piątek, 7 grudnia 2018

Wileńszczyzna litewska

                                   Wileńszczyzna  - wschodnia i południowo-wschodnia część
                                                     współczesnej   Litwy z Wilnem
                                 
                                             Od 1920 do 1939 roku należała do Polski


                                 Litwa oficjalnie nie uznała aneksji Wilna i wschodniej Litwy.


                                                   Od 19/22.IX.1939- okupacja sowiecka                         

                                    10.X..1939-układ litewsko-sowiecki o wzajemnej pomocy
                                   podpisany   przez Juozasa Urbšysa i Wiaczesława Mołotowa .

                                    Traktat został ratyfikowany 14 października i wszedł w
                                                        życie   16 października .
                                                     
                                                   
       
                           28.X.1939 - przekazanie Litwie-Wilna i okolic (6909 km²)
  

                       
                                                        granica litewsko-radziecka  1939-1940

                                 6.XI.1940 r   przyłączenie - 2637 km² ,przekazanych Litwie                                                                                                  przez Białoruska SRR
                       rejon Druskiennik, Miedniki, Soleczniki oraz ziemię na wschód od Święcian.

                                             Od 3.VIII.1940 -  1990   Litewska SRR


                                           1941-44 - pod okupacją niemiecką
                                                 Reichskommissariat Ostland
                                    (Generalbezirk Lituanien- Kreisgebiet Wilna-Land)



                                   VII.1944-  powrót władzy radzieckiej

                          1944-1946, 1956-1959- przymusowe przesiedlenie ("repatriacja")
                                         części Polaków z Wileńszczyzny do Polski
                                                             
                                             Wilno- lituanizacja ,sowietyzacja

                                            Od  1990- w  Republice  Litewskiej

                                                                          *****
              Ziemie, ktore  przypadły Litwie  kosztem Polski w wyniku pojałtańskiej
               zmiany granic określane  są jako   Litwa Wschodnią (lit. Rytų Lietuva).
                Są to tereny obecnie w większości wchodzące w skład okręgu 
                     wileńskiego oraz częściowo olickiego i uciańskiego.
                                              
               

                                                    1.solecznicki
                                                    2.wileński
                                                    3. trocki
                                                    4.orański
                                                    5.święciański
                                                    6.ignaliński

                                                                     ******

                                              1. Rejon solecznicki
                                            (lit. Šalčininkų rajono savivaldybė
                                               samorząd rejonu Soleczniki)

                                      Oś. adm,: Soleczniki (45 km na południe od Wilna)
                                                   Powierzchnia- 1 492 km²

                                                       
                                                               Herb Soleczników
                                                                    od 11.II.2000 r
 Na tarczy dwudzielnej w pas  w górnej części w polu  niebieskim klucze św. Piotra (złoty i srebrny), symbolizujące katolicką wiarę mieszkańców miasta.
W  polu dolnym  czerwonym - jako symbol jedności i braterstwa mieszkańców wielonarodowościowego miasta  - trzy złote  orzechy laskowe

Rejon solecznicki zamieszkuje 79% Polaków, 10% Litwinów, 5% Rosjan, 3% Białorusinów, 1% Ukraińców, 0,5% stanowią przedstawiciele innych narodowości.


                                                                  ***********
                                                         2.Rejon wileński
                                                (lit. Vilniaus rajono savivaldybė,
                                                Samorząd Rejonu Wileńskiego )
   
                                                     
                                                                  20.XII..1999

                                                     Odmiana herbu państwowego

Na tarczy  w polu czerwonym  srebrny rycerz na czarnym koniu trzymający  srebrną włócznię ze złotym grotem.  Na lewym ramieniu rycerza niebieska tarcza ze złotym  krzyżem jagiellońskim, siodło i uprząż  konia  niebieskie,  końskie, podkowy i  ostrogi rycerza  złote,

                                               

                               Jest jednym z najstarszych symboli terytorialnych na Litwie
                                           Znany z pieczęci z końca XIV wieku

                                                                **********

                                                        3. Rejon trocki                                                   
                                                    (lit. Trakų rajono savivaldybė ,
                                                       samorząd rejonu trockiego)

                                                       
                                                                     Od 5.II.1998

                                        Na tarczy w polu czerwonym  rycerz z lancą i tarczą
                                                             ze Słupami Giedymina . 
                                                      Dawny  herb książąt trockich
                                                         (znany z pieczęci z 1379 r)


                                                                       *************

                                                              4. Rejon orański
                                                      (lit. Varėnos rajono savivaldybė)
                                                       

                                                                      Od 12.I.1995 r
                                                    Złota  pszczoła i 6 kwiatów wrzosu
                                                   Symbol -  tradycji pszczelarskich

                                                                         Wersja z 1970 r

                                                                             *******
                                                          5. Rejon święćiański
                                                     (  lit. Švenčionių rajono savivaldybė)

                                                                      od 16 .IX.1992

                                                                            ******
                                                                      pierwotnie w 1845



                                                                             1922
                                   
                                                                     ***********
                                                           6. Rejon ignaliński 
                                                     (lit. Ignalinos rajono savivaldybė)
         

                                                                    Od 4.II.1997 r.
                                     
                                     Srebrne lilie w niebieskim polu symbolizują krainę jezior
                                                                       i bogatą przyrodę.
                                                                (Auksztocki Park Narodowy)
                                                                  Herb wersja z 1970 r

                                                                       **********

                                Herby miast i gmin rejonu solecznickiego


                                                                             ******

                                          gmina Biała Waka (Baltosios Vokės seniūnija)

Od 30 .VI.2009 r.

Na tarczy w polu zielonym zimorodek z rybą

Zielone pole - symbolizuje Puszczę Rudnicką


                                                                          ********
                              gmina Butrymańce (Butrimonių seniūnija) (Butrymańce)


                                                                              ?
                                       gmina Dajnowa (Dainavos seniūnija) (Dajnowa)
                                                                              ?

                                                                     **********
                                            gmina Dziewieniszki (Dieveniškių seniūnija)

                                                                      Od  4.V.2006 r

                      Złote podkowy- symbolizują harmonijne wspólne życie kilku narodów
                                         (przede wszystkim Polaków i Litwinów)

                               Błękitne pole- miejscowy kościół Najświętszej Maryi Panny,


                                                                           ********
                                      gmina Ejszyszki (Eišiškių seniūnija) (Ejszyszki)
   
                                                                       Od  9.XII. 1997 r.

                                                Postać   NMP z Dzieciątkiem Jezus na srebrnym
                                                 półksięzycu i owalnej promienistej mandroli

                                                                           ********
                                     gmina Gierwiszki (Gerviškių seniūnija) (Gierwiszki)

                                                                              ?
                                                                        ******
                                       gmina Jaszuny (Jašiūnų seniūnija) (Jaszuny)


Od 24 VII.2001 r

Srebrna kolumna -  symbolizuje dwór  w Jaszunach, zbudowany  stylu późnego klasycyzmu
, jak i literę "I", która w alfabecie łacińskim oznaczała także "J", początkową literę nazwy miasta

 Dwie złote gwiazdy symbolizują blisko spokrewnione rodziny Balińskich i Śniadeckich
 które mieszkały w Jaszunach 

                                                                       **************

                               gmina Kamionka (Akmenynės seniūnija) (Kamionka)
                                                                        ?
                                gmina Koleśniki (Kalesninkų seniūnija) (Koleśniki)
                                                                     ?
                                    gmina Paszki (Poškonių seniūnija) (Paszki)
                                                                      ?
                                gmina Podborze (Pabarės seniūnija) (Podborze)

                              gmina Soleczniki (Šalčininkų seniūnija) (Soleczniki)
                                                             - herb rejonu


                                                                       ********

                                     gmina Turgiele (Turgelių seniūnija) (Turgiele)

                                                                   Od 16.I.2012 r
                             W polu srebrnym , dolna część czerwonej łamanej kolumny ,
                                          oplecionej złotą winoroślą  ze złotymi gronami.
                                                           
        Kolumna - symbolizuje sprawiedliwość, życzliwość, humanizm, mądrość i triumf.
            To symbol idei Pawła  Ksawerego Brzostowskiego ( tzw.Rzeczpospolita Pawłowska.)
                                        Winorośl to odrodzenie, płodność, życie.
           Srebrna pole to  rzeka  Mereczanka   (Merkys) przepływająca przez Turgiele.


Obraz Franciszka Fabre z 1797 r  przedstawiający     
P.K. Brzostowskiego.
Poslużył  jako  podstawa do stworzenia herbu  gminy Turgiele

****      
W południowo - wschodniej Litwie, przy granicy z Białorusią, w rejonie solecznickim, w pobliżu Turgiel, we wsi Merecz istniało w XVIII wieku słynne na całą Europę niezależne państewko -
tzw. Rzeczpospolita Pawłowska. (Merecz  nazwał  Pawłowem od swojego imienia ).
Obejmowała ona obszar ponad 3 tys. hektarów i miała własną konstytucję, herb, pieniądze, swoisty parlament, skarb, kasę samopomocy, szkołę itd.
Jej prezydent, Paweł Brzostowski, zniósł w swych posiadłościach pańszczyznę, ziemie rozparcelował między chłopów i wprowadził spłaty tytułem wykupu.
 Dbał też o ich życie, kulturę i oświatę. Był również tłumaczem i wydawcą wielu ksiązek i broszur. Rzeczpospolita istniała prawie 30 lat (1767-1795

   Paweł Ksawery Brzostowski (1739- 1827 ) – polski duchowny  rzymskokatolicki,
 pisarz wielki litewski (1762) , duchowny referendarz wielki litewski w latach 1774-1787,
                kanonik wileński w latach 1755-1773, publicysta i tłumacz

            „Paweł Ksawery hrabia Brzostowski... Ziemi Pawłowskiej i do niej
wsiów, należących: Wołokienniki, Gołąbszczyzna, Małachowie, Pawłów, Baranowszczyzna,
Leśno, Holandia, Stary Grodek, Ksawerów, Zamojście, Dobra Nowina,
Uściszki, Zamejdziuki, Chreptowicze nazwanych i innych zaścianków pan
i dziedzic“.   

                                                                        *****

                                                          Znaczki pocztowe

                           Na terenach Wileńszczyzny zajętych przez litwinów znaczki polskie

                                                     utraciły moc obiegową 10.X.1939

                                        Od 10.X.1939-  13 III.1941 -znaczki  litewskie
                                                             

                                                      




                                                     



                                                          III-VI. 1941- znaczki ZSRR


                                   

       
                                             1941-1944 - znaczki  niemieckie  dla
                                                        Komisariatu Rzeszy Ostland



                                16.VII.1941  - lokalne znaczki  dla obszaru wileńskiego

                                     

                                                                          *****

                                                   1944-1991  znaczki ZSRR

                     


                              
                                                               
                                                                  w obiegu do 1. I.1992 r

                                                                           *********

                                        


      
                                                                                                                                                                                                                                                

         





*********

Następny post -Wileńszczyzna białoruska



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz