Powrót na południe Polski
Powiat nowotarski
Zajmuje powierzchnię - 1474,66 km².
Herb powiatu
ustanowiony Uchwałą Rady Powiatu Nowotarskiego
z dnia 11 sierpnia 2000 r.
w polu czerwonym korona złota, mająca kształt korony grobowej Kazimierza Wielkiego,
umieszczona w lewej części tarczy herbowej, oraz położone ukośnie w prawej części
tarczy herbowej berło o kształcie berła
Matki Bożej Ludźmierskiej w kolorze złotym.
Berło ma symbolizować kult M B Ludźmierskiej, a jego ukośne położenie ma upamiętniać
wydarzenie z 15.08.1968 r., kiedy to podczas koronacji MB wysunęło się berło,
które figura Matki Boskiej trzyma w ręku.
Ówczesny biskup krakowski Karol Wojtyła chwycił berło w locie.
Po latach odebrano to wydarzenie jako zapowiedź objęcia przez niego Stolicy Piotrowej.
Korona nawiązuje do króla Kazimierza Wielkiego który położył ogromne zasługi
w rozwoju miast i wsi Nowotarszczyzny.
Flaga
****
Nowy Targ
Królewskie Wolne Miasto Nowy Targ
siedziba powiatu nowotarskiego oraz gminy wiejskiej Nowy Targ.
Leży u zbiegu Białego i Czarnego Dunajca (tu powstaje Dunajec),
w środkowej części Kotliny Nowotarskiej, u podnóża Gorców.
Miasto jest historyczną stolicą Podhala.
Obszar miasta -51,07 km²
Herb miasta
Wyobrażeniem świętej Katarzyny władze Nowego Targu
pieczętują się od XV wieku.
Herb został przyjęty 29 kwietnia 1991 r. uchwałą Rady Miasta Nowego Targu
******
Gmina Nowy Targ
Powierzchnia -208,65 km²
Herb gminy
z dnia 27 maja 2014 r.
przedstawia w polu błękitnym, figurę Matki Bożej Ludźmierskiej złotą,
po prawej rogacinę srebrną w słup u dołu rozłuczoną,
a po lewej półtora krzyża srebrnego.
Rogacina - godło herbu Odrowąż rodu Pieniążków
W XVI i XVII w założyli oni cały szereg miejscowości, które wchodzą
w skład obecnej gminy Nowy Targ
Półtora krzyża - godło herbu Prus I, to nawiązanie do tzw. Dominium Łopuszańskiego”, obejmującego kilka sąsiednich wiosek, którego
przez 200 lat właścicielami
był ród Lisieckich i ich potomków (m.in.:Tetmajerów)
W Ludźmierzu od 600 lat istnieje najważniejsze Sanktuarium Maryjne na Podhalu -
tu Podhalanie oddają hołd Matce Bożej Ludźmierskiej zwanej Gaździną Podhala
**
Flaga
Dębno, Długopole, Dursztyn, Gronków, Harklowa, Klikuszowa, Knurów, Krauszów, Krempachy, Lasek, Łopuszna, Ludźmierz, Morawczyna, Nowa Biała, Obidowa, Ostrowsko, Pyzówka, Rogoźnik, Szlembark, Trute , Waksmund.
**
Gmina powstala w 1976 z połączenia gmin
Łopusznej i Ludźmierza
W północnej części gminy leżą Gorce ze szczytem Turbacz (1311 m n.p.m.), południową część zajmują równiny Kotliny Orawsko-Nowotarskiej, zaś wapienne skalice Pienińskiego Pasa Skałek znajdują się przy południowej i południowo-wschodniej granicy gminy.
*****
Rabka-Zdrój gmina miejsko-wiejska
składa się z miasta Rabka-Zdrój - siedziby gminy, oraz trzech sołectw:
Chabówki, Ponic i Rdzawki.
Obejmuje obszar 69 km²
Herb
przyjęty został w 1977 roku
Na tarczy dwudzielnej w słup, w polu prawym, błękitnym połowę złotego promiennego słońca,
w polu lewym, czerwonym połowę białej dziecięcej główki ze złotymi włosami.
Nad tarczą herbową w zielonym prostokącie znajduje się drukowany zapis RABKA-ZDRÓJ.
Flaga
Rabka prawa miejskie otrzymała w roku 1953.
*****
Miasto i Gmina Szczawnica Miasto i Gmina składa się z siedziby władz gminy - miasta Szczawnica
oraz wsi Jaworki i Szlachtowa. Obejmuje obszar - 87,90 km²
Miasto uzdrowiskowe siedziba władz gminy miejsko-wiejskiej Szczawnica.
Położone na pograniczu Beskidów Zachodnich i Pienin, nad potokiem Grajcarkiem.
Powierzchnia 32,9 km²
Herb
przyjęty uchwałą rady miasta nr 277/XLV/02
z 2 października 2002.
przedstawia na tarczy dwudzielnej krzywaśnią srebrną w skos, w polu pierwszym błękitnym góra trójskalista srebrna z krzyżem złotym na szczycie środkowym, w polu drugim błękitnym zdrój złoty ze strugą srebrną.
Krzywaśń symbolizuje Dunajec, trójwzgórze – górę Bryjarkę z krzyżem.
Flaga
***
*********
Poprzedni symbol
1990 -2002
Symbolika herbu nawiązywała do krajobrazu Szczawnicy (góry, skała Kotońka i opływająca ją rzeka Dunajec) oraz uzdrowiskowego charakteru miejscowości (medalion z bijącym źródłem).
Szczawnica - prawa miejskie 1962
Nazwa miejscowości pochodzi od kwaśnych wód zwanych przez górali szczawami.
*****
Gmina Czarny Dunajec leży w regionie geograficznym Kotlina Nowotarska
i historyczno-etnograficznym Podhale.
Powierzchnia- 218,34 km²
Herb
Uchwała Nr XXXVI/380/2018
w polu czerwonym orzeł srebrny z koroną zamkniętą złotą,
z takąż przepaską o zwieńczeniu w kształcie koniczyny oraz szponami i dziobem, także złotymi.
Pod nim dwie skrzyżowane ciupagi o ostrzach złotych do skraju tarczy, z drzewcami srebrnymi.
***
Poprzedni symbol
**
Sołectwa -15
Chochołów, Ciche, Czarny Dunajec, Czerwienne, Dział, Koniówka, Odrowąż, Piekielnik,
Pieniążkowice, Podczerwone, Podszkle, Ratułów, Stare Bystre, Wróblówka, Załuczne.
Nieoficjalne symbole sołectw
Chochołów
**
Ciche
Czerwienne ( d.Międzyczerwienne)
W okresie zaboru austriackiego Czarny Dunajec był siedzibą tzw.
„państwa czarnodunajeckiego”.
W latach 1880–1934 miejscowość miała prawa miejskie (miasteczko)
1.I.2023 -przywrócenie praw miejskich
Miasto i Gmina Czarny Dunajec
*******
Gmina Czorsztyn
położona jest między Pieninami a Gorcami
nad Zalewem Czorsztyńskim
Powierzchnia-61,72 km²
Siedziba gminy - Maniowy
Herb gminy
Od. 13.II.2003 r
Zamek symbolizuje naddunajecką kamienną warownię graniczną - Czorsztyn;
korona - budowniczego zamku króla Kazimierza Wielkiego, jak i starostwo czorsztyńskie
podległe królowi. Srebrna pofalowana linia w pas symbolizuje Dunajec.
Flaga
Gminę tworzą miejscowości: Czorsztyn, Huba, Kluszkowce, Maniowy,
Mizerna, Sromowce Niżne, Sromowce Wyżne
Poprzednie symbole gminy
****
Gmina Jabłonka zajmuje 71% obszaru Orawy Polskiej ( Górna Orawa).
Powierzchnia -213,28 km²
Herb
przyjęta 5.09.2008 r
przyjęty 11 kwietnia 2003 r.
(Uchwała nr VII/43/2003).
przedstawia idącego niedźwiedzia pomiędzy drzewami, na tle
ciemnozielonego lasu i ośnieżonej góry (Babia Góra)
U podstawy napis "Orawa" a pod nim faliste linie symbolizujące rzekę Orawa.
Flaga
Podobny znak używany jest na Słowacji,
jako nieoficjalny symbol Orawy.
Herb gminy nawiązuje do herbu węgierskiego komitatu Arva,
nadanego w 1837 roku przez cesarza Ferdynanda I
(na Węgrzech panował jako król Ferdynand V).
*****
Sołectwa Chyżne, Jabłonka, Lipnica Mała, Orawka, Podwilk,
Zubrzyca Dolna, Zubrzyca Górna.
Fragment mapy węgierskiego komitatu Arva ( Orawa)
Decyzją Rady Ambasadorów z 20 lipca 1920 r.Polska uzyskała 20%
terytorium Orawy – łącznie 12 wsi z Jabłonką. (węg., słow. Jablonka)
W 1924 doszło do wymiany terytoriów – Polska otrzymała resztę wsi Lipnica Wielka
(od 1920 podzielonej granicą), a Czechosłowacja wsie Głodówka i Sucha Góra.
23. XII. 1920 r. - 1.VII.1925 do powiatu spisko-orawskiego
. W okresie II wojny światowej teren obecnej gminy Jabłonka znalazł się w
granicach uzależnionej od III Rzeszy Republiki Słowackiej.
W 1945 r. ziemie te powróciły do Polski
***
*******
Gmina Krościenko nad Dunajcem
Gmina składa się z miejscowości: Krościenko nad Dunajcem
(sołectwa: Krościenko-Centrum i Krościenko-Zawodzie), Dziadowe Kąty, Grywałd,
Hałuszowa, Kąty-Niwki,Krośnica, Tylka-Biały Potok
Powierzchnia -57,27 km²
Herb
przedstawia baranka wielkanocnego na niebieskim polu,
na tarczy zwieńczonej koroną
Krościenko nad Dunajcem otrzymało prawa miejskie od króla
Kazimierza Wielkiego w czerwcu 1348 roku
Było miastem do 1932 roku, kiedy utraciło prawa miejskie
1973–1982 Krościenko stanowiło miasto Szczawnica-Krościenko.
1 października 1982, odłączono Krościenko i utworzono nową gminę
lata 60-XX w.
*******
Gmina Lipnica Wielka
– gmina wiejska u podnóża Babiej Góry
. Gmina sąsiaduje ze Słowacją.
W skład gminy wchodzą dwie wsie: Lipnica Wielka i Kiczory.
Powierzchnia -67,47 km²
.
Herb gminy
od 2003 r (statut gminy)
Święty Łukasz – patron kościoła i parafii.
1 stycznia 1973 r. utworzono gminę Lipnica Wielka, w skład której weszła także
wieś Lipnica Mała.
1 lutego 1975 r. , gmina Lipnica Wielka została włączona do gminy Jabłonka.
2 kwietnia 1991 reaktywowanie gminy Lipnica Wielka.
Obecnie do gminy należą dwie wsie: Kiczory i Lipnica Wielka
********
Gmina Łapsze Niżne leży na historyczno-geograficznym Zamagurzu Spiskim
( polska część Magury Spiskiej)
(słow. Nižné Lapše, węg. Alsólápos,
02.02.2008
Uchwała Nr XV/79/2004 Rady Gminy Szaflary
Powierzchnia -124,79 km²
Jako herb gminy w użyciu od 1996 r.
Herb gminy nawiązuje do herbu węgierskiej rodziny Berzeviczych,
właścicieli od XIV wieku
Zamagurza Spiskiego i zamku niedzickiego.
Opis herbu znajduje się w Statucie gminy Łapsze Niżne
(§6, punkt 1, i załącznik nr 4).
Godło herbu Berzeviczych znajdowało się też w polu czwartym,
wielopolowego herbu węgierskiego komitatu Szepes (pol. Spisz).
Sołectwa
Falsztyn, Frydman, Kacwin, Łapszanka, Łapsze Niżne, Łapsze Wyżne,
Niedzica, Niedzica-Zamek, Trybsz.
4,2% terytorium Spiszu (części polskiej – 195,5 km²)
fragment mapy komitatu Szepes
do 1892 Alsó-Laps, niem. Unterlapsch)
Gmina Raba Wyżna
*******
Gmina Ochotnica Dolna
składa się z 4 sołectw: Ochotnica Dolna – siedziba gminy,
Ochotnica Dolna – Młynne, Ochotnica Górna, Tylmanowa.
Powierzchnia - 141,03 km²
Herb gminy
Herb przyjęty został Uchwałą Rady Gminy Nr LI/282/06
z dnia 12 września 2006 roku.
Przedstawia na tarczy o polu czerwonym zielony gorczański smrek z zaćwieczonym
w dolnej części pnia złotym krzyżem określanym jako jabłkowy.
Nawiązanie do kościoła pw. Znalezienia Krzyża Świętego ( z 1816)
Flaga
********
znajduje się w Kotlinie Rabczańskiej nad rzeką Raba
Powierzchnia -88,28 km²
od 19 marca 2002
Uchwała Nr XLIII/288/2002
Herb nawiązuje do patrocinium kościoła parafialnego
w Rabie Wyżnej i kultu św. Stanisława
Złote wzgórze górski charakter gminy
Flaga
**
Gmina Raba Wyżna składa się z 8 sołectw: Raba Wyżna – siedziba gminy, Skawa,
Rokiciny Podhalańskie, Sieniawa, Bielanka, Podsarnie, Harkabuz oraz Bukowina-Osiedle
*****
Gmina Spytkowice
na obrzeżach powiatu nowotarskiego w jego północno-zachodniej części.
Powstała 1 stycznia 1998 r. przez wydzielenie części obszaru gminy Raba Wyżna
Powierzchnia -32,19 km²
24 lutego 2003 r. (rezolucja nr VI/39/03).
Herb przedstawia: na tarczy z głowicą złotą w polu dolnym błękitnym, dwie ręce w rękawach złotych
z mankietami czerwonymi, trzymające dwie włócznie czarne ( w skos ) o ostrzach srebrnych,
na których takaż włócznia na opak ( grotem w dół )
.
Herb nawiązuje do dawnych znaków napieczętnych, używanych w Spytkowicach.
z herbów dawnych właścicieli tych ziem – rodziny Sierakowskich herbu Ogończyk
i rodziny Wilkoszewskich herbu Jelita.
Flaga
( Spytkowice koło Nowego Targu )
*********
Gmina Szaflary
leży w samym sercu Podhala, w bezpośrednim sąsiedztwie Nowego Targu,
Położona jest w rozległej kotlinie Nowotarskiej, nad brzegiem potoku Biały Dunajec
w pobliżu Pogórza Gubałowskiego
Składa się z 7 sołectw: Szaflary – siedziba gminy, Bańska Niżna, Bańska Wyżna,
Bór, Maruszyna, Skrzypne oraz Zaskale.
Powierzchnia - 54,31 km²
Herb gminy
z dnia 26 stycznia 2004
przedstawia w polu czerwonym po prawej blankowaną wieżę kamienną z otwartą bramą srebrną,
a nad nią koronę otwartą złotą, po lewej postać świętego Andrzeja Apostoła Męczennika
o szatach srebrnych z krzyżem skośnym złotym.
Blankowana wieża -ma symbolizować murowaną strażnicę z XIII w
( pojawia się w źródłach historycznych w 1252 r) na terenieSzaflar ,
obecnie nieistniejącą
Postać świętego- kościół p.w. św. Andrzeja Apostoła
Flaga
Nazwa wsi Szaflary wywodzi się przypuszczalnie od słów: „Schafler” – bednarz,
„Schafflare”- owczarze lub zniekształcenia słowa „Schaffner”- włodarz, zarządca
***
Nieoficjalne herby sołectw
Bańska Wyżna
Maruszyna
Skrzypne
Zaskale
******
********
Znaczki pocztowe
austriackie
1850-1918/19
*****
węgierskie
1872- X.1918
Orawa i Spisz były częścią Węgier
****
polskie
od 1919
***
czechosłowackie
X.1918- 1920
Orawa i Spisz
datownikiem CHIZSNE - pol Chyżne
** 
z nadrukiem SO/1920
***
słowackie
1939-1945
Terytorium przydzielone Polsce w 1920 r.
weszły w skład państwa słowackiego
Dolna Lipnica, Fridman, Horna Zubrica,Jablonka,
Jurgov, Nedeca, Nižná Zubrica Podvlk,
Vyšná Zubrica, Zubrica
*****
niemieckie ( GG)
1939-1945
**********
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz