sobota, 5 lutego 2022

Powiat wysokomazowiecki

 

            Powiat leży na Wysoczyźnie Wysokomazowieckiej, pomiędzy doliną górnego biegu

                Narwi a Bugiem na południu. Od zachodu granicę wyznacza Czerwony Bór,

                     a od strony północnej i wschodniej przechodzi w pradolinę rzeki Narew.

                                                          Powierzchnia  -1288,91 km²

                                                                       Herb powiatu

                                          ustanowiony przez Radę Powiatu 26 stycznia 2015 r

w polu czerwonym srebrną rzekę w pas, nad którą pół orła srebrnego ze złotym dziobem i złotymi przepaskami zakończonymi trójliśćmi, pod nią złoty krzyż kawalerski.


                                                                       Flaga powiatu

                                                  

 

                                                                          ******

                                                    Poprzednie wersje  symboli powiatu

                                                          Herb powiatu w latach 2002-2015

 

                                                                            Flaga


 

                                                                       *********

           Tereny  obecnego powiatu należały do ziemi bielskiej, drohickiej i nurskiej, a następnie 

                                   do powiatów  supraskiego i tykocińskiego.

                                                

                          1513 do 1795 r powiat tykociński w woj. podlaskim

                    1795 –1807 w składzie powiatu suraskiego Prus Nowowschodnich

                 1807 -1815   teren późniejszego powiatu wysokomazowieckiego znalazł się w

                             Księstwie Warszawskim (pow. tykociński w dep łomżyńskim)


                                               Od 1815 w Królestwie  Polskim

                                               1815-1837 w  woj. augustowskim

                                                 ­1837 - w  guberni łomżyńskiej

                    1.I 1867 r. z pow. łomżyńskiego wydzie­lono powiat  mazowiecki  

                    ( pow. 1418 km²) odpowiadający dawnemu powiatowi tykocińskiemu.                                                         

                                                        

                       Był podzielony na 9 gmin: Klukowo, Kowalewszczyzna­, Mazowieck, 

                         Piekuty, Piszczaty, Poświętne, Sokoły, Stelmachowo i Szepietowo­

               Granica wschodnia powiatu w latach 1866-1954 wytyczona  została w 1807 r

                   jako granica  pomiędzy Królestwem  Polskim a Imperium  Rosyjskim

                                        od  VIII.1915  - XI.1918 okupacja niemiecka

            22.III. 1916 połączenie pow.wysokomazowieckiego,kolneńskiego i łomżyńskiego
                                                   powiat  łomżyński 

                       Od 15.VIII.1919  pow. wysokomazowiecki w woj. białostockim

                                                           ( 3 miasta i 9 gmin)

 


                      W 1927 roku do powiatu przyłączono gminę: Dmochy Glinki (obecnie Czyżew). 

     

                                                        Od  27.IX.1939 - okup. radziecka

                                                  

            15.XII.1939 podział na rejony Łapy (obejm. Wysokie) ,Czyżew, Brańsk i Ciechanowiec

 

                                              VI. 1941-  VIII. 1944  okupacja niemiecka

                  Amtskommisariat Czyżew,Szepietowo, Wysokie Mazowieckie, Kulesze Kościelne

                                  w   Kreiskommisariat  Łomża

                         Sokoły,Łapy, Tykocin   w Amtskommisariat  Białystok

                                                13.VIII.1944 -wyzwolenie

                     Po wojnie w 1954 roku utworzono powiat łapski z obecnych gmin:

                                                    Łapy, Poświętne, Sokoły,


                        W 1957 roku do pow. białostockiego przemieszczono obecna gminę Tykocin.

                                                      W 1975  -likwidacja   powiatów

                                             1975  -1998  w  województwie łomżyński


                                    Obecny powiat wysokomazowiecki, istnieje od 1 stycznia 1999 r


                                                                            ***********

                                               Wysokie Mazowieckie 

                             miasto na Nizinie Północnopodlaskiej, nad rzeką Brok (dopływ Bugu).

                   przy drodze krajowej Zambrów – Białowieża, w odległości 50 km od Białegostoku, 

                                                             siedziby województwa.

                        Miasto graniczy jedynie z gminą Wysokie Mazowieckie, która je otacza.

                                                               Powierzchnia- 15,24 km²

                                                                        Herb miasta

                                                                            Od .......

             przedstawia na niebieskiej tarczy białego łabędzia, płynącego w heraldycznie 

                                     prawą stronę. Kolor wody zielony              

                               Brak jest źródeł mówiących o symbolice herbu. 

             Według jednej z wersji powstanie herbu wywodzi się od stawów królewskich, 

                                       na których gnieździły się łabędzie

                            

      Druga wersja powołuje się na wierność mieszkańców miasta księciu mazowieckiemu.

                                   Łabędź jest symbolem wierności i przywiązania.

                     Herb ustanowiony została wraz z lokacją miasta w XVI wieku

                                               obecny  znany od XIX w

                                                                              Flaga

                                                                                                         

         Dnia 10 października 2002 roku Rada Miasta podjęła uchwałę w sprawie ustanowienia

                flagi miasta, której wzór wywodzi się bezpośrednio z tarczy herbowej miasta.

 

                                                                Poprzednie wersje herbu


                                                         Pierwotna nazwa to Święcko

             Od XV w pojawia się nazwa Wysokie,nawiązująca do położenia miasta na wyżynie

 Pierwotnie osadę wzniesiono na prawej stronie rzeki Brok na wysoczyźnie, która w tej okolicy

 wznosi się ok. 150 m n.p.m.

 Jest to osada dawnej ziemi drohickiej leżącej w kasztelanii święckiej, której ślady pozostały

                             do dziś w postaci grodziska w Święcku Strumiany                                                               

          W dokumentach końca XV wieku Wysokie pojawia się jako nazwa osady królewskiej                                   

              W 1464 r. Kazimierz IV Jagiellończyk założył osadę Wysokie, natomiast w 1492 r. 

                                     osadził  miasto Wysokie na czynszu.

 Książę Aleksander aktem z dnia 11 września 1494 r. określił granicę nowo założonego miasta

4.I. 1503 r. ten sam Aleksander, już jako król, wydał w Wilnie przywileje, na mocy których 

miasto otrzymało prawa magdeburskie.

 Następstwem czego był szybki rozwój miasta, które w XVI w. stało się jednym z najważniejszych ośrodków miejskich na Podlasiu

                             

                                            1795-1807  w zaborze pruskim

                                              1807-1815  w Ks. Warszawskim

                                               1815 -1915 zabór rosyjski (Król. Polskie)

                                           1866 -1915   nazwa Mazowieck

                                              1916 - przywrócenie praw miejskich

                                                

                           10. IX.1939  - 25.IX.1939 pierwsza okupacja niemiecka

                                    27.IX.1939 - VI. 1941  okupacja  radziecka

                                                          1944-  wyzwolenie                            


                                          1975 - 1992  M i G w woj. łomżyńskim


                                                                      *********

                                               Gmina Wysokie Mazowieckie

                       znajduje się w centralnej części powiatu wysokomazowieckiego.                           

  Od północnego zachodu graniczy z gminą Kołaki Kościelne, od północy z gm. Kulesze Kościelne, 

od północnego wschodu z gm. Sokoły, od południowego wschodu z gm, Nowe Piekuty, od południa z gm. Szepietowo, od południowego zachodu z gminą Czyżew i od zachodu z gminą Zambrów

                             Gmina składająca się z 54 sołectw, położona jest wokół miasta
                                        Wysokie Mazowieckie, które jest siedzibą wiejskiej gminy

 

                                                              Powierzchnia -158,9 km²

                                                                         Herb gminy

                      Przyjęty uchwałą Nr 238/XXVI/13 Rady Gminy Wysokie Mazowieckie 

                                                           z dnia 20 czerwca 2013 r.

Przedstawia w polu błękitnym srebrny wizerunek Matki Boskiej z Dzieciątkiem ze złotymi aureolami, wsparty na złotym księżycu barkiem w dół, w obu narożnikach po krzyżu kawalerskim złotym.

    Krzyże kawalerskie reprezentują wszystkie rody rycerskie zamieszkałe od wieków aż po dni

                                dzisiejsze na terenie obecnej gminy Wysokie Mazowieckie

 

                                                                             Flaga

                                                          

                                                           do 1919 - gmina Mazowieck

                                                         1939-1941  okupacja radziecka

                                                           1941 -1944  okupacja niemiecka

  



                                                                             ******

                                                             Ciechanowiec

                                                         Miasto i Gmina Ciechanowiec 

                   położona jest w pd.-zach.części woj.podlaskiego, w pow.wysokomazowieckim

Sąsiaduje z gminami  ,od pn. Klukowo,,od wsch.Rudka i Grodzisk,od pd. Perlejewo

                  od zachodu z gminami woj. mazowieckiego Boguty Pianki, Nur i Stredyń

. Gmina położona  jest na Niz. Północnopodlaskiej,w obrębie Wysoczyzny Drohickiej.


                                             Miasto  na Wysoczyźnie Drohiczyńskiej

                                       leży nad Nurcem, prawym dopływem Bugu. 

                  Na lewym, wschodnim brzegu rzeki znajduje się starsza część Ciechanowca

                                 Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Ciechanowiec. 

                                                          Powierzchnia-19,53 km²

                                                                          Herb miasta

                                                                    Używany  od XVI w

                                          Obecna wersja herbu   wg. statutu miasta z 2002 r

                                        

      Na tarczy , w polu błękitnym dwa skrzyżowane złote klucze piórami do góry na zewnątrz 

                             i złotą sześcioramienną gwiazdkę między nimi.

                             Klucze nawiązują do świętego Piotra – patrona miasta

                Herb Ciechanowca istnieje w niezmienionej postaci co najmniej od XVI wieku.

              Najstarsze znane  wyobrażenia herbu Ciechanowca pochodzą z dwóch XVI-wieczny                                   zachowanych dokumentów  starszego z  1549 r i  drugiego  z 1570 roku


                                                                             Flaga


          Jest jednym z najstarszych miast Podlasia, leży nad Nurcem, prawym dopływem Bugu.

                   Nazwa Ciechanowiec jest zdrobnieniem nazwy mazowieckiego Ciechanowa 

                                       (Ciechanowiec = Mały Ciechanów).                   

             Prawa miejskie otrzymał Ciechanowiec w roku 1429, z rąk księcia mazowieckiego 

                         Janusza I Wielkiego

              W dobie rozbiorów Ciechanowiec początkowo (1795–1807) przypadł Prusom, 

                           a po kongresie wiedeńskim – Rosji.

                 Po zakończeniu  epoki napoleońskiej, nastąpił podział Ciechanowca 

                                  na dwa odrębne organizmy.

Lewobrzeżny Ciechanowiec (tzw. "Stare Miasto"), wszedł w skład Cesarstwa Rosyjskiego. 

Prawobrzeżna część miasta (tzw. "Nowe Miasto"), znalazła się w składzie Królestwa Polskiego.

 Od tej pory zaznaczył się, funkcjonujący do dnia dzisiejszego podział Ciechanowca 

na "Stronę Ruską" i "Stronę Polską".

                   30 stycznia (11 lutego) 1870 roku, utracił między innymi prawa miejskie

                             prawobrzeżny  Ciechanowiec

.

                       Lewobrzeżny Ciechanowiec leżący w guberni grodzieńskiej,  

        zachował prawa miejskie   należał on jednak do tak zwanych miast "nadetatowych"

                                                   Cesarstwa Rosyjskiego

 

                           10.III.1938 włączenie Osady Ciechanowiec do powiatu bielskiego

                                                    1938 r  unifikacja obu stron Ciechanowca

                                                           w  powiecie bielskim


                     do lewobrzeżnego Ciechanowca (położonego wówczas w powiecie bielskim)

       przyłączono prawobrzeżną część miasta (o statusie osady), położoną dotychczas w powiecie

                                        wysokomazowieckim (w gminie Klukowo)

                                              



                                          Okupacja miasta - sowiecka, w latach 1939-1941 

                                                     Цехановецкий район

                                                   oraz niemiecka,w latach 1941-1944 .

                                              włączając go w skład okręgu Białystok.


 2 sierpnia 1944 roku wyzwolona została część lewobrzeżna, ale front zatrzymał się na linii 

Nurca i wyzwolenie prawobrzeżnej części nastąpiło dopiero 13 sierpnia 1944 roku.

                           Zniszczeniu uległo , blisko 85%  zabudowy miejskiej   

                                            w powiecie siemiatyckim

 

                                              1.I.1973  gmina Ciechanowiec,

                                                                              ****                                                          

                                                                   Czyżew

                                                           Miasto i Gmina Czyżew                . 

              położona jest  w pd - zach. części woj. podlaskiego w pow.  wysokomazowieckim

                                         na Wysoczyźnie Wysokomazowieckiej

                Gmina graniczy: od północnego - zachodu z gminą Zambrów( pow. zambrowski)

                             od północnego-wschodu z gm. Wysokie Mazowieckie      

                                       od wschodu z gminami: Szepietowo i Klukowo;

         Od południa i południowego – zachodu  graniczy z gm. woj. mazowieckiego                                   powiatu   ostrowskiego:  Andrzejewo, Szulborze Wielkie, Nur, Boguty Pianki

 

                                                                                                                                                                                                                                 Powierzchnia  -130,40 km²

                                                                        Herb miasta

                           przyjęty  uchwałą nr XVIII/124/12 Rady Miejskiej w Czyżewie 

                                                            z dnia 3 maja 2012 r.

  Na błękitnej tarczy dwa klucze srebrny i złoty ułożone równolegle względem siebie i

 przekrzyżowane ze srebrnym mieczem o złotej rękojeści, w górnej części tarczy centralnie położoną srebrną lilię ze złota przepaską.

Lilia srebrna ze złotą przepaską zaczerpnięta została z herbu Czyżewskich i Godlewskich – wieloletnich właścicieli Czyżewa.

 Klucze z mieczem to atrybuty świętych Piotra i Pawła, patronów miejscowej parafii.

 Stylizacja miecza i kluczy pochodzi z przedstawienia z kościoła parafialnego.

 

                                                                            Flaga

      .        Pasy podkreślają  fakt, że Czyżew w swojej historii miał dwukrotnie prawa miejskie

                                                        w latach 1738-1870 i od 2011 r.

              Miasto leży  nad rzeką Brok, oddalone o 2,5 km od granicy z woj.  mazowieckim

                                          Nazwa pochodzi od nazwy osobowej   Czyż.


                    Czyżew uzyskał lokację miejską w 1713 roku, zdegradowany w 1870 roku

                       W końcu XIX wieku wieś znajdowała się w powiecie ostrowskim,

                                     w  gminie Dmochy-Glinki  której  siedzibą  był Czyżew

                                     

                      1870  do gminy przyłączono pozbawiony praw miejskich Czyżew


                         Od 1919-    w    powiecie ostrowskim w  woj. białostockim. 

                          1.X. 1927 roku gminę przyłączono do powiatu wysokomazowieckiego

                                                        w tymże województwie


                                                1919  do 1948 gmina Dmochy-Glinki

 

                       


                                                        1973–2010 gmina Czyżew-Osada

                      W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie łomżyńskim.

                                     1 stycznia 2011 odzyskanie praw miejskich

                     Równocześnie  przyłączenie wsi Czyżew-Stacja i Czyżew-Złote Jabłko

                                     W skład gminy wchodzi miasto Czyżew i 46  sołectw

 

                                       Sołectwa

Brulino-Koski i Brulino-Piwki, Czyżew-Chrapki, Czyżew-Ruś-Kolonia, Czyżew-Ruś-Wieś

Czyżew-Siedliska, Czyżew-Sutki, Dąbrowa Wielka, Dąbrowa-Cherubiny, Dąbrowa-Kity,

 Dąbrowa-Michałki, Dąbrowa-Nowa Wieś, Dąbrowa Wielka, Dmochy-Glinki, Dmochy-Mrozy, Dmochy-Rodzonki, Dmochy-Wochy, Dmochy-Wypychy, Godlewo-Kolonia, Godlewo-Piętaki, Jaźwiny-Koczoty, Kaczyn Stary, Kaczyn-Herbasy, Krzeczkowo Mianowskie,  

Krzeczkowo-Gromadzyn, Krzeczkowo-Nowe Bieńki, Krzeczkowo-Stare Bieńki, Krzeczkowo-Szepielaki, Michałowo Wielkie, Ołdaki-Magna Brok, Rosochate Kościelne, Rosochate Nartołty, Siennica-Klawy, Siennica-Puziki, Siennica-Lipusy, Siennica-Pietrasze, Siennica-Szymanki,  

Siennica-Święchy, Stokowo-Szerszenie, Szulborze-Kozy, Święck-Strumiany, Zalesie Stare,

 Zalesie-Stefanowo, Zaręby-Bindugi, Zaręby-Góry Leśne, Zaręby-Skórki, Zaręby-Święchy

                                           

                                                                     *******                                                  

                                              Miasto i Gmina Szepietowo

                           leży w południowo-zachodniej części województwa podlaskiego,

                                               na Wysoczyźnie Wysokomazowieckiej. 

                   Teren, na którym znajduje się gmina stanowi pogranicze Mazowsza i Podlasia            

                                                           Powierzchnia- 151,72 km² 

                                                         Siedzibą gminy jest Szepietowo.

                                                                             Herb gminy

                    ustanowiony 12 listopada 2007 przez Radę Gminy Szepietowo

     Kruk nawiązuje do herbu szlacheckiego Ślepowron, którym pieczętowały się rodziny

                   Wojnów, Szepietowskich i Pułaskich, zamieszkujące w przeszłości gminę

Szabla odnosi się do postaci Józefa Pułaskiego, konfederata barskiego, właściciela wsi Pułazie 

                                               Kłos wskazuje na rolniczy charakter gminy

                                                                             Flaga     

 


                                                                     

                       Szepietowo leży na historycznym Podlasiu, położone było w powiecie

                                                      brańskim w ziemi bielskiej


               Rozwój nastąpił w XIX wieku w związku z budową Kolei Warszawsko-Petersburskiej.

                                  (  1850-1862)

                            1890-   stacja  Szepietówka (majątek Szepietowo Wawrzyńce)

                                                    -     osada Nowe Szepietowo

                                                       1861-1954    gmina Szepietowo

                                                      z siedzibą w Dąbrowie Wielkiej

                        

                                                        


                                                12-24.IX.1939 - pierwsza okupacja niemiecka

                                         1939-1941  okupacja radziecka    ( rejon czyżewski)

                                                               1941-1944 okupacja niemiecka


                                      

                                      W latach 1954-1972  Gromada Szepietowo-Stacja


                                          1973 -1984 gmina nosiła nazwę Szepietowo-Stacja

                                                     od 1984 jako gmina Szepietowo

                                 Prawa miejskie Szepietowo otrzymało z dniem 1 stycznia 2010 r.

 

                                                                                              

 

                                      48 sołectw

 Dąbrowa-Bybytki, Dąbrowa-Dołęgi, Dąbrowa-Gogole, Dąbrowa-Kaski, Dąbrowa-Łazy, Dąbrowa-Moczydły, Dąbrowa-Tworki, Dąbrowa-Wilki, Dąbrowa-Zabłotne, Dąbrówka Kościelna, Jabłoń-Kikolskie, Jabłoń-Samsony, Kamień-Rupie, Moczydły-Jakubowięta, Moczydły-Stanisławowięta,

 Nowe Gierałty, Nowe Szepietowo Podleśne, Nowe Warele, Nowe Zalesie, Plewki, Pułazie-Świerże, Stare Gierałty, Stary Kamień, Stawiereje-Michałowięta, Stawiereje Podleśne, Szepietowo,

 Szepietowo-Janówka, Szepietowo Podleśne, Szepietowo-Wawrzyńce, Szepietowo-Żaki,

 Szymbory-Andrzejowięta, Szymbory-Jakubowięta, Szymbory-Włodki, Średnica-Jakubowięta, Średnica-Maćkowięta, Średnica-Pawłowięta, Warele-Filipowicze, Włosty-Olszanka,

 Wojny-Izdebnik, Wojny-Krupy, Wojny-Piecki, Wojny-Pietrasze, Wojny-Pogorzel, Wojny-Szuby Szlacheckie, Wojny-Szuby Włościańskie, Wojny-Wawrzyńce, Wyliny-Ruś, Wyszonki-Posele 

.

                                                                       ***********

                                                        Znaczki pocztowe

                                                   Znaczki rosyjskie

                                                               1858-1860,1865-1915


                                               Królestwo Polskie

                                                                           1860-1865

                                            Okupacyjne niemieckie

                                                                      1915 -1918     GGW 


                                                               1941-1944  III Rzesza


                                                              Okupacyjne radzieckie 

                                                                      1939-1941,1944 

                                                                   

                                                                           



                                                     ***

                                              Znaczki  polskie                                                                                                                                                                                                                             1919-1939,1944 

 


                                                             


                                       Marceli Nowotko (1893-1942)
                   Podczas wojny polsko-bolszewickiej 1920 r. stał po stronie bolszewików, 

                                         był sekretarzem  Polrewkomu w Wysokiem Mazowieckiem

          Od listopada 1940 r. do wybuchu wojny niemiecko-sowieckiej był przewodniczącym                  Rejonowego Komitetu Wykonawczego (Rejonispołkomu) w Łapach

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz