Powiat wysokomazowiecki -gminy

                 Klukowo, Kobylin-Borzymy, Kulesze  Kościelne, Nowe Piekuty, Sokoły

                                                   

                                                     Gmina Klukowo

                        położona jest  na terenie Wysoczyzny Wysokomazowieckiej, 

                          w  południowej   części powiatu wysokomazowieckiego. 

             Od północy graniczy z gminą Szepietowo i gminą Czyżew, od wschodu z gminami 

                     Rudka i Brańsk,  od południa z miastem i gminą Ciechanowiec,

                     od zachodu z województwem mazowieckim  i gminą   Boguty-Pianki                                              

                Przez gminę przepływa rzeka Nurzec będąca prawym dopływem Bugu, łączącego 

                                                             się dalej z Narwią                         

                                                         Powierzchnia - 123,85 km²    

                                                                    Herb gminy

                                                                         brak

                                                                           logo

                        Obszar gminy znajduje się na pograniczu Mazowsza i Podlasia.

          Pierwsze wzmianki o Kuleszach pochodzą z pierwszej połowy XV wieku

        Nazwa wsi pochodzi od słowa „kulesza”, które oznaczało niegdyś gęstą potrawę mączną,
                         najczęściej z mąki kukurydzianej lub żytniej

            Słowo to stało się też przydomkiem, a potem nazwiskiem rycerzy  herbu Ślepowron, 

                               którzy osiedlili się tutaj na początku XV wieku

          Książę mazowiecki Janusz I  planował, aby powstał tu szeroki pas ziemi zamieszkały

              przez rycerzy, którzy mieli bronić  Mazowsza przed Litwinami oraz Krzyżakami

                               W pierwszej poł. XVw powstała  osada Klukowo. 

           Leżała zapewne w obrębie nadania dla rycerzy herbu Ślepowron z Gąsiorowa 

                                      w pobliżu Pułtuska

        Już w XVI wieku wszystkie okoliczne wioski stanowiły osady drobnoszlacheckie, 

         zamieszkałe przez licznych drobnych szlachciców, Łuniewscy oraz Kuczyńscy.

                       1795  -włączenie  do państwa pruskiego jako Prusy Nowowschodnie

                                  1807 roku powstało Księstwo Warszawskie

 Okolice Klukowa włączono do departamentu augustowskiego i powiatu tykocińskiego.

 Od 1815 w  Królestwie  Polskim Klukowo znalazło się w województwie augustowskim, 

obwodzie łomżyńskim i powiecie tykocińskim.

                       Gmina wiejska Klukowo, którą włączono do powiatu mazowieckiego 

                            (Wysokie Mazowieckie) i guberni łomżyńskiej.

         W skład gminy Klukowo wchodziła też osada miejska Ciechanowiec.

            W 1919 roku gminę Klukowo wraz z powiatem wysokomazowieckim włączono

                                     do województwa białostockiego   

                                                    26.IX. 1939-1941 okupacja radziecka

                                                            rejon ciechanowiecki

                                                  1941-1944 okupacja niemiecka

                                        w składzie  kreiskomisariatu łomżyńskiego

                                                i amtskomisariatu szepietowskiego 

 

 

            Od 1954  dawna gmina Klukowo została podzielona na kilka gromad wiejskich.

 Na jej terenie powstały gromady Klukowo składająca się z wsi: Kapłań, Kąty, Klukowo, 

 Klukowo Kolonia, Lubowicz, Piętki Gręzki, Piętki Szeligi, Sobolewo, Trojanowo i Trojanówek

- gromada Kuczyn: Gródek, Kuczyn, Malinowo i Żebry Wielkie,

 -gromada Kostry Stare złożona z miejscowości: Kostry Podsędkowięta, Kostry Stare,

 Kostry Śmiejki, Lubowicz Byzie i Lubowicz Wielki

 

                                        Od 1 stycznia 1973 roku.   gmina Klukowo

 

                                          1.I.1999 r - gm. w woj.podlaskim

       Sołectwa

 Dzikowiny, Gródek, Janki-Wiktorzyn, Kaliski, Kapłań, Klukowo, Klukowo-Kolonia, Kostry-Podsędkowięta, Kostry-Śmiejki, Kuczyn, Lubowicz-Byzie, Lubowicz Wielki, Lubowicz-Kąty, Łuniewo Małe, Łuniewo Wielkie, Malinowo, Piętki-Basie, Piętki-Gręzki, Piętki-Szeligi,  

Piętki-Żebry, Sobolewo, Stare Kostry, Stare Warele, Stare Zalesie, Trojanowo, Trojanówek,

 Usza Mała, Usza Wielka, Wyszonki-Błonie, Wyszonki Kościelne, Wyszonki-Klukówek, 

Wyszonki-Nagórki, Wyszonki-Włosty, Wyszonki-Wojciechy, Wyszonki-Wypychy, Żabiniec, 

Żebry Wielkie

.

                                            

                                                                   *************

                                                  Gmina  Kobylin-Borzymy 

      leży w północnej części Wysoczyzny Wysokomazowieckiej oraz północno-wschodnim

             fragmentem sięga do doliny górnej Narwi, leżącej na Nizinie Północnopodlaskiej. 

    Sąsiaduje z gminami: Choroszcz, Kulesze Kościelne, Rutki, Sokoły, Tykocin, Zawada          

                                                           Powierzchnia - 119,42 km² 

                                                    Siedziba gminy - Kobylin-Borzymy.

                                                                          Herb gminy

                                                                          Od  2005 r                                                               

 Nawiązuje do tradycji tutejszej drobnej szlachty - szczególnie założycieli Kobylina - rodu Kobylińskich Gedejtów h. Prus II - dlatego też herb gminny składa się z herbu Prus nawiązującego

 do herbu większości rodów  gminy  oraz kłosu zboża - symbolizującego rolniczy charakter miejscowości.

                                                                              Flaga

              Wieś założona nad rzeką Śliną, naturalną granicą osadnictwa mazowieckiego z Litwą,

          w 1. ćw. XV w., przez osadników mazowieckich pochodzenia pruskiego lub jaćwieskiego,

                                    z nadania księcia mazowieckiego Janusza I.

                                   Stała się gniazdem Kobylińskich herbu Prus. 

                        W roku 1476.  wzmiankowany jest    Borzym z Kobylina

     Wcześniejsze nazwy miejscowości to: Kobylino, Kobylino-Borzymy, Kobylino-Kościelne,

                          jak również Kobylino-Poświętne. 

W I Rzeczypospolitej wieś należała do ziemi bielskiej w województwie podlaskim.

Miejscowość stanowiła południową część okolicy szlacheckiej o wspólnej nazwie Kobylino.

                   Pozostałe wsie wchodzące w skład okolicy różniły się drugim członem nazwy

 

                                             Od  .... siedziba wiejskiej gminy Piszczaty.

 

                           1919  do 1939 gmina Piszczaty;z siedzibą w Kobylinie-Borzymach

                           1939-1941 - okupacja radziecka  ( w rejonie łapskim  Лапскі раён)

                                              1941-1944 - okupacja niemiecka

                                                    1945–54 gmina Kobylin

                                  Od 1973-terytorialny odpowiednik, gmina Kobylin 

                                                 (obecna nazwa gmina Kobylin-Borzymy).

                                     W skład gminy wchodzi 40 sołectw.

 Franki-Dąbrowa , Franki Piaski, Garbowo Kolonia, Kierzki, Kłoski -Młynowięta,

 Kłoski -Świgonie,

Kobylin -Borzymy, Kobylin-Cieszymy, Kobylin- Kruszewo, Kobylin- Kuleszki,

 Kobylin - Latki,

Kobylin- Pieniążki, Kobylin-Pogorzalki, Kropiewnica -Gajki, Kropiewnica - Racibory, 

Kurowo-Kolonia,

Kurzyny, Makowo, Milewo-Zabiele, Mojki, Nowe -Garbowo, Piszczaty -Kończany,

 Piszczaty-Piotrowięta,

Pszczółczyn, Sikory - Bartkowięta, Sikory -Bartyczki, Sikory-Janowięta, 

Sikory-Pawłowięta,

Sikory- Tomkowięta, Sikory-Wojciechowięta, Stare-Garbowo, Stare -Wnory,

Stare Wnory-Kolonia,

Stypułki-Borki, Stypułki-Szymany, Stypułki-Święchy, Wnory -Kużele, Wnory- Wanda, 

Zalesie Łabędzkie

                                                                      *********

                                             Gmina  Kulesze Kościelne

               znajduje się w zachodniej części województwa podlaskiego, w obrębie  

                                                  Wysoczyzny Wysokomazowieckiej 

. Od północy graniczy z gminami Rutki i Kobylin-Borzymy, od zachodu z gminą Kołaki Kościelne, 

                  od południa z gminą Wysokie Mazowieckie, od wschodu z gminą Sokoły

 

                                                   Siedziba gminy - Kulesze Kościelne

                                                             Powierzchnia - 115,32 km²

                                                                        Herb gminy 

                                 ustanowiony  Uchwałą nr 80/XVI/2012 Rady Gminy Kulesze Kościelne 

                                                            z dnia 19 sierpnia 2012 r

 W polu czerwonym  rycerz pieszy w srebrnej zbroi z głową zwróconą w prawo trzymającego

 w prawej ręce włócznię srebrną ze złotym grotem, rękę lewą opierającego o stojącą na ziemi,

 tarczę z herbem Ślepowron. 

Rycerz w herbie stanowi nawiązanie do rodów rycerskich, które zostały osadzone na terenie

 dzisiejszej Gminy Kulesze Kościelne na początku XV wieku (po wiktorii grunwaldzkiej)

 przez księcia mazowieckiego Janusza I Starszego.

 Rycerz jest w pozycji stojącej, gdyż symbolizuje to jego oczekiwanie na wezwanie księcia.

 Rycerz trzyma tarczę z herbem Ślepowron, ponieważ wśród osadników dominowali właśnie Ślepowrończycy: założyciele dzisiejszej gminnej wsi i całej okolicy szlacheckiej o tej nazwie Kuleszowie (stanowiący obecnie 18% mieszkańców gminy), 

ponadto Kalinowscy z okolicy szlacheckiej Kalinowo, Mościccy i kilkanaście innych rodów

                                                                          Flaga gminy

                                                                            ****

                                               Herb gminy Kulesze Kościelne  jest wzorowany

                                                na herbie  litewskiego rejonu trockiego  z 1998  r

                                

                                                                           ******

Nazwa wsi gminnej pochodzi od słowa „kulesza”, które oznaczało niegdyś gęstą potrawę mączną,

 z mąki kukurydzianej lub żytniej. Słowo to stało się przydomkiem, a potem nazwiskiem

 rycerzy herbu Ślepowron.

               Tereny obecnej gminy  pierwotnie należały do Wielkiego Księstwa Litewskiego

                    Powstanie wsi  datuje się na początek XV w  (w latach 1421 – 1431r.)

           kiedy na tych terenach osiedlili się rycerze herbu Ślepowron z ziemi ciechanowskiej

                         Przyjęli oni nazwisko Kulesza.

 Wieś początkowo nazywała się Rokitnica, od rzeczki nad którą leżała, później Kulesze-Rokitnica,

                               a następnie Kulesze-Kursztaki.

 W 1447r. Kulesze Rokitnica otrzymują nazwę Kulesze Kościelne od rycerza 

Jakuba Kuleszy, właściciela dóbr ziemskich nad rzeczką Rokitnica

            

                                                                 gmina powstała 

                                                   latach 1915-1918 okupacja  niemiecka.

 

                                                      1939-1941 - okupacja radziecka

                                                          1941-1944  okupacja niemiecka

                                                     

 

                                                    1973 - gmina  Kulesze  Kościelne

                                      

       W granicach gminy znajdują się 32 miejscowości wiejskie, każda o statusie sołectwa

Chojane-Bąki, Chojane-Gorczany, Chojane-Pawłowięta, Chojane-Piecki, Chojane-Sierocięta, 

Chojane-Stankowięta, Czarnowo-Biki, Faszcze, Gołasze Mościckie, Gołasze-Dąb, Grodzkie Szczepanowięta, Kalinowo-Solki, Kulesze Kościelne, Kulesze-Litewka, Kulesze Podlipne,

 Kulesze-Podawce  , Leśniewo-Niedźwiewdź I, Leśniewo-Niedźwiewdź II, Niziołki-Dobki, 

Nowe Grodzkie,Nowe Kalinowo, Nowe Wykno, Stara Litwa, Stare Grodzkie, Stare Kalinowo

 , Stare Niziołki, Stare Wykno, Stypułki-Giemzino, Tybory Uszyńskie, Wnory-Pażochy,  

Wnory-Wiechy, Wnory-Wypychy

 

                                                                          ******

                                                       Gmina Nowe Piekuty

                     położona jest  we wschodniej części powiatu wysokomazowieckiego. 

               Graniczy z  gminami: od pn. Sokoły i Wysokie Mazowieckie, od zach. Szepietowo,

                                                    od wsch. Poświętne i od pd. Brańsk.

                        Siedziba gminy Nowe Piekuty zlokalizowana jest w południowej części gmin

                                                        Powierzchnia -109,70 km²

                                                                        Herb gminy

                               ustanowiony  Uchwałą Nr XXXII/197/14 Rady Gminy Nowe Piekuty

                                                         z dnia 4 czerwca 2014 r

              Przedstawia w polu błękitnym złoty monogram maryjny: MA pod koroną zamkniętą, 

        okolony u dołu i od strony prawej skrzydłem orlim, złączonym z głową orła – od strony lewej.

Skrzydło i głowa orła są uszczerbionym herbem Mazowsza, jakoż że tereny te, położone na pograniczu, na przestrzeni wieków dzieliły swoje losy z dzielnicą mazowiecką. Korona jest odzwierciedleniem korony z cudownego wizerunku Matki Bożej Pojednania z Sanktuarium w Hodyszewie

                                                                       Flaga gminy

                                                        

               W wieku XV grunty współczesnej wsi były  częścią okolicy szlacheckiej Łopienie

            W połowie  wieku XV, w miejscu gdzie istnieje wieś Piekuty-Urbany zamieszkał rycerz                  zwany   Pekutem   lub Piekutem ^.

                                                        Łopienie Piekuty (współczesne Nowe Piekuty) 

                                      założone prawdopodobnie przez tego rycerza w końcu XV w. 

                                                  W roku 1528 wymieniono Seło Łopiane Pekuty

                        W XVI wieku Piekuty, a w XVII Nowe Piekuty (1676), czasami Piekuty Kościelne.

                                 W I Rzeczypospolitej miejscowość należała do ziemi bielskiej

                                                   Piekuty znalazły się w Księstwie Warszawskim

                  Gmina Nowe Piekuty w kształcie zbliżonym do współczesnego powstała w 1864 r

                         W latach 1915–1918 teren gminy okupowany przez Niemców

             W połowie września 1939 r. wkroczyły tu wojska niemieckie, jednak na podstawie traktatu 

                w Brześciu z dnia 28 września 1939 teren ten został włączony do Białoruskiej SRR. 

                      do rejonu branskiego  Бранскі раён)

 

                                                        Od czerwca 1941 okupacja niemiecka.

                                                    Wyzwolenie Piekut nastąpiło w roku 1944

 

             W Piekutach powstała Gminna Rada Narodowa, która istniała do 1954 roku, 

                             następnie została zastąpiona przez Gromadzką Radę Narodową.

                            Od 1973 Nowe Piekuty znowu stały się siedzibą urzędu gminy.

            W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do woj. łomżyńskiego.

 

Sołectwa

 Hodyszewo, Jabłoń-Dąbrowa, Jabłoń-Dobki, Jabłoń-Jankowce, Jabłoń Kościelna,

 Jabłoń-Markowięta, Jabłoń-Piotrowce, Jabłoń-Spały, Jabłoń-Śliwowo, Jabłoń-Zambrowizna,

 Jabłoń-Zarzeckie, Jośki, Koboski, Kostry-Litwa, Kostry-Noski, Krasowo-Częstki,

 Krasowo-Siódmaki, Krasowo Wielkie, Krasowo-Wólka, Lendowo-Budy, Łopienie-Jeże,  

Łopienie-Szelągi, Łopienie-Zyski, Markowo-Wólka, Nowe Piekuty, Nowe Rzepki, 

Nowe Żochy, Piekuty-Urbany, Pruszanka Mała, Skłody Borowe, Skłody-Przyrusy,  

Stare Żochy, Stokowisko, Tłoczewo, Wierzbowizna

                                                      

 

 

                                                                 ***************

                                                             Gmina Sokoły

               Graniczy z gminami   Choroszcz, Kobylin-Borzymy, Kulesze Kościelne, Łapy,

                                      Nowe Piekuty, Poświętne, Wysokie Mazowieckie

 

                                                         Powierzchnia - 155,60 km²

                                                 Herb gminy

                         przyjęty  uchwałą Nr VI/30/03 Rady Gminy Sokoły

                                                            z dnia 4 marca 2003 r. 

                     Na tarczy, w polu błękitnym, srebrnego sokoła, z dzwonkami na łapach, 

        usadowionego   szponami  lewej łapy na fleuronie złotej korony, zrywającego się do lotu.

 Herb nawiązuje bezpośrednio do nazwy miejscowości Sokoły, która w roku 1827 otrzymała

 prawa miejskie, dzięki staraniom właścicielki osady Marianny Markowskiej z Kruszewskich. 

                     W przeszłości zamieszkiwała tu szlachta zagrodowa Sokołowie – 

                                             później Sokołowscy herbu Gozdawa

                                                 Flaga gminy

                                Pierwsze wzmianki o  Sokołach pochodzą z lat 40. XV w.

                           Założycielem nowej osady byli bracia Sokół, z rodu Sokołowskich

                                                               herbu Gozdawa

                                   Prawa miejskie w latach 1827–1867 i 1915–1950 r

                                                           do powiatu mazowieckiego.

                                      do 1870  gmina Truskolasy

                                  W  1919 r. przywrócono Sokołom prawa miejskie                       

                                                Od  10 IX 1939 r   pierwsza okupacja niemiecka

             

                                                           1939-1941 okupacja   radziecka

                                                          1941-1944   okupacja niemiecka

 

                                            

                                                        1954 -1972  Gromada Sokoły

                                           1 stycznia 1973 roku reaktywowano gminę Sokoły

 

 Sołectwa - 49

 Bruszewo, Bruszewo-Borkowizna, Bujny, Chomice, Czajki, Drągi, Dworaki-Pikaty, Dworaki-Staśki, Idźki Młynowskie, Idźki Średnie, Idźki-Wykno, Jabłonowo-Kąty, Jabłonowo-Wypychy, Jamiołki-Godzieby, Jamiołki-Kowale, Jamiołki-Piotrowięta, Jamiołki-Świetliki, Jeńki, Kowalewszczyzna, Kowalewszczyzna-Folwark, Kruszewo-Brodowo, Kruszewo-Głąby, Kruszewo-Wypychy, Krzyżewo, Mojsiki, Noski Śnietne, Perki-Bujenki, Perki-Franki, Perki-Karpie, Perki-Lachy, Perki-Mazowsze, Perki-Wypychy, Pęzy, Porośl-Kije, Nowe Racibory, Stare Racibory, Roszki-Chrzczony, Roszki Leśne, Roszki-Sączki, Roszki-Ziemaki, Rzące, Sokoły, Truskolasy-Lachy, Truskolasy-Niwisko, Truskolasy-Olszyna, Stare Truskolasy, Truskolasy-Wola, Waniewo

                                                                         *******