(łac. Ducatus Severiensis, czes. Seveřské knížectví)
księstwo istniejące od 1341 roku do 1790 roku.
Formalnie tytuł księcia siewierskiego używano do 1951 roku.
******
Powierzchnia -607 km² (679 km²)
Stolica- Siewierz
Herb
Biskupi krakowscy jako książęta siewierscy używali swych własnych pieczęci
z herbami rodowymi i oznakami władzy biskupiej i książęcej
Herb bp. Kajetana Sołtyka
( bp. krakowski 1759–1788 )
****
Herb podawany jako herb księstwa siewierskiego-orzeł czarny (szary)
z literą S na piersi jest kompilacją
herbu rodowego bp. Kajetana Sołtyka
i herbu miasta nadanego w 1792 r
wydanego przez J.N.Bobrowicza ( Lipsk 1839-45)
******
Herb miasta
Pierwotnie nadany nadany 27.IV.1792 r
przez króla Stanisława A. Poniatowskiego
Obecna wersja z 2003 r
*****
Inne wersje herbu
*********
Księstwo na Wyżynie Śląsko-Krakowskiej (Zachodniomałopolskiej)
w dorzeczu Czarnej Przemszy i Warty leżało na ważnym szlaku handlowym,
biegnącym z Olkusza na Śląsk i na północ aż do Sieradza.
Zachodnią granice księstwa stanowiła rzeka Brynica.
Następnie przebiegała pomiędzy miejscowościami Woźniki i Koziegłowy
i biegła do rzeki Lipinki. Lipnik stanowił północną granicę.
W miejscu połączenia z Wartą granica skręcała na południe.
Rzeka Warta i Czarna Przemsza stanowiły wschodnią granicę księstwa.
W skład księstwa wchodziły między innymi:
Siewierz, Czeladź, Milowice, Łagisza, Małobądz, Grodziec,
Wojkowice, Sarnów (gm. Psary), Preczów, Bobrowniki, Psary, Dobieszowice, Rogoźnik,
Chrószczobród, Przeczyce, Siemonia, Mierzęcice, Targoszyce, Ożarowice, Pyrzowice
, Zędek, Markowice, Pińczyce, Koziegłowy, Koziegłówki, Cynków, Rudnik Mały,
Kamienica Polska, Rudnik Wielki.
Księstwo od wschodu i południa graniczyło z województwem krakowskim.
Od zachodu w latach 1469 księstwo graniczyło z Czechami, którymi
od
1526 rządziła dynastia Habsburgów.
Następnie księstwo graniczyło z Królestwem Prus ( od 1763)
******
Pierwsza wzmianka o Siewierzu pochodzi z 1125 roku.
Ziemia siewierska jako odrębne terytorium została wspomniana po raz pierwszy
w dokumencie z 1266 roku, użyto wtedy formuły districtus severiensis.
W 1281 roku obszar księstwa siewierskiego przeszedł we władanie
Kazimierza I Bytomsko-Kozielskiego
. W 1337 roku Kazimierz Cieszyński kupił dystrykt siewierski książąt bytomskich.
A w roku 1341 zaczęto używać określenia "Księstwo siewierskie".
1 .I. 1444 Jan Długosz w imieniu biskupa Zbigniewa Oleśnickiego wpłacił księciu Wacławowi
cieszyńskiemu pierwszą ratę za Księstwo Siewierskie (zakupione przez biskupa 30 grudnia 1443
za 6 tys. grzywien szerokich groszy praskich )
Od tego czasu, w latach 1443 - 1790 stanowiło samodzielne księstwo, pod panowaniem
książąt siewierskich, którymi byli kolejni biskupi krakowscy.
W 1462 - król czeski Jerzy z Podiebradów zrzekł się praw zwierzchnich
do księstwa siewierskiego
W 1519 bp.Jan Konarski wykupił klucz koziegłowski
i dołączył do ziem ks. siewierskiego
Był to obszar niezależny od królów polskich (nie prowadził jednak samodzielnej
polityki zewnętrznej).
Na podstawie ustaw z roku 1790 i 1791 Księstwo Siewierskie zostało włączone do Korony,
jako osobna jednostka terytorialna w woj. krakowskim.
Pod koniec istnienia w skład księstwa siewierskiego wchodziły ok. 85 wsie i osady,
zamek siewierski oraz 3 miasta: Siewierz, Czeladź oraz
Koziegłowy.
W 1795 roku po trzecim rozbiorze polskim ziemie dawnego księstwa siewierskiego
(oraz inne sąsiednie ziemie małopolskie po rzekę Białą Przemszę) znalazły się
w granicach Prus i zostały wcielone do prowincji śląskiej pod nazwą
Nowy Śląsk.
31 .I. 1797 roku – rozgraniczenie terytorium b. księstwa pomiędzy Austrią i Prusami,
W 1807 Napoleon Bonaparte restytuował księstwo siewierskie i łącząc je z dominium
olkuskim w księstwo olkusko-siewierskie oddał swemu
marszałkowi J. Lannesowi, księciu Montebello
księcia olkusko-siewierskiego ( prince de Sievers)
( od 30.VI 1807 do 31 .V. 1809 r.)
Po jego śmierci zostało w 1809 włączone do Księstwa Warszawskiego
Po kongresie wiedeńskim terytorium b księstwa Siewierz znalazło
się w granicach Królestwa Kongresowego.
od 1918 - w składzie niepodległej Polski.
. październik 1939 - styczeń 1945 tereny te wcielono do III Rzeszy.
********
Pierwszym który używał tytułu książę siewierski
(Dominus et Princeps Ducatus Severiensis )
był w 1484 biskup Jan Rzeszowski.
herbu Półkozic ,
biskup krakowski ( 1471-1488 )
Ostatnim księciem siewierskim na biskupstwie krakowskim
był bp. Feliks Turski herbu Rogala (29.XI.1790–31.III.1800 )
*******
W 1889 - reskrypt cesarza Austrii Franciszka Józefa I przywrócił biskupom
krakowskim tytuł książęcy
Albin Dunajewski
książę siewierski
od 8.VI 1879 - 18.VI 1894 r
************
Jan kniaź z Kozielska Puzyna
książę siewierski
od 22 .I. 1895 - 8.IX.1911 r
*******
Adam Stefan książę Sapieha
książę siewierski
od 24 .XI.1911 do 23.VII. 1951 r
*****
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz