów. 

 Srebrna wstęga  symbolizuje  Dunaj, 

                     Obecne granice obejmują obszar  dawnego miasta Buda (przed 1873)
                                            i wioski Albertfalva (przed 1950 r.). Lágymányos
                                                           Obecna  nazwa  dzielnicy  od 2005 r
                                                    Do 1950 roku nazwała się  Szentimreváros

                                                 ******
                                              XII.Hegyvidék 
                                         Budapest Hegyvidék XII. kerület
                                                   ( pol. Dzielnica wzgórz).
                                                                                   Herb

           

                                                          od 2001 r
                 Róże i lilia   pochodzą z  herbu  Budy nadanego  przez Jánosa Szapolyai w 1533 roku,
                                        ma  symbolizować  ciągłość historyczną
                                 Kolor czerwony - czerwone wino Törökvér,  -uprawiane tu  do końca  XIX w.
                                    Pole niebieskie  - niebo  i źródła (wody)  dzielnicy.
                                 Zielony trójkąt  - wzgórze Jánosa z wieżą widokową  Erzsébet 
                                                 -   najwyższy punkt dzielnicy

                                                                        ******
                                           XIII.Újlipótváros-Angyalföld 
                                      Budapest XIII. kerülete
                              pol. Nowe Miasto Leopolda -Pole Aniołów
                                                    Herb

                                                                          od 1995 r

  Nad tarcza anioł - symbolizuje Angyalföld 

Koło -przemysł i 8 osiedli dzielnicy

 Szachownica -  symbolizuje  Újlipótváros.

Ryba - Dunaj   ( Vizafogó)

Pasy - dynastia  Arpadów

Kotwica - nawiązuje do XX-wiecznego przemysłu okrętowego oraz 

dawnego portowego i przeprawowego charakteru tego obszaru 

                                                  ********
                                    Cd. w następnym poście


.