Islamska Republika Iranu
-państwo w południowo-zachodniej Azji.
Graniczy z Irakiem,Afganistanem,Pakistanem,Turcja,Turkmenistanem, Armenią
oraz Azerbejdzanem.
Na północy ma dostep do Morza Kaspijskiego (740 km),na południu oblewają kraj wody
Morza Arabskiego,nad którym znajdują się zatoki Perska i Omańska.
Obecną nazwę kraj zawdziecza Ariom indoeuropejskim ludom które przybyły na te ziemie
w I tyś. p.n.e ze stepów Azji Środkowej.
Słowo „Iran” oficjalnie przyjęte w 1935 r. pochodzi od starożytnego perskiego słowa
„aryan” (później „Eran”), co oznacza "kraj Ariów" lub "kraj wolności".
Słowo "Arya" pochodzi z protoindoeuropejskiego oznaczenia "szlachetnego" lub "wolnego"
(stąd poprzez gr. słowo "arystokrata").
Persja (oficjalna nazwa do 1935 r.), łac. "Persia" poprzez gr. "Persis" z staropers. "Pārsa"
– nazwa środkowej części kraju, obecnie Fars - co oznacza „Kraina Czystych"
******
جمهوری اسلامی ایران
Dżomhuri-je Eslami-je Iran
Powierzchnia - 1 648 196 km²
Stolica -Teheran
Język urzędowy -perski (farsi)
Ludność -79,9 mln
58% Persowie, 20%- Azerowie, 8% Kurdowie,
Persowie kaspijscy (Gilacy i Mazanderanie ),
Lurowie, Beludżowie, Arabowie chuzestańscy, Bachtiarzy, Turkmeni..
Główne wyznanie 93% - islam (szyici)
******
Symbole
Godło na postać stylizowanego napisu: ﷲ (czyt. Allah) tj. Bóg w języku arabskim i farsi.
Godło to podkreśla pozycję jaką w Islamskiej Republice Iranu zajmuje religia muzułmańska. Graficznie wykonanie napisu jest takie, iż składają się na niego stylizowane: miecz, 4 półksiężyce oraz kwiat tulipanu, co nawiązuje do starej legendy, iż na grobach tych, którzy polegli za Iran, wyrasta ten właśnie kwiat. Zarazem 5 głównych linii godła symbolizować ma 5 filarów islamu
. Nad mieczem znajduje się znak oznaczający podwójną moc miecz
Od XVI wieku do 1979 r. złoty lew z mieczem w prawej łapie na tle wschodzącej tarczy słonecznej był oficjalnym symbolem państwa.
Od około 1845 roku lew był przedstawiany z mieczem Alego- zięcia Mahometa,
założyciela szyizmu.
(1907–1925).
Irański lew ( Shir e Iran ) z mieczem i słońcem
oznacza króla (słońce) i religię (lew)
*****
pośrodku -Góra Damawand ze wschodzącym słońcem
pole I -Lew i Słońce
pole II - Faravahar (Farohar) – jeden z symboli religijnych zaratusztrianizmu
pole III -Zolfaghar ( zulfikar) jeden z 7 (lub 9) mieczy Proroka
otrzymanych od archanioła Gabriela. Mahomet oddał miecz Alemu.
pole IV- Simurgh-boski ptak z perskiego mitu
mieszanka pawia, gryfa i lwa, symbolizujących unię nieba i ziemi.
*****
Flaga
Na fladze trzy pasy poziome : zielony, biały i czerwony
symbolizujące religię islamską, pokój i męstwo.
Kolory flagi irańskiej prawdopodobnie pochodzą co najmniej z XVIII wieku,
Po raz pierwszy w trójkolorowej formie od 1907 roku
Pośrodku umieszczony jest emblemat państwowy,złożony z arabskich liter
w formie czterech półksiężyców otaczającej pionowe ostrze miecza -
razem słowa te tworzą słowa Allah
- flaga dynastii Safawidów
**************
Właściwy, historyczny Iran obejmował w przybliżeniu większą część obecnego państwa irańskiego (starożytną Persydę), dzisiejszy Afganistan oraz zachodnią część Pakistanu
Około roku 900 p.n.e. ludy irańskie pojawiły się na zachodnich stokach łańcucha górskiego Zagros, wchodząc w bezpośredni kontakt z ludami Mezopotamii, znajdującymi się pod dominacją imperium asyryjskiego.
W ciągu dwustu lat dwie główne grupy plemion irańskich - Persowie i Medowie - podporządkowali swej władzy cały zachodni Iran, niszcząc przy okazji starożytne państwo elamickie.
728 p n e -Królestwo Medów ( rządy scytyjskie 653-625).
ok. 550 pne - 330 p.n.e Imperium perskie (Achemenidów)
uniwersalna monarchia rozciagajaca sie od doliny Indusu po Morze Egejskie
330 p.n.e - 312 p.n.e część imperium macedońskiego (greckiego).
312 p.n.e - 247 p.n.e - część Cesarstwa Seleucydów
247 p.n.e - 224 n e -Państwo Partów (Arsacydzi)
224 n.e - 651 n.e- Imperium Sasanidów (Aryjskie)
(Azerbejdżan,Gilan,Chorasan,Seistan,Kerman,Pars,Chuzistan)
Od 633-651-podbój arabski (661 r-Kalifat Arabski)
od 750 r - do Kalifatu Bagdadu
W wieku IX do władzy doszły rodzime dynastie, takie jak Saffarydzi czy Samanidzi,
pod których władzą odrodził się pisany język perski, zapisywany arabskim alfabetem.
IX-XII w szereg niezależnych państw ,zjednoczonych na krótko przez Timura
1037-1194 dynastia Seldżuków
1194 - 1221 podzial na szereg stanów (sa)
1256-1258 · najazd mongolski ,ustanowienie Ułusu Hulagidów
(do 1335 r.)
1382-1393 · podbój mongolski (Timur Lenka)
1501 -1723 - dynastia Safawidów, rozkwit
powstanie Nowego Imperium Perskiego,
szyicki islam staje się religią państwową
1747 · oddzielenie się Afganistanu
1786-1925 · panowanie dynastii Kadżarów
1803-1828· Persja traci na rzecz Rosji Kaukaz
(Azerbejdżan,Nachiczewań,Armenia)
W XIX w- o wpływy w Persji rywalizowały Rosja i Wlk. Brytania
1907 -podział na strefy wpływów
Rosja nad północnym Iranem graniczącym z Rosją,
Wielka Brytania nad południowo - wschodnim Iranem graniczącym z Indiami Brytyjskimi Środkowy Iran - neutralny
1914-1915 · Okupacja wojskowa stref wpływów przez Rosję i Wielką Brytanię
1919-1921 - ustanowienie faktycznego protektoratu brytyjskiego
1921 - przewrót nacjonalistyczny
(Reza szah Pahlawi)
1925 - obalenie dynastii Kadżarów
dyn. Pahlawi
21 marca 1935 r - zmiana nazwy na Iran
1941 - 1946 okupacja .Iranu przez wojska ZSRR i brytyjskich
od 1942 -także amerykańskich
przekazanie władzy Mohammedowi Reza Pahlawi
Od 1963 r tzw biała rewolucja (uzachodnienie Iranu )
rewolucja przemysłowa i socjalna
1978 -" rewolucja w imię Allaha"
1.IV.1979 - proklamowanie republiki islamskiej
ajatollach Ruhollaha Musawi Chomeini
1980-1988 wojna z Irakiem
3.VI. 1989 - smierć Chomeiniego
po 1990 powrót do dawnej pozycji mocarstwa regionalnego
**********
Znaczki pocztowe
1865,1868 ?
1868/ 1870 r - pierwsze znaczki ,bez nazwy kraju z lwem heraldycznym
1876 - portret panującego
1881 - z napisem w językach perskim alfabetem arabskim i francuskim
Poste Persane
później Postes Persanes
od 1950- także w alfabecie łacińskim
i znaczki z napisami w językach perskim i francuskim lub angielskim
Od 1980 r - R I.Iran
, “R. I. Iran” (1979-84), “I. R. Iran” (1984-86; 1991),
“Islamic Republic of Iran” (1986-91) “Islamic Rep. of Iran” (1991-2004).
2004 -J. I. Irān . “I. R. Iran.”
*************
Na terytorium Iranu w l.1867-1922
działały anglo-indyjskie urzędy pocztowe używające własnych znaczków.
poczta ang,-ind. 1867-1923
Z czasem działało tu 13 indyjskich urzędów pocztowych..
30 marca 1923 r. wszystkie indyjskie placówki pocztowe w Iranie zostały zamknięte
******
Buszahr
Port w pd. Iranie
8. VIII.- 16.X.1915 - brytyjska okupacja wojskowa
15.VIII.- nadruk na znaczkach perskich tekstem angielskim
Under British Occupation
************
1941-46 - alianckie poczty polowe
****
W rosyjskich urzędach konsularnych, które działały w latach 1908–1918 w wielu miastach w północnej Persji (Teheran, Tabriz i inne), stosowano znaczki pocztowe Imperium Rosyjskiego
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz