niedziela, 26 sierpnia 2018

Uzbekistan

                                            Republika Uzbekistanu

              państwo w środkowej Azji w międzyrzeczu Amu-darii i  Syr-darii


Graniczy z Kazachstanem,Afganistanem (137 km), Tadżykistanem,Turkmenią i Kirgizją.
80% powierzchni leży  na Nizinie Turańskiej,większą część zajmuje pustynia Kyzył- kum, na północnym- wschodzie i południu przedgórza i pasma Tien -szanu 

i Gór Hisarsko- Ałajskich ( Hazrat Sulton - 4643 m.n.p.m),rozdzielone kotlinami 

 Fergańską i Zerawszańską.

                                                      Klimat umiarkowany kontynentalny

      Do największych rzek nalezą Amu-daria ( 945 km), Syr-daria (385 km),Zerawszan ( 455 km)
         Największy jeziorem było  słone Jezioro Aralskie (68 700 km²),obecnie zanikło
                                        na skutek ludzkiej działalności    (pustynia  Aral kum)

                                    Jezioro Aralskie na mapie 
                                               PPWK z  1987 r

                                                         
                                                                    ********
                              O'zbekiston Respublikasi

                                               Powierzchnia - 447 400 km²
                                      Stolica - Taszkent (od 1939)
                                                         Języki urzędowe -uzbecki
                                                          Ludność -29,5 mln
                           74%-Uzbecy, Rosjanie, Tadżycy, Kazachowie,Tatarzy, Karakałpacy
                                                             Waluta: Sum= 100 tijin

                                         Uzbekistan- Kraj Uzbeków
                            nazwa od imienia chana Złotej Ordy Ozbega (1313-1341)

                    "Kraj Uzbeków ", od XV w. nazwy uzbec. Uzbek – "pan samego siebie",
                                     z tur. ozum / uz – "sam", pers. bek – "pan".
 Prawdopodobnie gdy Rosjanie po raz pierwszy spotkali ten turecki lud , jego władcy

 przedstawili się w ten sposób.


Mongolska część Złotej Ordy rządzona przez rod Szejbanitów następnie sturkizowana.

                          Język uzbecki -do 1927- zapisywany alfabetem arabskim


                                     1928-1940- łacińskim, od 1940 cyrylicą.


                                              Od 1992 r - angielski wariant pisma łacińskiego


                                                                          *********

                                                                             Godło

                                                                      Od 2 VII.1992
Ma ono formę okrągłą i zawiera narodowe barwy, umieszczone na fladze Uzbekistanu: niebieską, białą, zieloną i czerwono-pomarańczową.
 Od lewej strony godło jest otoczone przez gałązkę bawełny z otwartymi torebkami
     nasiennymi, zaś od prawej – przez stylizowane kłosy pszenicy 
. Zarówno gałązka jak i kłosy przepasane są wstęgą w barwach flagi państwowej, 
na której u dołu napisano nazwę kraju w języku uzbeckim: „OʻZBEKISTON”.
U góry znajduje się hilal (półksiężyc) – symbol islamu – religii wyznawanej przez 
większość obywateli Uzbekistanu.
Centralnym elementem godła jest mityczny ptak Huma (uzb. Xumo), symbol powodzenia, szczęścia i wolności, przedstawiony z rozpostartymi skrzydłami. 
Za nim widnieje rolniczy krajobraz Uzbekistanu oraz wschodzące zza gór słońce z rozchodzącymi się dokoła promieniami.
Znajdujące się z tyłu, na tle gór, dwie rzeki symbolizują Amu-darię i Syr-darię.
 
                                                        

                                                                    **************


                                                                             1939

                                                                              1931


                                                                            1925-29


                                                                    **********

                                                                     Flaga

 
                                                  


Flaga składa się z trzech poziomych pasów: błękitnego, białego i zielonego, które są rozdzielone cienkimi czerwonymi liniami. Na błękitnym tle znajduje się półksiężyc i 12 gwiazd. Flaga została przyjęta

 18 listopada 1991
 Zastąpiła ona używaną poprzednio flagę Uzbeckiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej.

Błękit jest barwą narodów tureckich. Jest to także barwa Timura, który w XIV wieku stworzył 

i władał wielkim imperium środkowoazjatyckim ze stolicą w Samarkandzie. Kolor ten jest symbolem wiecznego nieba i ludzi jako jednego z fundamentalnych źródeł życia. Barwa biała oznacza

 pokój i tradycyjne uzbeckie życzenie bezpiecznej podróży i dążenie do czystości myśli i czynów.

 Zieleń to kolor natury, płodności i nowego życia, a także kolor islamu.

Czerwone paski reprezentują siły witalne wszystkich organizmów żywych, łącząc dobro

 i czystość idei z wiecznym niebem i działalnością na ziemi. Półksiężyc jest symbolem religii

 muzułmańskiej. Reprezentuje też nową republikę.

 Dwanaście gwiazd symbolizuje dwanaście miesięcy uzbeckiego kalendarza solarnego.

                                                                          Poprzednie


                                                              29.VIII.1952- 18.XI.1991

                                                                            Poprzednie

                                                                   
                                           1925-1926                                      1926-1931

                                          1931-1935                                          1935-37

                                        1947-1941                                              1941-1952

                                                                                                                                       
                                                                     *******
                              VIII w - opanowanie przez Arabów dzisiejszego Uzbekistanu
                                               islamizacja
                                X w -panowanie tureckich Karachanidow i Seldżuków
                                        1221   - najazd Czyngiz chana
                                     1500 panowanie Timurydów (Orda Uzbecka)

                                                  Od 1868- rosyjski protektorat nad Bucharą



                                       Od   1873 - Chanat Chiwy  protektoratem Rosji
                                     

                                                      1876   -chanat kokandzki  do Rosji

                                                             1876-  Turkiestan
                                        (obwody syrdaryjski,samarkandzki i zakaspijski)
                           

                                                     1918  -Turkiestańska ASRR

                                                   1920-24 Chorezmijska (chiwiańska) LRR


                                                    1920-      Bucharska LRR
                                                                   
                                                         Od  1924 -Uzbecka ASRR



                                           1936 -włączenie Karakałpackiej ASRR
                                                       wyłączenie Chodżentu
                                                             
                                                       5.XII.1936 - Uzbecka SRR

                                                   20.VI.1990 - suwerenność

                                                    31.VIII.1991- niepodległość

                                                           XII. 1992  -  do WNP

                                                                       ********
                                                     Republika Karakałpacka

 
                                                  Qaraqalpaqstan Respublikası
                                                  Qoraqalpogʻiston Respublikasi
      
                                                       Powierzchnia -160 000 km²
                                          Stolica -Nukus

 Autonomiczna republika w granicach Uzbekistanu, położona w zachodniej 

części kraju i granicząca od strony północnej z pozostałościami Jeziora Aralskiego.  

                                                                                                                 
                                                 Godło


                                                                              Flaga

1993

***

                                              Poprzednie
                                     Karakałpacka ASRR

 



1952-1991

1941-1952

1934-37

******
                                  1932-1936 w ramach RFSRR
                                                            Karakałpacki O A


                                                     1936-1992 w Uzbeckiej SRR



****
Znaczki pocztowe






                                                 *******
                                   Symbole dawnych terytoriów na
                                            terenie obecnego Uzbekistanu
                                       

                                   1 .Chanat Chiwy
                                         dynastia Szejbanidów
                                            (1515-1920)


          
                                                1917-1920

                                                  ***
                                     Chorezmijska RL
                                           (1920-1925)



1920-1923


                                    2. Chanat Buchary
                                               1500-1920
                                               



Bucharska RL
1920-1925




                                               **********
                           Obwody generał-gubernatorstwa
                                        turkiestańskiego


                                                Herb władcy Turkiestanu (cara Aleksandra III)

                                   3.  Obwód  samarkandzki
                                                Herb od 1890

                                            

                                                   ****
                                    4.  Obwód syrdaryjski
                                               Herb od 1878 r

                                                  ****
                                     5. Obwód Zakaspijski
                               (zachodnia część Karakałpacji)
                                               Herb od 1890 r

                                           ***********
                             Znaczki pocztowe
                            1876- 1917 znaczki Rosji


                                               *****
                                             1923-25   
                          znaczki  skarbowe,używane jako 
                           znaczki pocztowe w Bucharze




********

Znaczki Chorezmijskiej LRR
1921-24


                                                *******
                                 Od 1925 znaczki ZSRR















                                  *****
                    7.V.1992- pierwsze znaczki Uzbekistanu
                   z napisami Uzbekiston cyrylicą i Uzbekistan
                                       alfabetem łacińskim


                           1993-95 - nadruki na znaczkach ZSRR










Od 2001 r O'zbekiston





                                                   ******
                                 Następny post -Turkmenistan

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz