sobota, 18 października 2025

Ostrołęka

                                           Miasto na prawach powiatu w woj. mazowieckim. 

                              na skraju Międzyrzecza Łomżyńskiego i Doliny Dolnej Narwi,

                                         nad Narwią ,100 km na pn. -wsch od Warszawy

  

                                                                 Powierzchnia - 33,5 km²

                                                                       Herb miasta

                                                                 używany od 1781 r

                                                              wersja  obecna od 1990 r

 

                                               Polski orzeł królewski, z tarczą  na piersiach

                                   , na której widnieje łaciński napis HAEC AVIS PROTEGE, 

                                            - ty ptaku ochraniaj ,Ten ptak będzie chronił

                      Napis ma świadczyć o tym, że miasto oddaje się pod opiekę orła królewskiego. 

                                Pod napisem znajduje się wizerunek niedźwiedzia który

                                                          był pierwotnym herbem miasta 

 

***


                                                                             ****

                                                                      Poprzedni herb


                                                                               ****

                                                                       Flaga miasta

                                                                        24 .XI. 1993.

                       Kolory te nawiązują kolejno do związków miasta z Puszczą Zieloną, 

               złotej korony i szponów orła z herbu miejskiego oraz do rzek przepływających 

                                     przez Ostrołękę

                                                                        ******

                          Przez miasto przepływają trzy rzeki: Narew, Omulew i Czeczotka.

                      Nazwa miasta  związana jest z topograficznymi właściwościami terenu

                                 („ostre” łąki nad rzeką, które wiosną zalewa woda). 


                       Za rządów  księcia Siemowita III,  umownie zaczęła się "miejskość" Ostrołęki.

                       12.V. 1373  w Wyszogrodzie  nadał przywilej na wójtostwo  w Ostrołęce    

                                                 Świętosławowi Romie.                

                                     Dokument nadający prawa miejskie nie zachował się.

                              Od końca XV w była stolica powiatu w ziemi łomżyńskiej

          

   1526 – Ostrołęka, jako część Księstwa Mazowieckiego, została włączona do Korony.

             XVI w. – Ostrołęka została ośrodkiem starostwa niegrodowego należącego

                                            do królowej Bony.

                1795 – po III rozbiorze Polski miasto weszło w skład zaboru pruskiego, 

                             stając się jednym z ośrodków miejskich Prus Nowowschodnich

                             siedzibą obwodu składającego się z trzech dotychczasowych powiatów

                                            : ostrołęckiego, ostrowskiego i nurskiego.

                16.II.1807 – została stoczona bitwa między wojskami francuskimi a rosyjskimi.

                Francuzi odnieśli w niej zwycięstwo upamiętnione wyryciem nazwy Ostrołęki

                                               na Łuku Triumfalnym w Paryżu. 

 


                                Miasto stało się miastem powiatowym departamentu płockiego 

                                                  w Księstwie Warszawskim

                        1815 – Ostrołęka została włączona w skład Królestwa Kongresowego,

                                       zostając jednym z miast obwodowych w woj. płockim 

                       26.V. 1831  w bitwie pod Ostrołęką–  Rosjanie zadali klesk wojskom polskim

                                                    1837 - w guberni płockiej

                                                 od  1867   w guberni łomżyńskiej 


                               W sierpniu 1915 r przez miasto przeszedł front I wojny światowej 

                             Okupacja  niemiecka , w Generalnym Gubernatorstwie Warszawskim

                                        1918 – po odzyskaniu przez Polskę niepodległości

                                         2 .VIII. 1919 r  w składzie  województwa białostockiego

                                  1.IV. 1939 miasto zostało włączone  do woj. warszawskiego. 


                               8/10.IX. 1939– 6.IX.1944 – okres okupacji niemieckiej, miasto 

                                                       (nazwane Scharfenwiese)

                                                zostało wcielone bezpośrednio do III Rzeszy.


                                          Znalazło się na terenie Landkreis Scharfenwiese 

                                    w rejencji ciechanowskiej w prowincji Prusy Wschodnie

                                                                                *** 

                                             Od  1945 –  miasto powiatowe w woj. warszawskim.

                                                              Dynamiczny rozwój miasta 

                                                     1 .VI.  1975–  miasto wojewódzkie



                                             Od 1999 - status miasta na prawach powiatu oraz 

                                                         siedzibą starostwa powiatowego.

                                                                        Mapa powiatu 

                                                                             *****

                                                            Herb powiatu ostrołęckiego

                                                               ustanowiony 20.IX. 2023

 

                                                                            ********

                                                            Znaczki pocztowe 

                                                              Znaczki Imperium Rosyjskiego

                                                                   1858-1860, 1865-1915

 

                                                                              ****

                                               Znaczki Królestwa Polskiego

                                                                          1860-1865


                                                                                ****

                                               Niemieckie znaczki  okupacyjne 

                                               Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego

                                                                          1915- 16.XII.1918


                                                                             ****

                                                              Znaczki Niemiec (III Rzesza)

                                                                        1939-1945


                                                                               *****

                                                              Znaczki Polski

                                                                     1918-1939, 1945

                                                                               ***

                                                                 Józef Bem (1794-1850)

                                W bitwie pod Ostrołęką Bem popisał się śmiałą szarżą artyleryjską,

               zatrzymując rosyjskie natarcie i umożliwiając wycofanie się niedobitków polskiej armii. 

                      Dzięki temu manewrowi zmniejszył znacznie rozmiary polskiej porażki

                                                                                ***

 




                                                                        *********

                                                                  Wydanie lokalne

 


                                                        nadruki  na 8 różnych znaczkach 

                                                    w obiegu od 12 listopada 1918 roku.

 

                                                                             ******


 

  

 


Monety z herbami województw



 

                           W 2004 r NBP  emitował serię kolekcjonerskich  monet 2 złotowych 

                                                         z herbami województw.

                      A Poczta Polska dotychczas nie wydała znaczków z herbami województw

                                      ale w 2029 r. będzie 30  rocznica wprowadzenia nowego 

                                                       podziału administracyjnego.

                    Sugeruję (?) wydanie  serii z herbami województw , co ciekawszych herbów 

                                                        powiatów a nawet gmin...

 

                                                                         ******

                              

poniedziałek, 13 października 2025

Pułtusk

             Miasto  w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim (siedziba starostwa),

                                       siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Pułtusk.

            Położone w północnej części Mazowsza, na skraju Puszczy Białej nad Narwią, 

                        w mezoregionie Dolina Dolnej Narwi 56 km na północ od Warszawy  


                                                                               *****

                                                               Miasto i Gmina Pułtusk

                                                                      miasto   - 23,07 km²

                                                                 gmina Pułtusk - 133,72 km²,

 

                                                                         Herb  miasta

                                                              Herb pochodzi  z XIV w

                                    Pastorał biskupi i chorągiew kościelna nawiązuje do  

                                        biskupów płockich, którzy byli właścicielami miasta

                                                      od XIV  po koniec XVIII wieku

                                                 Niebieskie pole symbolizuje rzekę Narew


                                                              

                                                                             *******

Flaga 

                                                                   od 26 .VIII. 1999.


                                                                           ***** 

                              Pułtusk nazywany w źródłach historycznych:Peltovsk, Polthowia, ,

                Polthowsk, Polthowsko, leży nad rzeką Narwią, poniżej ujścia rzeczki  Pelty.

 

                W  XII w - gród kaszatelański   i  obronny północno--wschodnich rubieży Mazowsza

                      , nękanych przez wojownicze plemiona Prusów, Jaćwingów a potem Litwinów
.

                              Prawdopodobnie w r. 1203 Pułtusk wraz okolicznymi włościami

                                    został   włączony do  dóbr biskupów płockich                    

                                              którzy rezydowali na pułtuskim zamku

                                            

 
                    

           W okresie swych rządów w Pułtusku, biskupi płoccy nosili tytuł książąt pułtuskich. 

                                                                            ****

                              Położony w ziemi zakroczymskiej, prawa miejskie uzyskał w 1257

                                        od  Siemowita I,   II lokacja (na prawie chełmińskim)

                                       w 1339 przez biskupa płockiego  Klemensa Pierzchałę                                           

                                             potwierdzone w 1380 i 1405 roku. 

                                                      1529–1795  w woj, mazowieckim


                                               1565 r. w Pułtusku zaczęła funkcjonować


                                          szkoła średnia prowadzona przez jezuitów (do 1781)

 

                      W 1795 r., w wyniku III rozbioru Polski,przeszedł pod panowanie Prus

                                 Dobra biskupie  zostały zsekularyzowane i zajęte przez rząd pruski                                                  

                                  26 .XII. 1806 r pod Pułtuskiem wojska francuskie stoczyły

                                                           bitwę z Rosjanami.

                                       16.V. 1807 r.,doszło do drugiej bitwy pod Pułtuskiem,

                                                   od 1807 r. w Księstwie Warszawskim, 

                                               a od 1815 r. – w Królestwie Polskim. 

                                                        miasto obwodowe woj. płockiego

                                                       od 1807  siedziba powiatu 

                                     Od 1867 r.  w powiecie  pułtuskim w  guberni łomżyńskiej. 

                                                   30 .I. 1868 r w Pułtusku spadł meteoryt. 

                                            Był to jeden z największych, który spadł w Europie

                                                      Od  1893 r.  w guberni warszawskiej

                                      1915 -1918 w   Generalny, Gubernatorstwie Warszawskim

                                                                       okupacja niemiecka 

                                          Podczas I wojny światowej część zabudowy miasta 

                                                                 została zniszczona

                                                          XI.1918 w  niepodległej Polsce

                                                         Od 1919 w woj. warszawskim

                                                       

                                                                                *****

                                                7.IX. 1939-16.I.1945 okupacja niemiecka

                                  Pułtusk znalazł się na ziemiach włączonych do Niemiec.

                                          (od 26.X.1939 - w Regierungsbezirk Zichenau)

                                         21.V.1941 r  nadanie miastu nazwy „Ostenburg”

                                                                          *****

                                     Na przełomie 1944 i 1945 r.,miasto zostało zniszczone w 85 %

                                                        1945–75  w  woj. warszawskim 

                                                      1975–1998 w  woj.ciechanowskim

                                         Od 1999 w woj.mazowieckim, w pow. pułtuskim


                                                              Herb powiatu pułtuskiego

 
od 2002.
 
                                         

                                                                             ******

                                                        Znaczki pocztowe 

                                                        Znaczki Imperium Rosyjskiego

                                                              1858-1860, 1865-1915


                                                                           *******

                                                        Znaczki Królestwa Polskiego

                                                                          1860-1865


                                                                            *******

                                                     Niemieckie znaczki  okupacyjne 

                                               Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego

                                                                      1915-1918  

                                                                            ****

                                                          Znaczki Niemiec (III Rzesza)

                                                                        1939-1945


                                                                               ****

                                                                      Znaczki Polski

                                                                     1918-1939, 1945

                                                                                  ****



 
Codex aureus pultoviensi
 
                                                       XI-wieczny iluminowany kodeks,

                    Był on prawdopodobnie własnością Judyty, córki Wratysława II czeskiego,

            matki Bolesława Krzywoustego .Przywiozła go ona na dwór Władysława Hermana 

                    do Płocka,skąd dostał się do Pułtuska, gdzie przechowywany był lat trzysta.

                    Uchroniony przed grabieżą w XVIII stuleciu przez Tadeusza Czackiego,

                    został włączony do jego biblioteki w Porycku, skąd przeszedł na własność

                                  Czartoryskich.

                                                                            *****

 
Zamek w Pułtusku  przekształcony  zamek w Dom Polonii.

                                                                                  *****

                                                                                ******

                                                                        Wydanie lokalne

                                                                                XI.1918 

                                  Nadruk  ręczny na zn. Generalnego Gubernatorstwa Warszawskiego

                                                                         *****

                                      26 .XII. 1806 r pod Pułtuskiem wojska francuskie stoczyły

                                                    krwawą bitwę  z Rosjanami. 

                                   Zostało to upamiętnione na Łuku Triumfalnym w Paryżu.

                                       – zapisane jako PULTUSK na filarze wschodnim Łuku

 

                                                                             *****

                                  Sam Napoleon Bonaparte przebywał w mieście dwukrotnie 

                                                    od 29.XII. 1806 do 1.I. 1807 

                                          W  czasie swojego odwrotu z Rosji zimą 1812 r.

                                    zatrzymał się wtedy tylko na kilka godzin, incognito

                                                                          *****