piątek, 29 maja 2020

Dania

           Nie było postu o Danii.
 Państwo położone w Europie Północnej (Skandynawia), najmniejsze z państw nordyckich.
 W jej skład wchodzą też formalnie Grenlandia oraz Wyspy Owcze, które posiadając szeroką 

autonomię tworzą z kontynentalną Danią - Wspólnotowe Królestwo Danii (Rigsfællesskabet).


                                          Dania graniczy od południa z Niemcami (68 km),
                                               zaś przez cieśninę Sund sąsiaduje ze Szwecją.

                                                                      ****
                        Dania jest krajem nizinnym – najwyższym punktem jest wzgórze
                                                    Yding Skovhøj (172,54 m n.p.m.)
                                             ( w gminie Skanderborg we wschodniej Jutlandii)

70% powierzchni Danii przypada na Półwysep Jutlandzki (Jutlandię, Jylland).
 Reszta kraju położona jest na 406 wyspach, z czego zamieszkanych jest 79.
 Największe i najważniejsze wyspy to Zelandia 7031 km² (Sjælland, na której znajduje

 się stolica kraju, Kopenhaga), Fionia (Fyn) 2984 km², Lolland 1243 km², Bornholm 588,5 km², Falster  514 km², Morsø 363,3 km², Als 321,0 km², Langeland 284,0 km², Møn 237,5 km² i Rømø 128,9 km².

                                                                   ************
                                                         Królestwo Danii
                                                            Kongeriget Danmark

                                                           Powierzchnia -43 094 km²
                                                               Stolica -Kopenhaga
                                                          Jezyk urzedowy-duński (Dansk)


                                                Jedn monetarna -Korona duńska =100 øre

                                                                               ***
Nazwa kraju pochodzi od plemion Danów,ktorzy osiedlili sie na wyspach oddzielających
Morze Północne od Morza Bałtyckiego.
Przez krótki czas sięgała tu władza Karola Wielkiego który ustanowił  tzw. Marchię Danów 

czyli Danmark -to zachowana do  dziś nazwa państwa.



                                                                     **********
                                                                            Herb


"rigsvåben"                  "lille våben".

Trzy lwy kroczace błękitne w polu złotym usianym czerwonymi figurami,
które są liśćmi,choć przesdtawiono je w kształcie serc.

Korony nałożył  lwom na głowy król Waldemar II Zwycięzca (1202-1241).

**
Najstarszy wizerunek herbu duńskiego jest znany z pieczęci 
króla Kanuta VI z 1190 r.

***
Herb królewski
Od 1972- królową Danii jest Małgorzata II.

Herb od 1972 r

W wielopolowym herbie 

Herb Szlezwiku

**
Herb Oldenburga

W Danii od 1863 r panuje młodsza linia Oldenburgów-
Schleswig-Holstein-Sonderburg-Glücksburg
 (duń.: Slesvig-Holsten-Sønderborg-Lyksborg)

*****

W polu 3 - trzy korony, które pierwotnie symbolizowały trzy królestwa
 zjednoczone w Unii Kalmarskiej: Danię, Szwecję i Norwegię.
 Poniżej koron znajdują się symbole Grenlandii (niedźwiedź polarny)
 i Wysp Owczych (owca)

**********
Herb w l.1903-1948

***
Flaga Danii 
Dannebrog -czerwone płótno

W użyciu od XIIIw. 
oficjalnie potwierdzona w 1625 r
(1.V.1893)
                                          Jest czerwonym prostokątem z białym krzyżem.
                                   
           Według legendy flaga spadła z nieba 15 czerwca 1219 w czasie krucjaty liwońskiej
                                       duńskiego króla Waldemara II do Estonii
                           . Z nią w ręku wygrał bitwę niedaleko dzisiejszego Tallinna
  .
             Przyjmuje się, że jest ona najstarszą spośród używanych obecnie w Europie flag
                       suwerennych  państw (pierwsza wzmianka w roku 1481).

               Duński sztandar, nazywany Dannebrog był wzorem dla flag: Finlandii, Islandii,
                     Norwegii i Szwecji, a także Wysp Owczych, Wysp Alandzkich i Szetlandów.


                                                                            ****
                                 V–VI w. n.e. Jutowie, Anglowie i Sasi,przesiedlili się na
                                                               Wyspy Brytyjskie.
                                                           
                                      Na ich miejsce  napłynęli z pd. Skandynawii
                                       plemiona duńskie (protoplaści Duńczyków)
                                                         
        W VIII–XI w. podejmowali oni wyprawy morskie na wybrzeża państwa Franków,
                                             Anglię, pol. wybrzeże Bałtyku (wikingowie)
.
                                                  
          Proces jednoczenia kraju: w reakcji na zagrożenie ze strony monarchii Karola Wielkiego,
                       na początku IX w. powstało państwo Godfreda na południu Jutlandii,
                       w 1. połowie X w. lokalne państewka duńskie zjednoczył Gorm Star.

                                          W X–XI w. dokonała się chrystianizacja kraju
                                              (ok. 960 chrzest Haralda I Sinozębego).

                          Dania objęła Półwysep Jutlandzki, sąsiednie wyspy i południową część
                                  Półwyspu Skandynawskiego (Skania, Halland, Blekinge).


W X–XI w. królowie duńscy kilkakrotnie narzucali zwierzchnictwo ziemiom norweskim,
              a w 1. połowie XI w. przejściowo opanowali również Anglię (Kanut Wielki).
 W 2. połowie XII w. Dania rozpoczęła ekspansję na południowe wybrzeża Morza Bałtyckiego
— od ujścia Łaby po Estonię, ale zdobyte ziemie utraciła po klęsce 1227 pod Bornhöved.

                                                 W 1346 sprzedała Estonię Krzyżakom

                                            od 1380 -1944 -Islandia posiadłością Danii
                     od 1397- w unii personalnej  z Norwegią i Szwecją (unia kalmarska)
                                                   1523-zerwanie unii przez Szwecję

                                                         1536 -reformacja(luteranizm)


Wojny w okresie 1563–1660 o dominację polityczna i gospodarczą w basenie Morza Bałtyckiego,

 w których głównym rywalem była Szwecja, zakończyły się utratą przez Danię posiadłości na 

Półwyspie Skandynawskim oraz pozycji mocarstwa (1645 pokój w Brömsebro i 1658 w Roskilde).

                    1648- utrata na rzecz Szwecji terytorii na pd. Płw.Skandynawskiego
                                        -Skania, Blekinge, Bornholm (do 8 .XII. 1658)

                                      do 1814- wspólne państwo duńsko-norweskie


                                                  1864 -utrata Szlezwiku-Holsztynu
           
                                        1920-powrót pn. części Szlezwiku (plebiscyt)

                                                9.IV.1940- 5.V.1945 -okupacja niemiecka
                                                                       1949-  do NATO

     
                                               1973-1993 - w Wspólnocie Europejskiej
                                              Od    1.XI. 1993 r. część Unii Europejskiej


                                                                     *************
                                                           Znaczki pocztowe
                                  Pierwsze znaczki ukazały sie 1.IV.1851 r
                                                                   bez nazwy  państwa

                                              1854-pojawia sie napis Kngl.post.Frim.

                                                                        Od  1870 r
                                                                    nazwa Danmark
   


                                                                                 ****
                                           W latach 1962-1994  polski grawer  Czesław Słania                                                                                 zaprojektował  241 duńskich  znaczków pocztowych


                                        Pierwszy i ostatni znaczek rytowany przez Cz. Słanię
                                                                   dla poczty duńskiej

                                                                             ***

                                                                               ***
                                              Duński element  w polskim hymnie.

                                             

                                                     Jak Czarniecki do Poznania
                                                       Po szwedzkim zaborze,
                                                      Dla ojczyzny ratowania
                                                      Wrócim się przez morze.

                                                                  w oryginale
                                                       Jak Czarnecki do Poznania
                                                           wracał się przez morze
                                                           dla ojczyzny ratowania
                                                          po szwedzkim rozbiorze.

                                                                             **
          Józef  Wybicki opisał tu  wydarzenie z 1658 r w czasie wypadu polskich wojsk pod                                                                dowództwem  Czarnieckiego do Danii.
                     Polacy mieli pomóc Duńczykom w ich wojnie ze Szwedami
               Żołnierze Czarnieckiego zaskoczyli  Szwedów  nie spodziewających się ataku
            od strony wody i  zdobyli twierdzę Sonderborg   na wyspie Als ( 14.XII.1658 r).
                                             

Wyspa Als  oddzielona jest od stałego lądu cieśniną Als Sund, o szerokości od kilkuset metrów do kilku kilometrów.  Przeprawa na wyspę odbywała się w miejscu, gdzie szerokość cieśniny wynosi około 420-500 metrów, a głębokość 10 metrów.


                                                                              ***

















Brak komentarzy:

Prześlij komentarz