O Karakałpacji wspominałem w blogu o Uzbekistanie w 2018 r
Dzisiaj trochę więcej informacji
Republika Karakałpacka-– autonomiczna republika w granicach Uzbekistanu,
pomiędzy Kazachstanem i Turkmenistanem, w dorzeczu rzeki Amu-darii.
Na północy Karakałpacji znajdują się pozostałości wysychającego Jeziora Aralskiego,
Praktycznie całe terytorium leży na Nizinie Turańskiej
Najwyższy punkt - 473 m n.p.m (Aszczytau)
Zachodni skraj zajmuje pustynny płaskowyż Ustiurt.
Klimat kontynentalny, suchy i ciepły.
******
karakałp Qaraqalpaqstan Respublikası
uzb. Qoraqalpogʻiston Respublikasi
Powierzchnia - 166 600 km²
Stolica - Nukus (Nökis)
Ludność -2,1 mln
Uzbecy (32,8%), Karakałpacy (32,2%), Kazachowie (28,6%),
Turkmeni (3,3%), Tatarzy (1,2%) oraz Rosjanie (1,1%)
Język karakałpacki ma status równy językowi uzbeckiemu
Godło
Nawiązuje do godła Uzbekistanu
W środku godła jest mityczny ptak Huma z otwartymi skrzydłami.
( symbolizuje pokój, szczęście i dążenie do wolności)
na wstędze w barwach flagi karakapackiej z nazwą
republiki ҚАРАҚАЛПАҚСТАН
Za nim widnieje krajobraz oraz wschodzące
słońce nad ciemnoniebieskimi górami i zoroastryczną
dachmą Szylpyk ( Shılpıq qala) - symbol starożytnej historii i kultury republiki
Mieszkańcy przed „nawróceniem” na islam wyznawali zaratusztrianizm
Rzeka - symbolizuje Amu-darię
Całość otoczona jest przez dwa wieńce, z których jeden złożony jest z gałązek
bawełny z otwartymi koszyczkami nasiennymi , drugi z kłosów pszenicy
przepasane są wstęgami w barwach flagi uzbeckiej i karakałpackiej
- symbol dobrobytu i bogactwa
U góry znajduje się hilal (półksiężyc z gwiazdą) wpisany w Rub al-hizb
- symbole islamu
Karakałpacy są muzułmańskimi sunnitami.
********
****
Flaga republiki
Ustanowiona 14 grudnia 1992 r
Niebieski pas symbolizuje wodę i wiosnę
Żółty pas nawiązuje do pustynnej natury Karakałpacji
Zielony pas symbolizuje naturę, duchowość, zaufanie
Półksiężyc wraz z gwiazdą to symbol islamu;
Pięć gwiazd jest symbolem życia i pięciu najstarszych miast Karakałpacji.
********
Obecna autonomia Karakałpacji jest kontynuacją utworzonej w 1932 r
Karakałpackiej ASRR.
1937
******
.svg.png)
1934-1937
.gif)
1941-1952
.gif)
*****
Nukus
Miasto na prawym brzegu Amu-darii, na zachodnim skraju pustyni Kyzył-kum,
siedziba administracyjna Republiki Karakałpackiej.
Założone na miejscu aułu Nukus (z lat 60. XIX w.);
Po planowej rozbudowie miejscowość otrzymała prawa miejskie w 1932 r,
w 1939 roku została ustanowiona stolicą Karakałpackiej ASRR
W centrum emblematu jurta symbol wolności , domu, rodziny
oraz jedności z naturą.
Faliste linie nawiązują do położenia na rzeką Amu- Daria
Całość w okręgu złożonym u góry w połowie z flagi karakałpackiej
i uzbeckiej oraz ornamentu ludowego u dołu
Poprzedni symbol miasta
******
Nazwa Karakalpakstan oznacza "ziemia Karakałpaków
narodu pochodzenia tureckiego, zamieszkującego w zwartej grupie
na południe od Jeziora Aralskiego.
Karakałpak to dosłownie „czarny kołpak”.
To nawiązanie do tradycyjnego nakrycia głowy tych koczowników.
Mówią językiem karakałpackim z grupy języków kipczackich,
bliskim kazachskiemu
Głównym zajęciem Karakałpaków do poł. XX w. była uprawa roli
na nawadnianych ziemiach oraz rybołówstwo,
******
Obszar obecnej republiki był częścią historycznej krainy Chorezm ,
później był częścią chanatu Chanat Chiwańskiego
Pierwsza wzmianka o Karakałpakach pochodzi z XVI wieku
Na terenie obecnej republik zaczęli osiedlać się w XVIII w
Od 1873 r terytorium stało się częścią carskiej Rosji,
Oddział amudarski (Амударьинский отдел )
w obwodzie syrdaryjskim (Сырдарьинская область)
Od 30.IV. 1918 w Тurkiestańskiej АSRR
19. II. 1925 utworzenie Karakałpackiego OA w ramach Kazachskiej ASRR
po likwidacji i podziale Turkiestańskiej ASRR
20 .VII. 1930 roku - bezpośrednio do RSFSR
20 .VII. 1932 r Karakałpacka ASRR ( pow. 206 500 km² )
wchodząca w skład Rosyjskiej FSRR.
5.XII.1936 - przekazanie Uzbeckiej SRR
1943 - zmiana granicy przekazanie wsch cz. republiki
do obwodu bucharskiego ( 44,6 tyś. km² )
14.XII.1990 - przksztalcenie w Karakałpacką SRR
31.VIII. 1991 r ogłoszenie niepodległośc przez Uzbekistan
9 .I. 1992 - przekształcenie Republikę Karakałpakstan
i włączenie do Republiki Uzbekistanu.
Wg konstytucji z 1993 r republika ma prawo secesji (odłączenia się),
pod warunkiem przeprowadzenia referendum.
*******
Znaczki pocztowe
Znaczki Rosji
1874-1918/1922
Znaczki ZSRR
1923- 1992
****
Znaczki Uzbekistanu
od 7.V.1992 r
Na znaczku poeta karakałpacki Ájiniyaz Qosıbay ulı;
ps.Ziywar (1824-1878)
(Qońırat) (d. Kungrad)
Budynek parlamentu (Joqarǵí Keńesi)
w Nukusie
*****
******
.jpg)
