niedziela, 2 czerwca 2019

Autonomia Kurdyjska w Iraku

Region Kurdystanu ( arab.  Iqlīmi Kurdistān, kurd. Herêmî Kurdistan) - autonomiczna jednostka administracyjna, będąca federalnym podmiotem Iraku .
Powierzchnia -78 736 km²

 Kurdystan znajduje się na północnym wschodzie kraju i obejmuje 3 prowincje: As-Sulajmanijja , Dahuk i Irbil oraz częściowo prowincje: Dijala , Niniwa i At-Tamim .
Stolicą autonomii jest Irbil, zwany po kurdyjsku Hewlêr




Ludnosć ok. 4 500 000 w Iraku 
***
Kurdowie – naród pochodzenia indoeuropejskiego, zamieszkujący przede wszystkim krainę zwaną Kurdystanem (520 000 km²), podzieloną pomiędzy Turcję, Irak, Iran i Syrię. 


Kurdowie wywodzą swoje pochodzenie od starożytnych Medów.

W epoce perskiego imperium Sasanidów znani jako Kardochowie.
   W VIIw. zostali podbici przez Arabów i zislamizowani, a w XI wieku  podbici przez Seldżuków.

 Z tego okresu pochodzi ich obecna nazwa. Jednym z najbardziej znanych Kurdów był Salah ad-Din, czyli Saladyn, który odbił Jerozolimę z rąk krzyżowców w XII wieku.

Zdetronizował władcę Egiptu,oglosił się sułtanem i zalożył dynastię  Ajjubidów
1171-1260
Na przełomie XII i XIIIw. rządziła Egiptem,Syrią,Nubią i Jemenem.
 Kontrolowała też Al-Hidżaz
.
XVI w -podział terytoriów zamieszkanych przez Kurdów -księstw leżących na terenach
 granicznych Persji i państwa osmańskiego
( Bōtana, Sorana  Babana)
1649-1859  emirat  Baban
ostatnie autonomiczne księstwo kurdyjskie

1535-1864 - wilajet Mosuu
1920-Traktat w Sèvres , 
 plan utworzenia autonomicznego Kurdystanu
        1923-podział Kurdystanu między Turcję i Irak ( traktat w Lozannie)
w Iraku -częste powstania

   Kurdyjski region autonomiczny utworzony w 1970 w wyniku porozumienia iracko-kurdyjskiego. W praktyce autonomia ta była fikcyjna, aż do 1991, kiedy to w wyniku przegranej przez Irak wojny ustanowiono na północy i południu kraju strefy wyłączone dla lotnictwa irackiego.

 Do października 1991 siły kurdyjskie wyparły wojska irackie z Kurdystanu, ustanawiając de facto niezależne państwo kurdyjskie ( jednak nie ogłoszono niepodległości Kurdystanu).

 Władzą w regionie podzieliły się dwie konkurujące ze sobą partie: Demokratyczna Partia Kurdystanu Mustafy Barzaniego (KDP) i Patriotyczna Unia Kurdystanu Dżalal Talabaniego (PUK).

   Po wojnie 2003 roku i ustanowieniu nowych władz irackich podpisano   nowe porozumienia 
z władzami kurdyjskim
 Nowa konstytucja Iraku z 2005 roku usankcjonowała istnienie
  Kurdyjskiego Rządu Regionalnego posiadającego pełną wewnętrzną
     autonomię na obszarze Kurdystanu.
**
Uważa się, że Kurdowie są największym bezpaństwowym narodem na świecie, szacowanym na ponad 40 milionów, głównie osiedlonym w Turcji, Iraku, Iranie i Syrii. Stworzenie państwa kurdyjskiego od dawna jest marzeniem większości Kurdów na całym świecie.


**
Kurdystan” - „Ziemia Kurdów”  Kurdowie, którzy nazywają siebie „Kurdi”.
Już Sumerowie  opisali swoich północnych sąsiadów w górach Zagros i Tauros jako „Kurd”.
 „Kur” w języku sumeryjskim oznacza „góra”.

W języku perskim Kurdowie nazywani są „kord”, związane z perskim słowem „gord” („silny”).


*******
Godło Kurdystanu


Od 1992 r
Godło Kurdystanu składa się z połączenia współczesnych oraz historycznych symboli: orzeł był symbolem starożytnego imperium Medów, w którym słońce było używane jako symbol reprezentujący północną Mezopotamię (współczesne tereny Kurdystanu).

 Każde ze skrzydeł orła składa się z 4 piór, 4 pióra sterówek, po 4 czerwone oraz zielone elementy, składające się na trzymane przez orła słońce. 
Liczba 4 ma podwójną symbolikę – tereny Kurdystanu podzielone są na 4 państwa (Turcję, Irak, Iran oraz Syrię), a sam Kurdyjski Region Autonomiczny składa się z 4 irackich prowincji (Irbilu, Dahuku, As-Sulejmanijji oraz At-Tamimu).

. Słońce składa się z trzech kolorów – czerwonego, żółtego oraz zielonego, stanowiących nawiązanie do flagi Kurdystanu.

Symbolika orła występowała również we fladze Saladyna – wodza i polityka  pochodzenia kurdyjskiego. 
 Nazwa „Kurdyjski Region Autonomiczny”, zapisana jest  w trzech językach (od góry): kurdyjskim, arabskim oraz angielskim.


Orzeł Saladyna


******
Flaga

Od 19.V.1992 r

 oficjalnie od  1999  r

Pas czerwony - krew męczenników i ciągła walką o wolność i godność
Biały  - pokój i równość

Zielony- piękno i krajobrazy Kurdystanu, życie i witalność.

Słońce umieszczone w centrum flagi jest starożytnym symbolem religijnym i narodowym Kurdów.  
 Dysk słoneczny emblematu ma 21 promieni, jednakowych rozmiarów i kształtu
symbolizuje jezydyzm.

Barwa  żółta - źródło życia i światło ludzi. 

*****
10 .X. 1921 Kurdowie ogłosili powstanie Królestwa Kurdystanu 
ze stolicą w As-Sulajmanijja.

IX.1922-III.1923
. W lipcu 1924 oddziały brytyjskie zlikwidowały Królestwo Kurdystanu.

                                                                        ******
                         Irakijski Region Kurdystanu wydaje znaczki pocztowe od 1993 r
                                                ważne tylko w irackim Kurdystanie
                                                  ( nie uznawane przez UPU)

                 Emitowane przez Ministerstwo Transportu i Komunikacji Regionu Kurdystanu
                                  z napisem  alfabetem arab. i łac. - Iraqi Kurdistan Region

                                  





                                                                           
                                                                    **********
                                                                  Znaczki irakijskie
         







************8

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz