Wojtek z Roztoki. : Panama

Republika Panamska zajmuje najwęższą część przesmyku łączącego Amerykę Północną z Południową,oblanego od północy wodami Oceanu Atlantyckiego,a od południa Oceanu Spokojnego.
W swym najszerszym miejscu przesmyk liczy 192 km,a w najwęższym -46 km
Oprócz lądu stałego, do Panamy należy 1600 przybrzeżnych wysp i wysepek.
W zachodniej części wznosi się łańcuch górski Cordillera de Veraguas z najwyższym szczytem kraju wulkanem Chiriqui -3478 m n.p.m
Z terytorium Kolumbii ciągną się wzdłuż Atlantyku góry Cordillera de San Blas a na południe od nich góry Serrania del Darien (Cerro Tacarcuna 1884 m n.p.m )
W środkowej,najwęższej części kraju w zapadliskowej dolinie wzgórz Culebra przekopano Kanał Panamski.łączący Atlantyk z Pacyfikiem.
Klimat równikowy

Na zachodzie graniczy z Kostaryką -330 km
na południowym-wschodzie z Kolumbią-225 km

Powierzchnia -78 200 km kw ( wg,innych 77 082 km kw)
Stolica -Ciudad de Panama
pełna nazwa - Nuestra Señora de la Asunción de Panamá

Język urzędowy - hiszpański

Ludność 4,03 mln
Metysi -65%
czarni i Mulaci-16%
biali -6,7%
Indianie -8,3%
Azjaci - 4%

Jednostka monetarna (od 1906) Balboa =100 centesimos

Balboa - nawiązanie do odkrywcy - Vasco Nuneza de Balboa

************

   Nazwa Panama w języku Indian Cueva ma znaczyć -    miejsce obfitości ryb i motyli , wiele ryb.
Stosowana od 1529 r .

*****************
Dzieje

Indianie Czibcza

1501 - Rodrigo Galvan de Bastidas
odkrycie północnych wybrzeży Panamy

1502 - K.Kolumb, odkrycie wysp Bacas del Toro,
prow. Veragua, ujście rzeki Charges

1513 - Vasco Nunez de Balboa przejście przesmyku panamskiego
od wybrzeża atlantyckiego do pacyficznego.

1519- założenie miasta Panama (Panma la Vieja)
(Pedro Arias de Davila)

od 1543 - do wicekrólestwa Peru
(Veragua i Tierra Firma)

1761 - zniszczenie miasta Panama
(pirat H. Morgan)

Od 1763 -odbudowa miasta w nowym miejscu

od 1717 (1739) - do wicekrólestwa Nowej Granady

1821 - 1830- część Nowej Grenady

prow. Veragua i Panama (1810)

Od 1830- prowincja Wielkiej Kolumbii
(Provincia del Istmo)

1850-55 budowa linii kolejowej Panama Canal Railroad
łączącego Aspinwall (obec. Colon) z Panamą

1851
1855-1886 - autonomia (Estado Soberano de Panama)

Od 1886- departament Republiki Kolumbii (Departamento del Panama)

1881 - rozpoczęcie budowa kanału przez francuskie
Towarzystwo Budowy Kanału Panamskiego
1891 -opuszczenie budowy

Ferdynand de Lesseps,inicjator budowy kanału.

3.XI.1903 -proklamowanie niepodległości
de facto protektorat Stanów Zjednoczonych

Na znaczku pierwszy prezydent Panamy Manuel Amador Guerrero
i jego żona Maria Ossa de Amador

1904-1979 - dzierżawa USA Strefy Kanałowej

1.III.1922 - formalne uznanie niepodległości Panamy
przez Kolumbię

**************
Herb

Tarcza pięciopolowa

Pole I -skrzyżowane szabla i karabin w polu srebrnym ,symbolizujące oddzielenie się od Kolumbii i Hiszpanii
Pole II - czerwone,skrzyżowany kilof i łopata, symbolizują budowę Kanału Panamskiego

Pole III środkowe - fragment Kanału Panamskiego, a nad nim - słońce i księżyc (w niektórych wersjach godła - samo słońce) -ma symbolizować godzinę ogłoszenia niepodległości - 6.30

PoIe IV błękitne z złotym rogiem obfitości, symbolizującym bogactwo
Pole V srebrne z złotym kołem kolejowym, mającego uosabiać ruch, pozytywne przemiany.

Za tarczą skrzyżowane drzewce z panamskimi flagami .
Na tarczy znajduje się panamski ptak narodowy Harpia wielka, Aquila Harpia, (Harpia harpyja-Accipitridae).Z jego dzioba wychodzi srebrna wstęga z łacińską dewizą kraju: Pro Mundi Beneficio (Dla Korzyści Świata) . W 1946 r. ponad orłem umieszczono złote gwiazdy symbolizujące prowincje kraju.

Herb przyjęty w 1904,modyfikowany był w 1941,1949,2012

****************************

Projekt herbu autorstwa Nicanora Villalaza Lamela
Autor wzorował się na herbie Ekwadoru

i poprawiona wersja
(Sebastian Villalaz)

Harpia wielka na kubańskim znaczku

***********

Flaga

Wprowadzona 3. XI .1903, zatwierdzona 4.VI. 1904

Niebieski -symbolizuje morza po obu stronach Przesmyku Panamskiego

Czerwień- krew przelana za wolność

Biały - zgoda narodowa

Gwiazda niebieska - cnoty czystości i uczciwości w życiu politycznym

Gwiazda czerwona - symbol władzy i prawa

****

Wersja flagi 3.XI -20 XII .1903

************

Herb stolicy

Wersja przyjęta w 2015 r

Tarcza dwudzielna w słup

W polu pierwszym złotym emblematy Królów Katolickich

jarzmo (yugo) - Izabela Katolicka

pęk strzał (flechas) - Ferdynand Katolicki

w polu drugim- karawele w słup,

U narożnika srebrna pięcioramienna gwiazda -

którą kierowali się nawigatorzy w drodze do Nowego Świata

Bordiura - naprzemian herby Kastylii (zamek) i Leonu (lew)

Na tarczy korona

Pierwszy herb miasta został nadany w 1521 r
Nowe miasto otrzymało herb w 1688 r,
wersja - 1748 r
wersja z 1909 r.

**********

Znaczki pocztowe
Od 1859 - znaczki pocztowe Kolumbii
1878 - pierwsze 4 znaczki z tekstem
Estados Unidos de Colombia.E.S de Panama