Jugosławia

Trochę o Jugosławii -ilustrowane znaczkami pocztowymi

 Jugosławia – nazwa państwa narodów południowosłowiańskich , używana do 1918 r. 

jako koncepcja polityczna, od 1918 dla  następnie od 1929 r. już oficjalne dla Królestwa Jugosławii,

 od 1945 r. Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii, a po jej rozpadzie

 (w latach 1991–1992) dla Federalnej Republiki Jugosławii będącej federacją Serbii i Czarnogóry 

 – do 2003.
                                     ****
      
 Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców .

 Powstało w wyniku zjednoczenia narodów południowych Słowian pod koniec I wojny światowej

1917 -deklaracja unii Serbów,Chorwatów i Słoweńców na wyspie Korfu.

 Przewodniczący Komitetu Jugosłowiańskiego, Ante Trumbić i premier Serbii Nikola Pašić 

, podpisali na wyspie Korfu deklarację o zjednoczeniu Słowian południowych w niezależnym

 królestwie pod panowaniem dynastii Karadziordziewiciów.

29 X  1918 -proklamacja Państwa Słoweńców,Chorwatów i Serbów w krajach byłej 

monarchii austro-węgierskiej

24 XI 1918 - połączenie z Serbią 
26 XI 1918-  z Czarnogórą 

1 XII 1918 proklamacja  Królestwa  Serbów Chorwatów i Słoweńców 

 ( Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, Краљевина Срба, Хрвата и Словенаца)

  nieoficjalnie  nazywane „Jugosławią”

Mi 107

                      Stolicą Królestwa SHS został Belgrad – wcześniej stolica Królestwa Serbii.

obejmowało 2 dawne królestwa Serbię i Czarnogórę, Macedonię uważaną z obszar serbski oraz ok. 20% byłej monarchii austro -węgierskiej  Chorwację, Słowenię,Bośnię i Hercegowinę, częściowo Dalmację, Karyntię i Wojwodinę.

Granicę z Austrią ustanowiono w 1920 r po plebiscycie w Karyntii.

Z Włochami  konflikty militarne dotyczące Kvarneru,Rijeki i Zadaru formalnie zakończono traktatem pokojowym w Rapallo  (12 XI 1920 r )  praktycznie w 1924 r.

                           Od 3 października 1929 r - Królestwo Jugosławii .

Mi 228

 Król Aleksander I Karadziordziewić

król Królestwa Serbów, Chorwatów i Słoweńców (1921–1929),

 a potem  Jugosławii (1929–1934)  

 

Mi 348

 26 sierpnia 1939 –  ustanowienie  autonomicznej Banowiny Chorwacji o szerokim zakresie

 samorządu.  .Powierzchnia -  65.456 km²

 

                 6 kwietnia 1941  agresja niemiecko-włoska , następnie okupacja i podział Jugosławii.

                     1 maja 1941 -Niemcy anektowały  północną Słowenię i okupowały Serbię.

      Włochy anektowały południową część Słowenii ,większą część wybrzeża Dalmacji a zachodnią 

         Macedonię i Kosowo włączyły do okupowanej przez siebie Wielkiej Albanii.

                            Węgry anektowały Baczkę, Baranję Prekomurje i Medjimurie.

                      Bułgaria-większą część Macedonii i skrawek wschodniej Serbii.
                                    - 14 maja 1941

 

Mi 434

W Chorwacji i przyłączonej Bośni i Hercegowinie utworzono 10 kwietnia 1941
Niezależne Państwo Chorwackie  Nezavisna Država Hrvatska,  pod protektoratem Włoch i Niemiec  

                                                  Czarnogórze narzucono protektorat włoski .

W 1943
– po kapitulacji Włoch Niemcy obejmują ich miejsce na terenach okupowanych i anektowanych; 

Chorwacja anektuje tereny Dalmacji zajmowane wcześniej przez Włochy

Okupacja bułgarska zastąpiona została 8 IX 1944 r  niemiecką.

 

Niemcy opuścili Macedonię 13 XI.1944

Królewski rząd działał na   emigracji (Grecja ,następnie Londyn)

Kraj był terenem intensywnych walk partyzanckich do wyzwolenia w 1944-45.Partyzanci dzielą

 się na dwie formacje: serbskich czetników pod dowództwem Dragoljuba Mihailovicia, uważających

 się za wojsko królewskie, oraz komunistycznych partyzantów Josipa Broza Tity. 

Partyzanci królewscy i komunistyczni zajadle się zwalczają, a z obiema formacjami walczą chorwaccy  

ustasze i serbscy domobrani. W ten sposób wojna partyzancka staje się wkrótce wojną domową.

 Jugosławia jako jedyny kraj w Europie wyzwoliła się samodzielnie.

  Kwiecień-maj 1945 – w końcowym okresie II wojny światowej partyzantka komunistyczna

, wykorzystując obecność wojsk sowieckich i poparcie Stalina, obejmuje faktyczną władzę w Jugosławii.

Mi 291

                              Przywódca ruchu oporu a zarazem twórca federacji, Josip Broz Tito

 

1945 utworzenie  Federacyjnej Ludowej Republiki Jugosławii.

 29 listopada 1945 – Konstytuanta znosi monarchię i ogłasza Jugosławię  republiką federacyjną.
 Stan ten potwierdza republikańska konstytucja z 31 stycznia 1946

Formalnie państwo to zostało proklamowane w 1943 r. jako Demokratyczna Federacyjna Jugosławia(Demokratska Federativna Jugoslavija ).

 

Mi 452

                                                                          ******

                                

                                           

1948. Zn nr Mi 560-566

                                     

                                             1954 -zakończenie sporu z Włochami o Triest
                                                            Wolne Terytorium Triestu.

Mi 527

Od 1963 -Socjalistyczna Federacyjna Republika Jugosławii 

 (Socijalistička federativna republika Jugoslavija)

(federacja  6 republik   -  Serbii (z 2 okręgami autonomicznymi Wojwodiną i Kosowem-Metohią),
Chorwacji, Słowenii, Bośni i Hercegowiny, Macedonii i Czarnogóry. 

 

 

Herby stolic republik 

bl 16

 

Flagi republik

Od 1991 -rozpad państwa na szereg państw narodowych
i wojna domowa.

27 IV1992 - formalne  proklamowanie Federalnej Republiki  Jugosławii   (Savezna Republika Jugoslavija)   („trzeciej Jugosławii”) obejmującej Serbię i Czarnogórę -102 350 km².

 4 lutego 2003 r. – Federalna Republika Jugosławii została rozwiązana, a w jej miejscu powstało

państwo związkowe nazwane Serbią i Czarnogóra (Srbija i Crna Gora)

3 czerwca 2006 r doszło do pokojowego rozpadu Federacji Serbii i Czarnogóry 

 powstały odrębne państwa – Czarnogóra i Serbia.

 

17 lutego 2008 od Republiki Serbii odłączyło się Kosowo, ogłaszając niepodległość.

Jest postrzegane przez jedne państwa jako część Serbii, a przez inne jako osobne państwo.

********************

Następny post -Triest,Rijeka,Zadar