Wojtek z Roztoki.

poniedziałek, 1 września 2025

Wyspa Sobieszewska

Wyspa Sobieszewska - pasmo wydm nadmorskich

zaliczanych do Mierzei Wiślanej, oddzielonych od stałego

lądu przez koryto Martwej Wisły od południa, Wisłę Śmiałą od zachodu ,

Przekop Wisły od wschodu , od północy oblane wodami Zatoki Gdańskiej

W najszerszym miejscu wyspa ma ok. 10 km szerokości

a w najdłuższym miejscu ok. 6 km długości

Najwyższym wzniesieniem jest Góra Mew o wysokości 35 m n.p.m.

Granice wyspy ukształtowały dwa wydarzenia: przedarcie się wezbranej

po roztopach Wisły przez miejscowość Górki (Neufähr ) w 1840 r.

WIG 1938

oraz stworzenie kolejnego głównego ujścia rzeki w 1895 r

*****

W okresie krzyżackim 1308-1454 część komturstwa gdańskiego,

Na mocy przywileju króla Kazimierza Jagiellończyka posiadłości

ziemskie na mierzei oddane zostały Głównemu Miastu Gdańsk

Tereny wyspy należały do Gdańska ( jako Żuławy Gdańskie) do 1793 r.

(II rozbiór Polski) a następnie przeszły we władanie Prus.

Po klęsce Prus w wojnie prusko-francuskiej (1806)

w składzie autonomicznego miasta Gdańska

1807–1814

Kongres Wiedeński (1815) przywrócił te tereny pod panowanie pruskie.

1818 - 1887 gminy w powiecie gdańskim ( Landkreis Danzig )

Na przełomie XIX i XX w Bohnsack powstały nad brzegiem morza kąpieliska

, pensjonaty oraz hotele

, na przełomie XVIII i XIX wieku stała sie gdańskim letniskiem; zaczęły powstawać obok rybackich checzy zabudo

Przeczytaj więcej na: https://www.gdanskstrefa.com/sobieszewo-stare-pocztowki/

W okresie międzywojennym Wyspa Sobieszewska wchodziła

w skład Wolnego Miasta Gdańska

w powiecie Gdańskie Niziny ( Danziger Niederung)

- Bohnsack, Bohnsackerweide, Einlage, Östlich Neufuhr, Schiewenhorst,

Schnakenburg i Wordel

Od 1.XII.1939 w powiecie gdańskim (Landkreis Danzig)

Amtsbezirk Neue Binnennehrung

(Neue Binnennehrug - Nowa Mierzeja Wewnętrzna).

9.V. 1945 r. w okolicach Świbna skapitulowały resztki wojsk niemieckich

X.1946 -nadanie nazwy Sobieszewo ( na cześć żona króla Jana III Sobieskiego,

Marii Kazimiery)

Po II wojnie światowej Wyspa Sobieszewska weszła w skład powiatu gdańskiego

w woj .gdańskim

Jako całość stanowiła do 1954 roku gminę Śpiewowo/Świbno

z siedzibą w Sobieszewie.

z 5 gromadami: Górki Wschodnie, Komary, Przegalina, Sobieszewo i Świbno.

1960-1972 cała wyspa stanowiła gromadę z siedzibą w Sobieszewie.

1.XII. 1973 wyspę w całości włączono w granice administracyjne Gdańska.

*****

Obecnie jednostka pomocnicza Gdańska, składająca się z 9 mniejszych osiedli:

Górki Wschodnie, Komary, Orlinki, Przegalina, Sobieszewo, Sobieszewko,

Sobieszewska Pastwa, Świbno, Wieniec.

Powierzchnia 35,79 km²

******
Znaczki pocztowe

Znaczki Królestwa Prus

1850-1867

****

Znaczki Północnoniemieckiego

Związku Pocztowego

1868-1871

****

Znaczki Niemiec

1872-1920, 1939-1945

****

Znaczki WM Gdańska

14. VI. 1920- 30.IX.1939

Schiewenhorst ( Świbno)

*****

Znaczki Polski

od 1945

Po włączeniu w granice administracyjne Gdańska

miejscową pocztę przemianowano na UP Gdańsk 40

*****

sobota, 30 sierpnia 2025

Śwunoujście cz.2

Części miasta Świnoujścia (wybrane)

Karsibór

Część miasta , dawna wieś położona jest 7,5 km od centrum Świnoujścia,

zabudowa rozłożona jest na północnym skraju wyspy Karsibór,

wzdłuż drogi biegnacej równolegle do starorzecza Świny

Wyspa Karsibór, pierwotnie część Uznamu ,

powstała w latach 1874-1880 przez przekopanie kanału

, który skrócił drogę wodną ze Świnoujścia do Szczecina.

Od południa otoczona jest wodami Zalewu Szczecińskiego ,

na pn.granicę wyspy stanowią ramiona starej Świny.

Na wschód rozciąga się kraina ponad 40 wysp wstecznej delty Świny.

Wyspa Karsibór ma ok. 14 km² powierzchni

w zachodniej części wyspę pokrywają Lasy Karsiborskie

*****

Wioska po raz pierwszy wspomniano w dokumencie z 1242 jako Karsibuor

Do 1945 stosowano niemiecką nazwę Kaseburg

Kaseburg, Caseburg auf Usedom

W 1946 ustalono urzędowo rozporządzeniem polską nazwę Karsibór

Nazwa Karsibór w języku pomorskim oznacza "lewy".

Można ją tłumaczyć jako "bór po lewej stronie".

leżąca między Zalewem Szczecińskim i Starą Świną, w Świnoujściu. Wyspa ma ok. 14 km² powierzchni i są to głównie równiny zajęte przez nieużytki, pastwiska i plantacje trzciny. W zachodniej części pokrywają ją Lasy Karsiborskie.

https://www.nocowanie.pl/wyspa-karsibor-w-nowej-odslonie-bedzie-kolejna-atrakcja-swinoujscia.html

1954–1959 siedziba władz gromady Karsibór

, która została włączona do Świnoujścia 31.XII. 1959

1991–2004 Karsibór współtworzył jednostkę pomocniczą

– Sołectwo Karsibór-Ognica obejmujące

Karsibór i wyspy delty wstecznej Świny

*****

Łunowo

– część miasta Świnoujścia,

dawna wieś na wyspie Wolin (Półwysep Przytorski),

położona 6 km na pn.- wsch.

od przeprawy promowej na wyspę Uznam

i ok. 7 km od Międzyzdrojów

Wieś założona w 2. połowie XIX w.

do 1945 niem. Haferhorst

od 2003 r w jedn. pom. Osiedle Przytór-Łunowo

*****

Ognica

Część miasta Świnoujścia na wyspie Wolin

Od północy graniczy z Warszowem, od wschodu z Przytorem

Na południu od Karsiboru oddzielona korytem Starej Świny

Do 1945 nazywała się Werder , Werder an der Swine ,Stromwerder

wieś i folwark

Dawna wieś włączona w granice Świnoujścia 1.IV. 1939

W 1945 Ognicę wyłączono ze Świnoujścia i utworzono gromadę Ognica

(obejmująca Ognicę, Klicz i Łężycę) w gminie Przytór

W 1947 ustalono urzędowo polską nazwę Ognica

1954- Ognicę włączono do gromady Przytór

Gromadę Przytór w 1972 włączono do miasta Świnoujście

W latach 1991–2004 Ognica współtworzyła jednostkę pomocniczą –

Sołectwo Karsibór-Ognica

*****

Przytór

część miasta położona na wyspie Wolin (Półwysep Przytorski),

ok. 7 km na południowy wschód od centrum miasta

część osiedla Przytór-Łunowo (od 2003 )

Dawna wieś rybacko-letniskowa,

1945-54 gmina Przytór

od 1960 w granicach miasta.

W 1339 r pierwsza pisemna wzmianka

Nazwę Przytór wprowadzono urzędowo rozporządzeniem w 1946 roku,

zastępując poprzednią niemiecką nazwę Pritter,

Pritter auf Wollin

******

Warszów

– część miasta Świnoujścia o charakterze przemysłowym,

położona na wyspie Wolin, przy wschodnim brzegu cieśniny Świny

Warszów jest głównym ośrodkiem komunikacyjnym Świnoujścia

Pierwsza wzmianka z 1560 r - wioska Ostswine

Od 1939 r. w granicach Świnoujścia

1945 r. stosowano niemiecką nazwę Ostswine

W 1947 r. ustalono urzędowo polską nazwę Warszów

5 .X. 1954 r. wyłączony ze Świnoujścia stał się siedzibą gromady Warszów

(obejmującej również Klicz i Chorzelin)

13 .XI. 1954 gromada Warszów uzyskała status samodzielnego osiedla

zostało włączone ponownie do Świnoujścia -31.XII.1959

Od 2003 - jednostka pomocnicza miasta – „Osiedle Warszów”.

*******

Paprotno

Potocznie Wydrzany – część miasta Świnoujścia,

3,5 km na pd.- zach, od centrum miasta, na wyspie Uznam,

na skraju Świdnego Lasu, u stóp wzgórza Golm,

w pobliżu niemieckiej miejscowości Kamminke, nad Zalewem Szczecińskim

Granicę między Polską a Niemcami od września 1945 stanowi tu ciek wodny

Kanał Torfowy (Bagienny) biorący początek w bagnistej części Świdnego Lasu

w Świnoujściu

W 1947 r. ustalono urzędowo polską nazwę Paprotno

jednak nazwa Paprotno nie jest tutaj używana.

Potoczna nazwa Wydrzany - odnosi się do ziemi wydartej bagnom

( Świdne Bagna)

Pobagienna ziemia została zagospodarowana pod ogródki działkowe

„Paprotno”, „Granica”, „Nad zalewem” i „Zdrój”

Do 1945 r. stosowano niemiecką nazwę Friedrichsthal.

Od 1825 - znajdowała su tu siedziba nadleśnictwa ( Oberförsterei Friedrichsthal)

obejmującego tereny leśne Kaseburga i Korswandt.

Friedrichsthal należał do gminy Kamminke (Gemeindeverband Kamminke)

*******

Świnoujście

Miasto na prawach powiatu w województwie zachodniopomorskim,

położone na licznych wyspach, w tym Wolinie i Uznam, oddzielonych Świną,

nad Zat. Pomorską (Morze Bałtyckie) oraz Zalewem Szczecińskim

i jez. Wicko Wielkie, przy granicy z Niemcami i południowo-zachodniej granicy

Wolińskiego Parku Narodowego

Powierzchnia -197 km²

Ludność -38 ,7 tyś. (2024)

Herb miasta

wg.statutu miasta

od 26 marca 2009 r.

Herb przedstawia w niebieskim polu francuskiej tarczy herbowej

czerwonego gryfa pomorskiego ze złotym dziobem, złotymi pazurami zwróconego

w prawą stronę (heraldycznie) trzymający w szponach srebrną kotwicę.

Tarcza posiada czarny obrys oraz w górnej części na białym tle napis ŚWINOUJŚCIE

Symbolika herbu nawiązuje do historii Świnoujścia (Księstwo pomorskie)

i morskiego charakteru miasta

Herb przyjęty w 1752 r wzorowany na herbie miasta Anklam

*****

****

Flaga miasta

*********

Nazwa miasta powstała poprzez złączenie słów charakterystycznych dla tego miejsca

– centrum miasta znajduje się w miejscu, gdzie Świna łączy się z Bałtykiem

i ma charakter ujścia rzeki

Początkowo nazwa Świnoujście obejmowała tylko część leżącą wzdłuż

zachodniego brzegu Świny.

*******

Tereny obecnego miasta zostały zasiedlone przez Słowian w VI-VII w

Obszar ten został włączony do powstającego państwa polskiego w X w.

Na początku XII w. wyspa stała się częścią Księstwa Pomorskiego

W 1170 i 1173 na obu brzegach Świny założono gródki strażnicze zniszczone

najazdem duńskim w 1177 i odbudowane w latach 1181–1182.

1185–1227 Świnoujście z całym Pomorzem Zachodnim

stało się lennem Danii.

Do czasów wymarcia książęcej dynastii Gryfitów obszar ten wchodził

w skład zjednoczonego bądź podzielonego Księstwa Pomorskiego.

Podczas wojny trzydziestoletniej (1618–1648)

pod okupacją szwedzką

Pokój westfalski pozostawił miasto wraz z całym Pomorzem Zachodnim

Szwecji do 1720, kiedy to Prusy odkupiły wyspy

Wolin i Uznam za sumę 10 mln talarów w złocie

W 1743 r na północ od wioski Swine powstało osiedle o nazwie Swinemünde,

oficjalnie ogłoszone portem morskim w 1746 roku

1763 - status tzw. Immediatstadt, czyli miasta podlegającego

bezpośrednio królowi.

Prawa miejskie miasto uzyskało od Fryderyka Wielkiego w 1765 r

Bramę Świny ujęto w latach 1818–1823 w dwa kamienne falochrony

W latach 1875–1890 w celu usprawnienia żeglugi pomiędzy Szczecinem a Bałtykiem

w pd-wsch. części wyspy Uznam przekopano kanał, zwany najpierw Cesarskim,

a następnie Piastowskim.

. W 1854 rozpoczęto budowę najwyższej wówczas (68 m ) w świecie latarni morskiej,

którą uruchomiono w grudniu 1857 roku

W 1824 miasto stało się kurortem,

a w 1895 – po odkryciu źródeł solanki i borowiny uzdrowiskiem

1818–1945 stolica niemieckiego powiatu Usedom-Wollin

w rejencji szczecińskiej, w prowincji Pomorze

Do wybuchu I wojny światowej port świnoujski był jedną z największych

baz marynarki wojennej na Bałtyku oraz sporego garnizonu lądowego

W czasach II wojny światowej znajdowała się tu stocznia

i baza zaopatrzenia floty wojennej

5.V. 1945 miasto poddało się Armii Czerwonej.

Po zakończeniu II wojny światowej, na mocy układu poczdamskiego

Świnoujście zostało najbardziej na zachód położonym polskim portem

Oficjalne przekazanie władzy administracji polskiej

od radzieckiej komendantury wojskowej odbyło się 4.X. 1945 r.

7.V.1946 r. ustalono urzędowo nazwę Świnoujście

Świnoujście było miastem zamkniętym, bazą wojskową.

Stacjonowały tu różne jednostki wojskowe polskie i radzieckie a do miasta na wyspie

Uznam można było się dostać za specjalną przepustką

Rosjanie zajęli wszystkie najważniejsze miejsca strategiczne w Świnoujściu.

Później stopniowo część ich przekazano dla miasta.

Wszystkie świnoujskie forty były przez nich wykorzystywane do 1961 r

(Fort Anioła do 1992 r.)

Ze Świnoujścia ostatecznie wojska wyszły 30 .XII. 1992 roku.

*****

W maju 1910 roku oddano do użytku ujęcie wody w rejonie jeziora Wolgast,

(obecne ujęcie „Granica") ze stacją uzdatniania i pompownią

oraz zbiornik na wodę uzdatnioną o pojemności 600m3 , na wzgórzu Kalberg.

Granica państwa po II wojnie światowej wyznaczona w Poczdamie spowodowała

odcięcie ujęcia wody podziemnej z całą infrastrukturą wodociągową

od znajdującego się na terytorium Polski miasta Świnoujścia.

Niemieckie ujęcie wody pracowało oficjalnie tylko dla radzieckiej bazy

w Świnoujściu, która odstępowała część wody dla polskiej części miasta,

27 .XI. 1950 r. rząd NRD wyraził zgodę na przekazanie Polsce

ujęcia wody dla miasta Świnoujścia, położonego przy jeziorze Wolgastsee

i wytyczeniu tam na nowo granicy

11 .VI.1951 r włączono do Polski obszar o pow. 76,5 ha

wraz ze stacją uzdatniania wody, tworząc wysunięty w obszar niemiecki

charakterystyczny cypel (dług.- 1,3 km)

W zamian Niemcom przyznano podobny obszar w okolicach Gryfina

*******

4 .X. 1945 utworzono powiat woliński (początkowo uzdamsko-wołyński)

z siedzibą w Świnoujściu

w woj. szczecińskim (od maja 1946)

1960 -do Świnoujścia włączono Warszów i Karsibór

1973-1984 do Świnoujścia przyłączono Międzyzdroje

wraz z miejscowościami Wapnica, Zalesie i Lubin

. tworząc powiat miejski Świnoujście (do 1975)

Od 1975 w składzie nowego (mniejszego) województwa szczecińskiego.

Od 1999 miasto na prawach powiatu w woj.województwie

zachodniopomorskim

******

Logo

Stawa Młyny -znak nawigacyjny w kształcie wiatraka znajduje

się na końcu falochronu Zachodniego,

przy ujściu Świny do Bałtyku

**********

Znaczki pocztowe

Znaczki Prus

1850-1867

*****

Znaczki Północnoniemieckiego

Związku Pocztowego

1868-1871

*****

Znaczki Niemiec

1872-1945

******

Znaczki Polski

od 1945

Od 2.IV.1964 komunikacja promowa na linii Świnoujście – Ystad.

****