Powiat bielski położony jest na Równinie Bielskiej, która rozciąga się między Doliną Górnej Narwi i doliną Nurca , w południowej części woj. podlaskiego
Graniczy z powiatami: wysokomazowieckim, białostockim,
hajnowskim i siemiatyckim.
Powierzchnia -1385,2 km²
Jego siedzibą jest miasto Bielsk Podlaski.
Herb powiatu
Uchwała nr XXXIII/221/10 Rady Powiatu w Bielsku Podlaskim
z dnia 27 stycznia 2010 r
przedstawia na tarczy dwudzielnej w pas, w polu górnym, czerwonym orła białego ze złotym dziobem, takimiż łapami i koroną na głowie, w polu dolnym, srebrnym tura czerwonego z rogami i kopytami złotymi.
Pole górne nawiązuje do godła województwa podlaskiego, podkreślając przynależność powiatu
do tegoż, pole dolne nawiązuje do godła siedziby powiatu – Bielska Podlaskiego, lecz tur jest przedstawiony bardziej "dynamicznie" (w herbie miasta jest tur stojący).
Flaga powiatu
*******
Poprzednie symbole powiatu
W polu 2 - pęknięty krzyż drohiczyński -
symbolizujący podzielonych chrześcijan
**********
We wczesnym średniowieczu teren obecnego powiatu bielskiego znajdował się na
pograniczu Polski (Mazowsza) i Rusi, a później i Litwy
W 1342 r. wchodził w skład Mazowsza i przed 1366 r. trafił we władanie Litwy.
Bielsk i okolica wchodziły w skład ziemi drohickiej województwa trockiego (od 1413 r.)
W 1477 r. staroście bielskiemu podlegały takie ośrodki miejskie jak Bielsk, Brańsk,
Suraż, Goniądz i Rajgród.
W 1513 r. król Zygmunt I ustanowił nowe województwo o nazwie „podlaskie”,
wyodrębnione z województwa trockiego.
Do 1569 r., ziemie te znajdowały się w granicach Wielkiego Księstwa Litewskiego.
Po trzecim rozbiorze Polski (1795) tereny weszły w skład
państwa pruskiego
W 1807 r. część departamentu białostockiego prowincji Nowe Prusy Wschodnie
(w tym i powiat bielski) włączono w skład Imperium Rosyjskiego.
Władze rosyjskie utworzyły w 1808 r. obwód białostocki podzielony na cztery powiaty
(białostocki, bielski, drohicki i sokólski).
W 1843 r zlikwidowano obwód białostocki, włączając go w skład guberni grodzieńskiej
Nowy powiat bielski (zajmował obszar 3562,2 km².) stał się największym z tworzących
były obwód białostocki.
Powiat składał się z 6 miast , 5 miasteczek , a także 15 gmin, w tym 544 wsie,
49 majątków i folwarków oraz 28 uroczysk i innych.
Niemieckie władze okupacyjne w 1916 r. utworzyły tzw. „Verwaltungsgebiet Bialystok”,
podległy Niemieckiemu Zarządowi w Obwodzie Główno-Komenderującego na Wschodzie
(w skrócie zwany „Ober-Ostem”).
Nowa jednostka administracyjna zachowała podział na powiaty.
W jej ramach funkcjonował też Kreis Bielsk (powiat bielski).
Okupacja niemiecka zakończyła się w połowie lutego 1919 r.
28 sierpnia 1919 r. Rada Ministrów tymczasowo utrzymała na tych terenach
dawny rosyjski podział administracyjny na powiaty
Utrzymano m.in. powiat bielski
Od 2 sierpnia 1919 r. w województwie białostockim.
IX.1939 teren powiatu bielskiego zajęły wojska sowieckie i zaanektowały
go do Białoruskiej SRR.
14 stycznia 1940 r. zlikwidowano powiat bielski, a w jego miejsce powołano tzw. rejony:
w Bielsku, Brańsku, Ciechanowcu, Kleszczelach i Siemiatyczach
VI.1941 - okupacja niemiecka
22 lipca 1941 r tego roku utworzono okręg białostocki (Bezirk Bialystok).
podzielony na osiem powiatów (Kreiskommissariatów)
m.in. Landkreis Bielsk
Po zajęciu tych ziem władze radzieckie rozpoczęły organizację własnych
struktur administracyjnych.
Dopiero umowy z połowy sierpnia
1944 r. przyznały te tereny Polsce.
Na podstawie decyzji P K W N z 22 sierpnia 1944 r.
przywrócono dawny, przedwojenny podział administracyjny.
Powiat bielski został powiększony o część dawnego powiatu brzeskiego.
o 218,41 km²
Z powiatu bielskiego do ZSRR odeszło 830 km²
22 marca 1952 r. wydzielono z powiatu nowy powiat siemiatycki
22 sierpnia 1953 r. wydzielono powiat hajnowski
1 czerwca1975 zlikwidowano powiaty.
Od 1999 r powiat bielski wchodzi w skład województwa podlaskiego i składa się
z dwóch miast (Bielsk Podlaski i Brańsk) oraz sześciu gmin wiejskich
(Bielsk Podlaski, Boćki, Brańsk, Orla, Rudka, Wyszki).
******
Bielsk Podlaski
Miasto położone na skraju Wysoczyzny Bielskiej, nad rzeką Białą,
dopływem Orlanki ok. 50 km na południe od Białegostoku
, 30 km od granicy z Białorusią.
Powierzchnia - 26,88 km²
Herb miasta
przyjęty Uchwałą Nr XXV/149/00 Rady Miasta Bielsk Podlaski
z dnia 30 października 2000 r
przedstawia na tarczy polu białym czerwonego tura zwróconego w heraldycznie prawą
stronę, z lekko zwróconą głową ku przodowi.
Herb został nadany miastu na przełomie XV i XVI wieku przez Aleksandra Jagiellończyka
Najstarszy wizerunek herbu znany jest pieczęć miejska odciśniętej
na dokumencie z 1544 r
****
Nazwanie odrzeczne, od rzeki Biała nad którą miasto jest położone. Bielsk gród nad Białą
. Dla odróżnienia od innych Bielsków dodano określnik Podlaski od Podlasia
XII-XIIIw gród na północnych rubieżach Rusi Halickiej
1253 – pierwsza wzmianka o Bielsku
pocz. XIV w opanowany przez Litwę
1440-prawa miejskie
18 listopada 1495 – nadanie prawa magdeburskiego przez Aleksandra Jagiellończyka
1513 – Bielsk zostaje stolicą nowo utworzonego woj. podlaskiego
1569 – włączenie Bielska wraz z woj. podlaskim do Korony Polskiej
na mocy unii lubelskiej
1795–1807 – Bielsk w zaborze pruskim
1807 – po pokoju w Tylży przechodzi pod zabór rosyjski
(w obwodzie białostockim)
1843 – miasto przyłączono do guberni grodzieńskiej
1915-1919 powiat bielski był okupowany przez Niemców.
19 lutego 1919– opuszczenie miasta przez niemieckie wojska okupacyjne
Od 1919 - w woj. białostockim
15–23 września 1939 – pierwsza okupacja miasta przez wojska niemieckie
23 września 1939– VI.1941 – okupacja radziecka.Бельскі раён
VI.1941 - okupacja niemiecka
30 lipca 1944 – wyzwolenie przez oddziały Armii Czerwone
Po ponownym zajęciu obszaru przez Armię Czerwoną we wrześniu 1944,
ponownie pod administracją BSSR.
Na podstawie umowy granicznej pomiędzy Polską a ZSRR z 16 sierpnia 1945 r
miasto zwrócono Polsce
1945 do 1975 stolica powiatu
Od 1999 r ponownie stolica powiatu i gminy wiejskiej
******
Gmina Bielsk Podlaski
położona jest na Równinie Bielskiej w południowej części woj. podlaskiego
Od północy okala ją Dolina Górnej Narwi, zaś od wschodu Puszcza Białowieska.
Otacza swoim terytorium miasto Bielsk Podlaski
Powierzchnia- 430,14 km²
Herb gminy
Przedstawia w polu herbowym błękitnym podkowę barkiem do góry srebrną z krzyżem kawalerskim zaćwieczonym na barku i takimż samym krzyżem w środku (herb szlachecki Lubicz rodziny Łubów). Pomiędzy ramionami podkowy głowa tura czarna.
Flaga gminy
Teren obecnej gminy obejmował w l. 1919-1934
gminy Dubiażyn, Łubin, Pasynki
1.X. 1934 - utworzono gminę Bielsk
do 1952 gmina Bielsk
1952–54 gmina Dobromil
1955-1972 likwidacja gmin
gromady
Od 1973-gmina Bielsk Podlaski
obejmuje 61 miejscowości podzielonych na 52 sołectwa.
**********
Brańsk
Położone jest na Równinie Bielskiej, nad rzeką Nurzec, przy trasie z Warszawy
do Bielska Podlaskiego i Białowieży
Powierzchnia -32,43 km²
Herb miasta
Od....
przedstawia w czerwonym polu herbowym rycerza w białej zbroi, trzymającego wzniesiony
poziomo nad głową miecz, dosiadającego białego konia, wspiętego w skoku.
Koń z jeźdźcem skierowani są w heraldycznie prawą stronę.
Elementy uprzęży końskiej i płaszcz rycerza barwy błękitnej.
Rycerz ma tarczę barwy błękitnej, z podwójnym złotym krzyżem
Herb używany od początku XV w.
Nazwa miasta pochodzi od miejscowej rzeczki Bronki ,
prawobrzeżnego dopływu Nurca
. W roku 1430 wzmiankowane jako Bransko
W latach 1440-1444 Brańsk przejściowo wchodził w skład Mazowsza i był stolicą ziemi.
Od 1422 -miejsce sejmików do XVIII wieku
18 stycznia 1493 r. w Wilnie z rąk wielkiego księcia litewskiego Aleksandra Jagiellończyka,
Brańsk otrzymał jako pierwsze miasto na Podlasiu pełne miejskie prawo magdeburskie
Po trzecim rozbiorze Brańsk znalazł się pod zaborem pruskim
W 1807 r. Brańsk wszedł w skład zaboru rosyjskiego
Do poł. lutego 1919 r. miasto znajdowało się pod okupacją niemiecką.
10 września 1939 Brańsk zajęły oddziały niemieckie
25 .IX. 1939 r. Brańsk zajęli Sowieci, którzy miasto włączyli
do Białoruskiej SRR (Бранскі раён)
W czerwcu 1941 r. Brańsk zajęli Niemcy,
VII. 1944 -wyzwolenie przez oddziały Armii Czerwonej
miasto uległo zniszczeniu w 35%
do 1998 w woj. bialostockim
Od 1999 r - w woj.podlaskim
*******
Gmina Brańsk
Graniczy z Bielskiem Podlaskim , gminami Boćki, Dziadkowice, Grodzisk, Klukowo,
Nowe Piekuty, Poświętne, Rudka, Szepietowo, Wyszki
Powierzchnia -227,3 km²
Siedziba gminy - Brańsk.
Herb gminy
ustanowiony uchwałą Rady Gminy nr XXIV/119/1997
z 18 lipca 1997 r.
Na tarczy w polu czerwonym ramię zbrojne z mieczem wzniesione
nad skrzydłami orła.
Flaga gminy
Od 1919 roku okolice Brańska stały się częścią odrodzonego państwa polskiego.
Weszły w skład powiatu bielskiego
Nowy podział na gminy, duże rosyjskie gminy Aleksin (Oleksin), Malesze,
Grodzisk zastąpiono mniejszymi
. Powstały wtedy gminy: Domanowo, Widźgowo, Łubin, Topczewo i inne
Gmina Topczewo istniała do 1934 roku oraz w latach 1952–1954
W 1.X.1934 roku. powstała nowa gmina Brańsk, z gm Topczewo
w skład której weszło większość miejscowości obecnej gminy Brańsk
Gmina Brańsk w granicach przedwojennych działała do 1952 roku
Ustrój gminny istniał do 1954 r
1954 -na terenie obecnej gminy Brańsk powstały gromady:
Domanowo, Holonki, Klichy, Lubieszcze, Oleksin, Świrydy i Malesze.
1 stycznia 1973 r utworzenie M i G Brańsk łącząca tereny miasta i obszary wiejskie
W 1992 r. secesja miasta i gminy.
Sołectwa - 43
Bronka, Brzeźnica, Burchaty, Chojewo, Chojewo-Kolonia, Chrościanka, Dębowo, Domanowo, Ferma, Glinnik, Holonki, Jarmarkowszczyzna, Kadłubówka, Kalnica, Kalnowiec, Kiersnowo, Kiersnówek, Kiewłaki, Klichy, Konotopa, Koszewo, Lubieszcze, Majerowizna, Markowo, Mień, Nowosady, Oleksin, Olędy, Olędzkie, Olszewek, Olszewo, Otapy, Pace, Pasieka, Patoki, Pietraszki, Płonowo, Poletyły, Popławy, Pruszanka Stara, Pruszanka-Baranki, Puchały Nowe, Puchały Stare, Spieszyn, Szmurły, Ściony, Świrydy, Widźgowo, Załuskie Koronne, Załuskie Kościelne, Zanie.
********
