Wojtek z Roztoki. : Libia

Państwo Libia (arab. دولة ليبيا, trl. Dawlat Lībiyā, trb. Daulat Libija)

– państwo położone w Afryce Północnej, nad zatoką Wielka Syrta (Morze Śródziemne),

Graniczy z Egiptem, Sudanem, Czadem, Nigrem, Algierią i Tunezją.

Ponad 90% powierzchni kraju zajmują pustynie (Sahara, Pustynia Libijska) i półpustynie, na których zdarzają się oazy. W głębi kraju panuje suchy klimat zwrotnikowy, który na wybrzeżach przechodzi w śródziemnomorski.

*****

Powierzchnia -1 759 540 km²

Stolica -Trypolis

Język urzędowy - arabski

Ludność - 6,4 mln

Arabowie libijscy i Berberowie oaz - 97 %

Arabowie egipscy, Arabowie tunezyjscy

Nazwa państwa - pochodzi od starożytnego ludu berberyjskiego , zwanego przez Greków Libijczykami, przez Egipcjan Rbw (Lebu). Przed powstaniem włoskiej kolonii w 1934 r. termin "Libia" oznaczał tereny pustynne między Niziną Trypolitańską i Płaskowyżem Fazzan na zachodzie a Doliną Nilu na wschodzie..

Grecy często Libią nazywali cały rejon na zachód od Nilu lub cały kontynent afrykański .

*******

Pieczęć rządu jedności narodowej (od 2021 r.)

******

Pieczęć rządu jedności narodowej (2016-2021)

***********

2013

Symbol na paszporcie

************

Pieczęć Tymczasowej Rady Narodowej,

kwiecień 2011–2012

*****

1977-2011

1972-1977

1970-1972

1951-1969

*******

1934-1943

Libia Italiana

*****

Flaga

1951-1969, 2011

Kolory flagi symbolizują historyczne krainy wchodzące w skład dzisiejszej Libii: Fazzan (czerwony),

Cyrenajkę (czarny pas z półksiężycem) i Trypolitanię (zielony); ponadto są to barwy panarabskie.

****

1969-1971

1972-1977

1977-2011

*****

od XI-X w p.n.e. kolonizacja Fenicjan

(Sabrata,Oea,Labda)

VIII w. p.n.e. istniały kolonie greckie.

(Kyrena,Apolonia, Barka, Ptolomeis, Berenice )

W VI w p.n.e. Libia włączona została w skład Kartaginy

w II w p.n.e. zajęcie przez Rzym.

Od czasów rzymskich używane są trzy nazwy określające

odrębne libijskie prowincje

– Trypolitania, Fazzan, Cyrenajka.

V w .n .e -Wandalowie

do VII w.- rządy Bizancjum (Dioecesis Libya Superior)

VII w n.e - inwazja arabska, islamizacja i arabizacja kraju

W XVI w -cała Libia zjęta przez Turków (1556)

formalna zwierzchność nad miejscowymi władcami

1835 - status wilajetu ( Vilâyet-i Trâblus Gârb)

W wyniku wojny włosko-tureckiej (1911-1912) terytoria obecnej Libii

przeszły pod panowanie Włoch,

które utworzyły na jej terenie kolonię, Włoską Afrykę Północną.

W 1927 roku wydzielono z niej Cyrenajkę i Trypolitanię,

zaś w 1934 roku połączono je wszystkie,

tworząc Libię.

podbój wnętrza kraju do 1931 r

W 1939 roku cztery prowincje Libii stały się integralną częścią

Włoch pod nazwą Libia Italiana.

pozostała część prow. Sahara Libijska

1941-1943 wschodnia Libia teren walk pomiędzy Brytyjczykami a

Włochami i Niemcami

1943 - trójstronna okupacja byłej kolonii włoskiej

Anglicy zajęli Cyrenajkę , Amerykanie Trypolitanię, a Francuzi Fezzan

15 .II. 1947 r. Włochy formalnie przekazują Libię aliantom na mocy

traktatu paryskiego (wszedł w życie 17.IX.1947 r.)

, która początkowo przeszła pod zarząd brytyjski (Trypolitania i Cyrenajka)

oraz francuski (Fazzan)

W roku 1951 decyzją ONZ Libia stała się krajem niepodległym,

w którym władzę sprawował król Muhammad Idris al-Mahdi.

24.XII.1951 -niepodległe królestwo

federacja trzech prowincj

Od 27.IV.1963 - państwo jednolite

1.IX.1969 - republika

proklamowanie Libijskiej Republiki Arabskiej

( Mu’ammar al-Kaddafi)

III.1977 - Libijska Arabska Dżamahiria Ludowo -Socjalistyczna

( fundamentalistyczne tradycje islamskie z socjalizmem arabskim)

Wielka Arabska Libijska Dżamahirijja Ludowo-Socjalistyczna

2011 - obalenia dyktatury Muammara Kadafiego

Od 2014 r. wojna domowa między rywalizującymi ze sobą ośrodkami władzy - Rządem Jedności Narodowej (GNA) z siedzibą w Trypolisie i Libijską Armią Narodową (ANL) dowodzoną przez gen. Chalifę Haftara.