niedziela, 20 października 2024

Czadca


                                    Miasto powiatowe w północnej Słowacji, w kraju żylińskim, 

                                             w historycznym regionie Kysuce (Górne Kysuce)

 

            Czadca leży na wysokości ok. 420 m n.p.m. u ujścia potoku Čierňanka (Czernianka)

                       do Kisucy, w dolinie tej rzeki, w niewielkiej kotlinie śródgórskiej między

                           Jawornikami, Kysuckimi Beskidami a Beskidem Śląskim.

                                                ok. 30 km na północ od Żyliny 

                                               

                                                                         ******

                                                                    Mesto Čadca

                                                              Powierzchnia - 56,8 km²

                                                                  Ludność - 23,7 tyś

                                                                       Słowacy- 90%

                                                                         Herb miasta

                                                                       Od . ? 

                                                                        

                                                          Tarcza dwudzielna  w słup

                                      Pole  pierwsze  nawiązuje do pieczęci z 1734 r

                    symbolizuje  położenie w górach w miejscu gdzie wcześniej znajdował się las

                        W polu drugim postać   świętego Bartłomieja - patrona  miasta

 

                                                                            *******

                                                               Poprzednie wersje herbu


                                                                           do 1989 ?

 

                                                              Wersje herbu z widokówek


                                                      Pieczęć Czadcy z  XVIII w

                                                                          *******

                                                                        Flaga miasta



                                                                       ******

             W średniowieczu  tereny obcnego miasta stanowiły część Księstwa Cieszyńskiego,

                                 przebiegała przez niego jedyna droga z Cieszyna na Węgry

                    W 1417 r  ustalenie granicy między Księstwem Cieszyńskim,

                                          ( Śląskiem) a Węgrami

               Spór między Węgrami a Cieszynem, należącym już wówczas do Habsburgów

                  , zakończył się na przełomie XVIII i XIX wieku ustaleniem granicy istniejącej 

                                  do dziś jako granica Słowacji z Czechami i Polską.

 

                       

                             

                   .                                                  *****                           

                       Pochodzenie  nazwy  miasta wiązane jest z osadnictwem wołoskim

                           Pierwsza pisemna wzmianka o osadzie Tzaczka ( "dorf Tzaczka")

                                          pochodzi z 1565 , kolejna  z 1572.

 

                 W poł.XVII w majątek wsi został podzielony między dominium budziatyńskie

                                            .(Budatín) i dominium zamku Streczno.


                                            Następnie była siedzibą powiatu ( Csacai járás)

                                                w  komitacie Trenczyn ( Trencsén vármegye)

                                                     

 

                                          Prawa miejskie Czadca uzyskała 9 stycznia 1788 r

                                                (oppidum)                    

                                 Po wybuchu powstania węgierskiego ( Wiosna Ludów)

                              4 .XII. 1848 r  miasto osadzone  zostało przez wojska cesarskie

                                                  i słowackie jednostki ochotnicze                         

                         Powstała tu  słowacka rada narodowa ( Slovenská národná rada)

                         (  z  m.in. Ľudovítem Štúrem i Jozefem Miloslavem Hurbanem)

                                9 grudnia 1848 r. rada wydała odezwę wzywającą Słowaków 

                                                do walki z węgierskim uciskiem.

                         

                                        Od 1871 r. przebiega przez miasto  linia kolejowa

                                                      ( Kolej Koszycko-Bogumińska )                                                                      

                                             Przyczyniła się do  szybkiego rozwoju  miasta                                                                                     

                        W   1884 r zbudowano odnogę do Żywca (przejście graniczne Skalité-Zwardoń)

                                                       w 1914 r – odnogę do Makova        

                              

                        7 .XI. 1918 -12.XI.1918 r  zajęcie miasta  przez  wojska czechosłowackie

                                           ( atakujące  przez  Przełęcz Jabłonkowską)

                                              wyparte następnie przez  wojska węgierskie

                   We  września 1919 roku Ziemia Czadecka  zajęta przez   wojska czechosłowackie                          

                              Po traktacie w Trianon  (4.VI.1920) w granicach Czechosłowacji

                                                                                                   

                                       1927-  wprowadzenie obecnej nazwy miasta

                                   1939 - 1945  w granicach pierwszej Republiki Słowackiej 

.                                       1.V.1945 zajęcie miasta przez Armię Czerwoną,

                                                            powrót do Czechosłowacji

                                                Od  1.I.1993 w Republice Słowackiej

                                            od 1996 -  miasto powiatowe w kraju żylinskim


                                                                           *****

                                                                Okres Čadca

                                                          Powierzchnia- 761 km². 

                                                        1923 -powstanie powiatu

                                                   Od 1996 r w obecnych granicach


                                                                   **********


                                       Na terenie powiatu   Čadca   mieszkają Górale Czadeccy. 

                      Jego północno-wschodnia część stanowi polską wyspę językową na Słowacji.

                                     Zwany jest potocznie Czadeckie lub Ziemia Czadecka

 

                                         




                       2.X.1938 r. Polska anektowała kilka przygranicznych skrawków Słowacji.

          Jednym z nich był pas terytorium między granicą słowacko-polską i słowacko-czeską 

         a linią kolejową ze Zwardonia do Czadcy i z Czadcy przez Przełęcz Jabłonkowską 

                                             do Jabłonkowa na Śląsku Cieszyńskim. 

          Nowa granica biegła wzdłuż tych linii kolejowych (linie pozostawały po stronie polskiej)

                                                    (Świerczynowiec, Czerne, Skalite).

                                                      

                                                                    ************

                                                          Znaczki pocztowe

                                                                      Znaczki Austrii

                                                                        1850 -1871

                                                                              ****

                                                                    Znaczki Węgier 

                                                                         1871 - 1918

                                                                             *****

                                                                Znaczki Czechosłowacji

                                                                 1919- 1938, 1945-1992



                                                                                 ***


                                                         

                                                                            *****

                                                                 Znaczki Słowacji

                                                                   III. 1939- V.1945,



                                                                            ******

                                                                         od 1993

 


                                                       

                                                                              ****

 


                    

Slovenského povstania Ľudovít Štúr a Jozef Miloslav Hurban a vojenskí velitelia povstalcov F. Zach, a B. Bloudek.  6. decembra vydala Slovenská národná rada v Čadci výzvu k slov

Viac tu: https://cadca.webnode.sk/o-nas/
Slovenského povstania Ľudovít Štúr a Jozef Miloslav Hurban a vojenskí velitelia povstalcov F. Zach, a B. Bloudek.  6. decembra vydala Slovenská národná rada v Čadci výzvu k slov

Viac tu: https://cadca.webnode.sk/o-nas/



Namiestów

                                                             Namiestów 

                  miasto leży na wysokości 614 m n.p.m. nad sztucznym Jeziorem Orawskim 

           w dolinie Białej Orawy,  między pasmami górskimi Beskidu Orawsko-Żywieckiego

                                                       i Magury Orawskiej.

                                                    32 km na pn.- wsch. od Dolnego Kubina

                                       , w kraju żylińskim, w historycznym regionie Orawa.

                                         

 

                                                                             ******

                                                                 Mesto  Námestovo

                                                              Powierzchnia -44,45 km²

                                                                      Ludność- 7,4 tyś

                                                                          Słowacy-  98,65 %

                                                 Części miasta:   Stred, Brehy, Čerchle, Námestovo, Predmostie,

                                                        Slanica I a II, Slanická Osada, Priemyselná zóna, Vojenské

 

                                                                         Herb miasta 

                                         Herb w obecnej wersji przyjęty został w  1991 r

                                        i nawiązuje do cesarskiej pieczęci z 1777 roku.


                          Trzymaczami herbu są postacie świętych Szymona Apostoła (z piłą)

                                 i Judy Tadeusza (z włócznią)  -patroni  miasta

                                                 Na tarczy złota otwarta korona

kostole sv. Šimona a Júdu v Námestove

Viac tu: https://namestovo-orava.webnode.sk/dejiny/a18-storocie/

                                                                        Flaga miasta




                                                                            ****

                                                              Poprzednie symbole

                                                            



                                                                             1986  ?


                                                                           *****

kostole sv. Šimona a Júdu v Námestove

Viac tu: https://namestovo-orava.webnode.sk/dejiny/a18-storocie/

                                  

                      Nazwa miejscowości pochodzi prawdopodobnie od imienia Namest

                           

                                     XIII w. powstanie  komitatu orawskiego

                      W 1556  żupanem Orawy został dawny biskup Nitry Franciszek Thurzo.

                     W 1557 decyzją  Franciszka Thurzo  został założony Namiestów,

                              jako wieś na prawie wołoskim na szlaku handlowym z Polską.

                   Zasadźcą ustanowił sołtysa Andrzeja Randę, a pierwszych osadników, 

                                  (11)  zwolnił od wszelkich danin i opłat na 10 lat.

                                  Osada weszła w skład dominium Zamku Orawskiego

                                     

                                           W 1728 węgierski sejm nadal mieszkańcom .

                                  prawo do wolnego handlu płótnem na terenie  Węgier

                                             

                        14.VI. 1776 cesarzowa Maria Teresa nadała wsi przywileje miejskie

                            (oppidum) i obdarzyła przywilejem czterech jarmarków rocznie 

                                        (13 stycznia, 12.marca, 1sierpnia i 18 października )

                                             oraz cotygodniowych targów ( w czwartki).


                                     W latach 1777–1920  siedziba władz obwodu ( powiatu )


                        Miasto traciło prawa miejskie w 1871 ale  siedziby obwodu nie zlikwidowano

                       W okresie listopad-grudzień 1918 r. Namiestów znajdował się na obszarze

                                                      kontrolowanym przez Wojsko Polskie

 

                                                 Fragment  mapy z 1914 z polską nazwą Namieście

                                               

,                             Od września  1919  do 28 lipca 1920 r. na obszarze plebiscytowym

                                 podlegającym  władzy Międzynarodowej Komisji Plebiscytowej,

                                                    a obejmującym całą Górną Orawę

              

                                                 Po 28 .VII. 1920 r. część Czechosłowacji. 

 .                                                        1922- 1960   siedzibą powiatu

                                               1939-1945 w pierwszej Republice  Słowackiej

                                                 1940 - miasto  powiatowe  w żupie tatrzańskiej

                                                    

                                                        1945 -1992 w  Czechosłowacji

                                                          1948-1960 w kraju żylińskim

                                      W latach pięćdziesiątych XX w jego południowa część 

                                                        (60%, w tym zabytkowe centrum)

                                                   została zalana wodami Jeziora Orawskiego.

                                         

                                  Od 1960  w powiecie  Dolný Kubín, w  kraju środkowosłowackim


                                                        Od   1.I.1993 w Republice Słowackiej

                                         Od 1 .VII.1996  miasto powiatowe w  kraju żylińskim

                                               


                                                                          ******

                                                            Znaczki pocztowe

                                                                      Znaczki Austrii

                                                                         1850-1871


                                                                               ****

                                                                     Znaczki Węgier

                                                                        1871- 1918



                                                                             *****

                                                            Znaczki Czechosłowacji

                                                                1919 -1939,1945-1992

                                                     

                                                                Znaczki plebiscytowe

                                                                            1920

                                                             

                                                                            ****

                                                          


                                                          

                                                                             *****

                                                                      Znaczki Słowacji

                                                                       1939-1945,1993



                               
                                           W latach 1875–1876 i 1879–1899 w Namiestowie 

                                    mieszkał  i pracował jako prawnik sławny słowacki poeta    

                                            Pavol Országh  ps.  Hviezdoslav ( 1849  -1921 )


                                                                        ********


Trstená sa stala sídlom jedného zo štyroch oravských okresov: Dolný Kubín, Tvrdošín, Trstená a Námestovo. Rozhodlo sa tak na všeobecnom zhromaždení šľachty a duchovenstva oravskej župy 23.septembra 1777

Viac tu: https://namestovo-orava.webnode.sk/dejiny/a18-storocie/