rum. Crișana, węg. Körösvidék
niem. Kreischgebiet
Kriszana kraina historyczna w zachodniej Rumunii i wschodnich Węgrzech,
niekiedy traktowana jako część Siedmiogrodu
Odpowiada w przybliżeniu historycznemu obszarowi Partium
( Partium Regni Hungariae)
Jego nazwa pochodzi od trzech rzek, dopływów rz . Keresz
które przecinają ją ze wschodu na zachód
Keresz Biały (Fehér-Körös/ Crișul Alb) , Keresz Czarny (Fekete-Körös/ Crișul Negru)
,Keresz Szybki ( Sebes-Körös/ Crișul Repede )
****
W Rumunii leży na terenie okręgów Bihor i Arad, mniejsze fragmenty
na terenie okręgów Satu Mare, Sălaj i Hunedoara.
Największym miastem jest Oradea.
*****
Na Węgrzech leży na terenie komitatu Békés oraz komitatu Hajdú-Bihar
(Tiszántúl)
Główne miasta to Gyula, Debreczyn i Békéscsaba
Ludność składa się głównie z Rumunów i Węgrów
******
W X w. opanowana przez Arpadów
. W XVI w. Kriszana została przyłączona do Księstwa Siedmiogrodzkiego
(jako jednak formalnie osobna jego część, nazywana Partium
( Partium Regni Hungariae)
w którego granicach pozostawała do 1664 roku,
kiedy wcielona została do Turcji (Eyalet Varata )
W 1699 r dostała się pod panowanie Habsburgów, początkowo ponownie w granicach
Siedmiogrodu, potem na powrót bezpośrednio w granicach Królestwa Węgier.
na terytorium komitatu Bihar
***
Komitat do 1919
*****
Rumuńskie roszczenia do Kriszany (po rz Cisa na zachodxie)
Pod koniec pierwszej wojny światowej terytorium sporne
między Węgrami i Rumunią
W 1919 roku została zajęta przez armię rumuńską
w ramach akcji przeciwko Republice Węgierskiej.
. Na mocy traktatu z Trianon w 1920 r większość Kriszany
została przyłączona do Rumunii.
W 1940 r na mocy drugiego arbitrażu wiedeńskiego
część rumuńskiej Kriszany znalazła się ponownie w granicach Węgier.
Po wojnie powrócono do granic sprzed 1940 roku.
Okręg w latach 1960-1968 r
******
Symbolika
Region nie ma historycznego herbu
Nieoficjalny herb z 1881 r
*****
Propozycja herbu Kriszany (2015)
W poszczególnych polach elementy z herbów okręgów Arad i Bihor
*******
Herb okręgu Bihor
******
Herb okręgu Arad
od 2005 r
******
Węgry
Herb komitatu Békés
(węg. Békés megye)
*****
Hajdú-Bihar
Hajdú-Bihar vármegye
powstał w latach 1949-1950 z Hajdú i części Bihar,
która pozostała w granicach Węgier
wersja od 1991 r
Połączone herby komitatów Hajdú i Bihar
*******
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz