Górski Karabach

          Górski Karabach- oficjalnie: Republika Górskiego Karabachu – 

                         terytorium, formalnie należące do Azerbejdżanu,

                          w rzeczywistości funkcjonujące jako niepodległe państwo,

                        które jest jednak nieuznawane przez żaden kraj na świecie.

 

                                                                       ***
                       Położona jest w północno-wschodniej części Wyżyny Armeńskiej 

                 Graniczy z Armenią na zachodzie, z Azerbejdżanem na północy i wschodzie

                                  oraz Iranem na południu.

Górski Karabach   , azer. Dağlıq Qarabağ - górski czarny ogród 

 tur. kara- czarny, pers. bach- ogród

orm. Karabagh - duży ogród

            Nazwa Arcach, nawiązuje do jednej z 15 prowincji starożytnego Królestwa Armenii.
                                      ( Karabach z terenami  oddzielającymi Karabach od Armenii)

                                                                       *******

                                   Republika Górskiego Karabachu

 
                                           Lernajin Gharabaghi Hanrapetutjun
                                   Լեռնային Ղարաբաղի Հանրապետություն

                                           od 10.III.2017 r - Republika Arcach
                                                      Artsakhi Hanrapetutjun
                                            orm. Արցախի Հանրապետություն


                               Górski Karabach zajmuje powierzchnię ok. 4500 km²
             (de facto pod kontrolą Ormian znajduje się obszar o powierzchni 11 458 km²

.                    Stolicą regionu jest Stepanakert (po azersku Xankəndi, Chankendi),
                                      Językiem urzędowym  jest ormiański.

                                                          Ludność- 138 000

                                                            95 % -Ormianie

                                                                               *****
                                                                       Godło

                                                                Od 17 listopada 1992 r.
                                                       
                        Pomarańczowy  orzeł  z rozpostartymi skrzydłami z białą głową
                                                      i koroną dynastii Artaksydów .
                               Nad orłem wschodzące słońce symbolizuje świt nowego państwa
                   W górnej części okręgu   nazwa kraju w języku wschodnio-ormiańskim.
                                               „Lernayin Karabach Arzach Hanrapetutiun”

                                                       

                                                  Na  piersi  orła znajduje się tarcza

                                                             
          z  flagą Arcachu (poziomo) i monumentem „My i Nasze Góry“ („ Babcia i Dziadek  ,                        Mamic  yev Papik) symbolizujące mieszkańców państwa — kobiety i mężczyzn  ,
                                     w tle  niebiesko- biała panorama gór Małego Kaukazu.

                                     W łapach  orła winorośl, morwa i kłosy pszenicy.

                                                     Autorem herbu jest Laurenty Galajan
.
                                                                          ****
                                                                        Flaga

                                                               Od 2 czerwca 1992 r.

                                                 Flaga ma te same barwy,co flaga Armenii.
Biała, łamana strzala jest graficznym wyrazem separacji tego regionu  od Armenii,

 a jej kierunek (na zachód) odzwierciedla nadzieje na połączenie z ojczyzną
                      .                       
Czerwony oznacza przelaną krew ormiańskich bohaterów za wolność i chrześcijaństwo.
Błękitny to kolor nieba. Pomarańczowy symbolizuje bogactwa naturalne i dobrobyt,

 a także przedsiębiorczą naturę Ormian.

                                                                         *********

                                                         Stepanakert (Step'anakert)
                                              azer. Xankəndi) Chankendi, dawniej Warakn

                                                                    od 20.VII.2012
                                               w polu I -pomnik Waczagana III Pobożnego  -
                                                    króla kaukaskiej Albanii   w l.487–510
                                                         

******

Herb azerski  Xankəndi

                                                                            ******
                        Ormianie mieszkają w regionie Karabachu od czasów rzymskich.

                    W   roku 95 p.n.e. został zajęty przez Armenię , utracony w 387 n.e.

 W V wieku wielu mieszkańców zostało chrześcijanami dzięki działalności Kościoła ormiańskiego .                 Autochtoniczna ludność stopniowo zasymilowała się z narodem ormiańskim.

Pod koniec średniowiecza Arcach, nominalnie część imperium perskiego,

 stał się związkiem kilku ormiańskich jednostek feudalnych znanych w historii 

jako Pięć Księstw

                   W połowie XVIII wieku Persowie utworzyli  chanat karabaski.

                                W 1813 roku Karabach przejęło Imperium Rosyjskie

                    W roku 1917, po rewolucji październikowej, Górski Karabach stał się

                                                 częścią Federacji Zakaukaskiej,

    Pomimo przegranej Turcji w I wojnie światowej alianci, ignorując desperackie 

                     protesty Ormian,  przyznali prawo do Karabachu Azerbejdżanowi.

                           W 1920 r. Zakaukazie zostało przejęte przez bolszewików

 7.VII. 1923 - na większości terytorium utworzono ormiański okręg autonomiczny

 (Nagorno-Karabachski Obwód Autonomiczny , Автономная Область Нагорного Карабаха ),

                                         wchodzący w skład Azerbejdżańskiej SRR,

                        zaś resztę obszaru wcielono bezpośrednio do Azerbejdżańskiej SRR.

              2 .IX. 1991 roku władze N-KOA ogłosiły wystąpienie z Azerbejdżańskiej SRR

                                i utworzenie Republiki Górskiego Karabachu.

                     23.XI. 1991 roku Rada Najwyższa Azerbejdżańskiej SRR przyjęła

                                             postanowienie o likwidacji Obwodu

20 lutego 1988 - 12 maja 1994 wojna o Górski Karabach

       Podczas wojny siły armeńskie ostatecznie wyparły Azerów z dużej części regionu 

                             i zajęły pas ziemi  łączącym Armenię i Górny Karabach .
                                                 
       Około jedna trzecia regionu Szaumjanowskiego , a także nieznaczne części regionów 

             Martakert i Martuni znajdują się pod kontrolą sił zbrojnych Azerbejdżanu .

                                                 Od 10 III.2017 -Republika Arcach

                                                                     *****

                                       Po  klęskach w II i III wojnie  karabachskiej

           28 września 2023 roku prezydent Górskiego Karabachu Samwel Szahramanian 

             podpisał dekret, w myśl którego 1 stycznia 2024 roku wszystkie struktury 

             Republiki Górskiego Karabachu zostały rozwiązane, co zakończyło istnienie kraju

                                 Nastąpił  exodus Ormian z Górskiego Karabachu

                    Po ponad trzydziestu latach Górski Karabach utracił niepodległość

                                       i stał się integralną częścią Azerbejdżanu

                                                                      ********
                                                      Znaczki pocztowe

                                          w obiegu wewnętrznym, nieuznawane przez UPU
     
                                                                  od 11.VI. 1993 r -
                                                       z napisem ormiańskim i angielskim

                                                   Republic of Mountainous Karabakh

                                     

                                                  od 1996-   Republic of Nagorno-Karabakh

                                     
                                                     

                                                      Republic  of Artsakh (od 2017 r )

                                                                           ******
                                               Armeńskie znaczki z motywem Karabach

****

Azerbejdżan

***

ZSRR

Stepan Geworgi Szaumian (1878- 1918 )

 

komunista ormiański, działacz partii bolszewickiej, polityk i dziennikarz,

 

 rewolucjonista działający głównie na Kaukazie 

.

Miasto Wararakn ( azerska: Chankendi) w Górskim Karabachu (Azerska SRR)

 

     zostało przemianowane na Stepanakert,a cześć ormiańskiego działacza 

 

partii bolszewickiej Stepana Szaumiana.

 

 

W 1918 należał do 26 Komisarzy Ludowych stojących

 

 na czele Komuny Bakijskiej, za co został rozstrzelany przez interwentów brytyjskich

                                                                                ***