Wojtek z Roztoki. : Litwa Środkowa

Litwa Środkowa-

państwo utworzone w październiku 1920 r w wyniku tzw. buntu gen.L.Żeligowskiego.
Obejmowało tereny Wileńszczyzny,na których oficjalnie nie można było zająć

ze względu na zaciągnięte wcześniej zobowiązania międzynarodowe.

Reperkusje tego zdarzenia trwają po dziś dzień, róznie objawiając się w stosunkach polsko-litewskich

Była podzielona na trzy powiaty: wileński, święciański i oszmiański, miasto Wilno stanowiło
odrębny powiat miejski

Termin Litwa Środkowa był przejawem planów federalistycznych Józefa Piłsudskiego.
Wraz z Litwą Wschodnią (Białorusią) i Litwą Zachodnią (gubernią kowieńską) Wileńszczyzna

miała tworzyć pozostające w unii z Polską, a składające się z trzech kantonów narodowościowych

, państwo litewskie.
Litwa Kowieńska z językiem litewskim
Litwa Wileńska (Litwa Środkowa) z językiem polskim
Litwa Wschodnia ( stolica Mińsk lub Nowogródek ) z językiem białoruskim

***********

Litwa Środkowa

Powierzchnia- 13 490 km²

Stolica- Wilno

Języki urzędowe-polski

Jedn monetarna - Marka Polska= 100 fenigów

Ludność -490 tyś.

Większość mieszkańców na tym terenie stanowili Polacy (70,6% według oficjalnych danych polskich). Litwini stanowili 12,84%, Białorusini 6,02%, Żydzi 4,04% i inni 6,5% ludności

**********

Herb

przedstawiał na czerwonej tarczy dzielonej w słup po prawej stronie Orła Białego, a po lewej Pogoń Litewską. Herb ten został wprowadzony Dekretem Naczelnego Dowódcy Wojsk z 12 października 1920 roku.

Herb z Dziennika Urzędowego

na karcie pocztowej

***

Znaczek opłaty skarbowej z herbem Litwy Środkowej

Herb ten nawiązywał do herbu Królestwa Polskiego ustanowionego

w lutym 1831 roku przez Sejm podczas powstania listopadowego.

****

inna wersja herbu

Na tarczy czterodzielnej w krzyż w polach 1 i 4 Orzeł Biały.

W polach 2 i 3 Pogoń. A na tarczy sercowej widnieje postać świętego Krzysztofa – herb Wilna.

Ta wersja, z wyjątkiem herbu Wilna, nawiązywała do herbu przedrozbiorowego państwa polsko-litewskiego.

Herb Wilna

Od 1991 r

herb miejski Wilna przedstawia w polu czerwonym świętego Krzysztofa niosącego na barkach Dzieciątko Jezus.

******

1920-1940

****

1845

1797

Pieczęć z XVI w

*******

Odznaka 1 Dywizji Litewsko-Białoruskiej

***********

Dawne herby terytorialne

Herb województwa wileńskiego

*********

herb guberni wileńskiej (wersja 1878)

(1845)

******

Republika Litewska (po 1990 r)

Herb okręgu wileńskiego (od 1999 r)

(Vilniaus rajono savivaldybė)

********

Flaga

prostokątny płat tkaniny w kolorze czerwonym, na którym pośrodku były umieszczone wizerunki Orła i Pogoni. Flaga obowiązywała w latach 1920–1922.

Została wprowadzona Dekretem Naczelnego Dowódcy Wojsk z 12 października 1920 roku

.*****

XIV w. pierwsze wzmianki

o istnieniu Wilna (1323)

W 1413 roku król Jagiełło ustanawia w Wilnie

województwo wileńskie.

1795-1915

w zaborze rosyjskim

1795-1797,1801-1915 gub.wileńska

1842 -podział na gub. wileńską i kowieńską

18.IX.1915-1918 - okupacja niemiecka

Oberost

Verwaltungbezirk Litauen

16.II.1918 -proklamowanie niepodległości Litwy

ze stolicą w Wilnie

do XII.1918- okupacja niemiecka

31.XII.1918- 5.I.1919-zajęcie przez Wilna

przez polską tzw. Samoobroną wileńską

(Samoobrona Litwy i Białorusi)

5.I.1919 - 19.IV.1919 -

zajęcie miasta przez bolszewików

Litewsko-Białoruska Republika Rad (Litbieł)

19.IV.1919- 17.VII.1920 -zajęcie przez Wilna i okolicy

przez wojska polskie gen. Stanisława Szeptyckiego

17.VII.1920- 25.VIII.1920- ponowna okupacja bolszewicka

12.VII.1920 r -traktat pokojowy litewsko-radziecki

(ratyfikowany 14.X.1920 r)

Wyznaczenie granicy litewsko-sowieckiej pokrywającej się

z granicą ziem litewskich w XV w

(z Wilnem, Grodnem, Lidą i Oszmianą).

26.VIII.1920- przekazanie przez bolszewików Wilna- Litwie

9. X.1920- zajęcie Wilna

(1 Dyw. Litewsko-Bialoruska),

ofensywa na Kowno

12.X.1920- powstanie Litwy Środkowej

(gen. Lucjan Żeligowski )

1865-1947)

30.XI.1920- zawieszenie broni,

wyznaczenie linii demarkacyjnej,

i 6 km pasu neutralnego (istniejącego do 1923 r)

W lutym 1923 roku Rada Ligi Narodów uznała dotychczasową linię demarkacyjną

rozdzielającą Polskę i Litwę za granicę państwową między obydwoma krajami.

8.I.1922 - wybory do Sejmu Litwy Środkowej

20.II.1922- decyzja o połączeniu się z RP

24.III.1922- potwierdzenie przez Sejm RP

18.IV.1922 -objęcie wladzy przez rząd polski

- jako Ziemia Wileńska.

Obszar dotychczasowej Litwy Środkowej oraz części byłego polsko-litewskiego pasa neutralnego składające się z miasta Wilna oraz powiatów wileńskiego, oszmiańskiego, święciańskiego, trockiego i brasławskiego.

Do Ziemi Wileńskiej przyłączono powiaty dziśnieński, duniłowiczowski i wilejski z sąsiedniego województwa nowogródzkiego.

1926- 1939- województwo wileńskie

(29 011 km²)