Worek Dziewieniski -terytorium Litwy wcinającej się na 21 km w terytorium Białorusi.
mający u podstawy 2,8 km szer., 20 km szer. w najszerszym miejscu.
Nazywany jest także „dodatkiem” Litwy, „łzą” Litwy…
*********
Obecnie znajdują się tu dwie gminy (starostwa):
Dziewieniszki i Paszki
*****
Gmina Dziewieniszki
Dieveniškių seniūnijos
położona jest w południowo-wschodniej części rejonu solecznickiego,
na obszarze tzw. worka dziewieniskiego
Powierzchnia- 207,3 km²
Ośr. gminy - Dieveniškės (Dziewieniszki)
Ludność -2,8 tyś. ( 79,6 % Polacy).
Należy do niej 61 miejscowości.
Herb gminy
Od 4.V.2006 r
Złote podkowy-ma symbolizować harmonijne wspólne życie kilku narodów
(przede wszystkim Polaków i Litwinów)
Błękitne pole- miejscowy kościół Najświętszej Maryi Panny
*****
W 1385 r - wzmiankowana jako wieś (zagroda) Mingaiły
1433 - 1542 dobra tutejsze należały do Gasztołdów
Od 1542 - własność króla Zygmunta Starego
starostwo dziewieniskie
1795- w zaborze rosyjskim (gub.wileńska,powiat oszmiański)
W XIX w. Dziewieniszki były miasteczkiem rządowym
Девенишская волость , Ошмянский уезд
1915-1919 - okupacja niemiecka ( Ober Ost)
12.X.1920 -20.II.1922 w Litwie Środkowej
1922 Ziemi Wileńskiej (od 20.I. 1926 woj. wileńskie)
1922-1939 siedziba wiejskiej gminy Dziewieniszki
Gmina tworzyła "worek" woj. wileńskiego, otoczony z trzech stron przez
woj. nowogródzkie.
po 17.IX.1939 okupacja ZSRR
X. 1939 r - Dziewieniszki w rejonie woronowskiem
Białoruskiej SRR
3 .VIII. 1940 r po przyłączeniu Litwy do ZSRR,
rejon Dziewieniszek przyłączono do Litewskiej SRR.
25.VI .1941 - VI.1944 okupacja niemiecka
IX.1941 - Rayon Woronow, Gebiet Lida , Generalkommissariat Weißruthenien
Od 1.IV. 1942 r w powiecie ejszyszkim (Landkreis Eischischken) który obejmował
m.in. gminy: Bieniakonie, Dziewieniszki, Ejszyszki, Soleczniki.
w Generalnym Komisariacie Litwy (Generalkommissariat Litauen )
1944 - Konwaliszki ( z pn.-zach.cz. gminy) zostały włączone do Białorusi
1944-1950 w rejonie wileńskim
1950-1962 w rejonie solecznickim
1962-1972 w rejonie ejszyskim
1972-1995 - w rejonie solecznickim
1988-włączenie gminy Milkuny
do gminy Dziewieniszki
******
Gmina Paszki
Poškonių seniūnijos
Gmina Paszkańska
Powierzchnia- 85 km²
Ośr.gminy- Poškonių (Paszki , Poszki)
( 8 km na pn. od Dziewieniszek)
Ludność-0,5 tyś (2021)
Litwini – 50,2% , Polacy – 48,7% ,
Wieś istnieje co najmniej od 1713 roku i należała wtedy do dworu Orłowciszki
Paszki stały się siedzibą gminy w 1950 roku.
Znaczne terytorium gminy zajmuje Dziewieniski Historyczny Park Regionalny
( Dieveniškių istorinį regioninį parką)
*****
Herb rejonu solecznickiego
Šalčininkų rajono savivaldybė
****
26 .IV. 1996 roku przestała istnieć litewska enklawa Pogiry ( Pagirių anklavas )
o pow. 1,69 km² - leżąca na zachód o Paszków (2 km od granicy z Litwą
1956 r. została przydzielona do Litewskiej SRR i stała się eksklawą
Litwa otrzymała równowartość ( 31 ha ) na pd. od wsi Tawrele,
63 ha na płn. -wsch. od wsi Podegucie, 52 ha na płn. od Brażelców
i 23 ha na północnym brzegu rzeki Dumbla .
W 2016 wieś została oficjalnie zniesiona Litwie.
*********
Znaczki pocztowe
Znaczki Rosji
1858 -1915
****
1916-1919 okupacyjne niemieckie
*****
Znaczki Litwy Środkowej
20. X.1920 -24.III.1922
****
Znaczki Polski
1922-1939 (1940)
********
Znaczki ZSRR
1939-1941, 1944-1990
****
Okupacja niemiecka (Ostland)
1941-1944
*****
Znaczki Litwy
od X 1990
*******
Wydanie lokalne dla południowej części obszaru wileńskiego
16.VII.1941 -
fragment mapy Litewskiej SRR z 1953 r
******
******
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz