wtorek, 11 listopada 2025

Nur

                                   Wieś sołecka położona w województwie mazowieckim,

                                                 w powiecie ostrowskim  w gminie Nur

                                                       Nur leży na prawym brzegu Bugu.

                                          37 km na pd.- wsch. od Ostrowi Mazowieckiej,

                                                      123 km na pn.- wsch. od Warszawy.

 

                                                                         ******

                                                                 Gmina Nur

                        Jest najbardziej wysuniętą na pd.- wsch. jedn, adm.

                                                        powiatu ostrowskiego.

                   Leży  w pn części Podlaskiego Przełomu Bugu na prawym brzegu Bugu

                   Sąsiednie gminy Boguty-Pianki, Ceranów, Ciechanowiec, Czyżew,   

                                         Sterdyń,   Szulborze Wielkie, Zaręby Kościelne

  

                                                           Powierzchnia- 102,85 km²

 

                                                                          Herb gminy

                                                              ustanowiony 25.VI. 2009

                                            Herb przedstawia na tarczy w polu błękitnym  

                                                laskę Merkurego i kotwicę rzeczną 

                                            w słup złote, nad pasem falowanym srebrnym

 

                                           Kaduceusz smbolizuje Nur jako osadę targową,   

                            co potwierdzały  przywileje książęce z lat 1434, 1437 i 1474.

                  Kotwica oznacza port rzeczny na Bugu,  utworzony na mocy przywileju 

                                             króla  Zygmunta Augusta z 1568 r. 

                                        Pas falowany to przedstawienie rzeki Bug

 

                                                                          Flaga gminy


                                                                         *******

                                          Nazwa miejscowości  ma związek z nazwą płynącej

                                                   nieopodal rzeki Nurzec (d. nazwa Nur)

 

                             W średniowieczu znajdował się tutaj gród, a następnie zamek 

                        strzegący przeprawy przez Bug i będący ważnym punktem obronnym 

                                      Mazowsza przed napadami Jaćwingów i Litwinów,

                                               a także chroniącym północne Mazowsze 

                                                    przed zagonami krzyżackimi.

                                          Przed 1425 r Nur uzyskał lokację miejską 

                                         1434 i 1764 -potwierdzenie praw miejskich

                               Po wymarciu dynastii Piastów mazowieckich miasto w 1526 r. 

                                                włączono do Korony.


                                  W tym czasie Nur  został stolicą ziemi nurskiej  (3500 km 2)

                      podzielonej na 3 powiaty . w Kamieńcu (obecny Kamieńczyk n. Bugiem),

                               Ostrowi i Nurze  (cały dzisiejszy powiat ostrowski oraz część powiatów: 

                                             zambrowskiego, ostrołęckiego i wyszkowskiego)

                            Od 1545 roku Nur wchodził w skład „oprawy” królowej Bony Sforzy.

                           W 1568 r król Zygmunt August nadał miastu przywilej zwalniający 

                                              je z ceł na towary spławiane do Gdańska.

                                Po III rozbiorze polski w 1795r,znalazł się w  granicach 

                               tzw. Prus Nowowschodnich należąc do obwodu ostrołęckiego 

                                                    w  departamencie płockim

                                                   1807-1815 w Ks. Warszawskim

                                             Od 1815 w Król. Polskim (Kongresowym)

 

                                          

                                      w   woj. płockim, obw.ostrołęcki , powiat ostrowski.


                                             17 i 23 V 1831 bitwy wojsk pol. z  wojskami ros.

                                                          1837-1845 w gub. płockiej 

                                         1867-1915 w powiecie ostrowskin w guberni łomżyńskiej.

                                                     W 1869 r Nur stracił prawa miejskie

                                                          Od    31.V. 1870 r    gmina Nur 

                                            12 .VIII. 1915 r. - XI 1918 r. okupacja niemiecka

                                                      Generalgouvernement Warschau 


                                                 Od  14 .VIII.1919 r w  woj. białostockim

                                                             powiecie ostrowskim

                                                        1.IV. 1939 w woj.  warszawskim

 


                                                     IX.1939  -pod okupacją radziecką,

                                                  na granicy z GG ( granica biegła rz. Bug)

                                                   w obw. białostockim Białoruskiej SRR

                                          1940 w   rejonie czyżewskim  (Чыжаўскі раён)

 

                                                         VII.1941   pod okupacja nimiecka  

                                                     Bezirk Bialystok (Amtsbezirk Czyżewo)

                                         12 .VIII.1944. wyzwolenie spod okupacji niemieckiej 

                                  1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Nur.

                                                       1.I.1973  reaktywowano gminę Nur                                   

                                                          1975–1998 w  woj. łomżyńskim


                                                                           ******

                                                        Od  1.I.1999 - w woj. mazowieckim

                                                                      ******

 

                                                                          *******

                                                         Stefan Wyszyński (1901−1981)

                            – arcybiskup, metropolita warszawsko-gnieźnieński, kardynał, 

                                prymas Polski, ogłoszony błogosławionym 12 .IX. 2021 roku.

 

                                              Urodził się 3 .VIII. 1901 w Zuzeli nad Bugiem 

                                                                   w gminie Nur


                                                                            *****








                                                          



niedziela, 9 listopada 2025

Rajgród

                                 Miasto w województwie podlaskim, w powiecie grajewskim, 

                                       położone nad wschodnią zatoką Jeziora Rajgrodzkiego

                              przy granicy województw podlaskiego i warmińsko-mazurskiego

                                                       18 km na wsch. od Grajewa

                                              Siedziba gminy miejsko-wiejskiej Rajgród

                                                           Miasto Rajgród- 35,18 km²

                                                           Gmina Rajgród -207,16 km²

                              

                                                                        Herb miasta


                                     Herb został nadany  w 1566 r przez księżną Annę Kiszczynę 

                                                              z rodu Radziwiłłów

                                   Przedstawia  cztery czarne kowalskie ćwieki na złotym polu 

                                                                             ****

                                                            Inna wersja 


                                                                    ****

                                                         Herb   z winiety lokalnego pisma    

                                                                Rajgrodzkie Echa        

                                                                         ****

                                           We wczesnym średniowieczu część Jaćwieży



                                             XII-XIII w. gród Jaćwingów (zw. Raj)

                          Najprawdopodobniej został zniszczony podczas mazowiecko-ruskiej

                                       wyprawy odwetowej na Jaćwież zimą 1248/1249

                                Następnie w granicach Mazowsza (należał do ziemi wiskiej)

                          Do XV w. gród miał duże znaczenie militarne,strzegł drogi

                                               z Litwy do Prus i na Mazowsze 

                                      W wyniku układu melneńskiego  od 1422 r 

                              granicach Wlk. Ks. Litewskiego , na granicy pruskiej

                                 , która przebiegała przez środek jeziora Rajgrodzkiego

                                Pierwsza pewna wzmianka o Rajgrodzie pochodzi z 1429 r

                                                   ( Raygrod)

                              W 1505 kniaź   Michał Gliński  otrzymał starostwo bielskie     

                                          (z Rajgrodem)   w  dziedziczne  posiadanie

                                    Po zdradzie kniazia Michała i konfiskacie jego dóbr, 

                                           w 1509 król Zygmunt I Stary  przekazał je

                                       wojewodzie wileńskiemu Mikołajowi  Radziwiłłowi

                                                       ( Dobra goniądzko-rajgrodzkie)

                                           1513–1795 w woj. podlaskim


                             W 1566 r. nastąpiła nowa lokacja miasta, prawa miejskie Rajgród 

                            otrzymał w 1568 r  od wojewodziny Anny z Radziwiłłów Kiszczyny   

                                  1571 r.przekazane zostały królowi Zygmuntowi Augustowi

                                                  W 1569 r. woj.podlaskie przeszło do Korony

                                      

                                        Od 1571 r. do trzeciego rozbioru Polski Rajgród 

                                             był miastem królewskim  i siedzibą powiatu.

                      W 1679 r król Jan III Sobieski potwierdził prawa miejskie magdeburskie

                                                         i jego przywileje      

                      Po III rozbiorze Polski,  znalazł się w granicach Prus Nowowschodnich

                                 w departamencie białostockim , w powiecie goniądzkim (1796)

                                            W 1807 stał się częścią Księstwa Warszawskiego

                                                        w departamencie łomżyńskim

                                                Od 1815 część Królestwo Kongresowego


1816-1837 w woj. augustowskim
 
29.V.1831 -   w czasie powstania listopadowego.  

                                             stoczono  pod Rajgrodem  zwycięską  bitwę 

                                                                 z wojskami rosyjskimi.

    

                               1837- w gub. augustowskiej , powiecie szczuczyńskim                                       

                                                              1866- gub. łomżynskiej

                                                  W 1870  r miasto utraciło prawa miejskie

                                       Formalnie było osadą wchodzącą w skład gminy Bełda 

                                               III.1915  -14. XI.1918  okupacja niemiecka

                                                       Generalgouvernement Warschau 

******

                                                   Od   1919   w woj. białostockim 

                                                 W 1924 r. przywrócenie  praw miejskich

                                                        6- 21.IX.1939 okupacja niemiecka                                                      

                                    26.IX.1939 – wojska niemieckie przekazały miasto wojskom 

                                                                      sowieckim

                                    IX.1939- VI.1941 w obw. białostockim Białoruskiej SRR

                                                   
                                              

                                        VII. 1941–22 I.1945 Rajgród znajdował się w granicach 

                                                     Bezirk Bialystok  (Amtskomisariat Rajgrod)

                                             od 1945  r w powojennym woj. białostockim        

                                                      1948 - 1975 w powiecie  grajewskim

   
 
1946                                    1972
                **********                              

                                                         1975-1998 w woj.łomżyńskim


                                              2 .VII. 1976 r. połączono gminy Bełda i Rajgród

                                                     tworząc z ich obszarów gminę  Rajgród

                                                         Od  1.I.1999 - w woj. podlaskim 

                                                                       ,powiat grajewski 


 

                                                                               ******

                                                            Znaczki pocztowe 

                                                              Znaczki Imperium Rosyjskiego

                                                                 1858-1860, 1865-1915


                                                                               *****

                                                          Znaczki Królestwa Polskiego

                                                                         1860-1865

                                                           stempel numerowy   Raygrod “35”

                                                                              *****

                                                             Okupacyjne niemieckie 

                                                          Generalgouvernement Warschau 

                                                                          1915-1918

                                                                               ****

                                                                           III Rzesza

                                                                         1941-1945

                                                                              ****

                                                                        Znaczki ZSRR

                                                                          1939-1941 

 

                                                                               ****

                                                                    Znaczki Polskie

                                                                     1919-1939 ,1945






                                                                          ******