Wojtek z Roztoki. : Azerbejdżan

Republika Azerbejdżanu – państwo położone w Azji Zachodniej (na pograniczu Europy i Azji) nad Morzem Kaspijskim, graniczące z Rosją, Gruzją, Armenią, Iranem oraz Turcją.

Azərbaycan Respublikası

Powierzchnia-86 600 km²
faktyczna pow. ok. 76 tys .km²

Stolica -Baku
Jezyki urzedowe - azerski
Jedn monetarna Manat=100 gopików

Ludność-10,1 mln
93 %-Azerowie

Azerowie są potomkami plemion turkijskich, które w XI wieku zmieszały się z zamieszkującą tereny dzisiejszego Azerbejdżanu i północno-zachodniego Iranu ludnością indoeuropejską, kaukaską i semicką. Genetycznie są mieszanką ludów kaukaskich, indoeuropejskich i tureckich.
Posługują się językiem azerskim, blisko spokrewnionym z tureckim.

***
Zgodnie z nowoczesną etymologią, termin „Azerbejdżan” wywodzi się od imienia Atropatesa,
– satrapy Medii za ostatnich Achemenidów i Aleksandra Wielkiego, a po jego śmierci założyciela niezależnego państwa w Medii.
„Atropates”- jest grecką transliteracją staroperskiej, prawdopodobnie mediańskiej nazwy o znaczeniu „Chroniony przez (Święty) Ogień” lub „Ziemia (Świętego) Ognia”.
W ciągu tysiącleci nazwa ewoluowała do urturpātākān (średnioperski), następnie do Ādharbādhagāna, Ādharbāyagāna, Āzarbāydjāna (nowoperski) i współczesnej formy Azerbejdżan.

Nazwa Azerbejdżan została po raz pierwszy przyjęta na obszarze dzisiejszej Republiki Azerbejdżanu przez rząd Musawat w 1918 r, kiedy powstała niezależna Azerbejdżańska Republika Demokratyczna.

Do tego czasu oznaczenie to było używane wyłącznie do identyfikacji sąsiedniego regionu współczesnego północno-zachodniego Iranu.

********

Od 19 stycznia 1993r

Godło Azerbejdżanu przedstawia ośmioramienną gwiazdę, symbolizującą osiem głównych grup narodów tureckich. Pośrodku gwiazdy znajduje się wystylizowany płomień, nawiązujący do symbolicznej nazwy kraju (kraina wiecznego ognia) i zarazem jest to słowo "Allah" (w alfabecie arabskim). Ogień symbolizuje także wolność. Tłem gwiazdy jest okrąg w narodowych kolorach Azerbejdżanu

Między ramionami dużej gwiazdy, na granatowym pasie okręgu znajdują się miniaturowe, ośmioramienne gwiazdki (które na uproszczonych godłach są przedstawiane jako punkty).

W podstawie liście dębu (sława) i kłosy zboża (pszenicy) - urodzaj.

***

Niezatwierdzone godło Azerbejdżańskiej Republiki Demokratycznej

1920

*****

Azerbejdżańska SRR

Азәрбајҹан Совет Сосиалист Республикасы ҝерб

od 14 marca 1937 r.

*******

1931-1937

1927-1931

1921-1927

**********

Pod panowaniem rosyjskim

Herb gubernia bakijskiej

Bakı quberniyası

Herb gubernii jelizawetpolskiej

Yelizavetpol quberniyası

Herb gubernii erywańskiej

İrəvan quberniyası

Okręg zakatalski

Zaqatala şəhəri

********

Flaga

Flaga została przyjęta 5 lutego 1991

.Wprowadzoną ją w miejsce obowiązującej w okresie radzieckim flagi Azerbejdżańskiej SRR.

u jest prostokątna, podzielonym na trzy poziome pasy: niebieski, czerwony i zielony. Stosunek długości do szerokości flagi wynosi 2:1

Kolor niebieski symbolizuje ludy tureckie, kolor czerwony – wpływy kultury europejskiej, natomiast kolor zielony jest kolorem islamu. Całość odnosi się do motta Azerbejdżanu, jakim jest „Turkizacja, islamizacja, europeizacja”. Pośrodku pasa czerwonego widnieje biały półksiężyc, zapożyczony z flagi tureckiej, głównego sojusznika Azerów i symbolizujący główną religię kraju (islam) oraz ośmioramienna gwiazda, będąca symbolem ośmiu głównych grup ludów tureckich (Azerów, Turków Osmańskich, Czagatajów, Połowców, Seldżuków, Tatarów i Turkmenów).

Wzór flagi powstał wiosną 1917 roku, zaś jego autorstwo przypisuje się poecie

Ali Bej Husejnowi Zade

1918-1920

*****

AzSRR

1951-1991

***********

*****

IX -VIIw p.n .e - panstwo Manne

Do monarchii perskiej (Media)

III-IV w. -przyjecie chrześcijaństwa

poł.VII w (654) -podbój atrabski (Aderbajgan),w kregu kultury islamu
XI w-Turcy seldżuccy
przodkowie dzisiejszych Azerbejdżan.
XIII -XIVw - najazdy Mongołów
XV-XVIII w - scieranie sie wplywów tureckich i perskich
( część Iranu Safawidów)
1722-1813 wojny rosyjsko-perskie o kontrolę nad Azerbejdżanem

1813,1828- przyłączenie do Rosji pn.częśći Azerbejdżanu
na mocy traktatu w Gulistanie (1813) oraz traktatu turkmanczajskiego (1828)

Od 1844 -namiestnictwo zakaukaskie

1867-1918 gubernie bakijska i jelizawetpolska
i okręg zakatalski

Od 1872 w Baku na skalę przemysłową wydobywano ropę naftową
1905–1907- Ormiańsko-azerski konflikt etniczny

28.05.1918 -28.IV.1920 r - Azerbejdżanska Republika Demokratyczna
( Azərbaycan Xalq Cümhuriyyət)

IV. 1918- interwencja wojsk tureckich i angielskich

28.IV. 1920- Azerbejdzańska SRR

1922 - w składzie Federacji Zakaukaskiej
włączenie okregu zakatalskiego ( z Gruzińskiej SRR)
1936 -republika związkowa ZSRR

30.VIII.1990-ogłoszenie suwerenności

Od 18.IX.1991- państwo niepodległe

We wrześniu 1991 r. większość zamieszkanej przez Ormian części spornego regionu Górskiego Karabachu odłączyła się. Terytorium to i siedem sąsiednich rejonów poza nim stało się de facto niezależnych po zakończeniu wojny o Górski Karabach w 1994 r. Regiony te są uznawane na arenie międzynarodowej za część Azerbejdżanu w oczekiwaniu na rozwiązanie statusu Górskiego Karabachu w drodze negocjacji

*******
Znaczki pocztowe

Od 1858- w użyciu znaczki Rosji