piątek, 1 grudnia 2023

Dzielnice Belgradu cz.2

                                                          Gmina miejska Grocka

                                       Gradska opština Grocka / Градска општина Гроцка

                                 dzielnica  25 km pd.wsch. od centrum  Belgradu ,na prawym brzegu Dunaju

                                                                 Powierzchnia 289 km²

                                                                          Symbolika

                                                                               Od...?

                                Emblemat symbolizuje  uprawę winorośli (od czasów rzymskich).

                                     sprzyjający uprawie  klimat  i położenie nad Dunajem

                                        878 - pierwsza pisana wzmianka jako Gradec 

 

                                                  

                                  Gmina Grocka stała się częścią Belgradu  w 1955 roku


                                                                     *****

                                                       Gmina miejska Lazarevac

                              Gradska opština Lazarevac / Градска општина Лазаревац

                                    nad rzeką Kolubara ,55 km na pd od centrum Belgradu

                                                                   Powierzchnia -
384 km²  

                                                                                Herb

                                                                   od 14.XI.2008 r

                                W centrum tarczy  fasada cerkwi-pomnika p w. św.Dymitra

                                              w   Lazarevacu

                                  Wzniesiona w  1938-1941 dla upamiętnienia ofiar (20 tyś)

                                      bitwy pod Kolubarą (16.XI-15.XII.1914 r).                                            

                               W polu zielono -czarnym  -symbol kopalni węgla brunatnego

                                                wydobywanego tu od 1896 r

                          Czerwone lilie i 4 cegły (kartki ?)  nawiązują do przypisywanego                            

                                      księciu Łazarzowi Hrebeljanovićowi  herbowi.


                                                                             Flaga


                            Nazwę  Lazarevac  nadano w 1889 r dla upamiętnienia 500 rocznicy

                       bitwy na Kosowym Polu; gdzie zginął   serbski książę Łazarz Hrebeljanović 

                                                      ( Lazar Hrebeljanović)

 

                                                      Do 1889 r  wieś  Šopiće

                                                1895  - w okręgu  kolubarskim

                                                  1957 - gmina w kotarze Valjevo

                                                        1971 -część Belgradu

                                                                            ****

                                                           Poprzedni herb Lazarevaca

                                                                           *******

                                                         Gmina miejska Mladenovac

                                Gradska opština Mladenovac / Градска општина Младеновац

                                 Znajduje się  w dolinie rzeki Lug (Vieliki Lug) -dopływ. Morawy,

                                                    44 km na pd wsch od Belgradu 

                                             przy  głównej drodze  Belgrad - Lapovo- Nisz

                                                                Powierzchnia -339 km2

                                                                             Herb

                                                                        od 15.V.2002 r

                                             Złote dzbany z wypływającą wodą  - 

                          symbol źródeł mineralnych (Селтерс Бања ,Кораћичка бања.)

                                              Srebrny pas - rzeka  Lug

                           Trzy dębowe liście nawiązują do legendarnych  braci

                                              Mladena,Wlajka i Rajka

                                Kowadło - symbolizuje przemysłowe tradycje miasta

                               Leżący na murawie postumentu kołczan ze strzałami                                   

                          symbolizuje miejsce śmierci w 1427 r  Stefana IV Lazarevića

                            podczas polowania w  okolicy Mladenovaca ( Markovac)                                

                                Gołębica na koronie murowej symbol Trójcy Świętej  

                                                   patronującej  gminie

                              

                                                                             Flaga


                                     Nazwa gminy według legendy ma pochodzić

                        od  Mladena  jednego z 3 braci  z Kosowa  którzy mieli założyć

                              w XVI w.  wsie tworzące obecną gminę  miejską

                                      1528 - pierwsza wzmianka 

                                   2.VIII. 1893 -status miasteczka (вароши)

                                        1930 -  w kotarze Kosmaj

                                        1945-1955  gmina

                                         1971 -włączenie do Belgradu

                                                                 ********

                                                 Gmina miejska Nowy Belgrad

                            Gradska opština Novi Beograd / Градска општина Нови Београд

                                                   Dzielnica   na pn. zach. od Belgradu

                                 położona na lewym brzegu Sawy, w regionie historycznym Srem

                                                                 Powierzchnia -40,7 km2

                                                                                                          Herb

                                                                  Od 11.VII. 2003 r

                                 Srebrna rosocha na opak -symbolizuje  rzeki Sawę i Dunaj

                                       Srebrne cegły (bilety) -budowa nowego miasta

                        Trzymacze tarczy -jaskółki  -symbolizują wiosnę,budzenie się przyrody do życia, 

                                          budowy gniazd,domu do którego się wraca

                                              U podstawy herb "starego"  Belgradu               


                                                                              Flaga


                                                         1713 - osada  Bežanija,

                                                          1929- status miasta

                                                 Od 1948 r budowa nowego miasta

                                            1952. -gmina  Nowy Belgrad (opština Novi Beograd)

                                              1955. włączenie  gminy Bežanija (opština Bežanija)

                                                     do Nowego Belgradu

                                                                     *********

                                                       Gmina miejska Obrenovac

                                    Gradska opština Obrenovac / Градска општина Обреновац

                                     30 km na pd. zach. od centrum Belgradu w pobliżu  rzeki Sawy

                                                i rzeki Kolubara płynącej na wschód od miasta

                                           

                                                                   Powierzchnia- 411 km2

                                                                              Herb

                                                                         od  2003  r

                             Na tarczy w polu błękitnym krokiew srebrna z  czerwonym krzesiwem

                                               między trzema srebrnymi łodziami

                                       Krokiew z krzesiwem (z herbu Serbii) symbolizuje

                                            budowniczego i opiekę serbskiego księcia.

                                Miasto, całkowicie zniszczone podczas powstania serbskiego (1815)

                             zostało odbudowane w roku 1859 przez księcia Miłosza Obrenovicia

.                                  Błękitne pole i  łodzie - symbolizuje rolę rzek i transportu wodnego

                                      

                                                                              Flaga

 

                     Do XIX wieku miasto nosiło wywodzącą się z języka tureckiego nazwę Palež

 

                                                                   ********

                                                        Gmina miejska Palilula

                                   Gradska opština Palilula / Градска општина Палилула

                                        Jest  najbardziej wysunięta na północ gminą Belgradu

                                          po obu stronach  Dunaju (belgradzka Palilula

                                                           i banacki  Pančevački rit  

                                                                  Powierzchnia - 451 km2

                                                                               Herb

                                                                      od  7. VI. 2006.

                                  W polu 1 - czerwonym  fajka (lula)- nawiązanie do nazwy dzielnicy

                                      W polu 2-  stylizowana sylwetka kopuły  cerkwi św. Marka

                          ( Crkva Svetog Marka) zbudowany w l. 1931-1940 stylu serbsko-bizantyjskim

                                   i  faliste linie (Dunaj)

                         Namiot  z kluczem i datą 1830 r  symbolizuje park Tamajdan

                                   i odnosi się do wydarzeń z 1806 r i 1830 r

                             Podczas  oblężenia Belgradu jesienią 1806 r obozował tu 

                                             Jerzy Czarny  (Karađorđe)

                   30.XI. 1830 r -odczytano tu publicznie sułtański  dekret  ogłaszający

                        autonomię Serbii  i   przyznający dziedziczne prawo rządzenia

                                              dynastii Obrenovićów  

                                                   

                                        Trzymacze  tarczy- św. Stefan (Szczepan) i św. Marek

                                                                              Flaga


                                                1717-1739. osada nazywała się pierwotnie Karlstadt

                                                        Gmina powstała w 1956 roku.

                                             1957  przyłączenie  gminy  Karaburma,

                                             1965 r.  przyłączenie gminy Krnjača ( Pančevački rit )


                                                                        *******

                                                        Gmina miejska Rakovica

                                    Gradska opština Rakovica / Градска општина Раковица

                                                      Dzielnica w południowej części Belgradu

                                                                Powierzchnia- 31 km2

                                                                                                         Herb

                                                                          Od 1998 r

                                 Herb przedstawia  kaplicę św.Paraskiewy (crkva Svete Petke

                                           na terenie  klasztoru Rakovica                            

                                   U dołu faliste  linie symbolizujące-   Rakovički potok

                                        Trzymacze  tarczy -św. Bartłomiej i Św. Barnaba

                                                                             Flaga


                                     

                                   Od czerwca 1945 r.  jedna z 5 dzielnic administracyjnych 

                                       w ramach reionu VII w Belgradzie.

                                        1945-1952  -  gmina Rakovica

                           .      W 1960 r gmina została przyłączona do sąsiedniej Čukarica

                                                ponownie wydzielona w 1974 roku

                                                                       *******

                                                         Gmina miejska Savski Venac

                               Gradska opština Savski Venac / Градска општина Савски Венац

                          Gmina  na  prawym brzegu rzeki Sawy , jedna z trzech gmin, które stanowią

                                     centrum Belgradu, wraz z gminami  Stari Grad i Vračar

                                                 

                                                                  Powierzchnia -15,8 km2

                                                                               Herb

                                                                    od 29.VII. 2004 r.

                                    Pośrodku dwugłowy serbski orzeł (z koroną na piersi) w wieńcu

                                   symbolizuje rezydencję głowy państwa (prezydenta) ,kiedyś króla

                                       ,ministerstw i innych ważnych urzędów państwowych

                                    Trójwzgórze -  wzgórza Dedinje, TopciderKosutnjak

                                            Srebrna falista  wstęga  -rzeka  Sawa

                                                 Wieniec - nawiązanie do nazwy dzielnicy

                                                                              Flaga


                                    Gmina od 1957 r  powstała z  połączenia starszych, mniejszych gmin; 

                                           Topčidersko brdo, Savski venac i Zapadni Vračar.


                                                                         *******

                                                            Gmina miejska Sopot

                                     Gradska opština Sopot / Градска општина Сопот

                             Gmina   45 km na pd. od centrum  Belgradu na zboczach góry Kosmaj

                                                                  Powierzchnia- 271 km2

                                                                             Symbol

                                                        po 1971 r (odsłonięcie pomnika)

                                              W centrum pomnik poświęcony partyzantom

                                                    na górze Kosmaj (628 m n p m)

                                         Poniżej  koło zębate (przemysł) , dębowe liście z żołędziami

                                                - symbol zwycięstwa i bohaterów

                                         Po bokach gałązki śliwy i kłosy zboża - rolnictwo

                                                                                 

                                                                    


                                                       1893 status miasteczka (varoš)

                                                       1905-. gmina z siedziba w  Sopocie.

                                                         1965- włączenie do Belgradu

                                                                                ******

 


 


Dzielnice Belgradu

       Obecny podział administracyjny Republiki Serbii został wprowadzony 29 grudnia 2007 r

                                     decyzją Zgromadzenia Narodowego

          Miasto Belgrad stanowi oddzielną jednostkę administracyjną samorządu terytorialnego

                 . Nie przypada ono żadnemu z okręgów i jest podzielone na siedemnaście gmin. 

                              (17 gradskih opština:, - 10 gradskih i 7 prigradskih  )

                                                                        ********

                                                        Gmina miejska Stari grad

                                     Gradska opština Stari grad / Градска општина Стари град

                          Obejmuje najstarszą część Belgradu, jest jedną z trzech gmin w jego  centrum


                                                                 Powierzchnia - 5 km2

                                                                              Herb

od 1993 r 
 
Nawiązuje do najstarszego  znanego herbu Belgradu
 

                                                                             Flaga

                                                                           

   ,   .                          Dzisiejsza gmina powstała z połączenia gmin Stari Grad, Skadarlija 

                                                        i części gminy Terazije w 1957 roku.

                                                                            *****

                                                         Gmina miejska Barajevo

                                     Gradska opština Barajevo / Градска општина Барајево

                                                Dzielnica  na południowy wschód od Belgradu

                                                               Powierzchnia-213 km2

                                                                             Herb

                                                                           od 2004 r

                                                 Kłosy symbolizują  wiejski charakter dzielnicy

                                                           W polu dolnym symbole Serbii 

.                                                                             Flaga


                                                          Barajevo  status gminy  od 1956 roku

                                                                          ********

                                                          Gmina miejska Voždovac

                                      Gradska opština Voždovac / Градска општина Вождовац

                                   Dzielnica w południowo-środkowej części obszaru miejskiego Belgradu

                                               Rozciągająca  się (z  pn. na pd.) na prawie 40 km

                                                                 Powierzchnia - 148 km2

                                                                                 Herb

                                                                         od    1998 r

                                   Na tarczy symbole Serbii (krzyż) i Šumadije (głowa dzika ze strzałą )

                                                 z pieczęci   pierwszego powstania serbskiego.                             

                                         Heraldyczna róża -w barwach  serbskiej kokardy

                                    Nazwa Voždovac wywodzi się od słowa vožd   pol.  wódz

                                                 

                                                  Pieczęć powstańcza na znaczku Jugosławii

                                                                          *****

                                                                              Flaga.


                                                                       **********

                                                       Gmina miejska Čukarica

                                 Gradska opština Čukarica / Градска општина Чукарица

                                    położona na południowy zachód od centrum Belgradu                       

                                na wschodnim brzegu rzeki Sawy,obejmuje też  Ada Ciganija

                                                          wyspę  na Sawie

                                                              Powierzchnia- 156 km2

                                                                                                         Herb

                                                                           Od 1996 r

                                                         Trójwzgórze - położenie gminy.

                                                              Snopy żyta -  rolnictwo

                                   Tarcza ze złotym krzyżem  symbolizuje cerkiew  św. Jerzego

                                 na wzgórzu   nad Sawą (  hram Svetog Đorđa na Banovom brdu)

 

                                                                             Flaga                                                       


                                         Nazwa dzielnicy pochodzi od istniejącej tu  cukrowni 

                                        Фабрика шећера на Чукарици / Стара шећерана)

                                                     1907-  w granicach Belgradu                                     

                                                         1950 - status dzielnicy

                                                                           ********

                                                             Gmina miejska Vračar

                                         Gradska opština Vračar / Градска општина Врачар

                                                        Stanowi centralną dzielnicę Belgradu.  

                                                                    Powierzchnia-2,92 km²

                                                                              Herb

                                                                              Od 1997 r

                         We Vračarze znajduje się Cerkiew Św. Sawy, jeden z najbardziej znanych

                                             zabytków miasta  na wzgórzu  o wys.132 m n p m        



                                                                              Flaga

                                   

                                                                       **********

                                                              Gmina miejska Zemun

                                             Gradska opština Zemun / Градска општина Земун

                                            Dzielnica Belgradu ; port u ujścia Sawy do Dunaju.

                                                                Powierzchnia- 438 km2

                                                                               Herb

                                                                      wersja  od 2005 r

                                                                   pierwszy herb z 1884. 

                                      Herb  symbolizuje położenie miasta na granicy Sremu i Banatu

                                      stąd jeleń  -z herbu Sremu, lew z mieczem -z herbu  Banatu


                                                                         Inne wersje     

                                                                           2004-2005

                                                                            ******

                                                                                 Flaga

                                                                             od 2009 r


                                                                                2003 r


                                W starożytności osada celtycka i rzymska znana jako Taurunum.

                                           Ok.15 r n.e. częścią rzymskiej prowincji Pannonia

 

                                  Najstarsze pisemne wzmianki o mieście pochodzą z XII w ( 1127 r).

                                                  Od  XII w. w Królestwie Węgier

                                           1541-1718. w Imperium Osmańskim

                                         Od 1739 r  ostatecznie w posiadaniu Habsburguów

                                        graniczne miasto z Imperium Osmańskim , następnie Serbią

                                          1749  - gmina wojskowa  (Pogranicze Wojskowe)                                               

                    1881- powiat miejski (törvényhatósági jogú város)  w komitacie Szerém

                          Królestwa Węgier i Trójjedynego Królestwa Chorwacji, Slawonii i Dalmacji.

                                        5.XI.1918-   w granicach Królestwa SHS ,następnie Jugosławii

                                                     1934 -włączenie do Belgradu

                                        1941-1944  w Niepodległym Państwie Chorwackim

                                    W 2003 roku dzielnica  Surčin  została wydzielona z  Zemunu


                                                                           *********

                                                           Gmina miejska  Zvezdara

                                       Gradska opština Zvezdara / Градска општина Звездара


                                                     dzielnica w wschodniej części Belgradu

                                                               Powierzchnia - 31,11 km 2

                                                                               Herb

                                                                             od 1993 r

                           Herb symbolizuje zbudowane w latach 1929-1932 obserwatorium astronomiczne

                                    zwane popularnie zvezdara na wzgórzu Wielki Wraszar (253 m n p m)


                                                                                 Flaga


                                   1952-1960 gminy Stari Đeram i Zvezdaru. Međutim

                                                    Od 1.IX.1955 -dzielnica Belgradu

                                                        1960 - gmina Zvezdara

                                                                         *****

                                                              Gmina miejska Surčin

                                            Gradska opština Surčin / Градска општина Сурчин

                                                 dzielnica  20 km na zachód od centrum Belgradu

                                                               Powierzchnia-220 km2

                                                                             Herb

                                                                        od   29.I. 2007

                                Samolot - symbolizuje  międzynarodowy port lotniczy im. Nikoli Tesli

                                                         położony 18 km na zachód od Belgradu.

                                        7 kłosów   symbolizuje 7 wiejskich ,rolniczych, dzielnic gminy

                                                                            Flaga

                                                     1958-1962 budowa lotniska

                                                   2006- nadanie lotnisku obecnej nazwy

                                           


                                                  1965 - przyłączony do gminy Zemun

                                                   2003 -oddzielenie od gminy Zemun .

                                               

                                                                           *******