poniedziałek, 27 stycznia 2025

Cetynia

                                                Цетиње / Cetinje

               Miasto w pd.zach. Czarnogórze,w historycznym regionie Starej Czarnogóry 

                                            (Stara Crna Gora)

                       Jest położone u podnóża masywu Lovćen na wysokości ok. 650 m n.p.m,

                                                       37 km na zach.  od  Podgoricy

                                                                 Miasto Cetynia

                                                                 Powierzchnia - 6 km 2

                                                   Gmina  (Prijestonica Cetinje )- 910 km 2


                                                                        Herb miasta

                                                                   Od ..(przed 1982 r)

                                        W polu czerwonym   w centrum   otwarta książka

                                  Ksiązka symbolizuje  pierwszą drukowaną  cyrylicą

                                    książkę Słowian południowych – Oktoih (Октоих) z 1494 r.                         

                                     Wydrukowano ją  w drukarni założonej w 1493 roku

                                         przez władcę Zety Đurađa Crnojevicia  w Cetyni.                                                               

                         U góry  stylizowana  wieża monasteru cetyńskiego (Cetinjski manastir)

                                            uważango  za duchowe centrum Czarnogóry

                                                             
                                      

                                                     Stylizowane  orle głowy  (u dołu)

                                  nawiązują do  herbu dyn. Crnojeviciów ( Црнојевићи)                                                  

                                                                             ****

                                                                     Herb do 1945 r


                                                                               *****

                                                                          Flaga miasta

                                              Nawiązuje do flagi ( крсташ) czarnogórskiego 

                                                      księstwa biskupiego z   XVIII -XIX w

                                                                               ***


                                                                               *****

                     Miasto było kolebką czarnogórskiej państwowości i kultury oraz głównym 

                                         centrum religijnym, a do 1918 r. stolicą tego kraju.

              Zgodnie z Konstytucją Czarnogóry z 1992 roku, ze względu na swoje duże znaczenie, 

                  miasto  nosi honorowy tytuł „Stolicy Czarnogóry” („Prijestolnica Crne Gore”). 

                            Od  25 .XI. 2005. w Cetyni znajduje się oficjalna rezydencja 

                                                      prezydenta Czarnogóry

 

                                                                          ***

                                            Pierwszy znana pisemna wzmianka o Cetyni

                                                           pochodzi z  1440 roku.

                                                  Nazwa ma pochodzić  od  rzeki Cetina


                               Powstanie Cetynii wiąże się z osobą Ivana Crnojevicia –

                                          władcy średniowiecznego księstwa Zety.

                 Podbój Bałkanów przez Imperium osmańskie zmusił go  do przeniesienia 

                      stolicy  z ufortyfikowanego miasta Žabljak nad Jeziorem Szkoderskim 

                       w bardziej niedostępne i wyżej położone tereny, najpierw do Rijeki

                           (Rijeka Crnojevića)  a następnie w 1482 r.  do  bardziej  obronnego

                                   miejsca u podnóża gór Lovćen -  Cetinjsko polje                                   

                                Założony  tu  w XV w  prawosławny klasztor, stała się centrum

                                    życia gospodarczego, kulturalnego i religijnego Czarnogóry.

 

                 Miasto stało się częścią utworzonego w 1514 r. sandżaku Czarnogóry,

              jego władca Stefan II Crnojević stał się wasalem sułtana osmańskiego (do 1528 )

               Następnie miasto stało się częścią teokratycznego księstwa biskupiego

                                  Czarnogóry, rządzonego przez tzw. władyków 

                                                          

                                  W 1692 r. pasza Szkodry,  zniszczyła miasto i  klasztor

                            Cetynję  ponownie odbudowano pod rządami dynastii Petrović 

                                                  ( założonej przez Danilo Petrovivicia)

                                                               Cetynia  na mapie z lat 60-XIX w

                           Gdy w 1830 r. władzę objął Piotr II Petrowić-Niegosz, nastąpiła

                                         rozbudowa   i urbanizacja Cetynii   

                                                             

                                     Wówczas (1838 r.) zbudowano nową siedzibę

                              władyków Czarnogóry – pałac zwany Bilardówka (Biljarda)

                                                    Od  1852 -  stolica  księstwa

                                                                               ***

                                  1878–1918 Cetynia stała się stolicą niepodległej  Czarnogóry 

                                              

                                                  Od 1910 - stolica Królestwa Czarnogóry

      

 

                              W styczniu  1916  miasto został zajęty przez wojska austro-węgierskie

                                                  i  okupowane było  do  4.XI.1918.

                                         6.XI. 1918  - zajęte przez  wojska  serbskie

                            Od  1919 - formalnie w Królestwie Serbów, Chorwatów i Słoweńców

                                             -   utrata znaczenia

                               W latach 1929–1941  miasto stało się stolicą   banowiny zeckiej

                                       (  Зетска бановина/Zetska banovina ) w  Jugosławii

 
                                     

                                        V. 1941 -  IX.1943   włoska okupacja  (włoski protektorat)

                                             IX. 1943   -  .XI.1944 -  okupacja niemiecka

                                  13 .XI. 1944 roku została  wyzwolona  przez partyzantów Tito

                                        1945 - w  Federacyjnej Ludowej Republice Jugosławii

                                          ( w  republice związkowej  Ludowa Republika  Czarnogóry )       

                             Po przeniesieniu (13. VII.1946 ) stolicy republiki  do Podgoricy (Titogradu)

                                                      rozwój Cetynii  został zahamowany                                                                                                                      
       

                               1963  w  Socjalistycznej  Federacyjnej Republice Jugosławii (SFRJ)

                                              ( Socjalistyczna Republika Czarnogóry)                                                

                                         1992–2003 w Federalnej Republice Jugosławii 
 
                                                      

                                   2003 r.  w  Związku Państwowym Serbii i Czarnogóry                                    

                                                      ( w  Republice Czarnogóry)

                                              Od  3 .VI. 2006 r. w  niepodległej  Czarnogórze

                                                 

 

                                                                          ******

                                                             Znaczki pocztowe

                                                                   Znaczki Czarnogóry

                                                                         1874-1916

                         

                                                        

                                                                           *****

                                                               Okupacja austro-węgierska

                                                                         1916-1918

 
 
  ******

                                                                         Królestwo SHS

                                                                           1918-1929

                                                         

                                                                                 ****

                                                                      Znaczki Jugosławii

                                                                   1929-1941,1944- 2003

                                  



                                                                              ***

Piotr II Petrowić-Niegosz (1813 - 1851)
 
– prawosławny biskup Czarnogóry, w latach 1830-1851 władyka Czarnogóry 
. Ostatni teokratyczny władca tego państwa, łączący godność metropolity 
z absolutną władzą świecką
 
                  
             

               
   

     
                                   Petar I Petrović-Njegoš (1747 - 1830) – metropolita Cetynii,

                                                     władyka Czarnogóry w latach 1782–1830

 
                                                                             ******

                                                           Znaczki Serbii i Czarnogóry

                                                                        2003-2005

 Księstwo Czarnogóry zostało uznane na arenie międzynarodowej

 3 marca 1878 roku na kongresie berlińskim.


**********

                                                                 Znaczki Czarnogóry

                                                                          od 2005 r

                               

                            207 - MONTENEGRO 2014 - 150 years of Hotels LOKANDA in Cetinje - MNH Set

                                                                   

                                                                          ***

                                                                 Okupacja  włoska                                  

                                                  od lipca 1941 do października 1943                                      



                                                                           *****

                                                                  Okupacja niemiecka

                                                                          1943-1944




                                                                             ****

                                                        Koperta FDC - 500 lat Cetyni

                                                                            *****








Brak komentarzy:

Prześlij komentarz