Wieś położona jest w dolinie rzeki Kamienicy w Beskidzie Sądeckim w sąsiedztwie
Nowego Sącza, przy drodze Nowy Sącz - Łabowa - Krynica.
Miejscowość jest siedzibą gminy Nawojowa.
Gmina ( o pow.51,13 km²) sąsiaduje z gminami Kamionka Wielka, Łabowa,
Piwniczna-Zdrój, Rytro, Stary Sącz i miastem Nowy Sącz.
Gminę stanowi 8 sołectw: Bącza Kunina, Frycowa, Homrzyska, Nawojowa, Popardowa, Złotne,
Żeleźnikowa Mała i Żeleźnikowa Wielka.
Obszar całej gminy położony jest na wysokości od 338 m n.p.m. (dolina Kamienicy na granicy
z Nowym Sączem) do 1 053 m n.p.m. (rejon Pisanej Hali).
***
Nazwę miejscowości w zlatynizowanej staropolskiej formie Nawoyowa wymienia w latach (1470-1480)
Jan Długosz w księdze Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis
Nawojowa została założona przez kasztelana krakowskiego Nawoja z Tęczyna
****
Herb gminy
W polu czerwonym na wzgórzu złotym między krzywaśnią srebrną i toporem o takimż ostrzu i stylisku
złotym w słup srebrna blankowana wieża o dwóch gotyckich otworach strzelniczych (oknach) w słup czarnych.
Wieża kamienna symbolizuje XIV-wieczny obronny zameczek Nawoja, a później umocnione XV–XVI-wieczne dworzyszcze Nawojowskich na Nawojowej Górze, od której pochodzi nazwa wsi - Nawojowa. Dolne kondygnacje (fragmenty) tejże wieży są wkomponowane w mury istniejącego do dnia dzisiejszego pałacu Stadnickich w Nawojowej. Krzywaśń znajdowała się w herbie rodowym Szreniawa (odmiennie), którym pieczętowali się Lubomirscy (właściciele klucza nawojowskiego w XVII i XVIII wieku)
i szczególnie zasłużonych dla mieszkańców oraz ziemi nawojowskiej - rodu Stadnickich (od końca XVIII wieku do 1945 roku), którzy pieczętowali się herbem Drużyna. Natomiast wizerunek topora,
to godło z herbu rycerskiego Topór, którym pieczętował się założyciel wioski – Nawoj.
****
Flaga
proporcje 5: 8
czerwono-biało-czerwona w pionowych pasach (1: 2: 1)
Pośrodku pasa białego herb gminy
**
Poprzedni herb
******
1320- wzmiankowana jako wieś rycerska
ok.1325- założenie Nawojowej (Piotr Nawoj z Tęczyna )
od 1440- parafia ( od 1638 p.w. Nawiedzenia NMP )
kościół nawojowski w 1889 r
po 1593- własność Branickich
1601-1713,1753 do - Lubomirskich
1763-1799 - własność Massalskich
Od VII. 1770 - w zaborze austriackim
cyrkuł sandecki
od 1799 - 1945 do rodziny Stadnickich
(klucz nawojowski)
W roku 1799 Franciszek hr. Stadnicki herbu Szreniawa bez krzyża starosta ostrzeszowski, właściciel Żmigrodu kupił od Heleny Apolonii Massalskiej zamek i dobra nawojowskie z przyległymi dobrami.
28 maja 1800 roku otrzymał potwierdzenie własności wsi: Łęg, Barnowiec, Maciejowa, Roztoka Wielka
i Mała, Uhryń Niżny i Wyżni, Nowa Wieś, Łosie, Krzyżówka, Składziste.
Akt własności na Łabową uzyskał osobnym aktem kupując ja od Izabeli Lubomirskiej w 1800 roku.
Od lat 70-XIXw okres rozwoju ekonomicznego Nawojowej,
głównie za sprawą rodziny Stadnickich
od 1867 -gminy jednowioskowe
(w granicach obecnej gminy)
Bącza, Frycowa, Hombrzyska, Łęg, Nawojowa,
Popardowa, Żeleźnikowa .
****
Od XI.1918 w II RP
1934-1954 gmina zbiorowa (89,01 km²)
obejmująca teryt obecnej gm. Nawojowa i
obec, w gm. Łabowa (Barnowiec,Czaczów, Maciejowa, Składziste)
pow. nowosądecki, woj. krakowskie
1975-1998-w woj .nowosądeckim
Od 1.I.1999 r w woj. małopolskim
*************
Znaczki pocztowe
Placówka pocztowa w Nawojowej
od 1897 r
***
znaczki austriackie
1850-1918
okupacyjne niemieckie (GG)
1939-1945
****
Znaczki polskie
od 1918
******
*****
Ryteriana
Gmina Nawojowa (sołectwo Złotne) graniczy z gm. Rytro
(sołectwo Sucha Struga) -1,5 km.
**
W latach 1916-1945 -ryterskie lasy (Pańskie Lasy)
5,2 tys. ha, należały do majątku hr A. Stadnickiego
(Nawojowa-Rytro-Szczawnica)
Z fundacji hr.A.Stadnickiego w 1928 r powstał kościół ryterski
(drewniany, już nieistniejący)
**
Historyk Szczęsny Morawski wspomina o legendzie,według której
podziemia liczące ponad 9 km długości łączyły Nawojową z zamkiem
w Rytrze.
Ponoć zaczynały się na wzgórzu za kościołem na
którym miał znajdować się zamek rycerza Nawoja.
****
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz