niedziela, 14 maja 2023

Czechosłowacja

                                                    Historyczne państwo w Europie Środkowej, 

                                                             istniejące w latach 1918–1938

                                          

               

                                                                           i 1945–1992

                   

                          1 stycznia 1993 w miejscu Czechosłowacji powstały dwa nowe państwa 

                                                         – Czechy i Słowacja

                                                                ********** 

                                                     Czechosłowacja (1918-1938)

                                                   Československá republikaČSR,

                                                        Powierzchnia-140 446 km²

                                                         Stolica - Praga ( Praha )

                                  Jedn. monet  (od 1919)  Korona czechosłowacka =100 halerzy

                                                                             Herb

                                         Mały herb  - historyczny czeski lew z dwoma ogonami, 

                                                          ze słowackim herbem na piersiach

                                                                            Herb średni

                              W polu pierwszym herb Słowacji , w polu drugim herb Rusi Podkarpackiej;

                                            w trzecim herb Moraw; w czwartym herb Śląska. 

                                                     W tarczy sercowej herb Czech.

                                                                                *****

                                                                          Herb wielki

                          zawiera symbole wszystkich ziem historycznych, z których składała

                                           się Czechosłowacja:

                       Tarcza podtrzymywana jest przez dwa złote lwy, stojące na gałązkach lipy,

                         oplecionych wstęgą z dewizą – Pravda vítězí (czes. Prawda zwycięża).

                   Dewiza  pochodzi z listów Jana Husa do Jana z Rejštejnu z 1413 i 1415 roku

                        , który z kolei zaczerpnął je z apokryficznej Trzeciej Księgi Ezdrasza.

                                                      Herby  ustanowione 30 marca 1920 r


                                                                             ******

                                                                              Flaga

                                                          wprowadzona   20 marca 1920 r

                                              biało-czerwona z niebieskim trójkątem do połowy.

           Tradycyjnymi  barwami Czech ,pochodzącymi od herbu ustanowionego w 1129 r

          (w polu czerwonym wspięty lew o podwójnym ogonie,srebrny) , są biel i czerwień.

                         W 1918 flaga biało-czerwona stała się pierwszą Czechosłowacji

                                    W 1920 do barw czeskich dodano niebieski trójkąt.

                               Barwa niebieska występuje w herbach Słowacji i Moraw

                                                                           ******

                   28 .X.1918 -ogłoszenie niepodległości Czechosłowacji w Pradze

                           przez Czechosłowacki Komitet Narodowy

                         30.X.1918 za utworzeniem wspólnego państwa

             Czechów i Słowaków opowiedziała się Słowacka Rada Narodowa w Martinie

              W skład Czechosłowacji weszły ziemie byłego Cesarstwa Austriackiego: 

       Czechy, Morawy, Śląsk Opawski, Królestwa Węgier: Słowacja i Ruś Podkarpacka

                       oraz Cesarstwa Niemieckiego: Śląsk Hulczyński. 

         Granice państwa zostały ustalone traktatami: wersalskim z 1919 roku, w St. Germain 

                    również  z 1919 oraz w Trianon z 1920 roku.

            Ponadto w wyniku sporu z Polską rozstrzygniętego przez arbitraż międzynarodowy

      przyznano Czechosłowacji  zach. cz. Śląska Cieszyńskiego i oraz części Spiszu i Orawy

                                                               ******

                                            Republika Czecho-Słowacka

                                         cz. i słow. Česko-Slovenská Republika

 

                Po układzie monachijskim  z 30.IX.1938 r i przyjęciu modelu federacyjnego

                            powstało  (19.XI.1938 r) państwo  zwane drugą republiką,

                                      złożone z Czech, Słowacji i Rusi Podkarpackiej. 

                                          Zostało zlikwidowane 16 marca 1939,

                         po ogłoszeniu niepodległości przez Republikę Słowacką (14 marca)

                            i zajęciu pozostałej części przez III Rzeszę i przekształceniu 

                                                      w Protektorat Czech i Moraw.


                                                                            ******

                Po II wojnie światowej reaktywowano Czechosłowację, ale bez Rusi Zakarpackiej 

                      formalnie inkorporowanej do Ukraińskiej SRR w marcu 1945 roku

       5 kwietnia 1945 ogłoszono w Koszycach powstanie nowej, demokratycznej Czechosłowacji.

            W dniach 20-25 lutego 1948 doszło w kraju do komunistycznego zamachu stanu

        

                                             Republika Czechosłowacka  1948-1960

                                           (cz. i słow. Československá republikaČSR)

                                                         Powierzchnia - 127 900 km²

                      Po II wojnie światowej powrócono do używania herbu przedwojennego

                 jednak średniego herbu przestano używać, chociaż formalnie nie został usunięty

                                  . Dużego herbu wciąż używał parlament i prezydent. 

                                                            1954. Blok 15 (wg. kat Michel)

                                           70 urodziny prezydenta  Antonína Zápotockiego

                                                  

                                                                          ********

                                       Czechosłowacka Republika Socjalistyczna

                                                       11.VII.1960– 30.III.1990

                             (cz. i słow. Československá socialistická republikaČSSR)

                                                

                                                    

                               Tarcza w kształcie  pawęży husyckiej piechoty, która według

                          komunistycznej   propagandy była ówczesnym postępowym proletariatem, 

                           walczącym przeciw reakcjonistycznym   siłom: feudałom i Kościołowi.                             

               Lew utracił królewską koronę i otrzymał komunistyczną pięcioramienną gwiazdę. 

        Słowacki symbol na piersiach lwa przedstawiał palący się duży ogień (po słowacku vatra

                    na narodowej górze Krywań, co symbolizowało Słowackie Powstanie Narodowe

                                     w 1944 roku.         

 

                                                                      ******

                                       Czeska i Słowacka Republika Federacyjna 

                                                      (20.IV.1990-  31.XII.1992)

                                                 Československá federativní republika

                                                     Česko-slovenská federatívna republika


                                                           Herb przyjęty 20 kwietnia 1990 r

                                                                             *****

                                                         Znaczki pocztowe 

                           Do 28.II.1919 w użyciu były znaczki  austriackie (Czechy) 

                                                               i węgierskie (Słowacja)

                                               Od 18.XII. 1918  r

                                                    znaczki definitywne (seria Hradczany                                                     

       
                                                               
            

                    
 

                         

                                                                                 ***

                 Znaczki czechosłowackie  były w użyciu w części Sudetów zajętej przez 

                                      Niemców  do 19.X.1938 r 

                      W części części obsadzonej przez wojska węgierskie do 19 .XI.1938 r

                               W Protektoracie Czech i Moraw  do 15.XII.1939 r

                              Na Słowacji  do 16.IV.1939 (wartości powyżej 1KČs),

                                 -  wartości  niższych   - do 10.VIII.1939 r 

 

                 Na Rusi  Podkarpackiej  i Zaolziu  znaczki czechosłowackie utraciły ważność

                          z chwilą obsadzenia tych ziem przez wojska węgierskie i polskie.


                                                                          *******

                               W 1945 r - nowe znaczki  wprowadzono  do obiegu 26.III.1945 r

                                     początkowo na Słowacji ,następnie na pozostałych ziemiach 

                                                      w miarę wyzwalania 

                                



                


                                                               

                                               



                                                           

                 


                                                           Ostatnia emisja  18.XII.1992 r

                                                                                  *****




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz