czwartek, 11 czerwca 2020

Kraków

                           Kraków jest położony w południowej Polsce, w środkowo-zachodniej
                                        części województwa małopolskiego nad Wisłą.
                                                         Miasto na prawach powiatu


 Formalna stolica Polski (od 1038 do 1795 r.)
 miasto koronacyjne oraz nekropolia królów Polski
.
W latach 1596–1795, czyli do III rozbioru Polski, jako stolica Rzeczypospolitej
 funkcje stołeczne dzielił z Warszawą, która stała się miastem rezydencjalnym króla

                                                                              ***
                                       Stołeczne Królewskie Miasto Kraków 
– tytuł Krakowa, stanowiący jego nazwę pełną, używany zarówno w uroczystych dokumentach, jak również w oficjalnej, codziennej retoryce. Jest to tytuł formalny, usankcjonowany prawnie przez 

                       Urząd Rady Ministrów RP, poprzez zatwierdzenie Statutu Miasta Krakowa.


                                                           Powierzchnia -326,85 km²

                                                                              Herb

                                          został ustanowiony przez Radę Miasta Krakowa
                                                                 9 października 2002 r

Przedstawia w polu błękitnym czerwony mur ceglany z trzema basztami, z których środkowa jest wyższa i szersza, zwieńczonymi krenelażem o trzech blankach każda, z czarnymi strzelnicami i okienkami. W murze brama o złotych otwartych podwojach, z okuciami w kształcie lilii i z podniesioną złotą broną. W prześwicie bramy ukoronowany Orzeł Biały, ze złotym dziobem i szponami. Tarcza herbowa o tradycyjnym dla Krakowa renesansowym kształcie jest zwieńczona koroną o kwiatonach w kształcie lilii, zamkniętą kabłączkiem z kulką i krzyżykiem w zwieńczeniu.
.
                          Nowy herb opracowali heraldycy Wojciech Drelicharz i Zenon Piech
                                                          oraz plastyczka Barbara Widłak.
                              opierając się  na projekcie prof. Mariana Friedberga z 1937 roku


                                                                             ***
                     W czasie kilkusetletniej historii herb Krakowa nie posiadał urzędowego
                                                           nadania ani zatwierdzenia.

                       Najstarszy wizerunek herbu miasta znajduje się na pieczęci zawieszonej
                            przy dokumencie wystawionym w Krakowie 20 grudnia 1303 r
                                            -był  niemal identyczny  jak herb  Poznania.

                                                      średniowieczna  pieczęć radziecka

                        Pod datą 7 listopada 1370 roku kronikarz Janko z Czarnkowa zapisał
                                                pierwszą informację o herbie Krakowa

                                                                              ***
                                                                          pocz.XVIw.

                                     Od  1661 roku  herb przedstawia ukoronowanego
                                                                     Orła w bramie


                                                                              ***
                                             We wrześniu 1941 r. usunięto  z herbu  Orła.
                                        W takiej postaci, tj. z pustą bramą, herb obowiązywał
                                                       do końca okupacji niemieckiej.

                                                                              ****

                                                                           Flaga


                     prostokątny płat, którego stosunek szerokości do długości wynosi 5:8,
podzielony na dwa poziome pasy o równej szerokości, z których górny jest biały a dolny błękitny.

         Barwa biała symbolizuje czystość, a niebieska Wisłę, która przepływa przez miasto.
                  Wywodzi się bezpośrednio od flagi Rzeczypospolitej Krakowskiej.

                                                                  ******
              Według legendy zapisanej w końcu XII wieku przez Wincentego Kadłubka
                                      nazwa Krakowa pochodzi od imienia księcia Kraka.
                                         
           Językoznawca Jerzy Nalepa twierdzi, że rdzeń krak oznacza odgałęzienie rzeczne

                                                          *****************
                                                        Podział administracyjny

                             Od 27 marca 1991 Kraków podzielony jest na 18 dzielnic
                                              oznaczonych cyframi rzymskimi i nazwami

                                

                                                           Podział do 1991 r
                                      


                                                                  *************
                                                  Dzielnica I Stare Miasto 
          

                                                                  Obszar -5,57 km²

                                                                           ****
Dzielnica I położona w środku miasta, sąsiaduje od północnego zachodu z Dzielnicą V, od północnego wschodu z Dzielnicą III, od wschodu – z Dzielnicą II, od południa z dzielnicami VIII i XIII, od zachodu – z Dzielnicą VII.

Jednostki urbanistyczne Dzielnicy Pierwszej to: Kazimierz, Kleparz, Nowe Miasto, Nowy Świat, Piasek, Stare Miasto, Stradom, Śródmieście Warszawskie, Wawel.

                                                                         **   
                                                             Kazimierz
                          „Miasto Jego Królewskiej Mości Kazimierz przy Krakowie

                    część Krakowa wchodząca w skład Dzielnicy I Stare Miasto.
 Od powstania w XIV wieku do przełomu XVIII i XIX wieku był samodzielnym miastem, położonym na południe od Krakowa, oddzielonym od niego nieistniejącą już odnogą Wisły

                                                  

                                                1335- Civitas Kazimiriensis. ( ok. 45 ha)
                                             1495 -  założenie tzw. miasta żydowskiego
                                            (oppidum iudaeorum) wsch cz. wsi. Bawół
                                                          włączonej do Kazimierza .
                               Kazimierz ostatecznie utracił samodzielne prawa miejskie
                                         i został przyłączony do Krakowa w 1800.(1802)


                                                                             ***
                                                                    Herb Kazimierza
       
Herb od 1335, potwierdzony w 1566 r
dekretem  króla Zygmunta Augusta.

Litera „K” zwieńczona koroną, flankowana dwiema ukoronowanymi głowami 

Litera (majuskularna gotycka ) to inicjał imienia założyciela miasta – króla Kazimierza (Kazimirus); można też wywodzić, że jest to pierwsza litera nazwy miasta Kazimierza (Kasimiria)
 Dwie głowy z puklami włosów, w koronach, są odnoszone także do osoby Kazimierza Wielkiego,

                                                                           ****
                                                        

                                                                      *****

                                                                  Kleparz
                            obszar Krakowa wchodzący w skład Dzielnicy I Stare Miasto,
                                              położony na północ   od Starego Miasta.
                                                                 
                                         Od 1366 do końca XVIII w. samodzielne miasto.
                          Formalnej  lokacji miejskiej na prawie magdeburskim dokonał
                               Kazimierz Wielki w 1366 r., nadając miastu nazwę Florencja 
                                           którą wzięło od patrona kościoła św. Floriana.
.                                W XV wieku dotychczasową nazwę wypiera określenie
                                                               Kleparz (Clepardia )
            Formalnie miasto Kleparz zostało włączone do Krakowa po raz pierwszy w 1791 roku
      z mocą od  1792 roku, następnie w roku 1793 z potwierdzeniem tej przynależności w 1794 roku
            Stan ten został potwierdzony przez władze zaborcze w roku 1800 z mocą od roku 1801.

                                             w XIXw.                                         pocz.XXw.

                                                                           Herb
                                                              Od XV do XVIII w

Wizerunek św. Floriana 
w stroju rzymskiego oficera, ze skopcem  z wodą 
 gaszący pożar.
 W lewicy trzyma chorągiew.

****
                                     Dzielnica II Grzegórzki

logo z 
 pamiętającym  czasy galicyjskie 
wiadukt kolejowy

                                                                                   ***
                                               Dzielnica III Prądnik Czerwony



                                                      ****
                                Dzielnica IV Prądnik Biały


  
                                                   ****
                                     Dzielnica V Krowodrza
Herb -superekslibris wytłoczony  na oprawie księgi ławniczej
 Krowodrzy  pochodzącej z 1597 r

                                                    ***
                                     Dzielnica VI Bronowice

    
                                                    **
                                    Dzielnica VII Zwierzyniec

                                                       podobizna  pieczęci  gminnej używanej
                                                                  w latach 1876-1896
                                                                              ***
                                                     Dzielnica VIII Dębniki
                                                                               ***
                                  Dzielnica IX Łagiewniki-Borek Fałęcki
                                                                               logo
srebrna wieża kościelna  oraz drzewo 
 na granatowym tle
             
                                                                             ****
                                                  Dzielnica X Swoszowice
                                                   ?
                                                   **
                                           Emblemat uzdrowiska

                                              d. pieczęć Swoszowic

                                                                          *****
                                         Dzielnica XI Podgórze Duchackie
                                                                            *****
                                       Dzielnica XII Bieżanów-Prokocim
                                                                               ****
                                                       Dzielnica XIII Podgórze 

                                                               Powierzchnia -25,67 km²


                                              Nazwa pochodzi od miasta Podgórza (1784–1915),
                                                                  włączonego do Krakowa.

                                                Część dawnej dzielnicy Podgórze (1915–1991).

                                                                         ******
                                                       Współczesne wyobrażenie herbu

                                                                             ***
                                         Herb Wolnego Królewskiego Miasta Podgórze –
                            nadany miastu 3 sierpnia 1808 roku przez cesarza Franciszka I.

                                                                            ****

                                       Pierwszy herb nadany miastu .3 czerwca 1795 roku
                                                           decyzją cesarza Józefa II

                                                                           ****
                                                   Dzielnica XIV Czyżyny

                                                                             ***
                                                 Dzielnica XV Mistrzejowice
                                                                           ***
                                                 Dzielnica XVI Bieńczyce


                                                                           ***
                               Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie
                                          (do 24 maja 2006 Dzielnica XVII Grębałów)


                                                                         *****
                                             Dzielnica XVIII Nowa Huta


        – północno-wschodnia część Krakowa; zaprojektowane od podstaw miasto,
                                         którego budowę rozpoczęto w 1949 roku.
           W 1951 gminę Mogiła wyłączono z powiatu krakowskiego i włączono do Krakowa
                              , a następnie utworzono nową dzielnicę pod nazwą Nowa Huta.
W 1990 wprowadzono nowy podział administracyjny Krakowa i na obszarze Nowej Huty utworzono       5 dzielnic samorządowych: Dzielnica XIV Czyżyny, Dzielnica XV Mistrzejowice, Dzielnica XVI                Bieńczyce, Dzielnica XVII Wzgórza Krzesławickie i Dzielnica XVIII Nowa Huta.

                                                                              ***
                                                                             Logo
    Fragment budynku Centrum Administracji Huty im. Lenina
tzw. Pałac Dożów
                                                    wybudowanego   w latach 1950–1955

                                                                           *******
                                                                            Herb ??

***


??
                                                                          ********
                                                     Cracoviana na znaczkach pocztowych


     
   

***
Nowa Huta



                                                                          ****
                                                                           GG
                                                                       1939-1945
  
         
                           

                                                                               ***




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz