piątek, 31 grudnia 2021

Powiat bielski

                    Powiat bielski położony jest na Równinie Bielskiej, która rozciąga się  między                       Doliną Górnej Narwi i doliną Nurca , w południowej części woj. podlaskiego

                             Graniczy z powiatami: wysokomazowieckim, białostockim,

                                                    hajnowskim i siemiatyckim.


                                                         Powierzchnia -1385,2 km²

                                                Jego siedzibą jest miasto Bielsk Podlaski.

                                                                       Herb powiatu


                            Uchwała nr XXXIII/221/10 Rady Powiatu w Bielsku Podlaskim

                                                           z dnia 27 stycznia 2010 r

 przedstawia na tarczy dwudzielnej w pas, w polu górnym, czerwonym orła białego ze złotym dziobem, takimiż łapami i koroną na głowie, w polu dolnym, srebrnym tura czerwonego z rogami i kopytami złotymi.

  Pole górne nawiązuje do godła województwa podlaskiego, podkreślając przynależność powiatu 

do tegoż, pole dolne nawiązuje do godła siedziby powiatu – Bielska Podlaskiego, lecz tur jest przedstawiony bardziej "dynamicznie" (w herbie miasta jest tur stojący).

 

                                                                        Flaga powiatu

                                                                           *******

                                                          Poprzednie symbole powiatu


                                                           

                                                  W polu 2 -  pęknięty  krzyż drohiczyński - 

                                                  symbolizujący  podzielonych chrześcijan

        



                                                                        **********

           We wczesnym średniowieczu teren obecnego powiatu bielskiego znajdował się na

                                  pograniczu Polski (Mazowsza) i Rusi, a później i Litwy

            W  1342 r. wchodził w skład Mazowsza i przed 1366 r. trafił we władanie Litwy.

          Bielsk i okolica wchodziły w skład ziemi drohickiej województwa trockiego (od 1413 r.)

  W 1477 r. staroście bielskiemu podlegały takie ośrodki miejskie jak Bielsk, Brańsk, 

                                   Suraż,  Goniądz i Rajgród.

          W 1513 r. król Zygmunt I ustanowił nowe województwo o nazwie „podlaskie”, 

                                      wyodrębnione z województwa trockiego.

            Do 1569 r., ziemie te znajdowały się w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego.

                Po trzecim rozbiorze Polski (1795)  tereny weszły w skład państwa pruskiego                     


             W 1807 r. część departamentu białostockiego prowincji Nowe Prusy Wschodnie

                               (w tym i powiat bielski) włączono w skład Imperium Rosyjskiego.

                Władze rosyjskie utworzyły w 1808 r.  obwód białostocki podzielony na cztery powiaty

                                     (białostocki, bielski, drohicki i sokólski).


           W 1843 r zlikwidowano obwód białostocki, włączając go w skład guberni grodzieńskiej

            Nowy powiat bielski (zajmował obszar 3562,2 km².) stał się największym z tworzących

                                                 były obwód białostocki. 

                Powiat składał się z 6 miast , 5 miasteczek , a także 15 gmin, w tym 544 wsie,

                                       49 majątków i folwarków oraz 28 uroczysk i innych.

 

                Niemieckie władze  okupacyjne w 1916 r. utworzyły tzw. „Verwaltungsgebiet Bialystok”,

          podległy Niemieckiemu Zarządowi w Obwodzie Główno-Komenderującego na Wschodzie

                                       (w skrócie zwany „Ober-Ostem”). 

 

                                   Nowa jednostka administracyjna zachowała podział na powiaty. 

                                  W jej ramach funkcjonował też Kreis Bielsk (powiat bielski). 

                              Okupacja niemiecka zakończyła się w połowie lutego 1919 r.

                             28 sierpnia 1919 r. Rada Ministrów tymczasowo utrzymała na tych terenach

                                      dawny rosyjski  podział administracyjny na powiaty

                                                 Utrzymano m.in. powiat bielski

                                     Od 2 sierpnia 1919 r. w  województwie białostockim.


                    IX.1939 teren powiatu bielskiego zajęły wojska sowieckie i zaanektowały

                                                         go do Białoruskiej SRR.

              14 stycznia 1940 r. zlikwidowano powiat bielski, a w jego miejsce powołano tzw. rejony: 

                        w Bielsku, Brańsku, Ciechanowcu, Kleszczelach i Siemiatyczach

                                               VI.1941 - okupacja niemiecka

                      22 lipca 1941 r  tego roku utworzono okręg białostocki (Bezirk Bialystok).

                                    podzielony na osiem powiatów (Kreiskommissariatów)

                                                         m.in.   Landkreis Bielsk                    

       
       Okupacja niemiecka trwała do przełomu lipca i sierpnia 1944 r

                      Po zajęciu tych ziem władze radzieckie rozpoczęły organizację własnych

                                                struktur  administracyjnych.                                        

                            Dopiero umowy z połowy sierpnia 1944 r. przyznały te tereny Polsce.              

                                     Na podstawie decyzji P K W N   z 22 sierpnia 1944 r.

                                     przywrócono dawny, przedwojenny podział administracyjny. 

                           Powiat bielski został powiększony o część dawnego powiatu brzeskiego. 

                                                            o 218,41 km²

                                             

                                      Z powiatu bielskiego do ZSRR odeszło 830 km²

                                      

                         22 marca 1952 r. wydzielono z powiatu nowy powiat siemiatycki

                                           22 sierpnia 1953 r. wydzielono powiat hajnowski

 

                                                       1 czerwca1975 zlikwidowano powiaty.             

               Od 1999 r powiat bielski wchodzi w skład województwa podlaskiego i składa się

                          z dwóch miast (Bielsk Podlaski i Brańsk) oraz sześciu gmin wiejskich

                                   (Bielsk Podlaski, Boćki, Brańsk, Orla, Rudka, Wyszki).

 


                                                                          ******

                                                             Bielsk Podlaski

                        Miasto położone na skraju Wysoczyzny Bielskiej, nad rzeką Białą, 

                                 dopływem Orlanki  ok. 50 km  na południe od Białegostoku

                                                         , 30 km od granicy z Białorusią.

                                                               Powierzchnia - 26,88 km²

                                                  Herb miasta

                   przyjęty Uchwałą Nr XXV/149/00 Rady Miasta Bielsk Podlaski

                                                         z dnia 30 października 2000 r

           przedstawia na tarczy   polu białym czerwonego tura zwróconego w heraldycznie prawą 

                                              stronę, z lekko zwróconą głową ku przodowi.

          Herb został nadany miastu na przełomie XV i XVI wieku przez Aleksandra Jagiellończyka

                   Najstarszy wizerunek  herbu  znany jest  pieczęć miejska odciśniętej

                                                            na    dokumencie z 1544 r

 

                                                                             z 1574 r


                                                                       lata -60-XXw


                                                                      lata 90-XX w

                                                  ****

       Nazwanie odrzeczne, od rzeki Biała nad którą miasto jest położone. Bielsk gród nad Białą

 .                   Dla odróżnienia od innych Bielsków dodano określnik Podlaski od  Podlasia

 

                               XII-XIIIw  gród na  północnych rubieżach Rusi Halickiej

                                              1253 – pierwsza wzmianka o Bielsku

                                         pocz. XIV w  opanowany przez Litwę

                                                       1440-prawa miejskie

          18 listopada 1495 – nadanie prawa magdeburskiego przez Aleksandra Jagiellończyka

                        1513 – Bielsk zostaje stolicą nowo utworzonego woj. podlaskiego

                        1569 – włączenie Bielska wraz z woj. podlaskim do Korony Polskiej 

                                                    na mocy unii lubelskiej

                                       1795–1807 – Bielsk w zaborze pruskim

                            1807 – po pokoju w Tylży przechodzi pod zabór rosyjski

                                                    (w obwodzie białostockim)

                                1843 – miasto przyłączono do guberni grodzieńskiej

                                1915-1919 powiat bielski był okupowany przez Niemców.

                       19 lutego 1919– opuszczenie miasta przez niemieckie wojska okupacyjne

                                                     Od 1919 - w woj. białostockim

                        15–23 września 1939 – pierwsza okupacja miasta przez wojska niemieckie

                            23 września 1939– VI.1941 – okupacja radziecka.Бельскі раён

                                             VI.1941 -   okupacja   niemiecka

                          30 lipca 1944 – wyzwolenie przez oddziały Armii Czerwone

                 Po ponownym zajęciu obszaru przez Armię Czerwoną we wrześniu 1944,

                                              ponownie  pod administracją  BSSR.

                 Na  podstawie   umowy granicznej pomiędzy Polską a ZSRR z 16 sierpnia 1945 r

                                                       miasto  zwrócono  Polsce

                                               1945 do 1975 stolica powiatu

                                 Od 1999 r  ponownie stolica powiatu i gminy wiejskiej

 

                                                ******

                                                  Gmina Bielsk Podlaski

                       położona jest na Równinie Bielskiej w południowej części woj. podlaskiego

                Od północy okala ją Dolina Górnej Narwi, zaś od wschodu Puszcza Białowieska.

                                          Otacza swoim terytorium  miasto Bielsk Podlaski

                                                            Powierzchnia- 430,14 km²

                                                                         Herb gminy

                                Uchwała nr XL/253/2014 Rady Gminy Bielsk Podlaski 

                                                          z dnia 29 sierpnia 2014 r.

  Przedstawia w polu herbowym błękitnym podkowę barkiem do góry srebrną z krzyżem kawalerskim zaćwieczonym na barku i takimż samym krzyżem w środku (herb szlachecki Lubicz rodziny Łubów). Pomiędzy ramionami podkowy głowa tura czarna.


                                                                         Flaga gminy

                                      

                                        Teren  obecnej gminy obejmował w l. 1919-1934 

                                                    gminy Dubiażyn, Łubin, Pasynki 

                                               1.X. 1934 - utworzono  gminę Bielsk

                                                         do 1952 gmina Bielsk

                                                        1952–54 gmina Dobromil

                                                         1955-1972  likwidacja gmin

                                                                      gromady

                                                     Od  1973-gmina  Bielsk Podlaski

                                     obejmuje 61 miejscowości podzielonych na 52 sołectwa.


                                                                    **********

                                                                    Brańsk                    

                      Położone jest na Równinie Bielskiej, nad rzeką Nurzec, przy trasie z Warszawy 

                                                    do Bielska Podlaskiego i Białowieży

                                                             Powierzchnia -32,43 km²

                                                                        Herb miasta

                                                                               Od....

      przedstawia w czerwonym polu herbowym rycerza w białej zbroi, trzymającego wzniesiony

                  poziomo nad głową miecz, dosiadającego białego konia, wspiętego w skoku.

                            Koń z jeźdźcem skierowani są w heraldycznie prawą stronę.

                             Elementy uprzęży końskiej i płaszcz rycerza barwy błękitnej.

                         Rycerz ma tarczę barwy błękitnej, z podwójnym złotym krzyżem

                                                Herb używany od  początku XV w.


                                                                                

  

                                  Nazwa miasta pochodzi od miejscowej rzeczki Bronki , 

                                                prawobrzeżnego dopływu Nurca

 

 .                                      W roku 1430 wzmiankowane jako Bransko

     W latach 1440-1444 Brańsk przejściowo wchodził w skład Mazowsza i był stolicą ziemi.

                                       Od 1422 -miejsce sejmików do XVIII wieku

18 stycznia 1493 r. w Wilnie z rąk wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka,

         Brańsk otrzymał jako pierwsze miasto na Podlasiu pełne miejskie prawo magdeburskie

 

                         Po trzecim rozbiorze Brańsk znalazł się pod zaborem pruskim

                             W  1807 r. Brańsk wszedł w skład zaboru rosyjskiego

 

                      Do poł. lutego 1919 r. miasto znajdowało się pod okupacją niemiecką.

                                    10 września 1939 Brańsk zajęły oddziały niemieckie

                               25 .IX. 1939 r. Brańsk zajęli Sowieci, którzy miasto włączyli

                                            do Białoruskiej SRR (Бранскі раён)

                                         W czerwcu 1941 r. Brańsk zajęli Niemcy,

                                 VII. 1944 -wyzwolenie przez oddziały Armii Czerwonej

                                                 miasto uległo zniszczeniu w 35%

                                                               do 1998 w woj. bialostockim

                                                            Od   1999 r - w woj.podlaskim

                                                                           *******

                                                               Gmina Brańsk

             Graniczy z Bielskiem  Podlaskim , gminami  Boćki, Dziadkowice, Grodzisk, Klukowo, 

                                 Nowe Piekuty, Poświętne, Rudka, Szepietowo, Wyszki                                                           

                                                               Powierzchnia  -227,3 km² 

                                                              Siedziba gminy - Brańsk.

                                                                          Herb gminy

                                  ustanowiony uchwałą Rady Gminy nr XXIV/119/1997 

                                                              z 18 lipca 1997 r.
                                                

                       Na tarczy w polu czerwonym ramię zbrojne z mieczem wzniesione 

                                                           nad skrzydłami orła.

 

                                                                         Flaga gminy


              Od 1919 roku okolice Brańska stały się częścią odrodzonego państwa polskiego. 

                                            Weszły w skład powiatu bielskiego

              Nowy podział na gminy, duże rosyjskie gminy Aleksin (Oleksin), Malesze,

                                     Grodzisk zastąpiono mniejszymi

               . Powstały wtedy gminy: Domanowo, Widźgowo, Łubin, Topczewo i inne

                         Gmina Topczewo istniała do 1934 roku oraz w latach 1952–1954


                       W 1.X.1934 roku. powstała  nowa gmina Brańsk,  z gm Topczewo

                         w skład której weszło większość   miejscowości obecnej gminy Brańsk                                              


                              Gmina Brańsk w granicach przedwojennych działała do 1952 roku

                                                   Ustrój gminny istniał do 1954 r

                              1954   -na terenie obecnej gminy Brańsk powstały gromady: 

                    Domanowo, Holonki, Klichy, Lubieszcze, Oleksin, Świrydy i Malesze.

             1 stycznia 1973 r utworzenie M i G Brańsk łącząca tereny miasta i obszary wiejskie

                                                      W 1992 r.  secesja miasta i gminy.

 

 Sołectwa - 43

 Bronka, Brzeźnica, Burchaty, Chojewo, Chojewo-Kolonia, Chrościanka, Dębowo, Domanowo, Ferma, Glinnik, Holonki, Jarmarkowszczyzna, Kadłubówka, Kalnica, Kalnowiec, Kiersnowo, Kiersnówek, Kiewłaki, Klichy, Konotopa, Koszewo, Lubieszcze, Majerowizna, Markowo, Mień, Nowosady, Oleksin, Olędy, Olędzkie, Olszewek, Olszewo, Otapy, Pace, Pasieka, Patoki, Pietraszki, Płonowo, Poletyły, Popławy, Pruszanka Stara, Pruszanka-Baranki, Puchały Nowe, Puchały Stare, Spieszyn, Szmurły, Ściony, Świrydy, Widźgowo, Załuskie Koronne, Załuskie Kościelne, Zanie.



                                                                                  ********

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz