piątek, 12 grudnia 2025

Szczebrzeszyn

                                   Miasto w województwie lubelskim, w powiecie zamojskim,

                                             siedziba gminy Szczebrzeszyn, nad rzeką Wieprz , 

                                                           19 km na zach. od Zamościa

                                                 Położony jest w historycznej ziemi chełmskiej

                                                                              ******

                                                          Miasto i Gmina Szczebrzeszyn

                                                         Powierzchnia-29,12 km² (miasto)


                                                                       gmina- 123,16 km² 

                                                                            Herb

                                                                          od .....

                                            w obecnej formie zostało potwierdzony w 2003 r. 

                                       w załączniku do statutu miasta i gminy Szczebrzeszyn.

                        

                   Herb Szczebrzeszyna wywodzi się z herbu Korczak, który został nadany

                        przez Ludwika Węgierskiego podskarbiemu Dymitrowi z Bożegodaru 

                                                później z Goraja

 

                       Herb – Korczak  pojawił się po raz pierwszy na pieczęci miejskiej 

                                                            wójtowskiej z 1636 roku.

                                                                               ****

                                                      Projekt herbu  miasta z końca  XIX w. 

 

                                                                      ******

                            Nazwa miasta  najprawdopodobniej  pochodzi staroruskiego imienia

                                                         (lub przezwiska) Szczebrzesza

                                               Łacińska  mazwa miasta  - Scebresinum.

                                                                         ***

                                          Gród w księstwie halicko-włodzimierskim 

                                         na   obszarze tzw. Grodów Czerwieńskich

                 Osada, z której wyrósł Szczebrzeszyn była punktem na szlaku handlowym, 

                       wiodącym z krajów arabskich przez Kijów i Włodzimierz Wołyński

                                                             do Krakowa i Pragi

 

                         Szczebrzeszyn po raz pierwszy pojawił się w źródłach historycznych, 

                            już jako miasto, w roku 1352 w akcie króla Kazimierza Wielkiego

                                            prope Szczebreszyno opido ruthenicali

                                            Od 1366   w granicach państwa polskiego

                                                    w ziemi chelmskiej woj. ruskiego

                                         

            W 1366  Kazimierz Wielki, który oddał miasto  w lenno Jerzemu Narymuntowiczowi.

                       Po śmierci króla miasto znalazło się we władaniu Władysława Opolczyka.

                      W 1378 r Ludwik Węgierski nagrodził Dymitra z Goraja za lojalność

                       podczas wypraw wojennych, dając mu na własność powiat szczebrzeski. 

                  Władysław Jagiełło potwierdził nadanie Ludwika Węgierskiego w dokumencie

                                              Dominum Scebresinum z 1388 roku.

                                                                          ****

                                     Szczebrzeszyn mógł otrzymać prawo magdeburskie 

                                         od Władysława Opolczyka przed rokiem 1378

                              Po Gorajskich miasto należalo  do Tarnowskich, Kmitów, Górków

                                             Od 1595 miasto w posiadaniu Zamoyskich  

                                                     zostało włączone do ich  ordynacji




                                                                             ****

                                           1772-  Szczebrzeszyn trafia pod zabór austriacki,

                                                     1782–1809   w  cyrkule zamojskim 

                                     1810 w  departamencie lubelskim  Księstwa Warszawskiego. 

                                                          Od   1816  w  woj lubelskim

                                                         Od 1837- w guberni.lubelskiej

                                               

                                                 w powiecie zamojskim guberni lubelskiej

                                                 1912-1915   w  guberni chełmskiej 

                                                               (  Холмская губернія)

                                                   1915  -okupacja austro-węgierska

                                                       1.IX. 1915 r. do 3 .XI. 1918 r.     

                                              w Generalnym Gubernatorstwie Lubelskim

                                                  Od   XI. 1918 r.  w II Rzeczpospolitej

                                       W 1919 -w  nowoutworzonym  województwie lubelskim                 

                                                         

                                                                           ******

                                            13 .IX.1939– Niemcy zajęli Szczebrzeszyn

                                27 .IX.1939   do Szczebrzeszyna wkraczają wojska radzieckie                                   

                                       8 .X.1939 – Niemcy ponownie zajęli Szczebrzeszyn

                                             do   VII.1944  w dystrykcie lubelskim GG 

                      1 -10 .VII. 1943  Niemcy wysiedlili prawie wszystkich mieszkańców 

                           Szczebrzeszyna i okolicznych wsi, w celu utworzenia niemieckiej gmin.

                                  Siedziba niemieckiej gminy obejmującej 31  wysiedlonych  

                                           wsi   w których osdazano kolonistów niemieckich

                                                    pochodzących przeważnie z Besarabii 



                                          25 .VII. 1944 r   przed nadejściem Armii Czerwonej

                                   miasto zajęły lokalne oddziały AK i 27 Wołyńskiej Dywizji AK.             

 

                                                   VIII.1945-1975  w woj. lubelskim

                                                        1975–1998   w woj. zamojskim 

                                                   1 .I. 1999 z powrotem  w woj. lubelskim

                                                                          ********

                                                         Znaczki Imperium Rosyjskiego

                                                                  1858-1860, 1865-1915


                                                                             *****

                                                         Znaczki Królestwa Polskiego

                                                                         1860-1865

                                                                       kasownik 300

                                                                             *****

                                                              Okupacyjne austro-węgierskie 

                                                                     IV.1915-1918

                                       

                                                                             ******

                                                                Okupacyjne niemieckie

                                                                              GG   

                                                                          1939-1944 


                                                                          ******

                                                                     Znaczki Polski

                                                                    1918  - 1939,   1944 

                                 
                                                                             *****
         

                                                                

                                                  Pomnik  chrząszcza  odsłonięty w lipcu 2011 r.

                                       Faktycznie przedstawia owada z rzędu prostoskrzydłych 

                                             (pasikonika lub szarańczę), a nie chrząszcza .

                                     Pomnik ma nawiązywać do słów z wiersza Jana Brzechwy

                      „W Szczebrzeszynie chrząszcz brzmi w trzcinie i Szczebrzeszyn z tego słynie”

                                      


                                                                              *****





 


 


 







Brak komentarzy:

Prześlij komentarz