piątek, 10 października 2025

Nowa Sarzyna

 

                                             Miasto i Gmina Nowa Sarzyna

                               w woj. podkarpackim, w pow. leżajskim. położona nad Trzebośnicą 

                                       w dolinie Dolnego Sanu  ,10 km  na pn. od Leżajska

                                      

                         Sąsiednie gminy ; Jeżowe, Kamień, Krzeszów, Leżajsk, Leżajsk - miasto, 

                                               Rudnik nad Sanem, Sokołów Małopolski

                                                     Powierzchnia - 9,15 km² (miasto)

                                                                gmina  -143,75 km²


                                                                             Herb 

                                                         

                                                           ustanowiony 30 .XII. 2008 r.

                          Herb przedstawia w polu błękitnym złoty kwiat azalii ponad dwiema

                                           srebrnymi kolbami chemicznymi (retorty).


        Kolby chemiczne symbolizują miejscowe zakłady chemiczne, dzięki którym powstało miasto,

            kwiat azalii symbolizuje jedyne w Polsce i jedno z niewielu w Europie stanowisko

                           azalii pontyjskiej. Błękit tarczy symbolizuje wody rzeki San.

 

                                                                         Flaga

                                                

                                                              od  30 .XII. 2008.

                                                                         *****

                                                        

                   Naturalne stanowisko azalii pontyjskiej zwanej inaczej różanecznikiem żółtym

                            jest położone w przysiółku Kołacznia w pobliżu Woli Zarczyckiej 

                                       - jedyne w Europie, poza WołyniemPolesiem

                                            Stanowisko to zostało odkryte w 1909 r

                             Rezerwat Przrody Kołacznia  utworzony został 14.II. 1957 r

 


                                                                             *****

                                                               Poprzedni symbol miasta 

                                                                 zatwierdzony w 1992 r

                                                                               ******

                                                        Pieczęć wsi  Sarzyna (1844)

 

                                                        Pieczęć wsi Wola Zarzycka (1870)
 

                                                                       **********

                                 Tereny gminy Nowa Sarzyna  porastała  puszcza, 

                                                nazwana później Sandomierską

     W okresie średniowiecza była to naturalna granica pomiędzy Polską a księstwami ruskimi

                        W 1340 r.Kazimierz Wielki przyłączył do Polski  Ruś Halicką. 

                 Obszary puszczańskie stały się dobrami królewskimi, na których rozpoczęto 

                       akcję  lokowania nowych osad służebnych na prawie niemieckim. 

                   Jedną z nich była Sarzyna – lokowana w 1390 r.(Scharzina Wola)                         

            Od 1434 w starostwie leżajskim w ziemi przemyskiej województwa ruskiego

                                                     Od 1772 w zaborze austriackim

                                                W 1855 -1867 w powiecie  leżajskim  

                                 Od 1900 stacja  przy linii kolejowej Rozwadów-Przeworsk

 


                                        2 .XI. 1918 wyzwolenie  spod władzy zaborczej

                                                  Od  1934  w gminie zbiorowej Jelna 

                                          

                     W ramach Centralnego Okręgu Przemysłowego, w roku 1937 rozpoczęto 

                             budowę zakładów chemicznych z przyfabrycznym osiedlem                                 

                                                                na wytyczonym obszarze  350 ha

                                        

                      Miały one produkować nitrozwiązki – zwłaszcza materiały wybuchowe. 

                                  ( Wytwórnia Nitrozwiązków Organicznych Nitroza)

 

                    Rozruch mechaniczny nastąpił w 1939 r., ale nie zdążono uruchomić produkcji 

                                      chemicznej przed rozpoczęciem II wojny światowej. 

                                        13 .IX. 1939 - 25.VII.1944 okupacja niemiecka

                                      Demontaż urządzeń, wywiezionych  do Rzeszy 

                                       dewastacja terenu zakładów 

                               Armia Czerwona wyparła Niemców z Sarzyny 25 .VII. 1944 r 

                       Po wojnie rozpoczął się okres intensywnej odbudowy zakładu i budowy 

                                                  nowych osiedli mieszkaniowych

                                                   Produkcję wznowiono w 1954 r.

                          

                      Zakłady i osiedle należały do Sarzyny - wsi i podlegały Gromadzkiej Radzie


                                  Narodowej w Rudzie Łańcuckiej
, w powiecie łańcuckim.

                                                   Od 1956-1975 w   powiecie  leżajskim


                  1 .I.1956  z gromady Ruda Łańcucka wyłączono miejscowość Sarzyna Osiedle,

                                              z której utworzono osiedle Sarzyna  (6,45 km²)

                           

                       1 .I. 1973 r   osiedle Sarzyna otrzymało prawa miejskie i nazwę Nowa Sarzyna

                               1974  gminę Ruda Łańcucka przekształcono w gminę Nowa Sarzyna

                  w skład której weszły sołectwa Jelna, Łukowa, Ruda Łańcucka, Sarzyna i Tarnogóra

 
         , zaś w 1976 do gminy przyłączono sołectwa Majdan Łętowski,Łętownia i Wola Zarczycka.

                           1 .I. 1992  miasto i gminę Nowa Sarzyna połączono we wspólną gminę

                                                     miejsko-wiejską Nowa Sarzyna

 


Od  1999 roku w woj. podkarpackim w  przywrócononym
 
powiecie  leżajskim
 

     

                                                                                ***

                                           


 
****** 
 
    Znaczki pocztowe 
 
 
Znaczki Austrii
 
1.VI.1850 -20.I.1919 
 
 

 
**
Poczta w Sarzynie od 1870  ,
 
 
w Woli Żarczyckiej od 1895 r
 
 
 ******
     Niemieckie znaczki okupacyjne 
GG 
 
 
**** 
 
Znaczki Polski 
 
1919-1939, 1944
 
 

 


 
 
 
******** 






Brak komentarzy:

Prześlij komentarz