Przyczółek bratysławski
słow. Bratislavské predmostie,
węg. Pozsonyi hídfő
niem. Pressburger (Bratislavaer) Brückenkopf
dawna potoczna nazwa jedynej części Słowacji (wcześniej – Czechosłowacji)
położonej na południe od Dunaju. W całości leży w granicach Bratysławy
Przyczółek bratysławski powstał w wyniku rozbioru Królestwa Węgier na mocy
traktatu w Trianon.
14 sierpnia 1919 wojsko czechosłowackie zajęło leżącą na południowym
brzegu Dunaju, naprzeciwko Bratysławy, wieś Petržalka
(węg. Pozsonyligetfalu, niem. Engerau).
Na żądanie delegacji czechosłowackiej na konferencji pokojowej w Wersalu przyznano
ten teren Czechosłowacji.
Powodem było to, że mieszkańcy Bratysławy mieli tu ogrody, pola uprawne i letniska.
Przed przyłączeniem do Czechosłowacji teren ten należał do komitatu Pozsony
Po rozbiorze Czechosłowacji 10.X. 1938 Petržalka (wraz z Devínem po drugiej
stronie Dunaju) została przyłączona do Niemiec
. W maju 1945 powróciła do odtworzonej Czechosłowacji.
Na konferencji pokojowej w Paryżu delegacja czechosłowacka ze względów
strategicznych żądała powiększenia przyczółka o kolejnych
pięć wsi: Rusovce , Jarovce , Čunovo , Rajka i Bezenye
z węgierskiego komitatu Moson.
Pokój paryski z 10 lutego 1947 przyznał Czechosłowacji trzy pierwsze miejscowości
i pozostawił dwie ostatnie przy Węgrzech.
Po wejściu pokoju paryskiego w życie 15 października 1947
przyczółek bratysławski powiększono w ten sposób o 65 km²
, do dzisiejszych 94 km²
. W 1946 włączono do Bratysławy Petržalkę, a w 1972 Jarovce, Rusovce i Čunovo.
Obecnie przyczółek bratysławski stanowi powiat Bratysława V,
dzielący się na cztery dzielnice: Petržalka, Jarovce, Rusovce i Čunovo.
*****
Dzielnica Petržalka
Bratislava – mestská časť Petržalka
Największa dzielnica mieszkaniowa, leży na prawym brzegu Dunaju
Herb dzielnicy
nawiązuje do pieczęci z 1832 r
Herb symbolizuje założony tu w 1776 r park
na dotychczasowych terenach myśliwskich.
Jest to jeden z najstarszych parków w Europie.
****
Poprzednia wersja herbu
*****
Flaga dzielnicy
********
Pierwsza wzmianka pochodzi z 1225 – osada zwana Flantschendorf
Na przełomie średniowiecza i renesansu – pojawiła się po raz pierwszy niemiecka
nazwa Engerau, występująca także jako Ungarau (w wolnym tłumaczeniu
„węgierska wieś”) .
Węgierskie nazwy zaczęły występować dopiero w XIX wieku – w 1863 Ligetfalva,
przekształcone później na Ligetfalu (stosowane także z przedrostkiem Pozsony-).
W 1891 miejscowość poprzez Most Franciszka Józefa (obecnie Stary Most) zyskała połączenie
z Bratysławą i Szombathely, a tuż przed I wojną światową z Wiedniem dzięki Pressburger Bahn.
15.VIII.1919- X,1938 w Czechosłowacji
10.X.1939 -IV.1945 włączenie do Niemiec
W kwietniu 1945 Armia Czerwona zajęła Petrzalkę i ta ponownie znalazła
się w Czechosłowacji,
a 1.IV.1946 stała się jedną z dzielnic Bratysławy.
*******
Dzielnica Jarovce
Bratislava – mestská časť Jarovce
dzielnica Bratysławy położona w południowej części miasta
11 km od centrum Bratysławy
Powierzchnia-21,342 km²
Herb dzielnicy
od 1994.
Flaga dzielnicy
Osadę założyli Chorwaci, uciekający w XVI przed Turkami ze swoich ojczystych stron
i przesiedlani w okolice Bratysławy przez swoich panów.
Miejscowość nazwali Chorvatska Ves – Horváth falu.
Stąd wzięły się także nazwy niemieckie (Kroatisch-Jarendorf, Kroatisch-Jándorf
. W XVIII wieku obok społeczności chorwackiej pojawili się Niemcy i Węgrzy
Na Węgrzech Jarovce leżały w komitacie Moson (niem. Wieselburg),
po reformie administracyjnej w 1925 w komitacie Győr-Moson-Pozsony,
a w latach 1945–1947 – Győr-Moson.
W 1947 po paryskim traktacie pokojowym przyłączono je do Czechosłowacji
wraz z sąsiednimi wsiami Rusovce (Oroszvár) i Čunnovo
W latach 1947–1950 Jarovce należały administracyjnie do Rusovców,
a od 1950 jako samodzielna wieś do powiatu Bratislava-vidiek.
W 1972 -włączono je w granice Bratysławy.
******
Dzielnica Rusovce
Bratislava – mestská časť Rusovce
dzielnica Bratysławy położona na prawym brzegu Dunaju
12 km od centrum Bratysławy
Powierzchnia- 25,56 km²
Herb dzielnicy
od 4 .VI.1998 r
Herb nawiązuje do herbu ostatnich właścicieli (w l.1906-1945)
neogotyckiego pałacu w Rusovcach - rodziny Elmera i Stefanii Lónyay
( Elemér Ödön Lónyay de Nagy-Lónya i Vásáros-Namény)
Flaga dzielnicy
Pierwsza pisana wzmianka 1208 r
Nazwa pochodzi od średniowiecznego zamku, który istniał od XIII w
w miejscu dawnej Gerulaty. rzymskiej osady z I w n .e
. Później ustaliły się nazwy Oroszvár, Karlburg i Rosvar.
W 1925 Rusovce włączono do nowo utworzonego komitatu
Győr-Moson-Pozsony,
a w latach 1945–1947 leżały w komitacie Győr-Moson.
Od 1 stycznia 1972 zostały włączone w granice administracyjne Bratysławy –
obecnie znajdują się w powiecie Bratysława V.
******
Dzielnica Čunovo
Bratislava - mestská časť Čunovo
Położona na prawym brzegu Dunaju
18 km od centrum Bratysławy
Znajduje się tuż przy granicy węgierskiej i austriackiej,
oraz w pobliżu zbiornika wodnego Gabčíkovo (Vodné dielo Gabčíkovo).
Powierzchnia -18,6 km²
Herb dzielnicy
od 1994.
Nawiązuje do pieczęci z 1689 r
***
Po raz pierwszy wzmiankowane w 1232 r - Chun
Była miejscowością na granicy pomiędzy Dolnymi a Górnymi Węgrami
W XVI wieku we wsi osiedlili się Chorwaci
Miejscowy majątek w 1905 kupił hrabia Elemér Lónay (1863-1945)
drugi małżonek arcyksiężnej Stefanii Koburg (1864-1945)
Od 1972 Čunovo jest jedną z dzielnic stolicy Słowacji,
najbardziej wysuniętą na południe
*********
Znaczki pocztowe
Znaczki Austrii
1850-1871
*******
Znaczki Węgier
1871-1946
Zn. skasowane w Oroszvár (Rusovce)
Rajka
******
Znaczki Czechosłowacji
1919-1938,1945-1992
*****
Znaczki Niemiec
X.1938- V.1945
******
Znaczki Słowacji
od 1993 r
Zapora i elektrownia na Dunaju, na granicy węgiersko-słowackiej
W 1993 stopień wodny pod nazwą Gabčíkovo/Čunovo został ukończony.
******
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz