niedziela, 28 kwietnia 2024

Wzgórza Golan

        Górzysty region o powierzchni 1800 km², zlokalizowany na pograniczu Izraela, Syrii i Libanu.

        Jego przynależność państwowa jest sporna pomiędzy Izraelem (1200 km²), a Syrią (600 km²)

                           Od czasu wojny sześciodniowej i (1967) i wojny Jom Kipur (1973),

                        kiedy to został z pogwałceniem prawa międzynarodowego odebrany Syrii

                                      w  większości de facto znajduje się pod władzą Izraela.


                           Górzysty płaskowyż z kopulastymi wzgórzami o wysokości do 500 m n.p.m

                         .liczne suche doliny (wadi); suche stepy i zbiorowiska roślinności półpustynnej.

                    Od zachodu wzgórza są ograniczone Jeziorem Tyberiadzkim i Rowem Jordanu, 

                                 do którego spadają stromą skarpą o wysokości 500 metrów. 

       Na południu wzgórza opadają do rzeki Jarmuk. Na wschodzie wzgórza przechodzą

                        w wyżynny  płaskowyż, nazwany Hauran

                  .           Przebiega tędy granica izraelsko-syryjska.                 

             Na północy Wzgórza Golan dochodzą do masywu góry Hermon i granicy z Libanem.

                                                                          *******

                                                 Obszar był zajmowany przez wiele cywilizacji. 

                                                -zamieszkiwali tutaj Amoryci i Aramejczycy.

                          Później region nazwany Baszan znalazł się pod kontrolą Izraelitów –

                                          zamieszkiwało tu pokolenie Dana

                    Po rozbiciu wewnętrznym królestwa, Golan znalazł się w północnej części, 

                                      w Królestwie Izraela. 

                                             

                             W VIII wieku p.n.e. kontrolę nad tymi terenami przejęła Babilonia 

                                           , a następnie Persja.

                W V wieku p.n.e. osiedlili się tutaj Żydzi powracający z niewoli babilońskiej.

                            W 332 p.n.e. Wzgórza Golan i cały region został zdobyty przez 

                                 Aleksandra Macedońskiego. 

                           Po śmierci Aleksandra, Golan wszedł w skład państwa Seleucydów.

                            To właśnie wówczas nadano mu nazwę: Golan (gr. Gaulanitis).


                      Podczas powstania Machabeuszów Golan pozostał w rękach Seleucydów. 

                            W 34 r. n.e. Rzymianie włączyli Golan w skład prowincji Syrii.

                                i  kilkakrotnie  do  królestwa  Machabeuszy (Hasmoneuszy);       

                                                część cesarstwa bizantyńskiego

                                         Od 636 pod panowaniem arabskim                           

                       Między XIII a XVI wiekiem należała do państwa Mameluków     

                                                 

                        W XVI wieku Golan został podbity przez Imperium Osmańskie. 

                                     W obrębie osmańskiej Syrii, Golan był częścią 

                    osmańskiego  wilajetu Damaszku (sandżak Damaszku i  sandżak Hauran )

                  stopniowo wyludniały się i w XIX w. stały się prawie bezludną pustynią;

                                Na podstawie układu brytyjsko-francuskiego

                                   (zwanego układem Sykes-Picot z 1916)

                                    obszar dzisiejszej Syrii i Libanu przypadł Francji. 

                    W 1920 r   Wzgórza Golan   stały się  częścią mandatu francuskiego w Syrii                               

                                          w   Okręgu Damaszku ( État de Damas)                                                                                                                        

                                        

                       Kiedy mandat wygasł w 1946 roku, stał się częścią nowo niepodległej

                          Syryjskiej Republiki Arabskiej. zostały włączone do prowincji

                                  Al-Kunajtira

                    Po wojnie arabsko-izraelskiej w latach 1948-49 Wzgórza Golan zostały

                             częściowo  zdemilitaryzowane

                   

                 W czerwcu  1967 podczas wojny sześciodniowej Wzgórza Golan zostały

                                 zdobyte przez wojska Izraela;

                                 Próba odzyskania ich przez wojska syryjskie podczas

                               wojny Jom Kipur w 1973 zakończyła się niepowodzeniem

 

 ;                   31 maja  1974 zawarto porozumienie o rozdzieleniu wojsk syryjskich i izraelskich

                                   ustalono pas neutralny kontrolowany przez siły ONZ

                                  (UNDOF), oddzielający Syrię od ziem pod kontrolą izraelską.

                   14 .XII. 1981  Wzgórza Golan zostały anektowane do państwa Izrael.

                                     Fakt ten nie został uznany przez ONZ

              W 2019 roku Stany Zjednoczone, jako pierwsze państwo na świecie jednostronnie 

                                   uznały izraelską aneksję Wzgórz Golan

                      Syria domaga się zwrotu całego terytorium Wzgórz Golan. 

                        Liban domaga się zwrotu małego obszaru Farm Shebaa, położonego 

                                 w obszarze góry Hermon.

 

                         Władze Izraela są przeciwne wycofaniu się z terenów Wzgórz Golan, 

                    uważając je za niezbędne dla zapewnienia bezpieczeństwa państwu Izraela

                           Panowanie nad wzgórzami umożliwia Izraelowi ostrzał Damaszku,

                                            a Syrii ostrzał północnego Izraela.

                                                                           ******

                     Pod względem administracyjnym Izrael zalicza je do Dystryktu Północnego,

                                       natomiast Syria do części muhafazy Al-Kunajtira.

 

                                                             Dystrykt Północny

 ,                                                             Mechoz ha-Cafon

                                                              Powierzchnia - 4478 km²

                                                   Stolica-  Nof ha-Galil ( do2019 -Nacerat Illit)


                                                                       *************

                                                              Pod -dystrykt Golan

                                                        Samorząd Regionu Golan

                                                    „mo'aca ezorit Golanמועצה אזורית גולן

                                                                مجلس الجولان الإقليمي

                                                              Powierzchnia -1090 km2 

                                               Znajduje się tutaj 10 kibuców i 20 moszawów. 

                                             Stolicą administracyjną i gospodarczą regionu

                                           jest miasto Kacrin  leżące  w centrum Wzgórz Golan

                                                                         Logo Kacrin

                                                                               Od....

                                                                                *****

                                                                             Flaga


                                                 starożytna osada Katsrin ( Kisrin )

                           Od końca XIX wieku do 1967 roku wieś zamieszkana  przez Beduinów

                             Od 1920 r 1944 roku, obszar ten był pod jurysdykcją mandatu francuskiego

                                  1946-1967 w Syrii ,od 1967  okupacja izraelska

                                           Od  1976 - budowa miasta

                                   Pierwsi mieszkańcy pochodzili z Tel Awiwu i Hajfy

                                     Pod koniec lat 80  osiedlili się  tu żydzi z byłego ZSRR

   

                                                                  *****

                             Na  Wzgórzach Golan mieszka 24 000 Żydów oraz 26 600 Arabów

                  . Osadnicy zamieszkują 32 miejscowości, a Arabowie (większość z nich Druzowie)

                          zamieszkują  pięć miejscowości.

                                                                    ***********

                                                           Muhafaza  Al-Kunajtira 

                                                              Muḥāfaẓat Al-Qunayṭrah

 

                                      Jest położona w południowo-zachodniej części kraju.

                      Graniczy od wschodu z Dara, od północy z  Libanem i z muhafazą Damaszku,

                                                a od zachodu z Izraelem. 

                    Duża część powierzchni muhafazy została zajęta przez Izrael w 1967 roku

                         podczas wojny sześciodniowej i w 1973 podczas wojny Jom Kipur.

                             Obejmuje   strefę zdemilitaryzowaną UNDOF ( 235 km²).

   

                                              Powierzchnia -od 685 km 2 do 1 861 km 2

                                                    Ośr. adm.-  formalnie Al-Kunajtira;

                                           de facto Al-Bas (Madinat al-Baas ) (od 1986)

                                                             ( 12 km na pn .od Al -Kunajtiry)

                     Muhafaza  została ustanowiona w 1964 r przez połączenie dystryktu  Al -Kunajtira

           który należał do muhafazy Rif Dimasszk  i dystryktu  Fik który należał do muhafazy  Dara.

 

                                                                       **********

                                                                         Farmy Sziba

                                                               Mazāri' Šib'ā

                                                                  Havot Sheba',  Har Dov


                            Terytorium  znajduje  się na południu Libanu, w pobliżu pasma górskiego

                                            Hermon ,   (na pd.zach od Hermonu)

                           ma ok.14 km długości  i 2,5 km szerokości ,  pow. 22  km²   (28 km² )    

                                                                                           

                                     Mieści się  tu kilkanaście opuszczonych (w 1967 r)  gospodarstw

                                    rolnych których właściciele mieszkali w libańskiej  Szebaa (fr.Chebaa)

                                    Terytorium to jest obecnie sporne jako okupowane terytorium libańskie 

                                                        lub okupowane terytorium syryjskie

                                                     Izrael uważa je za część Wzgórz Golan

                                           

                               

       


                                           

                                   Spór wokół  terytorium wynikł z powodu braku dokładnego 

                                    wytyczenia granicy  mandatów francuskich  w Syrii i Libanie

                                                   , a później rządów Libanu i Syrii   

                                             

                                        W 1946  terytorium było administrowane przez Syrię

                               . W 1964 r Liban i Syria nie zdołały wytyczyć wspólnej granicy

                               Od 1967 r i wojny arabsko-izraelskiej Izrael zajmuje ten region,

                                                chociaż Liban nie uczestniczył w tej wojnie.

                              Izraela opiera się na francusko-angielskiej linii demarkacyjnej z 1923 r.

                            i na linii zawieszenia broni z 1949 r., która określa region jako terytorium Syrii

                             Izrael zaanektował ten obszar w tym samym czasie co Golan w 1981 roku.

                                Od 2000 r  oficjalne stanowisko ONZ - terytorium syryjskie 

                                     okupowane przez Izrael

 

                                                                          **********

                                                     Strefa rozdzielenia (buforowa)

                                       United Nations Disengagement Observer Force Zone

                                              Długość 80 km i szerokość od pół do 10 km.

                           Przygraniczna strefa leżąca po stronie izraelskiej jest znana jako linia Alfa,

                                            zaś po stronie syryjskiej linia Bravo

 

                                                                   ****************

                                                              Znaczki pocztowe

                                                                           Znaczki Imperium Osmańskiego

                                                            1883  - XI.1918

                                                  

                                                  ***********************

                                                       Okupacja francuska

                                                              XI 1919

                                                                 . "Territoires Ennemis Occupes".

       
                                                                *****

                                                         Królestwo Syrii

                                                               III -VII 1920

                                                                      Nadruki na zn. tureckich

                                                          Hakuma el Arabia”

          

                                                              *****

                                                                         Znaczki francuskiego mandatu Syrii

                                                           1920-1946

                                           "Occupation Miltaire Francaise"

                                                                               ****

                                                     Syria -Wielki Liban

                                                               1923

                                                             ******

                                                           Znaczki Syrii

                                                                 1924


                                                    

  

                                                                                                          


                                                                ******

                                                          Znaczki Izraela

                                                                               X.1967 r

 




                                                                              ********



                                                                             *****

                                           

                                                   

                                                     Polski Kontyngent Wojskowy w Syrii,

                                    działał od 1974 r   początkowo do zabezpieczenia logistycznego,

                            a od 1993 do rozdzielenia wojsk izraelsko-syryjskich na Wzgórzach Golan

 

                                                 18 listopada 2009, został wycofany do kraju

                       

                                                                                ******

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz